I - Mục đích yêu cầu: Giúp học sinh hiểu được thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo từ tiếng Việt, cụ thể là:
- Khái niệm về từ
- Đơn vị cấu tạo từ
- Các kiểu cấu tạo từ ( từ đơn/ từ phức; từ ghép/ từ láy)
II- Chuẩn bị: phiếu học tập, bảng phụ
III- Các bước lên lớp:
1) Ổn định lớp:1’
2) Kiểm tra bài cũ:
3) Bài mới: 2’
Trong lời ăn tiếng nói hàng ngày chúng ta sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp. Vậy từ là gì? Có mấy loại? Tiết học hôm nay sẽ giải tỏa những thắc mắc này
TỰ CHON – HỌC KÌ I CHỦ ĐỀ MỘT-TỪVÀ TỪ LOẠI Tuần: 1 Tiết : 1,2 TỪ VÀ CẤU TẠO CỦA TỪ TIẾNG VIỆT Ngày soạn: Ngày dạy: I - Mục đích yêu cầu: Giúp học sinh hiểu được thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo từ tiếng Việt, cụ thể là: Khái niệm về từ Đơn vị cấu tạo từ Các kiểu cấu tạo từ ( từ đơn/ từ phức; từ ghép/ từ láy) II- Chuẩn bị: phiếu học tập, bảng phụ III- Các bước lên lớp: 1) Ổn định lớp:1’ 2) Kiểm tra bài cũ: 3) Bài mới: 2’ Trong lời ăn tiếng nói hàng ngày chúng ta sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp. Vậy từ là gì? Có mấy loại? Tiết học hôm nay sẽ giải tỏa những thắc mắc này Nội dung ghi bảng Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh I - Từ là gì?: - Tiếng là đơn vị dùng để tạo nên từ - Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt câu VD: em, đi, học --> Em đi học II - Cấu tạo của từ tiếng Việt: 1) Từ đơn: là từ chỉ gồm 1 tiếng (có nghĩa) VD: đi ; mẹ 2) Từ phức: - Từ ghép: tạo ra bằng cách ghép các tiếng có quan hệ với nhau về mặt nghĩa - Từ láy: có quan hệ láy âm giữa các tiếng * Từ ghép và từ láy giống và khác nhau - Giống: Đều là những từ có từ 2 tiếng trở lên - Khác: + từ ghép: quan hệ với nhau về mặt nghĩa + Từ láy: quan hệ với nhau về láy âm giữa các tiếng III - Luyện tập: Gọi học sinh đọc phần vd giáo viên dùng đèn chiếu đưa vd lên bảng phụ căn cứ vào dấu gạch chéo, câu trên có mấy từ? các từ này như thế nào? mỗi từ có mang 1 ý nào đó không? từ nào trong câu trên có 2 tiếng? vậy tiếng dùng để làm gi? từ dùng để làm gì? Khi nào thì tiếng được coi là từ? vậy trong câu, từ là gì? Dùng để làm gì? Cho vd? Gọi học sinh đọc vd 1 trong phần II Cho học sinh thảo luận theo nhóm và làm câu hỏi 1 vào giấy trong Từ nào là từ có một tiếng? từ nào có hai tiếng? từ có 2 tiếng thuộc những từ loại nào? Vậy trong từ có những từ loại nào? từ đơn là gì? ChoVD từ phức là gì? Cho VD trong từ phức có những kiểu từ nào? từ ghép và từ láy có cấu tạo gì giống và khác nhau? gọi học sinh đọc phần ghi nhớ giáo viên HD học sinh thảo luận làm các bài tập phần luyện tập - học sinh đọc vd - 9 từ - Có nghĩa - Có nghĩa - Trồng trọt, chăn