Hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học môn Mĩ thuật cấp THCS

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC
MÔN MĨ THUẬT, CẤP THCS
(Kèm theo Công văn số 5842/BGDĐT-VP ngày 01 tháng 9 năm 2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo)
1. Mục đích 
Điều chỉnh nội dung dạy học để dạy học phù hợp với chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình giáo dục phổ thông (CT), phù hợp với thời lượng dạy học và điều kiện thực tế các nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục.
2. Nguyên tắc 
Điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng tinh giảm các nội dung để giáo viên, học sinh (GV, HS) dành thời gian cho các nội dung khác, tạo thêm điều kiện cho GV đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu của CT. Việc điều chỉnh nội dung dạy học thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:
(1) Đảm bảo mục tiêu giáo dục của chương trình, sách giáo khoa (SGK) theo qui định của Luật Giáo dục.
(2) Đảm bảo tính lôgic của mạch kiến thức và tính thống nhất giữa các bộ môn; không thay đổi CT, SGK hiện hành. 
(3) Không thay đổi thời lượng dạy học đối với mỗi môn học trong một lớp và trong mỗi cấp học.
(4) Thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện tại các cơ sở giáo dục.
3. Nội dung điều chỉnh
Việc điều chỉnh nội dung dạy học tập trung vào những nhóm nội dung chính sau:
(1) Những nội dung trùng lặp trong CT, SGK của nhiều môn học khác nhau. 
(2) Những nội dung trùng lặp, có cả ở CT, SGK của lớp dưới và lớp trên do hạn chế của cách xây dựng CT, SGK theo quan điểm đồng tâm. 
(3) Những nội dung, bài tập, câu hỏi trong SGK không thuộc nội dung của CT hoặc yêu cầu vận dụng kiến thức quá sâu, không phù hợp trình độ nhận thức và tâm sinh lý lứa tuổi học sinh. 
(4) Những nội dung trong SGK trước đây sắp xếp chưa hợp lý.
(5) Những nội dung mang đặc điểm địa phương, không phù hợp với các vùng miền khác nhau. 
4. Thời gian thực hiện	
Hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học được áp dụng từ năm học 2011 - 2012. 
5. Hướng dẫn thực hiện các nội dung 
Hướng dẫn này dựa trên SGK của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam ấn hành năm 2011, là SGK của chương trình chuẩn đối với cấp THPT. Nếu GV và HS sử dụng SGK của các năm khác thì cần đối chiếu với SGK năm 2011 để điều chỉnh, áp dụng cho phù hợp. Toàn bộ văn bản này được nhà trường in sao và gửi cho tất cả GV bộ môn.
LỚP 6
Phân môn Vẽ theo mẫu
GV xác định rõ yêu cầu về kiến thức kỹ năng của phân môn này ở lớp 6 là hướng dẫn học sinh nắm được khái niệm và biết cách tiến hành các bước của bài vẽ theo mẫu; xác định được độ đậm nhật chính, có ý thức về xa gần của các vật mẫu khi thể hiện trên bài vẽ. Mẫu vẽ trong SGK chỉ là gợi ý, trong những điều kiện cụ thể, giáo viên có thể sử dụng các mẫu vẽ như gợi ý của SKG và có thể linh hoạt sử dụng các mẫu có hình dáng tương tự về hình khối, đảm bảo các yêu cầu của chuẩn kiến thức, kỹ năng. Mỗi bài Vẽ Theo mẫu được thực hiện trong 2 tiết ở hai tuần kế tiếp nhau.
Phân môn Vẽ tranh
Tích hợp lý thuyết Vẽ tranh vào bài thực hành cụ thể, giảm bớt số lượng đề tài trong sách giáo khoa, chỉ thực hiện các đề tài: Học tập, Bộ đội, Ngày tết và mùa xuân, Quê hương em. Mỗi bài Vẽ tranh đề tài này được thực hiện trong 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau. Bài Vẽ tranh đề tài Mẹ của em được thực hiện trong 1 tiết.
Phân môn Thường thức mỹ thuật
Các bài Thường thức mỹ thuật có nội dung liên quan được thực hiện ở các tuần kế tiếp nhau và dạy học theo các yêu cầu về Chuẩn kiến thức kỹ năng trong Chương trình Giáo dục phổ thông.
