Giáo án môn Ngữ văn Lớp 6 - Tuần 22 - Năm học 2011-2012

Tuần: 22 
Tiết 81 
Ngày soạn: 13.01.2011 Ngày dạy: 17.01.2011
Tiết: 82 
Văn bản:
Bøc tranh cña em g¸I t«i
 - Tạ Duy Anh -
I.Mục tiêu:Giúp HS
 1.Kiến thức: Hiểu nội dung và ý nghĩa truyện. Tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu của người em gái có tài năng đã giúp người anh nhận ra hạn chế của mình và vượt lên lòng tự ái 
 2.Kĩ năng: Nắm nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lý nhân vật 
 3.Thái độ: Giáo dục HS ý thức và cách ứng xử đúng đắn, biết thắng được sự ghen tị trước tài năng hay thành công của người khác 
II.Chuẩn bị:
 1.Giáo viên: Soạn bài. Tìm đọc tài liệu liên quan .Sưu tầm tranh ảnh của tác giả. 
 2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà. Soạn bài theo câu hỏi SGK
III.Tiến trình bài dạy:
 1.Ổn định lớp: Kiểm diện.
 2.Kiểm tra bài cũ: Hãy tóm tắt văn bản “Sông nước Cà Mau” nêu nghê thuật và nội dung của văn bản ấy 
 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Tiết ngữ văn trước ta đã học chương 18 của tác phẩm “Đất rừng phương Nam” của nhà văn Đoàn Giỏi. Hôm nay cô giới thiệu với các em truyện ngắn rất hay của Tạ Duy Anh với tác phẩm Bức tranh của em gái tôi 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung kiến thức
I.Hoạt động I: Giới thiệu chung
HS đọc phân giải thích SGK 
Em biết gì về tác giả Tạ Duy Anh 
GV giới thiệu và chốt lại nội dung chính 
Nêu nội dung khái quát của truyện ?
II.Hoạt động II: Đọc – Hiểu văn bản
Hãy đọc diễn cảm văn bản? GV uốn nắn nhận xét 
GV đọc mẫu? Văn bản vừa đọc thuộc loại văn bản nào? Vì sao có thể nói như vậy 
Hãy kể tóm tắt truyện 
HS đọc phần chú thích? Kể chuyện theo ngôi kể nào ? 
Truyện kể về ai? Về vấn đề gì? 
Ai là nhân vật chính? 
HS đọc từ đầu đến có vẻ vui lắm? Qua đoạn truyện vừa đọc. Khi thấy mặt em gái hãy bị bôi bẩn, người anh đã làm gì? ?Thái độ người anh được thể hiện qua chi tiết nào khi thấy em hay lục lọi đồ vật? 
? Khi biết em tự chế thuốc vẽ, người anh đã làm gì? Tâm trạng người anh thế nào?
?Nhận xét gì về thái độ của người anh đối với em gái mình? 
I.Giới thiệu chung:
1. Tác giả :Tạ Duy Anh sinh 1959, quê ở Hà Tây 
2.Tác phẩm: “
Truyện ngắn “Bức tranh của em gái tôi” của Tạ Duy Anh đạt giải nhì của báo thiếu niên tiền phong tổ chức với chủ đề tương lai vẫy gọi
Nội dung khái quát : Tình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em gái 
II. Đọc – Hiểu văn bản:
1.Đọc – Chú thích:
2.Bố cục: 
3. Phân tích: 
a. Nhận vật người anh (Tôi) 
 à Khi thấy em gái tự chế màu vẽ 
Gọi em là mèo khi thấy mặt em bị bôi bẩn 
Khó chịu khi thấy em lục lọi đồ vật
Bí mật theo dõi em gái khi thấy em tự pha chế thuốc vẽ 
Nhìn em bằng con mắt kể cả, không chú ý, quan tâm 
 4.Củng cố: Hãy kể tóm tắt truyện . Tâm trạng của nhân vật tôi khi thấy em gái tự chế màu?
 5.Dặn dò: Đọc kĩ văn bản chuẩn bị cho tiết 2. Chú ý nhân vật em gái ( Kiều Phương)
 IV.Rút kinh nghiệm:	
****************************
Ngày soạn: 14.01.2011 Ngày dạy: 18.01.2011
Tiết: 82 
Văn bản:
 Bøc tranh cña em g¸I t«i
 - Tạ Duy Anh – 
I.Mục tiêu:Giúp HS
 1.Kiến thức: Hiểu nội dung và ý nghĩa truyện. Tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu của người em gái có tài năng đã giúp người anh nhận ra hạn chế của mình và vượt lên lòng tự ái 
 2.Kĩ năng: Nắm nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lý nhân vật 
 3.Thái độ: Giáo dục HS ý thức và cách ứng xử đúng đắn, biết thắng được sự ghen tị trước tài năng hay thành công của người khác 
II.Chuẩn bị:
 1.Giáo viên: Soạn bài. Tìm đọc tài liệu liên quan .Sưu tầm tranh ảnh của tác giả. 
