Giáo án Vật lí lớp 9 - Tiết 59, tiết 60

 Ngày soạn :
Tiết 59 
 Ngày giảng:
sự phân tích ánh sáng
A – Mục tiêu 
 1. Kiến thức::
Nắm được chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng khác nhau
Trình bày và phân tích được TN phân tích AS bằng lăng kính và bằng đĩa CD 
 2. Kỹ năng :
Phân tích hiện tượng AS màu qua thí nghiệm và biết giải thích 1 số hiện tượng AS màu như cầu vồng..... 
 3. Thái độ:
Cẩn thận, nghiêm túc 
B – Chuẩn bị
 1. Giáo viên:
Cho mỗi nhóm: 1 lăng kính , 1 màn chắn có khe hẹp, 1 bộ tấm lọc màu , 1 đĩa CD, 1 đèn ống 
 2. Học sinh:
Ôn tập các cách tạo ra AS màu 
C – Tiến trình dạy – học
 1. ổn định tổ chức
 2. Kiểm tra
Nêu các nguồn phát ra AS trắng và AS màu ?
Nêu các cách tạo ra AS màu bằng tấm lọc màu ? 
 3. Bài mới
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
HĐ1: Tổ chức tình huống học tập
GV: Có màu sắc rất lung linh đó là cầu vồng, bong bómh xà phòng dưới ánh sáng màu .Vậy tại sao lại có nhiều sắc ở các vật đó ?
HS suy nghĩ vấn đề đặt ra 
HĐ2: Tìm hiểu việc phân tích1 chùm sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm
HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi :
Y/C HS đọc tài liệu để tìm hiểu lăng kính là gì ?
+ Lăng kính là 1 khối trong suốt có 3 gờ song song 
GVy/c HS làm thí nghiệm quan sát hiện tượng
HS hoạt động nhóm làm thí nghiệm 
Y/C các nhóm trình bày kết qủa thí nghiệm
* KQ TN: Quan sát phía sau thấu kính thấy 1 dải nhiều màu 
+ Y/C HS trả lời câu C1 
C1: Dải màu từ đỏ , da cam, vàng, lục, lam, chàm , tím 
GV giới thiệu h/ ảnh chụp được ở cuối SGK
HS nắm bắt và quan sát 
Y/C HS tiếp tục thực hiện TN 2 :
+ Y/C HS nêu hiện tượng 
+ HS nêu nhận xét 
HS các nhóm thực hiện thí nghiệm theo y/c 
+ Tấm lọc màu đỏ 
+ Tấm lọc màu xanh
+ Tấm lọc màu đỏ và xanh 
* KQ: phía sau lăng kính vẫn thấy màu đỏ và xanh 
* Nhận xét: AS màu qua lăng kính vẫn giữ nguyên màu đó 
Y/C HS trả lời câu C3, C4 
HS trả lời C3: ý 3 
C4: AS qua lăng kính được phân tích thành dải màu " Phân tích AS trắng bằng lăng kính 
Y/C HS rút ra kết luận 
HS rút ra kết luận và ghi vở 
HĐ3: Tìm hiểu sự PT AS trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD
HS làm thí nghiệm và trả lời câu hỏi C5 
GV tổ chức HS làm thí nghiệm và trả lời câu C5 và C6 
C5: Trên đĩa CD có dải màu từ đỏ đến tím 
C6: + AS chiếu tới đĩa CD là ánh sáng trắng 
+ AS từ đĩa CD đếm mắt ta là AS màu (Đỏ " Tím ) 
+ AS qua đĩa CD " phản xạ lại là những chùm AS màu 
GV HD HS nêu kết luận 
HS nêu kết luận 
HĐ4: Vận dụng - Củng cố
Y/C HS trả lời câu C7: 
HS trả lời câu C7: không thể coi cách dùng tâm slọc như cách phân tích AS trắng thành AS màu 
Y/C HS tiếp tục trả lời câu C8 
HS trả lời câu C8: HS làm thí nghiệm và nêu kết quả 
GV gợi ý: Giữa kính và nước tạo thành bờ gờ của lăng kính 
Y/C trả lời câu C9 
HS trả lời câu C9: Bong bóng xà phòng, váng dầu ....