nuôi, ăn ở - Khi nó có nghĩa - Là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt câu - học sinh đọc vd - học sinh thảo luận trả lời câu hỏi 1 - Từ ghép, từ láy - Từ đơn, từ phức - Đi, học - học sinh - từ ghép và từ láy - học sinh đọc ghi nhớ học sinh làm các bài tập Bài 1: a) Nguồn gốc, con cháu: từ ghép Đồng nghĩa với từ “nguồn gốc”: Cội nguồn, gốc rễ, gốc gác Từ ghép chỉ quan hệ thân thuộc: Cậu mợ, Cô dì, chú cháu Bài 2: a) Theo giới tính: anh chị, ông bà, cậu mợ... Theo bậc: Bác cháu, cô cháu, chị em, cậu cháu... Bài 3: - Cách chế biến: bánh nướng, bánh hấp, bánh nhúng... Cách chất liệu: bánh nếp, bánh khoai, đậu xanh... Tính chất: bánh dẻo, bánh phồng... Hình dáng: bánh tai heo, bánh gối... Bái 4: - Miêu tả tiếng khóc của người Từ láy khác có tác dụng đó: Nức nở, rưng rức, thút thít... 4) Củng cố(2’) - Muốn có từ ta phải có gì? muốn tạo được câu phải có gì? - Từ có mấy loại? kể, cho ví dụ? 5) Dặn dò: (1’) Học bài, làm bài tập 5 - Chuẩn bị “ Từ mượn” Các từ: Nhà, cửa, bàn, ghế... và các từ phi cơ, nha khoa, huynh đệ... là những loại từ gì? & Tuần: 2 Tiết : 3,4 TỪ MƯỢN Ngày soạn: Ngày dạy: I - Mục đích yêu cầu: Giúp học sinh Hiểu được thế nào là từ mượn bước đầu biết sử dụng từ mượn một cách hợp lý trong nói, viết II - Chuẩn bị: Một số đoạn văn có từ mượn; đèn chiếu III - Các bước lên lớp: 1) Ổn định lớp:1’ 2) Kiểm tra bài cũ: 5’ Em hãy xác định từ và tiếng trong câu sau và rút ra khái niệm? “ Bà con đều vui lòng gom góp gạo nuôi chú bé, vì ai cũng mong chú giết giặc, cứu nước” 3) Bài mới: 1’ Tiếng Việt vốn phong phú tuy nhiên cũng có một số lượng không nhỏ từ ngữ phải mượn từ các ngôn ngữ khác. Vậy mượn để làm gì? Chúng ta cùng tìm hiểu. Nội dung ghi bảng Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh I – Bài học: 1 - Từ mượn và từ thuần Việt: xét về mặt nguồn gốc, từ vựng tiếng Việt có thể phân thành 2 lớp từ: a) Từ thuần Việt: là những từ do nhân dân ta tự sáng tạo ra VD: Nhà, cửa b) Từ mượn: là từ vay mượn của tiếng nước ngoài để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm... mà tiếng Việt chưa có từ thích hợp để biểu thị VD: sính lễ, in-tơ net - phần lớn từ mượn quan trọng nhất là từ mượn tiếng Hán, bên cạnh đó còn mượn tiếng Anh, Pháp... - Cách viết: + Các từ mượn đã được Việt hoá: viết như thuần việt. những từ mượn chưa được việt hoá hoàn toàn: ta nên dùng gạch nối để nối các tiếng với nhau VD: 2 – Nguyên tắc từ mượn : - mượn từ là 1 cách làm giàu tiếng Việt - không nên mượn từ nước ngoài 1 cách tuỳ tiện nhằm để bảo vệ sự trong sáng của ngôn ngữ dân tộc II - Luyện tập: Gọi học sinh đọc phần 1 trong SGK gọi học sinh giải thích từ “Trượng”, “Tráng