Giáo án môn Sinh học 6 - Tiết 41: Phát tán của quả và hạt

Soạn:.../ ..../ 2011
Dạy: ..../..../2011.
( Tiết ...Lớp 6).
---------------------- 
Tiết 41.
Phát tán của quả và hạt
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Giải thích được vì sao ở 1 số loài thực vật, quả và hạt có thể được phát tán đi xa
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát nhận biết.
- Kĩ năng làm việc độc lập và theo nhóm.
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức bảo vệ và chăm sóc thực vật.
II.Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài:
- kĩ năng hợp tác trong nhóm để thu thập, xử lí thông tin về đặc điểm cấu tạo của quả và hạt thích nghi với các cách phát tán khác nhau.
- Kĩ năng tự tin khi trình bày ý kiến trong thảo luận, báo cáo.
- Kĩ năngứng xử, giao tiếp trong thảo luận nhóm.
III.Phương pháp dạy học:
- Dạy học nhóm.
- Trực quan.
- Vấn đáp- tìm tòi.
IV.Phương tiện dạy học:
- GV: Tranh phóng to hình 34.1.
	Mẫu: quả chò, ké, trinh nữ, bằng lăng, xà cừ, hoa sữa.
- HS: Kẻ phiếu học tập vào vở bài tập
	Chuẩn bị mẫu như đã dặn dò. Chuẩn bị mẫu như đã dặn dò
Bài tập 1
Cách phát tán
Bài tập 2
Tên quả và hạt
Bài tập 3
Đặc điểm thích nghi
V.Tiến trình dạy học: 
1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ: ? Các bộ phận của hạt?
? Điểm khác nhau giữa hạt của cây 2 lá mầm và hạt của cây một lá mầm?
3. Bài mới:
Nội Dung
Hoạt động của thầy và trò
HĐ1) Cách phát tán của quả và hạt.
Kết luận:
- Có 3 cách phát tán quả và hạt: tự phát tán, phát tán nhờ gió, phát tán nhờ động vật.
HĐ2) Đặc điểm thích nghi 
với cách phát tán của quả và hạt
- GV cho HS làm bài tập 1 ở phiếu học tập.
- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm thảo luận câu hỏi: Quả và hạt thường phát tán ra xa cây mẹ, yếu tố nào giúp quả và hạt phát tán được?
- Đ/d nhóm báo cáo.Nhóm khác bổ sung
 ( Nếu có). 
- GV ghi ý kiến của nhóm lên bảng, nghe bổ sung và chốt lại có 3 cách phát tán: tự phát tán, nhờ gió, nhờ động vật.
- GV yêu cầu HS làm bài tập 2 phiếu học tập.
- 1-2 HS trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung.
- Y/c 1H/s chốt lại:
? Quả và hạt có những cách phát tán nào?
- GV yêu cầu hoạt động nhóm: Làm bài tập 1,2 trong phiếu học tập.
- H/s hoạt động nhóm làm bạì tập.
đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
? Cho biết đặc điểm thích nghi của các cách phát tán nhờ gió,nhờ động vật,và tự phát tán?
- GV quan sát các nhóm " giúp đỡ tìm đặc điểm thích nghi như: cánh của quả, chùm lông, mùi vị của quả, đường nứt ở vỏ....
- H/s hoạt động nhóm làm bài tập 3 trong phiếu học tập.
- Đ/d nhóm chữa bài.nhóm khác nhận xét bổ sung (Nếu có).
? Nếu không có 3 cách phát tán trên thì quả và hạt còn có thể được phát tán bằng cách nào? Theo em con người có giúp cho việc phát tán của quả và hạt không?
- H/s : Có. Bằng cách vận chuyển quả và hạt đi tới những vùng miền khác nhau, hoặc giữa các nước phục vụ việc xuất khẩu, nhập khẩu nhiều loại quả và hạt. Kết quả là các loài cây đã được phân bố ngày càng rộng và phát triển khắp nơi.
+ Hãy giải thích hiện tượng quả dưa hấu trên đảo của Mai An Tiêm?
- H/s: Trả lời dựa vào cốt truyện đã đọc.
-Gv giải thích thêm: ở Việt nam đã nhập ngoại 1 số gíông hoa hồng, hoa tulíp.....
+ Tại sao nông dân thường thu hoạch đỗ khi quả mới già?
+ Sự phát tán của quả và hạt có ý nghĩa gì đối với cây và con người?
- 1 H/s chốt lại toàn bài..
Kết luận:
Bài tập 1
Cách phát tán
Phát tán nhờ gió
Phát tán nhờ động vật
Tự phát tán
Bài tập 2
Tên quả và hạt
Quả chò, quả trâm bầu, quả bồ công anh, hạt hoa sữa.
Quả sim, quả ổi, quả dưa hấu, quả ké, trinh nữ.
Quả các cây họ đậu, xà cừ, bằng lăng.
Bài tập 3
Đặc điểm thích nghi
Quả có cánh hoặc túm lông nhẹ
Quả có hương vị thơm, vị ngọt, hạt vỏ cứng. Quả có nhiều gai góc bám.
Vỏ quả tự nứt để hạt tung ra ngoài.
HĐ3: Trò chơi
Nội Dung
Hoạt động của thầy và trò
- Thi đoán nhanh, đoán đúng các cách phát tán của quả và hạt.
* Luật chơi: Mỗi người chỉ được phép chọn 1lần.
- Mỗi lần đoán đúng được 1điểm.
- Cử 2 h/s làm trọng tài và chấm điểm cuộc chơi.
- Gv lần lượt giơ mỗi quả hoặc hạt thật ( ảnh) của quả và hạt lên rồi gõ hiệu lệnh.
- H/s các nhóm quan sát kĩ đặc điểm để nhanh chóng chọn được tờ giấy mang tên cách phát tán phù hợp với quả đó.
4. Củng cố
- Yêu cầu HS làm bài tập trắc nghiệm:
Đánh dấu X vào đầu câu trả lời đúng.
 1. Sự phát tán là gì?
	a. Hiện tượng quả và hạt có thể bay đi xa nhờ gió.
	b. Hiện tượng quả và hạt được mang đi xa nhờ động vật.
	c. Hiện tượng quả và hạt được chuyển đi xa chỗ nó sống.
	d. Hiện tượng quả và hạt có thể tự vung vãi mọi nơi.
 2. Nhóm quả và hạt nào thích nghi với cách phát tán nhờ động vật?
 a. Những quả và hạt có nhiều gai hoặc có móc
 b. Những quả và hạt có lông hoặc có cách
 c. Những quả và hạt làm thức ăn cho động vật.
 d. Câu a và c.
 Đáp án: 1c, 2d.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Chuẩn bị cho bài sau:
	Tổ 1: Hạt đỗ đen trên bông ẩm
	Tổ 2: Hạt đỗ đen trên bông khô
	Tổ 3: Hạt đỗ đen ngâm ngập trong nước
	Tổ 4: Hạt đỗ đen trên bông ẩm đặt trong tủ lạnh.
- Chuẩn bị nội dung bài sau: Những điều kiện cần cho hạt nảy mầm.