Giáo án Ngữ văn lớp 6 - Tuần 4 - Tiết 15, 16: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự

Tuần : 04 	 Ngày soạn : 20 /8 /2010 
 TÌM HIỂU ĐỀ VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN TỰ SỰ
Tập làm văn 
 Tiết : 15 - 16 	 Ngày dạy: 03/ 9 /2010
I. MỤC TIÊU
 	- Biết tìm hiểu đề cách làm bài văn tự sự .
 II. KIẾN THỨC CHUẨN 
 	1 . Kiến thức .
	- Cấu trúc , yêu cầu của đề văn tự sự ( qua những từ ngữ được diễn đạt trong đề ) .
	- Tầm quan trọng của việc tìm hiểu đề , lập ý , lập dàn ý khi làm bài văn tự sự .
	- Những căn cứ để lập ý và lập dàn ý .
	2 . Kĩ năng .
	- Tìm hiểu đề : đọc kĩ đề , nhận ra những yêu cầu của đề và cách àmm một bài văn tự sự .
	- Bước đầu biết dùng bài văn của mình để viết bài văn tự sự .
III. HƯỚNG DẪN - THỰC HIỆN
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
Nội dung hoạt động
+ Hoạt động 1 : Khởi động 
-Ổn định lớp.
- Kiểm tra bài cũ.
Hỏi : Sự việc trong văn tự sự được trình bày như thế nào ?
- Bài mới
Giới thiệu : GV dẫn dắt học sinh vào bài 
- Báo cáo sỉ số.
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV .
+ Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KHÁI NIỆM 
- Yêu cầu : HS đọc các đề sau và trả lời câu hỏi
(?) Trong các đề văn trên, đề nào yêu cầu ta kể chuyện ? 
(?) Những chữ nào trong đề cho em biết điều đó ?
Gv giảng : Có đề tự sự thiêng về tả người, có đề thiêng về kể việc .
(?) Trong các đề trên, đề nào nghiêng về kể việc, đề nào nghiên về kể người ?
(?) Còn lời đề (4,5) nêu ra những yêu cầu gì ?
(?) Các đề (3,4,5,6) không có từ kể, có phải là đề tự sự không ?
(?) Qua phân tích, ta thấy đề văn tự sự có thể diễn đạt ở những dạng nào ?
- Giáo viên treo bảng phụ 
Đề : Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em. ( Ví dụ : Truyện “ Sơn Tinh – Thủy Tinh )
(?) Hãy tìm hiểu đề, lập ý và lập dàn bài theo các bước sau ?
a. Tìm hiểu đề:
 Yêu cầu:
- Nội dung: Kể chuyện em thích.
- Hình thức bằng lời văn của em.
b. Lập ý (Tìm ý):
- Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đến cầu hôn.
- Vua Hùng Kén rễ.
- Vua Hùng ra sính lễ.
- Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đánh nhau.
- Sơn Tinh đến trước được vợ.
- Thuỷ Tinh đến sau không lấy được vợ.
- Thuỷ Tinh thua Sơn Tinh.
- Sự trả thù hàng năm của Thuỷ Tinh.
c. Lập dàn ý : 
(?) Em dự định mở đầu như thế nào ?
(?) Kể chuyện như thế nào ?
(?) Kết thúc câu chuyện ra sao ?
(?) Em hiểu thế nào là viết bằng lời văn của em ?
- GV treo bảng phụ dàn ý tham khảo
 Dàn ý
VD: truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh .
1. Mở bài: Giới thiệu câu chuyện em thích: 
Sơn Tinh, Thuỷ Tinh .
2. Thân bài: Diễn biến sự việc:
 - Vua Hùng kén rễ.
 - Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đến cầu hôn.
 - Vua Hùng ban sính lễ.
 - Sơn Tinh đến trước được vợ.
 - Thuỷ Tinh đánh Sơn Tinh.
 - Thuỷ Tinh thua trận.
3. Kết bài: Mối thù hằng năm của Thuỷ Tinh.
d. Viết thành văn: 
(?) Từ các câu hỏi trên, em rút ra được cách làm bài văn tự sự như thế nào ?
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV .
- HS : 1, 2, 3, 6 kể chuyện
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV .
- Kể việc: 1, 3.
 Kể người: 2, 6.
- Tường thuật: 4, 5.
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV .
- Nhóm thảo luận 
-> đại diên trình bày các sự việc truyện -> lớp nhận xét.
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV .
I. ĐỀ, TÌM HIỂU ĐỀ VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN TỰ SỰ
1. Đề văn tự sự 
- Cấu trúc đề: Đề văn tự sự có thể diễn đạt ở nhiều dạng:
+ Đề yêu cầu tường thuật, kể chuyên.
+ Đề chỉ nêu ra một đề tài của câu chuyện.
- Yêu cầu của đề văn tự sự được thể hiện qua những lời văn được diễn đạt trong đề ( để xác định nội dung tự sự, cách thức trình bày)
2. Cách làm bài văn tự sự
- Lập ý là xác định nội dung sẽ viết theo yêu cầu của đề, cụ thể là xác định: Nhân vật, sự việc, diễn biến, kết quả và ý nghĩa của câu chuyện.
- Lập dàn ý là sắp xếp chuỗi sự việc theo trình tự để người đọc theo dõi được câu chuyện và hiểu được ý định của người viết .
TIẾT 2
+ Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập
- Giáo viên treo bảng phụ 
Đề : Kể một chuyện “ Thánh Gióng” bằng lời văn của em
- Yêu cầu HS đọc và thảo luận nhóm (5phút) : Hãy tìm hiểu đề , tím ý,lập dàn ý chuyện Thánh Gióng.
-> Gọi đại diện nhóm trình bày dàn ý.
- GV nhận xét, bổ sung.
- Yêu cầu HS thử diễn đạt bằng lời thành bài văn hoàn chỉnh.
-> nhận xét cách diễn đạt của HS.
- Đại diện nhóm trình bày-> lớp nhận xét..
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV .
II. LUYỆN TẬP
Dàn ý Thánh Gióng .
+ Mở bài: Giới thiệu câu chuyện em thích: Thánh Gióng.
+ Thân bài: Diễn biến sự việc:
 Sự ra đời của Thánh Gióng.
 Gióng đòi đi đánh giặc.
 Lớn như thổi -> thành tráng sĩ.
 Đánh tan giặc, bay về trời
 Dấu tích còn lại của Gióng.
+ Kết bài: Cảm nghĩ về người anh hùng chống ngoại xâm.
+ Hoạt động 4 : Củng cố – dặn dò. 
- Củng cố:
- Yêu cầu : HS đọc lại toàn bộ ghi nhớ 
* HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- GV nhấn mạnh lại kiến thức tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự.
- Xem lại thể loại văn kể chuyện để có kiến thức làm bài viết số 01 .
- Dặn dò:
 + Thuộc ghi nhớ.
 + Chuẩn bị : Giấy làm bài viết số 01
- HS thực hiện theo yêu cầu của GV .
- Thực hiện theo yêu cầu GV.
- Thực hiện theo yêu cầu GV.