Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 1: Con Rồng cháu Tiên (Truyền thuyết) - Năm học 2011-2012

Tuần:01 -Tiết: 01 – NS 15/8/2011
CON RỒNG CHÁU TIÊN
(Truyền thuyết)
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT.
-Có hiểu biết bước đầu về truyền thuyết.
-Hiểu được Q/niệm của người Việt cổ về nồi giống dân tộc qua truyền thuyết CRCT.
-Hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG.
1. Kiến thức: 
	-KN về loại TT.
	-Nhân vật, sự kiện cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại TT giai đọan đầu.
	-Bóng dáng LS thời kì dựng nước ccủa dân tộc ta trong một T/p VHDG thời kì dựng nước.
2. Kĩ năng.
- Đọc diễn cảm VBTT.
-Nhận ra những sự việc chính của truyện.
-Nhận ra 1 số chi tiết tưởng tượng kì ảo tiêu biểu trong truyện.
III. -HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN.
1. Ổn định lớp. (1')
	- Ổn định trật tự
	- Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ. (1')
	-> KT sự chuẩn bị của HS (SGK)
3. Dạy bài mới: 1
Vaøo baøi: Moãi con ngöôøi ñeàu thuoäc veà moät daân toäc. Moãi daân toäc laïi coù nguoàn goác rieâng cuûa mình. Vôùi ngöôøi Vieät Nam nguoàn goác ñoùñöôïc göûi gaém trong nhöõng truyeän thaàn thoaïi, truyeàn thuyeát thaät kyø dieäu, truyeän “Con roàng chaùu tieân” seõ giuùp chuùng ta phaàn naøo hieåu ñöôïc ñieàu ñoù.
Hoaït ñoäng daïy
Hoaït ñoäng hoïc
Noäi dung
HÑ1:Ñoïc, keå, tìm hieåu chuù thích.(10)
 GV goïi HS ñoïc phaàn chuù thích?
GVHD HS ñoïc truyeän theo töøng phaàn.
GV nhaän xeùt, goùp yù vieäc ñoïc cuûa hoïc sinh.
GV cho hoïc sinh keå truyeän
Em hieåu theá naøo laø truyeàn thuyeát?
Ñoïc 
1-Töø ñaàu ñeán .... “ñieän Long Trang”
2- Tieáp ñeán ... “leân ñöôøng”
3-Phaàn coøn laïi.
HS ñoïc truyeän, nhaän xeùt baïn ñoïc.
-Keå truyeän, vaø nhaän xeùt caùch keå cuûa baïn
-Laø loaïi truyeän daân gian truyeàn mieäng, keå veà caùc nhaân vaät vaø söï kieän coù lieân quan ñeán lòch söû thôøi quaù khöù.
-Thöôøng coù yeáu toá töôûng töôïng kyø aûo.
-Theå hieän thaùi ñoä vaø caùch ñaùnh giaù cuûa nhaân daân vôùi caùc söï kieän vaø nhaân vaät lòch söû.
A-Tìm hiểu chung
1-Chuù thích 
(SGK)
2-Boá cuïc
1.1-Töø ñaàu ñeán .... “ñieän Long Trang”
1.2- Tieáp ñeán ... “leân ñöôøng”
1.3-Phaàn coøn laïi.
3-Ñònh nghóa truyeàn thuyeát.
-Laø loaïi truyeän daân gian truyeàn mieäng, . cuûa nhaân daân vôùi caùc söï kieän vaø nhaân vaät lòch söû.
-CRCT thuộc nhóm các T/p TT thời đại HV g/đoạn đầu.
HÑ2: Tìm hieåu vaên baûn (25)
GV yeâu caàu HS ñoïc nhanh töø ñaàu ñeán “ñieän Long Trang”
?Haõy tìm chi tieát theå hieän tính chaát kì laï, lôùn lao, ñeïp ñeõ veà nguoàn goác, hình daïng cuûa LLQ vaø Aâu cô.
?LLQ ñaõ giuùp nhaân daân laøm nhöõng vieäc gì ñeå oån ñònh cuoäc soáng?
GV goïi HS ñoïc tieáp truyeän.
?Vieäc keát duyeân giöõa LLQ vaø Aâu Cô vaø chuyeân sinh con coù gì kì laï?
GV HD HS thaûo luaän chi tieát:
Caùi boïc 100 tröùng nôû ra 100 ngöôøi con trai coù yù nghóa gì?
GV: Nhö vaäy, trong töôûng töôïng moäc maïc cuûa ngöôøi Vieät coå, nguoàn goác daân toäc chuùng ta thaät cao ñeïp , laø con chaùu roàng tieân, laø keát quaû cuûa moät tình yeâu, moät loái löông duyeân tieân roàng.
GV liên hệ thực tế nhấn manh cho HS hiểu thêm
Vậy theo em ta phải làm gì khi đồng bào ta gặp khó khăn?
?LLQ vaø Aâu Cô chia con nhö theá naøo? Ñeå laøm gì? Theo truyeän naøy thì ngöôøi VN laø con chaùu cuûa ai?
?Nöõa cuoái truyeàn thuyeát cho ta bieát theâm ñieàu gì veà xaõ hoäi, phong tuïc taäp quaùn cuûa ngöôøi Vieät coå xöa?
GV boå sung
-Thuû ñoâ: Phong Chaâu- Baïch Haïc
-Ngöôøi con tröôûng:Huøng vöông
-Phong tuïc: Cha truyeàn con noái.
?Em haõy tìm nhöõng chi tieát töôûng töôïng kì aûo trong truyeän? Em hieåu theá naøo laø chi tieát töôûng töôïng kì aûo? Vai troø cuûa chi tieát naøy trong truyeän?
-Söï kì laï lôùn lao veà nguoàn goác vaø hình daïng
+LLQ vaø Aâu Cô ñeàu laø thaàn.LLQ laø thaàn noài roàng, ôû döôùi nöôùc con thaàn Long nöõ.LLQ coù söùc khoõe voâ ñòch, coù pheùp laï.
+Aâu Cô doøng tieân, ôû nuùi Taûn Vieân, thuoäc doøng hoï thaàn noâng- Vò thaàn chuû trì vieäc troàng troït vaø caøy caáy.Aâu Cô xinh ñeïp tuyeät traàn.
-Söï nghieäp môû nöôùc: Giuùp daân dieät tröø yeâu quaùi, khai phaù, oån ñònh cuoäc soáng.
Ñoïc
-Roàng ôû döôùi nöôùc, tieân ôû non cao gaëp nhau ñem loøng yeâu nhau vaø keát duyeân.
-Sinh boïc 100 tröùng- nôû ra 100 con trai.
HS tham gia thaûo luaän nhoùm:
Chi tieát laï mang tính chaát hoang ñöôøng nhöng thuù vò vaø giaøu yù nghóa.Noù baét nguoàn töø moät thöïc teá roàng, raén ñeàu ñeû tröùng, tieân (chim) ñeû tröùng. Ñoàng baøo nghóa laø cuøng moät boïc.Taát caû ngöôøi daân VN ñeàu sinh ra töø moät boïc tröùng cuûa meï Aâu Cô. Daân toäc VN voán khoeõ maïnh vaø cöôøng traùng.
-HS vận dụng trả lời.
-Cuoäc chia tay:
+LLQ ñöa 50 con xuoáng bieån, Aâu Cô ñöa 50 con leân non.
+Cuoäc chia tay xuaát phaùt töø nguyeân nhaân thöïc teá: Roàng quen soáng döôùi nöôùc, tieân quen soáng treân cao.
+Chi tieát naøy coù yù nghóa lôùn lao trong coäng ñoàng daân toäc ñeán thôøi ñieåm môû mang ñaát nöôùc theo 2 höôùng: Bieån vaø röøng. Ngöôøi VN cuøng chung 1 doøng maùu, 1 gia ñình, cha meï. 
Chuùng ta hieåu teân nöôùc ñaàu tieân laø Vaên Lang, ñaát nöôùc tươi ñeïp saùng ngôøi coù vaên hoaù (Vaên) ñaát nöôùc cuûa nhöõng ngöôøi ñaøn oâng caùc chaøng trai khoeõ maïnh giaøu coù (Lang)
-LLQ, AC ñeàu laø thaàn, tieân
-LLQ coù pheùp laï.
-Aâu Cô ñeû ra 1 boïc100 tröùng- nôû 100 con trai 
-Chi tieát töôûng töôïng kì aûo laø nhöõng chi tieát khoâng coù thaät, ñöôïc taùc giaû daân gian saùng taïo nhaèm mục ñích nhaát ñònh.
-YÙ nghóa: 
+Toâ ñaäm tính chaát kì laï, lôùn lao ñeïp ñeû cuûa nhaân vaät, söï kieän.
+Thaàn kì hoaù, linh thieân hoaù nguoàn goác gioáng noøi, daân toäc ñeå theâm töï haøo toân kính toå tieân, DT.
+Laøm taêng söùc haáp daãn cho taùc phaåm.