sĩ” hoặc cho học sinh đọc lại lời chú thích ở văn bản theo em, các từ đó có nguồn gốc từ đâu? gọi học sinh đọc phần 3 trong SGK giáo viên đưa vd lên đèn chiếu những từ nào được mượn từ tiếng hán? những từ nào được phiên âm ra như chữ Việt ? những từ được viết ra như chữ Việt có nguồn gốc từ đâu? giáo viên chỉ cho học sinh thấy những từ nào là những từ đã Việt hoá hoàn toàn, những từ nào chưa Việt hoá hoàn toàn em có nhận xét gì về cách viết các từ mượn trong vd 3? Xét vè mặt nguồn gốc từ vựng, tiếng Việt phân thành mấy lớp từ thế nào là từ thuần Việt? cho ví dụ? từ mượn là gì? Cho vd gọi học sinh đọc đoạn văn của BH? mục đích của BH nói trong đoạn văn đó là gì? giáo viên đưa ra vd để học sinh xác định từ mượn, từ đó giúp học sinh thấy được cái đúng, cái sai khi dùng từ mượn qua các vd trên, em hãy cho biết nguyên tắc sử dụng từ mượn gọi học sinh đọc phần ghi nhớ của cả bài học giáo viên HD học sinh làm phần luyện tập - học sinh đọc - học sinh giải thích - Tiếng Hán - tiếng Trung quốc - sứ giả, giang sơn,gan - Ti vi, xà phòng, ga... - Ấn, âu - 2 lớp từ - là từ do người dân ta từ sáng tạo - không nên mượn tuỳ tiện - học sinh đọc ghi nhớ - học sinh làm phần luyện tập Bài 1: các từ mượn có trong câu được mượn từ tiếng: vô cùng, ngạc nhiên, tự nhiên, sính lễ --> Hán Việt Gia nhân: Hán Việt Pốp, In-tơ-net: Anh Bài 2: Nghĩa của từ tiếng tạo thành từ HV: a) khán giả: *thính giả *độc giả b) yếu điểm *yếu lược - Khán: xem - thính: nghe - độc: đọc - yếu: - yếu: - giả : người - giả : người - giả : người - điểm: đặc điểm - lược: t tắc Bài 3: kể một số từ mượn là tên các đơn vị đo lường: lít, ki-lô-met; ki-lô-gam, tạ.... là tên các bộ phận của xe đạp: ghi đông, pê đan, gac-đờ-bu là tên một số đồ vật: cat-xét, ra-đi-ô 4) Củng cố: 2’ Từ mượn? từ thuần Việt là gì? Nguyên tắc sử dụng của nó là gì? 5) Dặn dò: 1’ - học bài, làm bài tập 4,5 - Chuẩn bị “Nghĩa của từ” & Tuần: 3 Tiết : 5,6 NGHĨA CỦA TỪ Ngày soạn: Ngày dạy: I - Mục đích yêu cầu: Giúp học sinh nắm được: Thế nào là nghĩa của từ một số cách giải thích nghĩa của từ II - Chuẩn bị: Các ví dụ ghi vào bảng phụ III - Các bước lên lớp: 1) Ổn định lớp:1’ 2) Kiểm tra bài cũ:4’ Xét về mặt nguồn gốc, từ vựng tiếng Việt phân thành mấy lớp từ? Kể tên, nêu khái niệm? cho VD Trong câu sau, từ nào là từ mượn? của tiếng nào? Trong thư viện, có rất nhiều đọc giả (đang xem sách) 3) Bài mới: 1’ Từ đòi hỏi phải có nghĩa. Vậy nghĩa của từ là gì? Ta cùng tìm hiểu Nội dung ghi bảng Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh I – Bài học: 1 – Nghĩa của từ là gì?: - Nghĩa của từ là nội dung ( sự vật, tính chất, hoạt động, quan hệ...) mà từ biếu thị Ví dụ: Trung thành: trước sau như 1, không thay lòng đổi dạ 2 – Cách giải thích nghĩa của từ: có hai cách - Trình bày khái niệm mà từ biểu thị vd: đi: là một sự di chuyển từ chỗ này đến chỗ khác - đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cần giải thích vd: Siêng năng: không lười biếng, chăm chỉ làm việc II - Luyện tập: Gọi học sinh đọc phần giải thích? Mỗi chú thích trên gồm mấy bộ phận? Bộ phận nào trong chú thích nêu lên nghĩa của từ? Nghĩa của từ ứng với phần nào trong mô hình dưới đây: Hình thức nội dung Vậy qua đó, em hiểu như thế nào là nghĩa của từ? cho vd Gọi học sinh đọc lại các chú thích đã dẫn ở phần 1 Trong 2 chú thích sau ở phần 1 thì em có nhận xét gì về những từ dùng để giải nghĩa cho từ đó? Ở chú thích thứ nhất thì nội dung chú thích là gì? Vậy qua 3 vd đó, thì nghĩa của từ được giải thích như thế nào? Cho ví dụ Gọi học sinh đọc phần ghi nhớ để kiểm tra khả năng hiểu bài của học sinh, ta đưa vd: chọn 1 trong các từ sau: “chết, hy sinh, thiệt mạng” để điền vào chỗ trống trong câu: “để bảo vệ nền hoà bình, nhân dân ta đã phải đánh đổi bằng sự ... cao cả” - học sinh đọc - 2 bộ phận - bộ phận đứng sau dấu 2 chấm - Nội dung - là nội dung mà từ biểu thị: sự vật, tính chất... - học sinh đọc - học sinh đọc ghi nhớ Bài 1: giáo viên HD bài tập 1, sau đó học sinh về nhà làm Bài 2: Điền theo thứ tự sau: Học tập, học lỏm, học hỏi, học hành Bài 3: Điền theo thứ tự: Trung bình, trung gian, trung niên Bài 4: Giếng: hố đào thẳng đứng, sâu vào lòng đất, để lấy nước Rung rinh: Chuyển động qua lại, nhẹ nhàng, liên tiếp Hèn nhát: Thiếu can đảm Bài 5: Mất theo cách giải thích nghĩa của nhân vật Nụ là “không biết ở đâu” Mất hiểu theo cách thông thường là “không còn được sở hữu, không có, không thuộc về mình nữa 4) Củng cố:2’ Gọi học sinhnhắc lại nội dung bài học trong phần ghi nhớ 5) Dặn dò: 2’ - Làm bài tập 1, bài tập ở SBT - Chuẩn bị “ Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyền nghĩa của từ” & Tuần: 4 Tiết : 7,8 TỪ NHIỀU NGHĨA và HIỆN TƯỢNG CHUYỂN NGHĨA CỦA TỪ Ngày soạn: Ngày dạy: I - Mục đích yêu cầu: Học sinh cần nắm được Khài niệm từ nhiều nghĩa, hiện tượng chuyển nghĩa của từ Nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ II - Chuẩn bị: Tra từ điển nghĩa của một số từ theo yêu cầu của giáo viên III - Các bước lên lớp: 1) Ổn định lớp:1’ 2) Kiểm tra bài cũ:4’ Nghĩa của từ là gì? Cho ví dụ? Cách giải thích nghĩa của từ? Cho ví dụ? 3) Bài mới: 2’ Tiếng Việt rất đa dạng và phong phú. Có những từ có một nghĩa nhưng cũng có từ có rất nhiều nghĩa. Ta cùng tìm hiểu Nội dung ghi bảng Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh I – Bài học: 1 - từ nhiều