D – Hướng dẫn về nhà 
Học thuộc ghi nhớ và đọc thêm mục có thể em chưa biết 
Bài tập về nhà: 53 - 54.1 " 53 - 54 . 4 ( SBT) 
Quan sát hiện tượng AS qua bể cá đựng nước trắng 
 Ngày soạn :
Tiết 60 
 Ngày giảng:
sự trộn các ánh sáng màu
A – Mục tiêu 
 1. Kiến thức::
HS nắm được thế nào là sự trộ hai hay nhiều AS màu với nhau và giải thích được thí nghiệm trộn các AS màu với nhau 
 2. Kỹ năng :
Qua sát, mô tả được màu của AS mà ta thu được khi trộn hai hay nhiều màu với nhau 
 3. Thái độ:
Nghiêm túc, cẩn thận 
B – Chuẩn bị
 1. Giáo viên:
Cho mỗi nhóm: 1 đèn chiếu có 3 cửa sổ và 2 gương phẳng, 1 bộ tấm lọc màu, 1 giá quang học 
 2. Học sinh:
Ôn tập về sự phân tích AS trắng 
C – Tiến trình dạy – học
 1. ổn định tổ chức
 2. Kiểm tra
Chữa bài tập 53 - 54. 1 và bài 53 - 54. 4 ( SBT) 
 3. Bài mới
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
HĐ1: Tổ chức tình huống 
GV: Có thể phân tích 1 chùm AS trắng thành nhiều chùm sáng màu khác nhau. Ngược lại nếu trộn nhiều chùm sáng màu lại với nhau ta sẽ được AS có màu như thế nào?
HS thảo luận đưa ra dự đoán của nhóm mình 
HĐ2: Tìm hiểu khái niệm sự trộn AS màu 
GV hướng dẫn HS đọc tài liệu, quan sát thí nghiệm để trả lời câu hỏi:
HS đọc tài liệu và trả lời câu hỏi :
+ Trộn các AS màu là gì?
Trộn AS màu là chiếu 2 hoặc chùm AS màu đồng thời lên cùng 1 chỗ trên màn chắn trắn 
+ Thiết bị trộn màu có cấu tạo như thế nào ? tại sao có 3 cửa sổ có tấm lọc màu ?
HĐ3: Tìm hiều KQ của sự trộn 2 AS màu 
+ Y/C HS đọc tai liệu và bố trí thí nghiệm từ đó nhận xét AS trên màn chắn ?
HS đọc tài liệu và và nêu:
+ TN1: HS lắp 2 tấm lọc vào cửa sổ 2 <4
+ Màu đỏ với màu lục thu được AS màu ...
+ Màu tím với màu xanh thu được AS màu.
+ Màu đỏ với màu tím thu được AS màu.....
+ Có khi nào thu được AS màu đen không ? Hãy làm thí nghiệm chứng minh ? 
+ HS làm thí nghiệm và nhận xét không trộn được AS màu đen 
* Kết luận: 
+ Y/C HS nêu nhận xét ?
+ Khi trộn 2 AS ta được AS màu khác 
+ Khi không có AS thì ta thấy tối ( Màu đen ) không có AS màu đen 
HĐ4: Tìm hiểu trộn 3 AS màu với nhau để được AS trắng
GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm 2 
HS làm thí nghiệm 2:
- Để 3 tấm lọc màu vào 3 cửa sổ 
- Di chuyển màn hứng AS :
+ Để gần thấy3 màu .........
+ Khi nào trên màn hứng không còn 3 màu riêng biệt, màu trên màn chắn là màu.....
GV: Hãy thay bộ ba tấm lọc khác rồi nhận xét 
HS nêu kết luận:
trộn 3 AS màu với nhau thì được AS màu trắng 
HĐ5: Củng cố - Vận dụng
GV dùng tấm bìa hướng dẫn HS thực hiện: Dùng con quay, tô màu rồi quay nhanh con quay rồi nhận xét màu trên con quay 
Gv hướng dẫn HS giải thích : AS truyền vào mắt còn lưu lại trong mắt 1/24 S, do đó các AS màu đó tạo thành sự trộn màu trong mắt 
HS trả lời câu C3:
Tn này gọi là TN đĩa tròn Niu-tơn 
Do hịên tượng lưu ảnh trên màng lưới nên nếu đĩa quay nhanh, mỗi điểm trên mành lưới nhận được gần như đồng thời 3 AS phản xạ từ 3 vùng có các màu đỏ, lục , lam cho ta cảm giác màu trắng 
GV y/c HS rút ra kiến thức của bài 
HS rút ra kiến thức của bài 
D – Hướng dẫn về nhà 
Học thuộc phần ghi nhớ của của bài học 
Đọc thêm mục có thể em chưa biết 
Làm các bài tập trong sách bài tập 
Đọc trước bài mới: Màu sắc các vật dưới AS trắng và dưới AS màu "