Do những điều chỉnh trên đây nên thứ tự và nội dung dạy học như sau:
Bài
Phân môn
Nội dung
Ghi chú
1
Vẽ trang trí 
Chép họa tiết trang trí dân tộc
2
Thường thức Mỹ thuật
Sơ lược mỹ thuật Việt Nam thời kỳ cổ đại
3
Vẽ Theo mẫu
Sơ lược về Luật Xa gần
4
Vẽ theo mẫu
Cách vẽ theo mẫu. Minh họa bằng bài vẽ theo mẫu có dạng hình hộp và hình cầu (tiết 1)
Tích hợp lý thuyết Vẽ Theo mẫu vào bài thực hành 
5
Vẽ theo mẫu
Mẫu có dạng hình hộp và hình cầu (tiết 2)
6
Vẽ tranh
Cách vẽ tranh
Đề tài học tập (tiết 1)
Tích hợp lý thuyết Vẽ tranh vào bài thực hành
7
Vẽ tranh
Đề tài học tập (tiết 2)
8
Vẽ trang trí 
Cách sắp xếp (bố cục) trong trang trí
9
Thường thức mỹ thuật
Sơ lược mỹ thuật thời Lý (1010 - 1225)
10
Thường thức mỹ thuật
Một số công trình tiêu biểu của mỹ thuật thời Lý
11
Vẽ trang trí 
Màu sắc
12
Vẽ trang trí 
Màu sắc trong trang trí
13
Vẽ tranh 
Đề tài Bộ đội (tiết 1)
14
Vẽ tranh
Đề tài Bộ đội (tiết 2)
15
Vẽ Trang trí
Trang trí đường diềm
16
Vẽ theo mẫu
Mẫu dạng hình trụ và hình cầu (tiết 1)
17
Vẽ theo mẫu
Mẫu có dạng hình trụ và hình cầu (tiết 2)
18
Vẽ Trang trí
Trang trí hình vuông
19
Thường thức mỹ thuật
Tranh dân gian Việt Nam
20
Thường thức mỹ thuật
Giới thiệu một số tranh dân gian Việt Nam
21
Vẽ Theo mẫu
Mẫu có 2 đồ vật (tiết 1)
22
Vẽ Theo mẫu
Mẫu có 2 đồ vật (tiết 2)
23
Vẽ tranh
Đề tài Ngày tết và mùa xuân (tiết 1)
24
Vẽ tranh
Đề tài Ngày tết và mùa xuân (tiết 2)
25
Vẽ Trang trí
Kẻ chữ in hoa nét đều
Hướng dẫn học sinh cách bố cục chữ và sử dụng các kiểu chữ cho phù hợp với hình thức trang trí, không yêu cầu cao về kỹ thuật kẻ chữ.
26
Vẽ Trang trí
Kẻ chữ in hoa nét thanh nét đậm
27
Vẽ tranh
Đề tài Mẹ của em
28
Vẽ Theo mẫu
Mẫu có 2 đồ vật (tiết 1)
29
Vẽ Theo mẫu
Mẫu có 2 đồ vật (tiết 2)
30
Thường thức mỹ thuật
Sơ lược mỹ thuật thế giới thời kỳ cổ đại
31
Thường thức mỹ thuật
Một số công trình tiêu biểu của mỹ thuật Ai Cập, Hi Lập, La Mã thời kỳ cổ đại
32
Vẽ Trang trí
Trang trí chiếc khăn để lọ hoa
33
Vẽ tranh
Đề tài Quê hương em
34
Vẽ tranh
Đề tài Quê hương em
35
Trưng bày kết quả học tập trong năm học
LỚP 7
Phân môn Vẽ theo mẫu
Bài 11 trong sách giáo khoa chỉ yêu cầu vẽ hình của tập hợp mẫu, bao gồm: lọ, hoa và quả. Bài 12 trong sách giáo khoa là bài vẽ màu trên cơ sở vẽ hình của bài 11. 
Giáo viên linh hoạt sử dụng các mẫu vật sẵn có ở địa phương có cấu trúc, hình dáng gần với mẫu gợi ý trong SGK.
Các bài ký họa yêu cầu thực hiện theo Chuẩn kiến thức kỹ năng đã đặt ra. Trong quá trình dạy học, giáo viên có thể tích hợp lý thuyết vào các bài thực hành. GV chuẩn bị minh họa các bài ký họa phù hợp với cách nhìn, cách vẽ và khả năng của học sinh. Minh họa trong sách giáo khoa chỉ để tham khảo thêm.
Bài Vẽ theo mẫu cốc và quả được thực hiện trong 1 tiết. Còn lại các bài Vẽ theo mẫu đều được thực hiện trong 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau. 
Phân môn Vẽ tranh
Giảm bớt số lượng đề tài trong sách giáo khoa, chỉ thực hiện các đề tài: Tranh phong cảnh, Cuộc sống quanh em, An toàn giao thông, Trò chơi dân gian và một bài đề tài tự chọn. Mỗi bài Vẽ tranh đề tài được thực hiện trong 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau.
Phân môn Thường thức mỹ thuật
Các bài Thường thức mỹ thuật có nội dung liên quan được thực hiện ở các tuần kế tiếp nhau và dạy học theo các yêu cầu về Chuẩn kiến thức, kỹ năng trong Chương trình Giáo dục phổ thông.
Do những điều chỉnh trên đây nên thứ tự và nội dung dạy học như sau:
Bài
Phân môn
Nội dung
Ghi chú
1
Thường thức mỹ thuật
Sơ lược mỹ thuật thời Trần (1226 - 1400)
2
Thường thức mỹ thuật
Một số công trình mỹ thuật thời Trần (1226 - 1400)
3
Vẽ theo mẫu
Cái cốc và quả
4
Vẽ Trang trí
Tạo họa tiết trang trí
5
Vẽ tranh
Tranh phong cảnh (tiết 1)
6
Vẽ tranh
Tranh phong cảnh (tiết 2)
7
Vẽ Trang trí
Tạo dáng và trang trí lọ hoa
8
Vẽ theo mẫu 
Lọ hoa và quả (tiết 1)
Vẽ tĩnh vật màu
9
Vẽ theo mẫu
Lọ hoa và quả (tiết 2)
10
Vẽ Trang trí
Trang trí đồ vật có dạng hình chữ nhật
11
Vẽ tranh
Đề tài Cuộc sống quanh em (tiết 1)
12
Vẽ tranh
Đề tài Cuộc sống quanh em (tiết 2)
13
Vẽ Theo mẫu
Ấm tích và cái bát (tiết 1)
14
Vẽ Theo mẫu 
Ấm tích và cái bát (tiết 2)
15
Vẽ Trang trí
Chữ trang trí
16
Vẽ tranh
Đề tài tự chọn (tiết 1)
17
Vẽ tranh
Đề tài tự chọn (tiết 2)
18
Vẽ Trang trí
Trang trí bìa lịch treo tường
19
Vẽ Theo mẫu
Ký họa
20
Vẽ Theo mẫu
Ký họa ngoài trời
21
Thường thức mỹ thuật
Mỹ thuật Việt Nam từ cuối thế kỷ XIX đến năm 1954
22
Thường thức mỹ thuật
Một số tác giả và tác phẩm tiêu biểu của mỹ thuật Việt Nam từ cuối thế kỷ XIX đến năm 1954
23
Vẽ Trang trí
Trang trí đĩa tròn
24
Vẽ Theo mẫu
Lọ, hoa và quả (tiết 1)
25
Vẽ Theo mẫu
Lọ, hoa và quả (tiết 2)
26
Thường thức mỹ thuật
Vài nét về mỹ thuật Ý thời kỳ Phục hưng
27
Thường thức mỹ thuật
Một số tác giả, tác phẩm tiêu biểu của mỹ thuật Ý thời kỳ Phục hưng
28
Vẽ Trang trí
Trang trí đầu báo tường
29
Vẽ tranh
Đề tài An toàn giao thông
30
Vẽ tranh
Đề tài An toàn giao thông
31
Vẽ Trang trí
Trang trí tự do
32
Vẽ tranh
Đề tài Trò chơi dân gian (tiết 1)
33
Vẽ tranh
Đề tài Trò chơi dân gian (tiết 2)
34
Vẽ tranh
Đề tài Hoạt động trong những ngày hè
35.
Trưng bày kết quả học tập 
LỚP 8
Phân môn Vẽ theo mẫu
Bài 7 và 8 trong sách giáo khoa là một bài Tĩnh vật màu được vẽ trong 2 tiết. Giáo viên có thể sử dụng mẫu vật có hình dạng và màu sắc gần với mẫu gợi ý trong SGK.
Tích hợp 2 bài: Giới thiệu tỷ lệ khuôn mặt người và Vẽ chân dung bạn vào bài Vẽ chân dung, thực hiện trong 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau.
Tích hợp bài Giới thiệu tỷ lệ người vào bài thực hành Tập vẽ dáng người và được thực hiện trong 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau.
Bỏ bài 30 trong sách giáo khoa và dùng thời gian của bài này để thực hành bài xé dán lọ hoa và quả nhằm khuyến khích học sinh phát huy trí nhớ và sự sáng tạo.
Các bài Vẽ Theo mẫu được thực hiện trong thời gian 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau.
Phân môn Vẽ trang trí
Bỏ bài 32 trong sách giáo khoa. 
Bài Tạo dáng và trang trí mặt nạ được thực hiện trong thời gian 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau. Bài Trình bày bìa sách được thực hiện trong thời gian 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau. Với bài Vẽ tranh cổ động, giáo viên có thể khuyến khích học sinh vẽ tranh theo nhóm hoặc yêu cầu học sinh sưu tầm, giới thiệu về tranh cổ động để thay cho việc vẽ thực hành.
Phân môn Vẽ tranh
Giảm bớt số lượng đề tài trong sách giáo khoa, chỉ thực hiện các đề tài: Ngày Nhà giáo Việt Nam, Gia đình, Ước mơ của em, minh họa truyện cổ tích và 1 đề tài tự chọn. Mỗi bài Vẽ tranh đề tài được thực hiện trong 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau.
Phân môn Thường thức mỹ thuật
Các bài Thường thức mỹ thuật có nội dung liên quan được thực hiện ở các tuần kế tiếp nhau và dạy học theo các yêu cầu về Chuẩn kiến thức kỹ năng trong Chương trình Giáo dục phổ thông.
Do những điều chỉnh trên đây nên thứ tự và nội dung dạy học như sau:
Bài
Phân môn
Nội dung
Ghi chú
1
Vẽ Trang trí
Trang trí quạt giấy
2
Thường thức mỹ thuật
Sơ lược mỹ thuật thời Lê (từ thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XVIII)
3
Thường thức mỹ thuật
Một số công trình tiêu biểu của mỹ thuật thời Lê
4
Vẽ Trang trí
Tạo dáng và trang trí chậu cảnh
5
Vẽ Trang trí
Trình bày khẩu hiệu
6
Vẽ theo mẫu
Lọ và quả (tiết 1)
Vẽ tĩnh vật màu
7
Vẽ theo mẫu
Lọ và quả (tiết 2)
8
Vẽ tranh
Đề tài ngày Nhà giáo Việt Nam
9
Vẽ tranh
Đề tài ngày Nhà giáo Việt Nam
10
Thường thức mỹ thuật
Sơ lược mỹ thuật Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975
11
Thường thức mỹ thuật
Một số tác giả, tác phẩm tiêu biểu của mỹ thuật Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975
12
Vẽ Trang trí
Trình bày bìa sách
13
Vẽ Trang trí
Trình bày bìa sách
14
Vẽ tranh
Đề tài Gia đình (tiết 1)
15
Vẽ tranh
Đề tài Gia đình (tiết 2)
16
Vẽ Trang trí
Tạo dáng và trang trí mặt nạ (tiết 1) 
17
Vẽ Trang trí
Tạo dáng và trang trí mặt nạ (tiết 2)
18
Vẽ tranh
Đề tài Ước mơ của em (tiết 1)
19
Vẽ tranh
Đề tài Ước mơ của em (tiết 2)
20
Vẽ theo mẫu
Vẽ chân dung (tiết 1)
21
Vẽ theo mẫu
Vẽ chân dung (tiết 2)
22
Thường thức mỹ thuật
Sơ lược về mỹ thuật hiện đại phương tây từ cuối thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX
23
Thường thức mỹ thuật
Một số tác giả, tác phẩm tiêu biểu của trường phái hội họa Ấn tượng
24
Vẽ Trang trí
Vẽ tranh cổ động (tiết 1)
25
Vẽ Trang trí
Vẽ tranh cổ động (tiết 2)
26
Vẽ Trang trí
Trang trí lều trại
27
Vẽ theo mẫu
Giới thiệu tỷ lệ cơ thể người và tập vẽ dáng người (tiết 1)
28
Vẽ theo mẫu
Giới thiệu tỷ lệ cơ thể người và tập vẽ dáng người (tiết 2)
29
Vẽ Tranh
Minh họa truyện cổ tích (tiết 1)
30
Vẽ Tranh
Minh họa truyện cổ tích (tiết 2)
31
Vẽ theo mẫu
Xé dán tĩnh vật lọ hoa và quả (tiết 1)
32
Vẽ theo mẫu
Xé dán tĩnh vật lọ hoa và quả (tiết 2)
33
Vẽ tranh
Đề tài tự chọn (tiết 1)
34
Vẽ tranh
Đề tài tự chọn (tiết 2)
35
Trưng bày kết quả học tập
LỚP 9
Phân môn Vẽ theo mẫu
Bỏ hai bài Vẽ tượng chân dung (7 và bài 8 trong sách giáo khoa). 
Bài 2 và bài 3 trong sách giáo khoa thực chất là một bài được thực hiện trong thời gian 2 tiết. Mẫu vẽ không nhất thiết là lọ hoa và quả mà giáo viên có thể tùy điều kiện để lựa chọn mẫu vẽ khác cho phù hợp, đảm bảo yêu cầu quy định trong chuẩn kiến thức, kỹ năng.
Phân môn Trang trí
Bài tập phóng tranh ảnh được thực hiện trong thời gian 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau. Bài Tạo dáng và trang trí thời trang được thực hiện trong thời gian 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau.
Phân môn Vẽ tranh
Giảm bớt số lượng đề tài trong sách giáo khoa, chỉ thực hiện các đề tài: Phong cảnh quê hương, Lễ hội. Mỗi đề tài này thưc hiện trong 2 tiết ở 2 tuần kế tiếp nhau và 1 đề tài tự chọn thực hiện trong thời gian 1 tiết. 
Phân môn Thường thức mỹ thuật
Thực hiện các bài Thường thức mỹ thuật theo các yêu cầu về Chuẩn kiến thức kỹ năng trong Chương trình Giáo dục phổ thông.
Do những điều chỉnh trên đây nên thứ tự và nội dung dạy học như sau:
Bài
Phân môn
Nội dung
Ghi chú
1
Thường thức mỹ thuật
Sơ lược về mỹ thuật thời Nguyễn (1802 - 1945)
2
Vẽ Theo mẫu
Tĩnh vật (tiết 1)
Vẽ màu
3
Vẽ Theo mẫu
Tĩnh vật (tiết 2)
4
Vẽ Trang trí
Tạo dáng và trang trí túi xách
5
Vẽ tranh
Đề tài phong cảnh quê hương (tiết 1)
6
Vẽ tranh
Đề tài phong cảnh quê hương (tiết 2)
7
Thường thức mỹ thuật
Chạm khắc gỗ đình làng Việt Nam
8
Vẽ Trang trí
Tập phóng tranh ảnh (tiết 1)
9
Vẽ Trang trí
Tập phóng tranh ảnh (tiết 2)
10
Vẽ tranh
Đề tài Lễ hội (tiết 1)
11
Vẽ tranh
Đề tài Lễ hội (tiết 2)
12
Vẽ Trang trí
Trang trí hội trường
13
Thường thức mỹ thuật
Sơ lược về mỹ thuật các dân tộc ít người ở VN
14
Vẽ theo mẫu
Tập vẽ dáng người
15
Vẽ Trang trí
Tạo dáng và trang trí thời trang (tiết 1)
16
Vẽ Trang trí
Tạo dáng và trang trí thời trang (tiết 2)
17
Thương thức mỹ thuật
Sơ lược về một số nền mỹ thuật Châu Á
18
Vẽ tranh
Đề tài tự chọn