Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 9+10: Sơn Tinh, Thủy Tinh - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 
Ngày giảng: 
 Ngữ văn Bài 3 
Tiết 9-10 : SƠN TINH THUỶ TINH
 (Truyền thuyết)
I. Mục tiêu bài học.
 1 Kiến thức: Nhân vật sự kiện trong truyền thuyết Sơn Tinh – Thuỷ Tinh 
 Cách giả thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở đồng bằng Bắc Bộ và khát vọng của người Việt cổ trong việc chế ngự thiên nhiên bảo vệ cuộc sống của mình 
 Những nét chính về nghệ thuật của truyện sử dụng nhiều chi tiết kỳ lạ , hoanh đường 
 2 Kỹ năng : Đọc hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại 
 Nắm các sự kiện chính 
 Xác định ý nghĩa của truyện 
 Kể lại được nội dung truyện 
 3 Thái độ: Đoàn kết trong cộng đồng cùng nhau chống lại csc hiện tượng thiên nhiên 
II Chuẩn bị .
 1 .Giáo viên: Tranh minh hoạ 
 2. Học sinh : Chuẩn bị bài ở nhà 
 III Phương pháp 
 Vấn đáp ,thuyết trình,thảo luận nhóm,
 IV. Tiến trình tổ chức dạy học 
 1.ổn định 
 2.Kiểm tra đầu giờ : Nờu ý nghĩa truyện Thỏnh Giúng?
- Hỡnh tượng Thỏnh Giúng với màu sắc thần kỳ là biểu tượng rực rỡ của ý thức và sức mạnh bảo vệ đất nước, đồng thời là sự thể hiện quan niệm, ước mơ của nhõn dõn ta ngay từ buổi đầu lịch sử về người anh hựng cứu nước chống ngoại xõm
 3.Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học:
Khởi động: Sơn Tinh - Thuỷ Tinh là truyền thuyết tiờu biểu trong chuỗi truyền thuyết về thời đại cỏc vua Hựng. Truyện giàu giỏ trị về nội dung và nghệ thuật đó phản ỏnh rừ nột những ước, khỏt vọng của nhõn dõn Việt Nam trong cụng cuộc xõy dựng, bảo vệ đất nước.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Thời gian
Nội dung
Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chú thích 
Mục tiêu : HS đọc và nắm nội dung văn bản 
Giải thích được một số chú thích khó 
GV hướng dẫn cỏch đọc -> GV đọc -> HS đọc -> HS nhận xột -> GV nhận xột
Yờu cầu HS xem chỳ thớch 1,4,5,6,7,8
Hoạt động 2 : Bố cục văn bản 
Mục tiêu : HS căn cứ vào nội dung văn bản chia bố cục , qua đó tìm hiểu nội dung theo bố cục đã chia 
H. Theo em văn bản này nờn chia làm mấy phần? Nội dung từng phần?
 H. Truyện được gắn với thời đại nào trong lịch sử Việt Nam?
- Vua Hựng thứ 18 – cụng việc trị thuỷ của người Việt cổ
H. Theo em trong truyện nhõn vật nào là nhõn vật chớnh?Vỡ sao em biết?
- Sơn Tinh - Thuỷ Tinh là nhõn vật chớnh vỡ hai nhõn vật này tham gia xõy dựng cõu chuyện. Hai nhõn vật xuất hiện từ đầu đến cuối truyện
Hoạt động 3 : Tìm hiểu văn bản 
Mục tiêu : HS khai thác văn bản về giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản 
HS đọc đoạn 1 SGK 
H. Hóy cho biết hoàn cảnh Vua Hựng kén rể ?
- Chỉ cú một người con gỏi xinh đẹp, thuỳ mị, nết na vỡ vậy vua cha yờu thương hết mực muốn kộn cho một người chồng thật xứng đỏng
H. Theo em người chồng xứng đỏng với Mị Nương là người như thờ nào?
- Tài giỏi
H. Hỡnh thức kộn rể của vua Hựng?
- Cõu đố: “ Một trăm vỏn cơm nếp.. một đụi”
H . Em có nhận xét gì về những sản vật này ?
( HS bộc lộ suy nghĩ )
H. Em cú nhận xột gỡ về cỏch kộn rể của vua Hựng?
 Tiết 2 
H. Ai là người đến cầu hôn ?
H. Sơn Tinh - Thuỷ Tinh được tỏc giả giới thiệu cú nguồn gốc từ đõu và cú tài năng gỡ?
H. Nhận xột gỡ về tài năng của hai vi thần này?
H. Theo em tài năng này cú thật khụng?
- Chi tiết tưởng tượng, kỡ ảo -> truyền thuyết
GV: cả hai vị thần đều xứng đỏng làm rể vua Hựng nhưng vua Hựng chỉ cú một người con gỏi vỡ vậy vua Hựng đó phải ra cõu đố để kộn rể.
H. Ai mang lễ vật đầy đủ đến trước?
H. Khi khụng lấy được vợ Thuỷ Tinh cú hành động như thế nào? Sơn Tinh đó chống trả lại ra sao?
H. Nhận xột gỡ về cuộc giao tranh của hai vị thần?
H. Kết quả của cuộc giao tranh?
H. Cú ý kiến cho rằng hỡnh thức kộn rể của vua Hựng đó cú phần nghiờng về thần nỳi. Em cú đồng ý với ý kiến đú khụng? Tại sao? ( thảo luận nhúm lớn 3’)
- Đồng ý vỡ những thứ lễ vật đú chỉ cú ở trờn cạn
GV : ước mơ của người xưa, con người sẽ chiến thắng được thiờn nhiờn
Gọi HS đọc lại đoạn cuối
H. Theo em Sơn Tinh đại diện cho lực lượng nào, Thuỷ Tinh đại diện cho hiện tượng nào? í nghĩa của hai hỡnh tượng nhõn vật?
-Sơn Tinh: con người đắp đờ chống lũ, bảo vệ đất nước
- Thuỷ Tinh: là hiện tượng mưa to, bóo lũ ghờ gớm hàng năm ở đồng bằng Bắc Bộ. Thuỷ Tinh là kẻ thự của Sơn Tinh và đú cũng là kẻ thự của nhõn dõn ta.
Hoạt động 4: Ghi nhớ
Mục tiêu : Kết luận rút ra nội dung bài học 
H. Em cho biết truyện có ý nghĩa gì 
GV kết luận -> ghi nhớ 
Gọi HS đọc ghi nhớ SGK
Hoạt động 5: Luyện tập 
Mục tiêu : Làm bài tập củng cố kiến thức 
Yờu cầu HS đúng vai một nhõn vật nào đú sau đú kể túm tắt
8ph
5ph
20ph
32ph
3ph
8ph
I. Đọc, tỡm hiểu chỳ thớch
1. Đọc
2. Chỳ thớch
II. Bố cục
3 phần: 
Đ1: đầu -> mỗi thứ một đụi: Vua Hựng kộn rể
+ Đ2 : tiếp -> đành rỳt quõn: Sơn Tinh - Thuỷ Tinh cầu hụn và cuộc giao tranh của 2 vị thần
+ Đ3: cũn lại: sự trả thự hàng năm của Thuỷ Tinh và chiến thắng của Sơn Tinh
III. Tỡm hiểu văn bản
1. Vua Hựng kộn rể
Vua có một người con gái xinh đẹp và muốn kén cho con người chồng xứng đáng 
- Cỏch kộn rể của vua Hựng rất độc đỏo:dưới hỡnh thức là một cõu đố để thử tài
2. Sơn Tinh - Thuỷ Tinh cầu hụn và cuộc giao tranh giữa hai vị thần
a. Sơn Tinh: 
- Nguồn gốc: thần nỳi
- Tài năng: vẫy tay về phớa đụng -> cồn bói, vẫy tay về phớa tõy -> nỳi đồi
b. Thuỷ Tinh
- Nguồn gốc: thần biển
- Tài năng: gọi giú giú đến, hụ mưa mưa về
=> cả hai vị thần đều cú tài cao, phộp lạ đó đến cầu hụn Mị Nương
c. cuộc giao tranh giữa hai vị thần
Sơn Tinh: Lễ vật: đem đến trước => lấy được Mị Nương
Thuỷ Tinh: Lễ vật : đem đến sau => khụng lấy được vợ
- Hành động : đem quõn đuổi theo cướp Mị Nương, hụ mưa, gọi giú, dõng nước sụng đỏnh Sơn Tinh
Sơn Tinh: bốc đồi, dời nỳi, dựng thành, luỹ đất ngăn lũ
=> cuộc giao tranh quyết liẹt, dữ dội, kộo dài cuối cựng Sơn Tinh thắng ,Thuỷ Tinh thua trận
IV. Ghi nhớ (SGK)
V. Luyện tập
BT1: Hóy kể túm tắt văn bản Sơn Tinh - Thuỷ Tinh
 4. Củng cố hướng dẫn học ở nhà
 Nờu ý nghĩa truyện Sơn Tinh - Thuỷ Tinh
 Hướng dẫn học bài
 Học ghi nhớ SGK + làm BT 2,3 vào vở
 Chuẩn bị bài “ Nghĩa của từ”