Giáo án Sử 7 - Nước Đại Việt thời Lê Sơ

Tiết 42 Ngày soạn:11/1/10
 Ngày dạy:21 / 1/ 09
Nước đại việt thời lê sơ
III. tình hình văn hoá, giáo dục
A. Mục tiêu
 1. Kiến thức: giúp HS hiểu được:
 - Chế độ giáo dục, thi cử thời Lê sơ rất coi trọng.
 - Những thành tựu tiêu biểu về văn học, nghệ thuật thời Lê sơ.
 2. Tư tưởng: tự hào về những thành tựu văn hoá, giáo dục của nước Đại Việt, ý thức giữ gìn và phát huy văn hoá truyền thống.
 3. Kĩ năng: nhận xét những thành tựu tiêu biểu về VH - GD thời Lê sơ.
B. Chuẩn bị: Sưu tầm tranh ảnh về khu di tích Lam Kinh.
C. Tiến trình lên lớp
 * ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ:
 ? Trình bày những nét chính về tình hình kinh tế thời Lê sơ.
 ? Thời Lê sơ, xã hội có những tầng lớp và giai cấp nào ?
 * Giới thiệu bài: Bên cạnh việc chăm lo phát triển KT - XH, nhà Lê sơ cũng chú trọng phát triển VH - GD -> dẫn vào bài
 * Dạy bài mới
1. Tình hình giáo dục và khoa cử
? Nhà nước Lê sơ có quan tâm đến giáo dục, thi cử không ? Em hãy chứng minh.
? Nội dung học tập, thi cử là gì ?
GV: Sách của đạo Nho chủ yếu có Tứ thư(Đại học, Trung dung, Luận ngữ, Mạnh Tử), Ngũ kinh(Kinh thi, Kinh thư, Kinh dịch, Kinh lễ, Kinh xuân thu).
? Vì sao thời Lê sơ Nho giáo chiếm địa vị độc tôn; Phật giáo, Đạo giáo bị hạn chế ?
(Nho giáo đề cao trung hiếu - trung với vua, hiếu với cha mẹ; tất cả quyền lực nằm trong tay vua)
- GV cho HS đọc kênh chữ từ “Người nào ... hết” GV đọc tư liệu trong SGV -Tr 129.
? Nhận xét về chế độ thi cử thời Lê sơ ?
? Nhà Lê sơ có những biện pháp gì để khuyến khích học tập, thi cử ?
(Vua ban mũ áo, vinh quy bái tổ, khắc tên vào bia đá, bổ dụng làm quan)
? Với những biện pháp đó, giáo dục thời Lê sơ đạt được nhữg thành tựu gì ?
(đào tạo được nhiều nhân tài, quan lại trung thành)
? Giáo dục thi cử thời Lê sơ có điểm gì khác so với thời Lý, Trần ?
- GV sơ kết, chuyển ý. 
- Nhà Lê sơ rất quan tâm đến giáo dục thi cử: dựng lại Quốc tử giám, mở nhiều trường học, đa số dân có thể đi học, đi thi
- Nội dung học tập thi cử: các sách của đạo Nho.
- Chế độ thi cử được tổ chức thường xuyên và chặt chẽ qua 3 kì: thi Hương, thi Hội, thi Đình.
2. Văn học, khoa học, nghệ thuật
? Em hãy trình bày những thành tựu nổi bật về văn học thời Lê sơ ?
GV giới thiệu nội dung một số tác phẩm.
? Các tác phẩm VH đã tập trung phản ánh những nội dung gì ?
? Thời Lê sơ có những thành tựu khoa học tiêu biểu nào ?
? Nhận xét gì về khoa học thời Lê sơ ?
(Nhiều tác phẩm khoa học thành văn phong phú )
? Nghệ thuật sân khấu thời Lê sơ ra sao ?
? Kể những công trình kiến trúc, điêu khắc tiêu biểu thời Lê sơ .
GV đưa ra một số tranh ảnh về Lam Kinh ? Nhận xét về kiến trúc, điêu khắc thời này. 
- GV tổ chức HS thảo luận nhóm: Vì sao nước Đại Việt thời Lê sơ đạt được những thành tựu nổi bật về văn học, khoa học, nghệ thuật.
- HS trình bày. GV nhận xét, kết luận
a.Văn học:
- Văn học chữ Hán chiếm ưu thế, có nhiều tác phẩm nổi tiếng.
- Văn học chữ Nôm phát triển.
- Nội dung yêu nước sâu sắc
b. Khoa học
- Sử học: đại Việt sử kí (10 quyển), Đại Việt sử kí toàn thư (15 quyển),...
- Địa lí: Hồng Đức bản đồ, Dư địa chí,...
- Y học: Bản thảo thực vật toát yếu
- Toán học: đại thành toán pháp, Lập thành toán pháp.
c. Nghệ thuật
- Nghệ thuật sân khấu được phục hồi nhanh chóng và phát triển
- Kiến trúc, điêu khắc: phong cách khối đồ sộ, kĩ thuật điêu luyện (Lam Kinh - Thanh Hoá)
C. Củng cố, dặn dò
 - Gv nhấn mạnh những nội dung cơ bản của bài.
 - HS học bài, trả lời câu hỏi trong SGK.
 - Chuẩn bị tiết 43: sưu tầm những câu chuyện về Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, Lương Thế Vinh, Ngô Sĩ Liên.
* Ghi chú, rút kinh nghiệm:
...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Tiết 43 Ngày soạn: 11/1/ 10 
 Ngày dạy: 26 /1 / 10
Nước đại việt thời lê sơ
IV. một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc
A. Mục tiêu
 1. Kiến thức: giúp HS hiểu sơ lược về cuộc đời và những cống hiến to lớn của một số danh nhân văn hoá tiêu biểu thời Lê sơ.
 2. Tư tưởng: lòng tự hào và biết ơn những bậc danh nhân thời Lê sơ; ý thức trách nhiệm giữ gìn và phát huy truyền thống văn hoá dân tộc.
 3. Kĩ năng: phân tích, đánh giá nhân vật lịch sử.
B. Chuẩn bị: ảnh về danh nhân Nguyễn Trãi.
C. Tiến trình lên lớp
 * ổn định lớp. Kiểm tra bài cũ:
 ? Nêu những thành tựu chủ yếu về văn hoá, giáo dục của Đại Việt thời Lê sơ .
 * Giới thiệu bài: Những thành tựu về văn hoá, giáo dục thời Lê sơ gắn liền với công lao đóng góp của những danh nhân văn hoá tiêu biểu -> dẫn vào bài
 * Dạy bài mới
1. Nguyễn Trãi (1380 - 1442)
- GV giới thiệu bức chân dung Ng. Trãi
? Đọc kĩ kênh chữ ở mục 1 kết hợp với hiểu biết của bản thân, hãy nêu những cống hiến của Ng. Trãi đối với sự nghiệp của nước Đại Việt ? 
? Kể tên những tác phẩm tiêu biểu của Ng. Trãi. Nêu nội dung của một số tác phẩm mà em biết.
? Điều đáng trọng nhất ở Ng.Trãi là gì ?
(lòng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân)
- GV đọc diễn cảm lời nhận xét của vua Lê Thánh Tông về đóng góp của Ng. Trãi.
- Nhà chính trị, quân sự tài ba, vị anh hùng dân tộc
- Danh nhân văn hoá thế giới
 Tác phầm tiêu biểu: Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Chí Linh sơn phú,... 
2. Lê Thánh Tông (1442 - 1497)
? Em biết gì về Lê Thánh Tông ?
? Em hãy kể những đóng góp của vua Lê Thánh Tông trong lĩnh vực văn học ở thế kỉ XV .
- Là vị vua anh minh, xuất sắc trên nhiều lĩnh vực.
- Văn học: sáng lập Hội Tao đàn, sáng tác khoảng 300 bài chữ Hán, Hồng Đức quốc âm thi tập (chữ Nôm)
3. Ngô Sĩ Liên (thế kỉ XV)
? Em hãy giới thiệu về Ngô Sĩ Liên và những đóng góp của ông cho đất nước.
? Tên tuổi của Ngô Sĩ Liên còn để lại những dấu ấn gì ?
(tên phố, tên trường học nổi tiếng thể hiện vai trò và trách nhiệm của các thế hệ sau để xứng đáng với tên tuổi của vị danh nhân văn hoá dân tộc)
- Là nhà sử học nổi tiếng, một trong những tác giả của bộ Đại Việt sử kí toàn thư
4. Lương Thế Vinh (1442 - ?)
? Em hãy giới thiệu về Lương Thế Vinh và những cống hiến của ông cho đất nước.
- Là nhà toán học nổi tiếng, với công trình Đại thành toán pháp
D. Củng cố, dặn dò
 - GV chốt lại những thành tựu chính về VH, giáo dục, KH, nghệ thuật thời Lê sơ.
 - HS trình bày kết quả sưu tầm về các nhân vật lịch sử .
 - Chuẩn bị tiết 44: Ôn tập hệ thống câu hỏi trong bài Ôn tập chương IV
 * Ghi chú, rút kinh nghiệm:
.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................