B-Đọc- hieåu vaên baûn
I-Nội dung
1-Hình töôïng LLQ vaø Aâu Cô.
Giải thích, ca ngợi nguồn gốc cao quý của DT qua các chi tiết kể về:
+Sự xuất thân và hình dáng đặc biệt của LLQ và AC.
+Sự sinh nở đặc biệt và quan niệm của người Việt có chung nguồn gốc xuất thân.
2-Ngợi ca công lao của LLQ và AC
-Mở mang bờ cõi (Xuống biển- lên non)
-Giúp dân diệt trừ yêu quái, dạy dân cách trồng trọt, chăn nuôi, phong tục, lễ nghi.
II- Nghệ thuật
-Sử dụng các yếu tố tưởng tượng kì ảo về nguồn gốc và hình dạng của LLQ và AC, vv sinh nở của AC.
-Xây dựng hình tượng nhân vật mang dáng vấp thần linh. 
?YÙ nghóa cuûa truyeän “con roàng chaùu tieân” ?
HS vận dụng kiến thức trả lời.
III- Ý nghĩa VB
Truyện kể về nguồn gốc dân tộc CRCT, ca ngợi nguồn gốc cao quý của DT và ý nguyện đoàn kết gắn bó của DT ta.
Luyeän taäp (2) GVHD HS thực hiện
GV yeâu caàu HS thöïc hieän baøi 1,2 /8?
BT1
Haõy keå teân moät soù truyeän giaûi thích nguoàn goác cuûa caùc daân toäc khaùc vaø neâu söï gioáng nhau giöõa caùc truyeän aáy?
BT2
?Keå truyeän trong vai LLQ hoaëc Aâu Cô.
HS thöïc hieän
Caùc daân toäc khaùc cuûa VN cuõng giaûi thích nguoàn goác töông töï nhö truyeän con roàng chaùu tieân, ngöôøi Möôøng coù truyeän:Quûa tröùng to nôû ra ngöôøi, ngöôøi khô-muù coù truyeän Quaû baàu meï. Söï gioáng nhau aáy laø khaúng ñònh söï gaàn guõi veà coäi nguoànvaø söï giao löugiöõa caùc toäc ngöôøi treân ñaát nöôùc.
HS thöïc hieän
IV-Luyeän taäp
1-BT1
Caùc daân toäc khaùc cuûa VN cuõng giaûi thích nguoàn goác töông töï nhö truyeän con roàng chaùu tieân, ngöôøi Möôøng coù truyeän:Quûa tröùng to nôû ra ngöôøi, ngöôøi khô-muù coù truyeän Quaû baàu meï. Söï gioáng nhau aáy laø khaúng ñònh söï gaàn guõi veà coäi nguoànvaø söï giao löu giöõa caùc toäc ngöôøi treân ñaát nöôùc.
2-BT2
Keå laïi truyeän 
C- HDTH 1
-Đọc kĩ nhớ một số chi tiết SV chính trong truyện.
-Kể lại truyện.
-Liên hệ một số câu chuyện có nội dung giải thích nguồn gốc người Việt. (Phân nhóm HS tìm hiểu)
4-Cuûng coá: (2)
?Em hieåu theá naøo laø truyeàn thuyeát?
?Nhöõng chi tieát töôûng töôïng kì aûo coù yù nghóa gì?
a-Toâ ñaäm tính chaát kì laï, lôùn lao ñeïp ñeû cuûa nhaân vaät, söï kieän.
b-Thaàn kì hoaù, linh thieân hoaù nguoàn goác gioáng noøi, daân toäcñeå theâm töï haøo toân kính toå tieân, DT.
c-Laøm taêng söùc haáp daãn 
d-a,b,c ñuùng
?Truyeän CRCT thuoäc theå loaïi gì?
a-Truyeàn thuyeát	b-Coå tích	c-Thaàn thoaïi	d-truyeän cöôøi.
5. Daën doø:(2)
 a) Baøi vöøa hoïc: 
	 - Ñoïc keå dieãn caûm truyeän. 
 	 -Naém ñöôïc yù nghóa truyeän, caùc chi tieát kyø aûo, thuoäc ghi nhôù ,ñònh nghiaõ truyeàn thuyeát. 
b)Baøi saép hoïc:
Tìm hieåu baøi: “Baùnh chöng , baùnh giaày”.
- Keå toùm taét truyeän “Baùnh chöng , baùnh giaày ”
	- Neâu yù nghiaõ cuûa truyeän.
- Traû lôøi caâu hoûi tại sao Lang Lieâu ñược chọn nối ngôi vua?