 2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà. Soạn bài theo câu hỏi SGK III.Tiến trình bài dạy:
 1.Ổn định lớp: Kiểm diện.
 2.Kiểm tra bài cũ: Hãy kể tóm tắt truyện ?
 3. Bài mới: 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung kiến thức
II.Hoạt động II: Đọc – Hiểu văn bản
?Tìm chi tiết trong truyện thể hiện tâm trạng người anh khi em gái có tài năng hội hoạ? Theo em đó là tâm trạng gì?
=>Từ tâm trang đó, người anh đối xử với người em như thế nào? Nhận xét của em về tâm trang ấy?
?Vì sao người anh không thân với em nữa?
Trước tài năng của em gái, người anh đã hành động như thế nào? Tâm trạng của người anh khi đó ra sao?
?Dưới con mắt của người anh, những bức tranh ấy như thế nào?Thái độ của người anh khi xem tranh? Em có nhận xét gì về thái độ của người anh lúc này? Vẻ mặt ngộ nghĩnh của em gái trước kia nay người anh thấy thế nào? 
Đó là tâm trạng gì? (Ghen tị)
Thái độ của người anh như thế nào khi nghe tin em gái sẽ tham dự trại thi vẽ quốc tế? 
Trong niềm vui đạt giải nhất khi em gái lao vào ôm anh, người anh có hành động gì? 
Quan sát đoạn truyện từ “trong gian phòng ” đến hết và cho biết 
Bức tranh ấy vẽ về ai? Vẽ như thế nào? Đứng trước bức tranh ấy, người anh có thái độ, cử chỉ như thế nào?
? Vì sao người anh lại sững người, ngỡ ngàng? Vì sao lại hãnh diện? 
? Tại sao người anh lại xấu hổ?
Khi nghe mẹ hỏi “Con có nhận ra cong không?” Người anh có tâm trạng gì? 
? Tác giả để người mẹ hai lần hỏi người anh với hai câu hỏi có nghĩa gì? Vì sao?
? Người anh nếu nói với mẹ về bức tranh sẽ nói câu gì? Em hiểu gì về câu nói ấy? 
? Người anh đã nhận ra cách xử sự của mình với em gái có đúng đắn không? Nhờ đâu 
? Hãy nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhận vật người anh của tác giả? 
Quan sát phần đầu truyện, người em gái được giới thiệu qua những chi tiết nào? từ lời của người anh
? Trần Kiều Phương là em bé có nét gì đáng chú ý ở phần 1 của câu chuyện? Sau khi được phát hiện là có tài hội hoạ Kiều Phương có thay đổi gì không trong quan hệ với anh trai và mọi người? Tranh em gái được đánh giá như thế nào? 
? Khi hay tin em mình đạt giải nhất, cô em gái đã có hành động gì với anh 
? Nhận xét gì về tâm trạng của Kiều Phương đối với anh 
? Nhận xét gì về tâm trạng Kiều Phương đối với anh 
III. Hoạt động III: Tổng kết
Bức tranh về người anh như thế nào? Nó nói lên tình cảm gì của người em đối với anh trai mình 
? Nhận xét gì về nhân vật co em gái? 
? Bài học cần ghi nhớ những gì về nội dung và nghệ thuật của văn bản
IV.Hoạt động IV: Luyện tập
II. Đọc – Hiểu văn bản:
a. Khi tài năng hội hoạ của em được phát hiện 
-Thấy em có tài năng hội hoạ, cảm thấy thất vọng, mình bất tài, muốn khóc. 
à Tự tị, mặc cảm 
-Không thân với em như trước nữa, chỉ một lỗi nhỏ cũng gắt um lên à Tự ái, xa lánh em 
Xem trộm tranh của em gái 
Thấy tranh đẹp thì thở dài 
à Thầm cảm phục em nhưng không công khai, biểu lộ 
Cảm thấy vẻ mặt em ngộ nghĩnh trước kia nay như chọc tức mình 
-> Ghen tị 
-Không vui khi được tin em tham dự trại thi vẽ quốc tế 
Đẩy nhẹ em khi em ôm cổ mình trong niềm vui đạt giải 
Khi đứng trước bức tranh giải nhất của em gái 
+ Giật đứng người, ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ 
+ Muốn khóc 
+ Muốn nói với mẹ rằng không phải con đâu, đây tâm hồn, là lòng nhân hậu của con đấy 
à Đẹp, trong sáng những hay ghen tị, ích kỷ được thức tỉnh và tự nhận ra lỗi lầm của mình 
b.Nhân vật cô gái Kiều Phương 
Mặt luôn bị bôi bẩn, thích thú lục lọi các đồ vật 
Tự chế thuốc vẽ 
Tranh vẽ rất độc đáo 
Nghe tin đạt giải nhất, lao vào ôm cổ anh muốn cùng anh đi nhận giải 
=> Hồn nhiên, hiếu động, có tài năng, sự khiêm tốn, nhân hậu 
III. Tổng kết SGK
IV.Luyệntập
Bài 1/ 35 Viết 1 đoạn văn thuật lại tâm trạng của người anh trong truyện khi đứng trước bức tranh đạt giải nhất của em gái 
 4.Củng cố: Suy nghĩ của em về nhận vật người anh trong truyện . Hãy nhắc lại nội dung và nghệ thuật của bài học 
 5.Dặn dò: Học phần phân tích. Học ghi nhớ SGK . Soạn bài “Vượt thác “
 IV.Rút kinh nghiệm:	
.....
.
Ngày soạn: 17.01.2011 Ngày dạy: 20 .01.2011
Tiết: 83
Tập Làm Văn:
LuyÖn nãi
Quan s¸t, t­ëng t­îng, so s¸nh vµ nhËn xÐt
 trong v¨n miªu t¶
I.Mục tiêu:Giúp HS
 1.Kiến thức: Biết cách trình bày và diễn đạt một vấ đề bằng miệng trước tập thể về quan sát và tượng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả
 2.Kĩ năng: Rèn luyện kĩ thuật diễn đạt mạch lạc trước tập thể những điều đã quan sát, tượng tượng , so sánh, nhận xét trong văn miêu tả 
 3.Thái độ: Giáo dục ý thức tự học, tự rèn của HS 
 II.Chuẩn bị:
 1.Giáo viên: Soạn bài, củng cố và nâng cao kiến thức đã học về văn miêu tả ở cấp I 
2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà. 
 III.Tiến trình bài dạy:
 1.Ổn định lớp: Kiểm diện.
 2.Kiểm tra bài cũ Thế nào là văn miêu tả? Vai trò của quan sát, tưởng tượng, so sánh và miêu tả nhận xét trong văn miêu tả ?
 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Các em vừa học xong tiết “Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả” . Để giúp các em củng cố chắc hơn những kiến thức về quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả và đặc biệt là kĩ năng nói trước tập thể, chúng ta học tiết tập nói
Hoạt động của GV & HS
Nội dung kiến thức
I.Hoạt động I: Tìm hiểu bài học
GV nói rõ vai trò quan trọng của việc luyện nói để thực hiện, thành công tiết học yêu cầu HS phải chuẩn bị dàn bài ở nhà đến lớp nói thành văn trôi chảy, rõ ràng
GV có thể chia các bài tập cho các nhóm khác nhau. Các nhóm cử đại diện trình bày kết quả thảo luận nhóm trước lớp 
HS các tổ theo dõi, nhận xét và bổ sung à GV nhận xét và bổ sung cho hoàn hảo 
II.Hoạt động II : Thực hành luyện nói
Gọi HS đọc y/c bài tập 1/SGK/35
Cử đại diện trình bày nhận xét của em về nhân vật Kiều Phương trong đó miêu tả người em Kiều Phương theo tưởng tượng của em (không gò bó) 
Nhận xét về nhân vật Kiều Phương
Ngoại hình?
Hành động?
Tình cảm? 
Yêu cầu HS nói về những người thân của mình (nói về anh, chị hoặc em của mình) 
Lưu ý: Cần làm nổi bật đặc điểm bẳng các hình ảnh, so sánh và nhận xét
Chú ý: Phải trung thực, không tô vẽ làm dàn ý, không viết thành văn, nói chứ không đọc 
Các nhóm cử đại diện nói trước lớp 
HS nhận xét, bổ sung? GV chốt ý 
NhËn xÐt giê häc
I. Tìm hiểu bài học
Vai trò, tầm quan trọng, ý nghĩa của việc luyện nói
Yêu cầu của giờ học chỉ lập dàn bài, không viết thành văn, cần nói rõ, mạch lạc 
Tác phong: bình tĩnh, tự tin, khiêm tốn học hỏi 
II.Thực hành luyện nói
Bài tập 1/35 (SGK)
Từ truyện “bức tranh của em gái tôi” hãy lập dàn ý để trình bày ý kiến của em trước lớp 
a) Theo em, Kiều Phương là người như thế nào? Hãy miêu tả hình ảnh của Kiều Phương theo tượng của em 
-Kiều phương :là một cô bé nhanh nhẹn, giàu tình cảm, có óc quan sát và trí tưởng tượng phong phú , một cô bé đáng yêu 
+Ngoại hình :gương mặt bầu bỉnh thường lem luốc , đôi mắt đen ,rèm mi uốn cong răng khểnh
+Hành động :nhanh nhẹn ,kĩ lưỡng pha chế các màu để vào từng lọ, gặp bạn thì thường mừng quýnh lên 
+Tình cảm :hồn nhiên trong sáng xem mọi vật trong nhà đều thân thiết , nhất là anh trai 
 4.Củng cố: Nhận xét giờ luyện nói .
 5.Dặn dò: Làm bài tập vào vở 
 Chuẩn bị bài “Phương pháp tả cảnh “
IV.Rút kinh nghiệm:
..
***************************************
Ngày soạn: 17.01.2011 Ngày dạy: 20 .01.2011
Tiết: 84 
Tập Làm Văn:
LuyÖn nãi
Quan s¸t, t­ëng t­îng, so s¸nh vµ nhËn xÐt
 trong v¨n miªu t¶
I.Mục tiêu:Giúp HS
 1.Kiến thức: Biết cách trình bày và diễn đạt một vấ đề bằng miệng trước tập thể về quan sát và tượng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả
 2.Kĩ năng: Rèn luyện kĩ thuật diễn đạt mạch lạc trước tập thể những điều đã quan sát, tượng tượng , so sánh, nhận xét trong văn miêu tả 
 3.Thái độ: Giáo dục ý thức tự học, tự rèn của HS 
 II.Chuẩn bị:
 1.Giáo viên: Soạn bài, củng cố và nâng cao kiến thức đã học về văn miêu tả ở cấp I 
2. Học sinh: Soạn và chuẩn bị bài ở nhà. 
 III.Tiến trình bài dạy:
 1.Ổn định lớp: Kiểm diện.
 2.Kiểm tra bài cũ Thế nào là văn miêu tả? Vai trò của quan sát, tưởng tượng, so sánh và miêu tả nhận xét trong văn miêu tả ?
 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: Các em vừa học xong tiết “Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả” . Để giúp các em củng cố chắc hơn những kiến thức về quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả và đặc biệt là kĩ năng nói trước tập thể, chúng ta học tiết tập nói
Hoạt động của GV & HS
Nội dung kiến thức
II.Hoạt động II : Thực hành luyện nói
Gọi HS đọc y/c bài tập 1/SGK/35
Cử đại diện trình bày nhận xét của em về nhân vật Kiều Phương trong đó miêu tả người em Kiều Phương theo tưởng tượng của em (không gò bó) 
Nhận xét về nhân vật Kiều Phương
Ngoại hình?
Hành động?
Tình cảm? 
Yêu cầu HS nói về những người thân của mình (nói về anh, chị hoặc em của mình) 
Lưu ý: Cần làm nổi bật đặc điểm bẳng các hình ảnh, so sánh và nhận xét
Chú ý: Phải trung thực, không tô vẽ làm dàn ý, không viết thành văn, nói chứ không đọc 
Các nhóm cử đại diện nói trước lớp 
HS nhận xét, bổ sung? GV chốt ý 
HS đọc y/c của bài tập
Gợi ý: HS làm dàn ý theo các câu hỏi ở BT và nói theo dàn ý đó về một đêm trăng
GV gợi ý:
Lập dàn ý và nói trước lớp về cảnh bình minh trên biển, cần tập trung vào so sánh, liên tưởng
HS nói về hình ảnh người dũng sĩ trong thế giới những câu chuyện cổ tích bẳng tư tưởng của ình
Nói theo dàn ý, không viết thành văn
Ở mỗi bài tập, khi GV nói xong
HS các nhóm có thể nhận xét, bổ sung và ghi điểm
GV nhận xét toàn tiết học
NhËn xÐt giê häc
Bài 2/ SGK/ 36 
Trình bày về anh, chị, em của mình 
Anh hay chị –em 
Hình dáng ; - Tính cách ; -Tình cảm 
Bài 3/SGK/ 36 
-Đó là một đêm trăng như thế nào?
- Đêm trăng có gì đặc sắc,tiêu biểu 
-Em so sánh đêm tăng sáng với hình ảnh nào?
GV gợi ý :đó là đêm trăng đẹp vô cùng 
-một đêm trăng mà cả đất trời, con người và vạn vật như được tắm gội bởi ánh trăng 
- trăng là cái đĩa bạc trên tấm thảm nhung da trời.
Bài 4/SGK /36 
Lập dàn ý và nói trước lớp về quang cảnh một buổi sáng trên biển
-Bình minh :quả cầu lửa.
-Bầu trời: trong veo,rực sáng 
-Bãi cát: mịn màng, mát rượi 
- Những con thuyền :nằm ghềnh đầu lên bãi cát 
Bài 5/36/SGK 
Hãy miêu tả người theo trí tưởng tượng của em 
III . Tổng kết