nghĩa: - từ có thể có 1 hay nhiều nghĩa - Từ nhiều nghĩa là từ có từ 2 nghĩa trở lên VD: Xuân đã đến rồi -> xuân: Mùa đầu tiên trong năm anh ấy còn rất xuân -> xuân: trẻ 2 - Hiện tượng chuyển nghĩa của từ: - Là hiện tượng thay đổi nghĩa của từ, tạo ra những từ nhiều nghĩa - Trong từ nhiều nghĩa có: + Nghĩa gốc: Là nghĩa xuất hiện từ đầu, làm cơ sở để hình thành các nghĩa khác VD ... trong câu giồng như một động từ - Hs lên bảng làm. - Hs quan sát - Nhận xét bài làm của học sinh - Côm ®éng tõ gåm 3 bé phËn : phÇn tríc ®éng tõ, ®éng tõ trung t©m vµ phÇn ®øng sau ®éng tõ - Hs lên bảng làm. - Hs quan sát - Nhận xét bài làm của học sinh - Phuï ngöõ chæ thôøi gian: ñaõ, töøng, môùi, ñang, seõ, saép - Phuï ngöõ chæ söï tieáp dieãn töông töï: vaàn, cöù, coøn, cuõng, thöôøng, hay, - Phuï ngöõ chæ söï phuû ñònh: khoâng, chæ, chöa, * Phuï ngöõ sau boå sung cho ñtöø veà ñtöôïng höôùng ñòa ñieåm, thôøi gian, muïc ñích, nguyeân nhaân, ptieän vaø caùch thöùc haønh ñoäng - C¸c phô ng÷ tríc bæ sung cho ®éng tõ vÒ c¸c ý nghÜa: - Quan hÖ thêi gian - TiÕp diÔn tëng tîng tù - KhuyÕn khÝch hoÆc ng¨n c¶n hµnh ®éng - Kh¼ng ®Þnh hoÆc phñ ®Þnh hµng ®éng. - C¸c phô ng÷ sau bæ sung cho ®éng tõ c¸c chi tiÕt vÒ : + §èi tîng, híng ®Þa ®iÓm + Thêi gian, môc ®Ých, nguyªn nh©n + Ph¬ng tiÖn, c¸ch thøc hµnh ®éng. 4. Cuûng coá: (3’) - C¸c phô ng÷ tríc bæ sung cho ®éng tõ vÒ c¸c ý nghÜa gì - C¸c phô ng÷ sau bæ sung cho ®éng tõ c¸c chi tiÕt vÒ ý nghÜa gì ? - Côm ®éng tõ gåm mÊy bé phËn ? §ã lµ nh÷ng bé phËn nµo ? 5. Bài tập : 10’ Bµi tËp 1: c¸c côm ®éng tõ: a) - cßn ®ang ®ïa nghÞch ë sau nhµ b) - yªu th¬ng MÞ N¬ng hÕt mùc, muèn kÐn cho con mét ngêi chång thËt xøng ®¸ng - muèn kÐn cho con mét ngêi chång thËt xøng ®¸ng c) - ®µnh t×m c¸ch gi÷ sø thÇn ë c«ng qu¸n ®Ó cã th× giê ®i hái ý kiÕn em bÐ th«ng minh nä - cã th× giê ®i hái ý kiÕn em bÐ th«ng minh nä Bµi tËp 2: Phần trước Phần trung tâm Phần sau cßn ®ang ®ïa nghÞch yªu th¬ng kÐn ë sau nhµ Bµi tËp 3: - Cha : mang ý nghÜa phñ ®Þnh t¬ng ®èi - Kh«ng : mang ý nghÜa phñ ®Þnh tuyÖt ®èi à Sù th«ng minh, nhanh trÝ cña em bÐ cha cha kÞp nghÜ ra c©u tr¶ lêi th× con ®· ®¸p l¹i b»ng 1 c©u mµ viªn quan nä kh«ng thÓ tr¶ lêi ®îc. Bµi tËp 4 Hai häc sinh tù lµm - Tìm caùc cuïm ñoäng töø trong nhöõng caâu a,b,c (SGK) - cheùp caùc cuïm ñtöø ñoù vaøo moâ hình.? - Nêu ý nghĩa từ in đậm? - Hs lên bảng làm. - Hs quan sát - Nhận xét bài làm của học sinh - Hs lên bảng làm. - Hs quan sát - Nhận xét bài làm của học sinh - Hs lên bảng làm. - Hs quan sát - Nhận xét bài làm của học sinh 6/ Daën doø : (1’) Hoïc baøi phaàn ghi nhôù .làm bài tập 4 Soaïn baøi “Tính từ và cụm tính từ” . & TUẦN TIẾT