A. Mục tiêu cần đạt:
- Qua việc so sánh hình tượng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn của la-Phông-ten với những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông, hiểu được đặc trưng của những sáng tác nghệ thuật.
B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ :
1. Kiến thức :
- Đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là yếu tố tưởng tượng và dấu ấn cá nhân của tác giả .
- Cách lập luận của tác giả trong văn bản.
2. Kĩ năng:
- Đọc-hiểu một văn bản dích về nghị luận văn chương.
- Nhận diện và phân tích các yếu tố của lập luận ( luận điểm, luận cứ, luận chứng trong văn bản).
3. Thái độ:
- Biết cảm thông với người khác qua cái nhìn nhân văn.
TUẦN 23 Ngày soạn: 26/01/13 TIẾT 106,107 Văn bản: Ngày dạy: 28/01/13 CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN CỦA LA PHÔNG-TEN - Hi-pô-lít Ten – A. Mục tiêu cần đạt: - Qua việc so sánh hình tượng con cừu và con chó sói trong thơ ngụ ngôn của la-Phông-ten với những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông, hiểu được đặc trưng của những sáng tác nghệ thuật. B. Kiến thức, kĩ năng, thái độ : 1. Kiến thức : - Đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là yếu tố tưởng tượng và dấu ấn cá nhân của tác giả . - Cách lập luận của tác giả trong văn bản. 2. Kĩ năng: - Đọc-hiểu một văn bản dích về nghị luận văn chương. - Nhận diện và phân tích các yếu tố của lập luận ( luận điểm, luận cứ, luận chứng trong văn bản). 3. Thái độ: - Biết cảm thông với người khác qua cái nhìn nhân văn. C. Phương pháp : Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình D. Tiến trình dạy học : 1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số: 9A4....................................... 2.Bài cũ : - Qua văn bản Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới, tac giả đã chỉ ra những điểm mạnh và điểm yếu của cong người Việt Nam là gì? Mục đích của điều ấy là gì? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Thuộc kiểu bài nghị luận văn chương, “ Chó sói và cừu non” là trích đoạn thơ ngụ ngôn, qua hình tượng con cừu và con sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten, tác giả Hi-pô-lít Ten làm nổi bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật- sáng tác nghệ thuật là yếu tố tưởng tượng và dấu ấn cá nhân của tác giả. * Tiến trình bài dạy: Hoạt động của GV và HS Nội dung bài dạy Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu về tác giả,tác phẩm - Cho HS đọc chú thích * sgk/40 GV lưu ý HS chỉ cần biết mấy thông tin ngắn gọn về tác giả ? Em hiểu gì về xuất xứ của văn bản ? ? Văn bản này được viết theo thể loại nào ? Và thuộc kiểu bài nào tron g thể loại ấy ? Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc -hiểu văn bản -Gv hướng dẫn giọng đọc: Chú ý phân biệt 3 giọng đọc GV cùng HS đọc toàn văn bản một lần,nhận xét cách đọc - Giải thích các từ khó theo chú thích sgk - Cho HS xác định thể loại.Lưu ý cho HS phân biệt nghị luận xã hội là nghị luận về một vấn đề xã hội nào đấy ? Xác định bố cục 2 phần của văn bản nghị luận văn chương này và đặt tiêu đề cho từng phần? Phần 1: Từ đầu .tốt bụng như thế: Hình tượng cừu trong thơ ngụ ngôn La-Phông Ten Phần 2: Còn lại:Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn La-Phông Ten - GV: Đối chiếu các phần ấy để tìm ra biện pháp lập luận giống nhau và cách triển khai khác nhau không lặp lại .Trong cả hai đoạn nhằm làm nổi bật các hình tượng cừu-chó sói đều lập luận bằng cách nhận ra những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông để so sánh.Tác giả đều triển khai mạch nghị luận theo 3 bước: - Dưới ngòi bút của La-Phông Ten - Dưới ngòi bút của Buy-phông - Dưới ngòi bút của La-Phông Ten ? Xác định phương thức biểu đạtc chủ yếu được sử dụng trong văn bản này ? - GV hướng dẫn HS phân tích HS đọc đoạn 1 ? Nhận xét sự khác nhau giữa nhận xét của nhà khoa học và nhà thơ khi cùng phản ánh một đối tượng:Con cừu GV tóm tắt ,khái quát các ý kiến ? Nhà khoa học tỏ thái độ gì đối với con cừu? ? Nhà thơ tỏ thái độ,tình cảm gì đối với con cừu? ? Đọc đoạn văn của Buy-phông người đọc hiểu thêm gì về con cừu? Đọc đoạn thơ của La-phông-Ten ta hiểu thêm gì về con cừu? Ngoài ra ta còn có cảm xúc gì? *Tiết: 2 - Gọi HS đọc đoạn 2 ? Dưới ngòi bút của Buy-phông con chó sói hiện ra như một động vật ăn thịt-dã thú ntn? ? Thái độ của tác giả với con vật này? * Thảo luận: ? La phông-ten tả chó sói có gì giống và khác so với Buy-phông? (đó là một con sói cụ thể trong một hoàn cảnh cụ thể:đói meo,gầy giơ xương đi kiếm mồi,tình cờ gặp chú cừu con đang uống nước bên bờ suối.đó cũng là một con bạo chúa khát máu,độc ác,không biết gì là thương xót những loài vật nhỏ yếu hơn mình.Chó sói cũng được nhân hoá như một kẻ mạnh,tham ác không có lương tâm,hống hách thích bắt nạt kẻ yếu . Tất nhiên nhà thơ không xây dựng hình tượng chó sói một cách tuỳ tiện mà dựa vào những đặc tính cơ bản của loài sói) * GV nêu 2 câu hỏi thảo luận tiếp: ? Theo em,Buy –phông đã tả 2 con vật bằng phương pháp nào nhằm mục đích gì? ? Còn La phông-ten,nhà nghệ sĩ,ông cũng tả 2 con vật ấy bằng phương pháp nào,nhằm mục đích gì khác ? Cách luận chứng của H.Ten trong văn bản ntn?Tác dụng? ? Mạch lập luận trong văn bản ntn?Tác dụng? * Hướng dẫn tổng kết Hướng dẫn HS khái quát mục ghi nhớ Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học: - Gv hướng dẫn , HS chú ý lắng nghe. I .Giới thiệu chung: 1. Tác giả : - H.Ten :người Pháp, là nhà nghiên cứu văn học 2. Tác phẩm: - Xuất xứ : Trích từ chương II, phần thứ hai của công trình nghiên cứu La Phông-ten và thơ ngụ ngôn của ông. - Thể loại : Nghị luận ( Thuộc kiểu bài nghị luận văn chương) II. Đọc-tìm hiểu văn bản 1. Đọc và giả nghĩa những từ khó: 2. Tìm hiểu văn bản : 2.1. Bố cục: 2 phần 2.2 Phương thức biểu đạt: Nghị luận 2.3. Phân tích a. Hình tượng con cừu Theo Buy-phông Theo La phông-Ten Viết về loài cừu nói chung bằng ngòi bút chính xác của nhà khoa học,nêu lên những đặc tính cơ bản của cúng:Sợ sệt,nhút nhát,đần độn,không biết trốn tránh sự nguy hiểm,không cảm thấy tình huống bất tiện,cứ ì ra - Không nói đến tình mẫu tử thân thương (đặc diểm chung của mọi loài) Là một con cừu cụ thể đã được nhân hoá như một chú bé ngoan đạo, ngây thơ,đáng thương - đặt cừu vào tình huống đặc biệt đối mặt với chó sói - Tỏ thái độ xót thương,thông cảm như đối với con người nhỏ bé, bất hạnh - Nhắc đến tình mẫu tử thân thương cảm động - Rút ra bài học ngụ ngôn b. Hình tượng chó sói - Nhà sinh vật học miêu tả và giải thích thói quen sống cô độc và thói quen tụ bầy đàn của loài sói khi sống bình thường, khi tấn công con mồi to lớn hơn,khái quát thành lốisống, quy luật chung của loàichó sói - Tác giả khái quát chung về loài sói từ bộ mặt lấm lét, dáng vẻ hoang dã đến tiếng hú rùng rợn,mùi hôi gớm ghiếc, bản tính hư hỏnglúc sống có hại, lúc chết vô dụng c. Sự sáng tạo của nhà nghệ sĩ - Nhà khoa học tả chính xác, khách quan,dựa trên quan sát,nghiên cứu phân tích để khái quát những đặc tính cơ bản của từng loài - Nhà nghệ sĩ tả với quan sát tinh tế,nhạy cảm trái tim,trí tưởng tượng phong phú.đó là đặc điểm bản chất của sáng tạo nghệ thuật. Ông viết về 2 con vật nhưng là để giúp người đọc hiểu thêm, nghĩ thêm về đạo lý trên đời d. Nghệ thuật nghị luận của H.Ten - Phân tích, so sánh, chứng minh để luận điểm được làm nổi bật sáng tỏ,sống động,thuyết phục - Mạch nghị luận được triển khai theo trình tự: Từng con vật hiện ra dưới ngòi bút của La phông-ten, của Buy-phông. ->Hình tượng nghệ thuật được tạo nên bởi những yếu tố tưởng tượng, in đậm dấu ấn tác giả 3.Tổng kết: - NT: - ND: * Ý nghĩa: - Qua phép so sánh hình tượng chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La phông – ten với những dòng viết về hai con vật này của nhà khoa học Buy - phông, văn bản đã làm nổi bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật là yếu tố tưởng tượng và dấu ấn cá nhân của tác giả III. Hướng dẫn tự học: - Ôn lại những đặc điểm cơ bản của bài nghị luận văn chương. - Tập đưa ra những nhận xét, đánh giá về bài tác phẩm văn chương. - Đọc lại văn bản. Nắm vững nội dung phân tích, học thuộc ghi nhớ. -Chuẩn bị bài tiết sau: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. E. Rút kinh nghiệm : ***********************************************
Tài liệu đính kèm: