Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 36: Thứ tự kể trong văn tự sự - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 
Ngày giảng: 
 Ngữ văn Bài 9 
 Tiết 36 : Thứ tự kể trong văn tự sự
I. Mục tiêu bài học.
 1 Kiến thức: Biết được thứ tự kể trong văn tự sự: Thấy rõ trong tự sự có thể kể xuôi, kể ngược tuỳ theo nhu cầu, sự khác biệt của cách kể xuôi, kể ngược. 
 2 Kỹ năng : Chọn thứ tự kể cho phù hợp với đặc điểm thể loại và nhu cầu biểu hiện nội dung 
 Vận dụng hai cách kể vào bài viết của mình 
 3 Thái độ: Khi kể đảm bảo đúng trình tự , tránh thêm thắt hoặc lượưc boe quá nhiều 
II Chuẩn bị .
 1 .Giáo viên:
 2. Học sinh :
 III Phương pháp 
 Vấn đáp ,thuyết trình,thảo luận nhóm,
 IV. Tiến trình tổ chức dạy học 
 1.ổn định 
 2.Kiểm tra đầu giờ : 
 3.Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học:
Khởi động: Khi kể chuyện muốn cho hấp dẫn, độc đỏo người kể phải biết chọn cỏch kể. Tuy nhiờn việc kể phải tuõn theo một thứ tự nhất định để truyện được rừ ràng, mạch lạc
Vâỵ kể như thế nào chúng ta học bài hôm nay
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Thời gian
Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự
* Mục tiêu .Biết được thứ tự kể trong văn tự sự: Thấy rõ trong tự sự có thể kể xuôi, kể ngược tuỳ theo nhu cầu, sự khác biệt của cách kể xuôi, kể ngược. 
H.Hãy tóm tắt các sự việc trong truyện “Ông lão .. Cá vàng” 
HS: Thảo luận nhóm
Tg: 4’
HS: Đại diện nhóm trình bày và nhận xét cho nhau.
GV: Nhận xét, kết luận ( bảng phụ)
+ Giới thiệu vợ chồng ông lão đánh cá
+ Ông lão ra khơi thả lưới, bắt được cá vàng 
+ Nghe lời cá xinđông thả cá
+ Về nhà kể chuyện cho vợ nghe 
 - Mụ vợ mắng: bắt xin máng lợn 
 - Lần 2: Xin nhà rộng và đẹp
 - Lần 3: Nhất phẩm phu nhân 
 - Lần 4: Làm Nữ hoàng 
 - Lần 5: Làm Long Vương 
+ Cá lặn xuống biển vợ chồng ông lão trở về nghèo khổ ngày xưa.
H: Các sự việc ấy được trình bày theo thứ tự nào? 
H: Kể theo trình tự thời gian đem lại hiệu quả nghệ thuật gì? ( ý nghĩa)?
H: Nếu không theo thứ tự ấy có làm cho ý nghĩa truyện nổi bật nên không? Tại sao? (Không) 
HS: Đọc bài văn SGK T97. 
H: Các sự việc trong đoạn văn được trình bày theo trình tự nào? thứ tự thực tế trong văn bản ? 
- Ngỗ mồ côi, không người rèn -> hư đ mọi người xa lánh 
- Ngỗ trêu trọc đánh lừa mọi người -> mất lòng tin
- Ngỗ bị chó cắn, kêu cứuđKhông ai đến
- Chó cắn, phải tiêm thuốc để phòng trừ bệnh dại. 
H: Bài văn được kể theo thứ tự nào?
H: Truyện được kể theo ngôi thứ mấy?( Ngôi thứ 3)
GV: Giảng: Không kể theo trình tự thời gian mà kể theo mạch cảm xúc, tâm trạng của nhân vật người kể chuyện.Sự việc hiện tại kể trước - sau đó kể các sự việc đã xảy ra trước đó đ Làm cho câu chuyện hoàn chỉnh đ 
H: Kể theo thứ tự này có tác dụng nhấn mạnh điều gì? 
- Sự việc Ngỗ bị chó cắn được nhấn mạnh và sự việc này là hậu quả tai hại của việc nói dối 
H: Việc lựa chọn thứ tự kể có cần thiết không? 
+ Sự lựa chọn thứ tự kể rất quan trọng, cần thiết nằm trong ý đồ nghệ thuật của ngươi kể 
+ Có hai thứ tự kể: Xuôi, ngược
H: So sánh hai thứ tự kể và cho biết ưu điểm và nhược điểm của từng lối kể?
HS: Thảo luận bàn ( tg: 3’)
GV: Tuy nhiên kể theo thứ tự tự nhiên có tầm quan trọng không thể xem thường:Ngay trong hồi tưởng người ta vẫn kể theo thứ tự tự nhiên và còn có tác dụng tạo sự hấp dẫn tăng kịch tính 
H: Khi kể chuyện có thể kể theo thứ tự nào?
HS đọc ghi nhớ SGK Tr 98
GV: Khắc sâu kiến thức.
Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập.
*Mục tiêu: HS làm được bài tập củng cố lý thuyết 
HS: Đọc câu truyện và xác định yêu cầu bài tập.
H: Chỉ ra ngôi kể? trình tự kể và vai trò của hồi tưởng trong câu chuyện? 
HS: Đọc bài tập 2 tìm hiểu đề và lập dàn ý? 
GV: Hướng dẫn HS về nhà làm
H: Xác định yêu cầu của đề?
22ph
15ph
I. Tìm hiểu thứ tự kể trong tự sự
1. Bài tập 
a. Bài tập 1
 Tìm hiểu thứ tự kể truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”
- Truyện được trình bày theo trình tự thời gian: sự việc xảy ra trước kể trước và theo thứ tự tăng tiến ( sự gia tăng lòng tham của mụ vợ) 
đđặc điểm của truyện cổ dân gian 
- Tác dụng: 
+ Làm cho cốt truyện mạch lạc, dễ theo dõi 
+ Làm cho mâu thuẫn giữa các nhân vật tăng tiến dần và truyện thêm hấp dẫn 
+ Làm tăng dần mức độ tố cáo, phê phán 
b. Bài tập 2:
Thứ tự kể của : Truyện thằng Ngố: 
- Kể hậu quả -> nguyên nhân -> nhận xét của người kể.
(Hiện tại, quá khứ, hiện tại )
-> kể ngược, gắn hồi tưởng 
- Tác dụng: Tạo nên sự bất ngờ, nổi bật ý nghĩa bài học.
2. Nhận xét:
Ưu điểm
Nhược điểm
Kể xuôi
Truyện dễ theo dõi, phù hợp với truyện tự sự dân gian 
Dễ đơn điệu, nhàm tẻ 
Kể ngược
- Sự việc phong phú, khách quan như thật 
- Tạo sự bất ngờ, hấp dẫn 
- Phù hợp truyện hiện đại khi tác giả muốn khác sâu tâm trạng nhân vật 
Khó theo dõi, dễ trùng lặp 
3. Ghi nhớ : SGK - T 98
III. Luyện tập 
Bài tập 1 (Tr 98)
 Câu chuyện ( SGK – T98)
- Ngôi kể thứ nhất: Nhân vật xưng hô “Tôi” đóng vai người kể truyện 
- Trình tự kể: Theo mạch hồi tưởng của nhân vật (Kể ngược) 
- Vai trò: Hồi tưởng đóng vai trò chất keo kết dính, xâu chuỗi các sự việc: quá khứ, hiện tại thống nhất với nhau 
Bài tập 2 Tr 99: ( về nhà)
Đề bài: Kể lại câu chuyện lần đầu em đi chơi xa.
* Tìm hiểu đề: 
- Thể loại: Văn tự sự.
- Nội dung: Câu chuyện lần đầu em đi chơi xa.
* Lập dàn ý theo 2 ngôi kể 
- Cách kể 1: Theo trình tự thời gian (kể xuôi) 
 Ngôi kể 3: Tác giả dấu mình 
- Cách kể 2: Kể ngược đi rồi nhớ lại và kể 
 Ngôi kể 1: Tác giả xưng “Tôi”
 4. Củng cố hướng dẫn học ở nhà
 Thế nào là thứ tự kể trong văn tự sự?
 GV: Khái quát, nhấn mạnh nội dung của bài đ học sinh nắm vững 2 cách kể trong văn tự sự
 Nắm vững bài học, ghi nhớ SGK trang 98
	 Lập dàn ý cho bài tập 2 
 Ôn tập: Phương pháp làm văn tự sự đ chuẩn bị kiểm tra 2 tiết bài số 2
	Tập làm các đề TLV SGK trang 99