TÊN BÀI HỌC NGÀY SOẠN 9 17,18 NGÀY DẠY I. Muïc tieâu caàn ñaït: Giuùp hoïc sinh - Kh¸i niÖm vµ cÊu t¹o cña côm tính tõ khi nãi, viÕt - RÌn kü n¨ng nhËn biÕt vµ vËn dông côm tính tõ khi nãi, viÕt - TÝch hîp víi v¨n b¶n truyÖn trung ®¹i ‘MÑ hiÒn d¹y con’ vµ kÓ chuyÖn tëng tîng s¸ng t¹o. II. Chuaån bò cuûa thaày cuûa troø: - Thaày: Ñoïc SGV, SGK, soaïn baøi giaûng . - Troø: Ñoïc caùc vaên baûn , traû lôøi caùc caâu hoûi . III. Tieán trình tieát daïy: 1. OÅn ñònh: 1’ 2. Kieåm tra: (4’) - Cuïm ñoäng töø laø gì? Cho VD. - Caáu taïo cuûa cuïm ñoäng töø? 3.Baøi môùi: 1’ a. Giôùi thieäu baøi: Tieát naøy chuùng ta seõ tìm hieåu qua töø loaïi tính töø vaø ñaëc ñieåm cuõng nhö caáu taïo cuûa cuïm tính töø. b. Tieán trình daïy vaø hoïc: Nội dung ghi bảng Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh I. Ñaëc ñieåm cuûa tính töø: * Bài tập 1.Tìm tính từ a. beù, oai. b. vaøng hoe, vaøng lòm, vaøng oái, vaøng töôi ... 2. - Xanh, ñoû, traéng ... - Chua, cay, ngoït ... - Ngay, thaúng, xieâu, veïo ... 3. Khaû naêng keát hôïp vôùi ñaõ, seõ, ñang, cuøng, vaãn tính töø vaø ñoäng töø coù khaû naêng gioáng nhau. - Khaû naêng keát hôïp vôùi haõy, chôù, ñöøng, thì tính töø bò haïn cheá, coøn ñtöø coù khaû naêng keát hôïp maïnh - Khaû naêng laøm chuû ngöõ: tính töø vaø ñoäng töø nhö nhau. - Khaû naêng laøm vò ngöõ: tính töø haïn cheá hôn ñoäng töø. * Ghi nhôù . - Tính töø laø nhöõng töø chæ ñaëc ñieåm, tính chaát cuûa söï vaät, haønh ñoäng, traïng thaùi . -Tính töø coù theå keát hôïp vôùi caùc töø : ñaõ, seõ, ñang, cuõng, vaãn, ñeå taïo thaønh cuïm tính töø . Khaû naêng keát hôïp vôùi caùc töø : haõy, chôø, döøng cuûa tính töø raát haïn cheá. - Tính töø coù theå laøm chuû ngöõ, vò ngöõ trong caâu . Tuy vaäy khaû naêng laøm vò ngöõ cuûa tính töø haïn cheá hôn ñoäng töø . II. Caùc loaïi tính töø: * Bài tập - Nhöõng töø keát hôïp ñöôïc vôùi caùc töø chæ möùc ñoä (raát, hôi, quaù, laém ...) laø beù, oai (tính töø töông ñoái). - Nhöõng töø khoâng keát hôïp ñöôïc vôùi caùc töø chæ möùc ñoä: vaøng hoe, vaøng lòm, vaøng oái ... (Tính töø tuyeät ñoái) * Ghi nhôù :Coù hai loaïi tính töø ñaùng chuù yù laø : - Tính töø chæ ñaëc ñieåm töông ñoái ( coù theå keát hôïp vôùi töø chæ möùc ñoä ) - Tính töø chæ ñaëc ñieåm tuyeät ñoái ( khoâng theå keát hôïp vôùi töø chæ möùc ñoä ) . III . Cuïm tính töø : * Bài tập Phaàn tröôùc Phaàn trung taâm Phaàn sau Voán, ñaõ, raát yeân tónh nhôù saùng laïi vaèng vaëc ôû treân khoâng Ghi nhôù : MO HÌNH CUÏM TÍNH TÖØ Phaàn tröôùc Phaàn trung taâm Phaàn sau vaãn/ coøn/ ñang treû nhö moät thanh nieân Trong cuïm tính töø : Caùc phuï ngöõ ôû phaàn tröôùc coù theå bieåu thò quan heä thôøi gian, söï tieáp dieãn töông töï, möùc ñoä cuûa ñaëc ñieåm, tính chaát, söï khaúng ñònh hay phuû ñònh , Caùc phuï ngöõ ôû phaàn sau coù theå bieåu thò vò trí, söï so saùnh, möùc ñoä, phaïm vi hay nguyeân nhaân cuûa ñaëc ñieåm, tính chaát . -GV ghi baûng caùc ví duï. -Tìm caùc tính töø trong nhöõng ví duï sau: SGK trang 153 , 154 - Keå theâm moät soá tính töø . Neâu yù nghóa khaùi quaùt cuûa chuùng.GV coù theå gôïi yù ñeå hs tìm theâm . - Nhận xét. - Em haõy so saùnh tính töø vôùi ñoäng töø veà khaû naêng keát hôïp vôùi : ñaõ, seõ, cuõng, vaãn, haõy, ñöøng, chôù, ? -Veà khaû naêng laøm CN- VN ? =GV choát laïi cho caùc em naém vaø ghi laïi phaàn ghi nhôù 1 ôû phaàn baøi hoïc . - Nhận xét. - Töø caùc ví dụ treân em hiểu thế nào là tính từ? -Khả năng keát hôïp vôùi caùc töø khác? - Nhận xét. -Veà khaû naêng laøm CN- VN ? - Nhận xét. -Chuyển ý. - Trong caùc loaïi tính töø vöøa tìm ñöôïc töø naøo coù theå keát hôïp vôùi caùc töø chæ möùc ñoä :raát , hôi , khaù , ? Nhöõng töø naøo thì khoâng ? -Giài thích ? - Nhận xét. - Töø caùc ví dụ treân em hiểu có mấy loại tính từ tính từ? - Kể ra chi tiết ? - Nhận xét. -Chuyển ý. - Tìm tính töø trong caùc cuïm tính töø sau : . voán ñaõ raát yeân tónh . nhôù laïi . Saùng vaèng vaëc ôû treân khoâng . Nhöõng töø ngöõ naøo ñöùng tröôùc hoaëc sau tính töø laøm roõ nghóa cho tính töø ñoù ? - Nhận xét. - Döïa vaøo nhöõng ñieàu ñaõ bieát ôû baøi tröôùc nhö cuïm danh töø, cuïm ñoäng töø, em haõy veõ moâ hình cuïm tính töø ? - Veõ moâ hình cuïm tính töø ? - Các quan hệ trong cụm tính từ? - Hs đọc. - a. beù, oai. b. vaøng hoe, vaøng lòm, vaøng oái, vaøng töôi ... - Xanh, ñoû, traéng ... - Chua, cay, ngoït ... - Ngay, thaúng, xieâu, veïo ... - Khaû naêng keát hôïp vôùi ñaõ, seõ, ñang, cuøng, vaãn tính töø vaø ñoäng töø coù khaû naêng gioáng nhau. - Khaû naêng keát hôïp vôùi haõy, chôù, ñöøng, thì tính töø bò haïn cheá, coøn ñtöø coù khaû naêng keát hôïp maïnh - Khaû naêng laøm chuû ngöõ: tính töø vaø ñoäng töø nhö nhau. - Khaû naêng laøm vò ngöõ: tính töø haïn cheá hôn ñoäng töø. - Tính töø laø nhöõng töø chæ ñaëc ñieåm, tính chaát cuûa söï vaät, haønh ñoäng, traïng thaùi . -Tính töø coù theå keát hôïp vôùi caùc töø : ñaõ, seõ, ñang, cuõng, vaãn, ñeå taïo thaønh cuïm tính töø . Khaû naêng keát hôïp vôùi caùc töø : haõy, chôø, döøng cuûa tính töø raát haïn cheá. - Tính töø coù theå laøm chuû ngöõ, vò ngöõ trong caâu . Tuy vaäy khaû naêng laøm vò ngöõ cuûa tính töø haïn cheá hôn ñoäng töø . - Nhöõng töø keát hôïp ñöôïc vôùi caùc töø chæ möùc ñoä (raát, hôi, quaù, laém ...) laø beù, oai . - Nhöõng töø khoâng keát hôïp ñöôïc vôùi caùc töø chæ möùc ñoä: vaøng hoe, vaøng lòm, vaøng oái ... - Vì chùng là tính töø töông ñoái và tính töø tuyeät ñoái. - Coù hai loaïi tính töø. - Tính töø chæ ñaëc ñieåm töông ñoái ( coù theå keát hôïp vôùi töø chæ möùc ñoä ) - Tính töø chæ ñaëc ñieåm tuyeät ñoái ( khoâng theå keát hôïp vôùi töø chæ möùc ñoä ) . -. Tính töø: yeân tónh, nhoû, saùng. - Voán , ñaõ , raát , laïi : nhöõng töø ngöõ vöøa tìm ñöôïc trong caâu chính laø caùc phuï ngöõ cuûa tính töø vaø cuõng vôùi tính töø taïo thaønh cuïm tính töø. Phaàn tröôùc Phaàn trung taâm Phaàn sau Voán, ñaõ, raát yeân tónh nhôù saùng laïi vaèng vaëc ôû treân khoâng Phaàn tröôùc Phaàn trung taâm Phaàn sau vaãn/ coøn/ ñang treû nhö moät thanh nieân - Như nội dung. 4. Cuûng coá: (3’) -Em hiểu thế nào là tính từ? - Khả năng keát hôïp vôùi caùc töø khác? - Veõ moâ hình cuïm tính töø ? - Các quan hệ trong cụm tính từ? - Có mấy loại tính từ tính từ? Kể ra chi tiết ? 5. Bài tập : 10’ 1. - Tìm caùc tính töø và cuïm tính töø a. sun sun nhö con ñæa. b. chaàn chaån nhö caùi ñoøn caøn. c. beø beø nhö caùi quaït thoùc. d. söøng söûng nhö caùi coät ñình. ñ. Tua tuûa nhö caùi choåi nhö caùi seà cuøn. 2. Caùc tính töø ñeàu laø töø laùy, coù taùc duïng gôïi hình, gôïi caûm. - Hình aûnh maø töø gôïi ra laø söï vaät taàm thöôøng, khoâng giuùp cho vieäc nhaän thöùc moät söï vaät to lôùn, môùi meû nhö “con voi”. - Ñaëc ñieåm chung cuûa naêm oâng thaày boùi: nhaän thöùc haïn heïp, chuû quan. 3. Ñtöø vaø tính töø ñöôïc duøng laøm trong nhöõng laàn sau mang tính chaát maïnh meõ mang tính chaát döõ doäi hôn laàn tröôùc theå hieän söï thay ñoåi cuûa con caù vaøng tröôùc nhöõng ñoøi hoûi môùi luùc moät quaù quaét cuûa vôï oâng laõo so saùnh: - gôïn soùng eâm aû. - noåi soùng. - noåi soùng döõ doäi. - noåi soùng muø mòt. - noåi soùng aàm aàm. 4. Nhöõng tính töø ñöôïc duøng laàn ñaàu phaûn aùnh cuoäc soáng ngheøo khoå. Moãi laàn thay ñoåi tính töø laø moãi laàn cuoäc soáng toát ñeïp hôn. Nhöng cuoái cuøng tính töø laàn ñaàu ñöôïc duøng laëp laïi theå hieän söï trôû laïi nhö cuõ. - söùt meû/ söùt meû - naùt/ naùt. - Tìm caùc tính töø và cuïm tính töø trong bài tập ? - Nhận xét -Tác dụng của cuïm tính töø trong bài tập 1 như thế nào? - So saùnh tính töø vôùi ñoäng töø trong câu truyện ? -Tác dụng của cuïm tính töø trong bài tập 4 như thế nào? - Hs lên bảng làm. - Hs quan sát - Nhận xét bài làm của học sinh - Hs lên bảng làm. - Hs quan sát - Nhận xét bài làm của học sinh - Hs lên bảng làm. - Hs quan sát - Nhận xét bài làm của học sinh - Hs lên bảng làm. - Hs quan sát - Nhận xét bài làm của học sinh 6/ Daën doø : (1’) Hoïc baøi phaàn ghi nhôù . Soaïn baøi “Phã tõ” . &
Tài liệu đính kèm: