A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh :
1. Kiến thức
- Sơ giản về tác giả và tác phẩm Đất rừng phương Nam.
- Vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống con người một vùng đất phương Nam.
- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
2. Kỹ năng:
- Nắm bắt nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố miêu tả kết hợp thuyết minh.
- Đọc diễn cảm phù hợp với nội dung văn bản.
- Nhận biết các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản và vận dụng chúng khi làm văn miêu tả cảnh thiên nhiên.
B.CHUẨN BỊ:
- Thầy: Giáo án, bảng phụ, phấn màu
- Trò : Soạn bài, sưu tầm tranh về vùng sông nứơc Cà Mau
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
*Hoạt động 1: Khởi động:
1. Tổ chức: 6A : .
6B : .
2. Kiểm tra bài cũ:
- Thế nào là văn miêu tả? Hãy tìm một đoạn văn miêu tả trong các văn bản em đã học
- Để làm nổi bật được những đặc điểm của sự vật ta cần có những năng lực gì ?
3. Bài mới:
Ngày soạn :14/01/2012 Ngày dạy : 6A :. 6B :. Tiết 77 SÔNG NƯỚC CÀ MAU A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh : 1. Kiến thức - Sơ giản về tác giả và tác phẩm Đất rừng phương Nam. - Vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống con người một vùng đất phương Nam. - Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích. 2. Kỹ năng: - Nắm bắt nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố miêu tả kết hợp thuyết minh. - Đọc diễn cảm phù hợp với nội dung văn bản. - Nhận biết các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản và vận dụng chúng khi làm văn miêu tả cảnh thiên nhiên. B.CHUẨN BỊ: - Thầy: Giáo án, bảng phụ, phấn màu - Trò : Soạn bài, sưu tầm tranh về vùng sông nứơc Cà Mau C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: *Hoạt động 1: Khởi động: 1. Tổ chức: 6A :. 6B :. 2. Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là văn miêu tả? Hãy tìm một đoạn văn miêu tả trong các văn bản em đã học - Để làm nổi bật được những đặc điểm của sự vật ta cần có những năng lực gì ? 3. Bài mới: *Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản: - GV hướng dẫn ® gọi học sinh đọc . - Gọi học sinh đọc chú thích * (SGK) H. Hãy nêu một vài nét về tác giả Đoàn Giỏi? Cho biết xuất xứ của đoan trích ? Em biết gì về truyện “Đất rừng phương Nam” GV nói thêm: Đây là tác phẩm xuất sắc nhất của văn VHTN nước ta .Từ khi ra mắt bạn đọc (1957)nó đã có sức hấp dẫn lâu bền với nhiều thế hệ bạn đọc nhỏ tuổi cho đến tân ngày nay. Tác phẩm đượcin lại nhiều lần, được dựng thành phim khá thành công- bộ phim có tên : “Đất phương Nam”. H. Bài văn miêu tả cảnh gì ? Theo trình tự như thế nào ? (miêu tả khá hoàn chỉnh về sảnh quan sông nước vùng Cà Mau ở cực Nam của Tổ quốc. Trình tự miêu tả: đi từ ấn tượng chung về vùng đất Cà Mau, rồi tập trung miêu tả và thuyết minh các kênh rạch, sông ngòi với kênh rạch hai bên bờ, cuối cùng là cảnh chợ Năm Căn họp trên mặt sông ) H. Dựa vào trình tự miêu tả, em hãy tìm bố cục văn bản ? ( 3 đoạn : +Đ1: Từ đầu® “ một màu xanh đơn điệu” : những ấn tượng chung ban đầu về tự nhiên vùng Cà Mau +Đ2: tiếp® “ khói sóng ban mai” : nói về các kênh rạch ở vùng cà Mau, con sông Năm Căn rộng lớn . +Đ3:Đoạn còn lại :đặc tả chợ Năm Căn ). H. Hãy hình dung vị trí quan sát của người miêu tả ? Vị trí này có thuận lợi gì trong việc quan sát và miêu tả? (trên con thuyền xuôi theo các kênh rạch ® thuận lợi : miêu tả cảnh quan một vùng rộng lớn theo trình tự tự nhiên hợp lý) GV : Trong văn bản này , tác giả nhập vai người kể chuyện , xưng “tôi” trong “Đất phương Nam” , người kể chuyện là chú bé An H. Tìm những chi tiết trong văn bản nói lên ấn tượng chung ban đầu của tác giả về vùng sông nước Cà Mau?(sông ngòi kênh rạch bủa giăng..mạng nhện ; trên thì trời xanh biếc, dưới thì...sắc xanh cây lá ) ® Cho học sinh gạch chân trong SGK : H. Để miêu tả ấn tượng ban đầu ấy, tác giả đã dùng phương thức biểu đạt nào ? (miêu tả) H. Tác giả đã dung giác quan nào để quan sát và miêu tả? (bằng sự cảm nhận của thính giác và thị giác ; Đặc biệt cảm giác về màu xanh bao trùm, tiếng rì rào bất tận của rừng cây, của sóng và gió) H. Tác giả đã phối hợp giữa các biện pháp nghệ thuât rất thích hợp, đó là biện pháp nghệ thuật nào? H. Qua đó, tác giả đã làm nổi bật ấn tượng ban đầu của mình về vùng Cà Mau, đó là ấn tượng gì ? (một không gian rộng lớn, mênh mông của vùng đất này, với sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít, và tất cả được bao trùm trong màu xanh của trời, nước, rừng cây ) I. Tiếp xúc văn bản: 1. Đọc: 2. Chú thích: . Tác giả :SGK . Tác phẩm: - Trích: “Đất rừng phương Nam” - Đã dựng thành phim 3. Bố cục văn bản: II. Phân tích văn bản: 1. Ấn tượng chung về tự nhiên vùng Cà Mau: - Cảm nhận qua thính giác, thị giác, cảm giác. ®Tả xen với kể, liệt kê, điệp từ, tính từ...chỉ màu sắc, trạng thái, cảm giác. => không gian rộng lớn, mênh mông bao trùm lên màu xanh của nứoc, trời, cây cối. GV chuyển ý sang mục 2 - Gọi học sinh đọc lại đoạn 2 ® giáo viên treo bảng phụ có ghi sẳn đoạn đó . H. Đọc đoạn văn em có thấy tác giả có dùng phép miêu tả ở đoạn đầu không ?Ngoài ra tác giả còn sử dụng phương thức biểu đạt nào khác? (có miêu tả, vận dụng những hiểu biết tường tận về địa lý, ngôn ngữ địa phương để thuyết minh, giải thích địa danh, cách đọc tên dòng sông, kênh rạch) Gọi học sinh đọc các chú thích :2, 3, 4, 5, 6 H. Em có nhận xét gì về cách gọi tên các con sông, dòng kênh,..? Điều đó giúp em hiểu gì về tự nhiên, con người ở đây ?(không gọi theo các danh từ mỹ lệ mà theo đặc điểm riêng biệt của nó để gọi thành tên ® thiên nhin còn rất hoang dã, tự nhiên, phong phú ; con người rất gần vơí thiên nhiên nên giản dị , chất phác) GV : Phần chính của đoạn 2 này là đặc tả dòng sông Năm Căn. H. Tìm những chi tiết miêu tả dòng sông Năm Căn và rừng đước hai bên bờ sông ? ® học sinh chỉ ra ® giáo viên gạch chân vào bảng phụ ® học sinh gạch vào sgk (Gạch chân các cụm từ : H. Những cụm từ này là những cụm từ loại gì ? (cụm động từ ) H. Xác định động từ trung tâm ? Ta có thể thay đổi các động từ , cụm động từ này được không ? Vì sao ? (động từ trung tâm : thoát, đổ, xuôi ® không thể thay đổi, vì sẽ làm lạc nội dung , sự diễn đạt trạng thái, hoạt động của con thuyền trong mỗi khung cảnh ) GV giúp học sinh giải nghĩa các động từ trung tâm. + Thoát: Vượt qua khó khăn, nguy hiểm. + Đổ : từ con sông nhỏ ra sông lớn + Xuôi: con thuyền nhẹ nhàng, xuôi theo dòng nước êm ả H. Qua hoạt động của con thuyền ...em thấy dòng sông Năm Căn có tính chất như thế nào ? (cây đứơc dài mọc theo baĩ...màu xanh lá mạ , màu xanh rêu, màu xanh chai lọ,..) H.Tác giả diễn tả màu xanh của rừng đước bằng những từ loại nào ? (bằng tính từ) H. Chỉ ra những tính từ đó ? { xanh (3 lần) : chỉ 3 mức độ, sắc thái ; những sắc thái ấy cùng chỉ một màu xanh ® miêu tả các lớp cây đước từ non đến già nối tiếp nhau} Cho học sinh đọc bằng mắt đoạn 3 SGK H. Tìm những chi tiết , hình ảnh miêu tả chợ Năm căn (những đống gỗ cao như núi, những bến vận hà nhộn nhịp ... phố nổi ) H. Em hãy chỉ ra sự độc đáo của chợ Năm Căn (chợ họp ngay trên sông, nhà bè như những khu phố nổi ngồi trên thuyền có thể mua đủ mọi thứ ; đủ các dân tộc, đa dạng về màu sắc, trang phục, giọng nói,..) - Cho học sinh gạch chân vào SGK H. Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của tác gải qua đoạn này, nhất là qua các chi tiết trên ? H. Hãy quan sát và miêu tả chợ Năm Căn bằng lời qua các hình ảnh trong tranh? Nêu cảm nhận của em về chợ Năm Căn ?® Gọi học sinh nêu cảm nhận ® giáo viên chốt ý ghi bảng. H. Qua bài văn này em học được gì về phương pháp miêu tả của tác giả ? (nghệ thuật miêu tả bao quát, cụ thể, sinh động...) H. Học đoạn trích em cảm nhận được gì về Cà Mau- vùng đất cực Nam của Tổ quốc? ® khuyến khích học sinh hình dung và nêu cảm nhận riêng của mình. - GV tổng kết, cho học sinh đọc ghi nhớ (SGK) * Hoạt động 3 - Cho học sinh đọc, xác định yêu cầu bài tập 1(SGK) - Gợi ý cho học sinh viết đoạn trong 5’ ® đại diện đọc, giáo viên sửa chữa, uốn nắn - Cho học sinh đọc xác định yêu cầu bài tập 2 - GV gợi ý cho học sinh tìm hiểu thêm về sông ngòi, địa danh ở quê hương qua sách báo, qua những lời nói của cha mẹ, gia đình 2. Sông nước Cà Mau: - Miêu tả, thuyết minh, giải thích địa danh. - Gọi tên sông theo đặc điểm riêng của nó. ® Tự nhiên hoang dã, phong phú, con người chất phác, giản dị ,gần gũi với thiên nhiên. *Sông Năm Căn: Thoát qua, đổ ra, xuôi về Con sông hơn ngàn thước, nước chảy ầm ầm,,,như thác ; cá nước bơi từng đàn...đầu sóng trắng ; rừng đước dựng lên ...vô tận ) - Động từ , cụm động từ được dùng theo trình tự thích hợp, diễn tả trạng thái hoạt động của con thuyền. ® Rộng lớn, hùng vĩ 3. Cảnh chợ Năm Căn: Tác giả quan sát kỉ lưỡng, vừa bao quát, vừa cụ thể. ® Sự trù phú, tấp nập đông vui, độc đáo của vùng chợ Năm Căn III. Tổng kết * Ghi nhớ: 23/SGK. IV. Luyện tập 1. Viết đoạn văn: 2. Kể tên sông ở địa phương * Hoạt động 4 – Củng cố, HDVN 4. Củng cố: - GV hệ thống bài học cả hai tiết. 5.Hướng dẫn về nhà - Học bài. Hoàn thành bài tập - Soạn bài : “So sánh” Ngày soạn :14/01/2012 Ngày dạy : 6A :. 6B :. Tiết 78: SO SÁNH A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh : 1. Kiến thức - Cấu tạo của phép tu từ so sánh - Các kiểu so sánh thường gặp. 2. Kỹ năng: - Nhận diện được phép so sánh. - Nhận biết và phân tích được các kiểu so sánh đã dùng trong văn bản, chỉ ra được tác dụng của các kiểu so sánh đó. B. CHUẨN BỊ: GV: Giáo án, bảng phụ, phấn màu HS : Soạn bài C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: *Hoạt động1: Khởi động 1. Tổ chức: 2 .Kiểm tra bài cũ : - Đứng trước cảnh vùng sông nước Cà Mau, tác giả có ấn tượng gì? - Nhờ đâu tác giả có ấn tượng đó? 3.Bài mới: Trong lời ăn tiếng nói hằng ngày, chúng ta bắt gặp nhiều lời nói, câu văn bóng bẩy, hàm súc, lời ít mà ý nhiều. gọi cho người nghe, người đọc một hình ảnh, một cảm xúc, một ấn tượng.. *Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới GV treo bảng phụ có hai VD ® gọi học sinh đọc H. Trong VD trên đâu là tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh ? ® học sinh trả lời ® giáo viên nhận xét , gạch chân. H.Trong mỗi phép so sánh trên đây, hãy chỉ ra sự vật, sự việc được so sánh với nhau ? ( “Trẻ em” được so sánh với “búp được cành ; “rừng đước” với “hai dãy trường thành vô tận” mà không phải là vật khác? (vì trẻ em với búp được cành có nét tương đồng, gần giống nhau : đều là non nớt, ở giai đoạn ban đầu, đầy sức sống ; rừng đước mọc dày, nhiều, cao, lớp này nối lớp kia...trông giống như một bức trường thành dài, cao...) H. Qua tìm hiểu trên em hãy cho biết so sánh là gì ? ® học sinh trả lời ® giáo viên chốt ý , ghi bảng - GV treo bảng phụ có ghi cách diễn đạt nghĩa của hai VD được nhưng không dùng phép so sánh ® giáo viên gọi học sinh đọc H. Hãy so sánh với hai VD được và rút ra nhận xét ® học sinh thảo luận ® đại diện trả lời (giống: cách diễn đạt có dùng phép so sánh , gợi được hình ảnh, đặc điểm của sự vật (trẻ em, rừng đước)thông qua hình ảnh: búp bê được cành, dãy trường thành..) H. Qua đó, em hãy nêu tác dụng của phép so sánh . - GV chốt ý , cho học sinh đọc ghi nhớ 1 (SGK) - GV treo bảng phụ có kẻ mô hình phép so sánh H. Em hãy lên bảng điền những tập hợp từ chứa phép so sánh của hai VD phần II. Tìm và điền thêm một số VD khác Vế A (SV được so sánh Phương diện so sánh Từ so sánh Vế B (SV dùng để so sánh Trẻ em Rừng đước Công cha Nghĩa mẹ Đội bông Dựng lên cao ngất như như như như như thể búp trên cành hai dãy...vô tận núi Thái Sơn nước trong nguồn đội bông được đầu Ngoài từ : “như”là phổ biến nhất dùng để so sánh, en hãy kể thêm một số từ kháccũng được dùng để so sánh. Đặt câu với những từ đó. - Cho học sinh đọc mục II3 (25/SGK) -? học sinh thảo luận , đại diện trả lời ® giáo viên kết luận (Vế B được đảo lên trước Vế A ; ở VD a là cách giải nghĩa từ : thay từ so sánh bằng hai dấu chấm.) (- Trường Sơn nghĩa là chí lớn ông cha ; Cửu Long nghĩa là lòng mẹ bao la sóng trào)Em hãy sắp xếp theo trật tự bình thường rồi đọc lên. (chí lớn ông cha như Trường Sơn lòng mẹ bao la như Cửu Long Con như không chịu khuất như tre mọc thẳng) H. Qua mô hình cấu tạo của phép so sánh và mục II3 , em có nhận xét gì về mô hình cấu tạo của phép so sánh ? ® GV chốt ý , cho học sinh đọc ghi nhớ (SGK) - Cho học sinh đọc,xác định yêu cầu bài tập 1 /25. *Hoạt động 3: GV gợi ý cho học sinh tìm thêm VD theo mẫu, mỗi mẫu ít nhất hai VD - Có thể cho học sinh làm bài tập 3 để phân loại các phép so sánh trong bài tập 3... - Cho học sinh đọc, xác định yêu cầu bài tập 2 . - Đây là bài tập khá đơn giản, GV gọi học sinh yếu lên bảng làm (có thể cho điểm nêu học sinh làm tốt) Cho học sinh đọc, xác định yêu cầu bài tập 4 Gọi 2 học sinh lên bảng viêt, học sinh ở dưới viết vào vở nháp® giáo viên đọc cho học sinh viết Sau khi viết xong giáo viên cùng học sinh sửa hai bài trên bảng , học sinh tự sửa vào vở mình Thu 5 bài lấy điểm miệng chấm I. Bài học: 1. So sánh là gì? *Ngữ liệu: Mục I.1(24/SGK) a. Trẻ em như búp trên cành. b. Rừng dựng lên cao ngất như ... vô tận. -> Đối chiếu hai sự vật, hai sự việc có nét tương đồng với nhau. -> Câu văn ngắn gọn , hàm súc, tăng sức gợi hình, gợi cảm. * Ghi nhớ 1 (24/SGK) 2. Cấu tạo của phép so sánh. * Mô hình đầy đủ: - Gồm bốn yếu tố nhưng có thể lược bỏ một ít. - Có thể biến đổi ít nhiều. * Ghi nhớ2: (25/SGK) III. Luyện tập: *BT1/25: Cho VD: a. So sánh đồng loại: Thầy thuốc như mẹ hiền (người-người) Người là cha, là bác, là anh. b. So sánh khác loại. Người đông như kiến. Học sinh ùa ra như đàn chim vỡ tổ. * BT 2/26: Điền từ : Khoẻ như voi. Đen như cột nhà cháy. Trắng như bông. Cao như cây sào. *BT 4/ 27 : Viết chính tả: *Hoạt động 4: Củng cố, HDVN 4. Củng cố: -So sánh là gì? Cấu tạo của phép so sánh? 5.Hướng dẫn về nhà - Học bài - Hoàn thành bài tập - Soạn bài “Quan sát, tưởng tượng... trong văn miêu tả” Ngày soạn :14/01/2012 Ngày dạy : 6A :. 6B :. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ (T1) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh : 1. Kiến thức - Mối quan hệ trực tiếp của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. 2. Kỹ năng: - Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. - Nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản: quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong đọc và viết văn miêu tả. B. CHUẨN BỊ: GV: Giáo án, bảng phụ, phấn màu HS: Soạn bài C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: *Hoạt động 1:Khởi động 1. Tổ chức: 6A :. 6B :. 2.Kiểm tra bài cũ : - So sánh là gì ? Cho VD? - Nêu mô hình cấu tạo của phép so sánh ? Cho VD và phân tích ? 3.Bài mới: Dẫn vào bài bằng câu hỏi : “ để làm nổi bật được những đặc điểm của sự vật, cần phải có những năng lực gì ?”... *Hoạt động2: Hình thành kiến thức mới: - GV giới thiệu các thao tác miêu tả trong 10’ - Cho học sinh đọc đoạn văn miêu tả( 27/SGK) - Cho học sinh đọc 3 câu hỏi mục 2 (28/ SGK) ->học sinh xác định yêu cầu từng câu hỏi và thảo luận theo nhóm 10’ + Nhóm 1, 2: câu a + Nhóm 3, 4: câu b + Nhóm 5, 6: câu c - Gọi đại diện nhóm lần lượt trình bày -® giáo viên cùng học sinh nhận xét bổ sung. (1a.Tái hiện hình ảnh ốm yếu , tội nghiệp của chú bé Dế Choắt (đối lập với hình ảnh khoẻ mạnh của Dế Mèn ) b. Đặc tả quang cảnh vừa đẹp thơ mộng vừa mênh mông, hùng vĩ của sông nước Cà Mau c. Miêu tả hình ảnh đầy sức sống của cây gạo vào mùa xuân) 2.Những đặc điểm nổi bậc đó được thể hiện qua các hình ảnh, từ ngữ trong mỗi đoạn: Đ1: Người gầy gò”, dài lêu nghêu’” “ngẩn ngẩn, ngơ ngơ” Đ2: “càng đổ dần”.. “ gió muối” : tả vẻ đẹp thơ mộng Tiếp theo ...hết : tả vẻ đẹp mênh mông hùng vĩ -Đ3 : Cây gạo sừng sững như... khổng lồ ; hàng ngàn...trong nắng . Chào mào ...ồn mà vui -> Cần có năng lực quan sát liên tưởng, so sánh 3 Câu văn có sự liên tưởng so sánh trong mỗi đoạn: Đ1: So sánh dáng vẻ gầy gò và dài lêu ngêu của Dế Choắt với dáng vẻ của ke nghiện thuốc phiện -> gọi lên hình ảnh một chú dế Choắt đi đứng xiêu vẹo, lờ đờ, ngất ngưỡng... trông rất bệ rạc. Đ2: tìm hiểu tương tự như trên . Để tả sự vật phong cảnh, người viết phải biết quan sát , tưởng tượng , so sánh và nhận xét độc đáo, taon nên sự sinh động giàu hình tượng mang lại cho người đọc nhiều thú vị - Cho học sinh đọc đoạn văn (muc 3*) - H. Đoạn văn của Đoàn Giỏi đã bị lược đi một số chữ, em hãy cho biết những chữ bị lược đi .? (những chữ bị lược: ầm ầm như thác, như người bơi ếch, như hai dãy trường thành vô tận ) H. Khi lược đi những từ ngữ đó, em thấy nội dung của đoạn văn có thay đổi không ? (có thay đổi : ý nhấn mạnh không còn : đó là những hình ảnh so sánh, liên tưởng thú vị ... nếu không có những hình ảnh ấy đoạn văn sẽ mất đi sự sinh động , không gợi được trí tưởng tượng cho người đọc ) H. Qua đó, em có nhận xét gì về vai trò của các yếu tố quan sát,tưởng tượng , so sánh và nhận xét trong văn miêu tả ? H. So sánh, liên tưởng, độc đáo sẽ đem lại hiệu qủa gì cho bài văn miêu tả ?® học sinh trả lời® giáo viên chốt ® ghi bảng . H. Vậy em hãy cho biết muốn miêu tả được ta cần phải có những năng lực gì ? ® học sinh trả lời ® giáo viên chốt ý ® cho học sinh đọc ghi nhớ * GV nhấn mạnh nội dung , nhắc nhở học sinh các thao tác cơ bản, cần thiết khi viết văn miêu tả. - GV chuyển sang phần luyện tập (20’) *Hoạt động 3: - Cho học sinh, đọc xác định yêu cầu bài tập 1 ® cho học sinh chuẩn bị 1’ - GV treo bảng phụ có ghi bài tập 1 ® gọi học sinh lên điền bằng phấn màu ® giáo viên kết luận (1. Gương bầu dục ; 2. Cong cong ; 3. Lấp ló ; 4. cổ kính ; 5 Xanh um ) H. Em có nhận xét gì về hình ảnh em vừa chọn để điền, nêu tác dụng của nó ? (là những hình ảnh đặc sắc tiêu biểu gợi sự lien tưởng I, Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong miêu tả: - Là yếu tố cần thiết để tả - So sánh, liên tưởng, nhận xét độc đáo sẽ tạo sư sinh động, giàu hình tượng, thú vị và gợi được trí tưởng tượng cho người đọc * Ghi nhớ (28/SGK) II. Luyện tập: 1. Điền vào chỗ trống : Hoạt động 4: Củng cố, HDVN: 4. Củng cố: GV hệ thống bài. 5.Hướng dẫn về nhà - Học bài - Hoàn thành bài tập còn lại. Ngày soạn :14/01/2012 Ngày dạy : 6A :. 6B :. Tiết 80 : QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ(t2) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh : 1. Kiến thức - Mối quan hệ trực tiếp của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. 2. Kỹ năng: - Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. - Nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản: quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong đọc và viết văn miêu tả. B. CHUẨN BỊ: GV: Giáo án, bảng phụ, phấn màu HS : Soạn bài C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: *Hoạt động 1: Khởi động: 1. Tổ chức: 6A :. 6B :. 2 .Kiểm tra bài cũ : Hiểu biết của em về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả? Cho ví dụ? 3 .Bài mới: *Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới: Nhắc lại nội dung lí thuyết *Hoạt động 3: Cho học sinh đọc,xác định yêu cầu bài tập 2 H. Đoạn văn trích từ văn bản nào ? Của ai? Đoạn văn miêu tả nhân vật nào ? Nhân vật ấy có đặc điểm gì ? (văn bản “ Bài học đường đời đầu tiên” – Dế Mèn phiêu lưu ký – Tô Hoài -> một chú dế có thân hình đẹp, cường tráng nhưng tính tình ương bướng, kiêu căng) H. Chỉ ra phép so sánh trong đoạn văn ? Phân tích cấu tạo của phép so sánh này ? (hai cái răng ... như hai lưỡi... Vế A Vế B Phương diện so sánh : lúc nào cũng..; từ so sánh:“như”- - Cho học sinh đọc, xác định yêu cầu bài tập 3 -® giáo viên hướng dẫn học sinh chỉ nêu lên các tình huống tiêu biểu nhất : màu cổng, nàu tường, hình thù , diện tích chung ... không ngôi nhà... cách bài trí trong nhà - Cho học sinh thảo luận 2’® đại diện trả lời -> giáo viên kết luận - Cho học sinh đọc, xác định yêu cầu bài tập 4 H. Nếu tả lạphải quang cảnh buổi sáng trên quê hương em thì em sẽ liên tưởng và so sánh các hình ảnh, sự vật sau đây với những gì ? : Mặt trời, bầu trời, những hành cây , núi (đồi) , những ngôi nhà - GV lưu ý : Không phải hình ảnh nào trong bài cũng so sánh ® cho học sinh thảo luận theo nhóm ® đại diện trả lời ® giáo viên chọn những câu hay ghi bảng - GV tiếp tục cho học sinh hoàn thành bài tập này. - Cho học sinh đọc, xác định yêu cầu bài tập 5-GV hướng dẫn học sinh viết đoạn (5 ‘) ® gọi học sinh đọc, giáo viên theo dõi , uốn nắn, những học sinh còn lại về nhà hoàn thành I, Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong miêu tả: II. Luyện tập: BT2. Hình ảnh tiêu biểu, dắc sắc làm nổi bật đặc điểm tính cách của Dế Mèn: BT3.Đặc điểm nổi bật tiêu biểu của ngôi nhà BT4. Tả buổi sáng trên quê hương: - Mặt trời như một chiếc mâm lửa. - Bầu trời trong sáng và mát mẻ như khuôn măt của em bé sau một giấc ngủ dài - Những hàng cây như những tường thành cao vút BT5. Viết đoạn văn miêu tả *Hoạt động 4: Củng cố, HDVN: 4. Củng cố: - GV hệ thống bài. 5.Hướng dẫn về nhà - Học bài - Hoàn thành bài tập - Soạn “Bức tranh của người em gái tôi”
Tài liệu đính kèm: