Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 - Tuần học 28

Ngµy so¹n:05/03/2011
Ngµy d¹y : 09/03/2011
TuÇn 28
TiÕt 105. c¸c thµnh phÇn chÝnh cđa c©u
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức: 
- Các thành phần chính của câu.
- Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ của câu.
2. Kỹ năng: 
- Xác định được chủ ngữ và vị ngữ của câu.
- Đặt được câu có chủ ngữ, vị ngữ phù hợp với yêu cầu cho trước.
3. Thái độ: 
- Yêu tiếng Việt.
ii. chuÈn bÞ: 
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu bµi. So¹n bµi chu ®¸o. 
 GiÊy khỉ lín, bĩt mµu nÐt to.
- Häc sinh: Häc bµi. §äc kü vµ so¹n bµi theo c©u hái Sgk.
iii. tiÕn tr×nh lªn líp.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6’)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phĩt)
2. KiĨm tra bµi cị: (5 phĩt)
GV: Thế nào là hoán dụ? Cho viù dụ.
 - Có mấy kiểu hoán dụ? 
- Kiểm tra tập vở.
3. Bµi míi:	
	* §Ỉt vÊn ®Ị : Trong c©u cã hai thµnh phÇn chÝnh lµ CN vµ VN, ®Ĩ hiĨu râ h¬n vỊ c¸c thµnh phÇn chÝnh cịng nh­ ph©n biƯt chĩng víi thµnh phÉn phơ bµi häc h«m nay chĩng ta sÏ t×m hiĨu. 
*Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới(20’)
- Häc sinh ®äc mÉu
? Nh¾c l¹i tªn c¸c thµnh phÇn c©u ®· häc ë bËc tiĨu häc?
- HS ®äc mÉu (SGK- 92)
? T×m c¸c thµnh phÇn c©u trong c©u trªn? Thư bá lÇn l­ỵt tõng thµnh phÇn c©u ®i, th× c©u ®ã sÏ ra sao?
Ch¼ng bao l©u, t«i //®· trë thµnh mét 
 TN CN VN
chµng dÕ thanh niªn c­êng tr¸ng.
? Thư bá tr¹ng ng÷ trong c©u trªn, cã ¶nh h­ëng ®Õn nghÜa cđa c©u kh«ng?
? H·y rĩt ra nhËn xÐt vỊ sù cã mỈt, v¾ng mỈt cđa c¸c thµnh phÇn trong c©u? 
- Kh«ng thĨ bá CN vµ VN v× cÊu t¹o cđa c©u sÏ kh«ng hoµn chØnh, khi t¸ch khái hoµn c¶nh giao tiÕp c©u sÏ trë nªn khã hiĨu.
- Cã thĨ bá TN mµ ý nghÜa c¬ b¶n cđa c©u kh«ng thay ®ỉi (thµnh phÇn phơ).
GV: VËy hai thµnh phÇn CN vµ VN kh«ng thĨ l­ỵc bá trong c©u gäi lµ thµnh phÇn chÝnh cđa c©u.
- HS ®äc ghi nhí.
- GV chèt kiÕn thøc.
- HS ®äc l¹i mÉu phÇn I:
- Nªu yªu cÇu.
? X¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn chÝnh cđa c©u?
a. Mét buỉi chiỊu, t«i // ra ®øng cưa 
 TN CN VN1 
hang nh­ mäi khi, xem hoµng h«n xuèng.
 VN2
 (T« Hoµi)
b. Chỵ N¨m C¨n// n»m s¸t bªn bê s«ng,
 CN VN1
ån µo, ®«ng vui, tÊp nËp.
VN2 VN3 VN4
 (§oµn Giái)
c. C©y tre// lµ ng­êi b¹n th©n cđa n«ng d©n VN
 CN VN
 (...). Tre, nøa, trĩc, mai, vÇu// giĩp ng­êi tr¨m
 CN VN ngh×n c«ng viƯc kh¸c nhau.
 (ThÐp Míi)
? Tõ nµo lµm VN chÝnh? Tõ ®ã thuéc tõ lo¹i nµo?
a. VN: ®øng, xem (§T)
b. VN: N»m (§T); ån µo, ®«ng vui, tÊp nËp (TT).
c. VN: (lµ) ng­êi b¹n (DT kÕt hỵp víi tõ lµ)
VN: Giĩp (§T)
? Mçi c©u cã thĨ cã mÊy VN? 
- Mçi c©u cã thĨ cã mét hoỈc nhiỊu VN.
- VN cã thĨ lµ §T, TT, cơm §T, cơm TT, DT hoỈc cơm DT.
? VN th­êng tr¶ lêi cho c©u hái nµo? Em h·y ®Ỉt mét c©u hái ®Ĩ t×m VN trong c¸c VD trªn?
?. Qua ph©n tÝch bµi tËp em rĩt ra nhËn xÐt g× vỊ thµnh phÇn VN cđa c©u?
- HS ®äc ghi nhí.
- GV chèt kiÕn thøc.
- HS ®äc l¹i BTa, b, c (PhÇn II).
- Nªu yªu cÇu BT.
? T×m CN cđa 3 c©u trªn?
? C¸c c©u trªn cã mÊy CN?
? Trong CN cđa tÊt c¶ c¸c c©u ®· ph©n tÝch (PI, II, III) Cho biÕt c¸c CN ®ã thuéc tõ lo¹i nµo?
? Qua ph©n tÝch bµi tËp, em rĩt ra kÕt luËn g× vỊ thµnh phÇn CN cđa c©u?
- HS ®äc ghi nhí.
- GV chèt l¹i kiÕn thøc.
Ho¹t ®éng 3: LuyƯn tËp 10’
G ph¸t phiÕu häc tËp.
- HS ®äc bµi tËp 1.
- Nªu yªu cÇu.
- HS th¶o luËn nhãm bµn.
- C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶.
- GV nhËn xÐt, bỉ sung.
- HS ®äc BT
- Nªu yªu cÇu.
- HS lµm ®éc lËp
- 1 HS lªn b¶ng lµm.
- HS nhËn xÐt.
- GV chèt l¹i.
? ChØ ra CN trong c¸c c©u em võa ®Ỉt? Cho biÕt CN ®ã tr¶ lêi cho nh÷ng c©u hái nµo?
- HS lµm BT
- NhËn xÐt
- GV chèt kiÕn thøc.
I. Bµi häc
1. Ph©n biƯt thµnh phÇn chÝnh víi thµnh phÇn phơ cđa c©u:
a. VÝ dơ:
b. NhËn xÐt
- Ch¼ng bao l©u -> Tr¹ng ng÷ (Bá ®­ỵc)-> thµnh phÇn phơ
- T«i -> CN (Bá ®i ta kh«ng hiĨu hµnh ®éng, tÝnh chÊt nãi ®Õn lµ cđa ai.)
- ®· trë thµnh -> VN (Bá ®i ta kh«ng hiĨu nh©n vËt ®­ỵc nãi ®Õn trong c©u cã nh÷ng hµnh ®éng, tÝnh chÊt nµo.) ->Thµnh phÇn chÝnh
- Thµnh phÇn chÝnh cã mỈt ®Ĩ cÊu t¹o c©u hoµn chØnh.
c. Ghi nhí 1:
 (SGK- 92)
2. VÞ ng÷:
a. VÝ dơ
b . NhËn xÐt:
- VÞ ng÷ kÕt hỵp víi "®·" (Phã tõ)
a. VN: ®øng, xem (§T)
b. VN: N»m (§T); ån µo, ®«ng vui, tÊp nËp (TT).
c. VN: (lµ) ng­êi b¹n (DT kÕt hỵp víi tõ lµ)
VN: Giĩp (§T)
- Mçi c©u cã thĨ cã mét hoỈc nhiỊu VN.
- VN cã thĨ lµ §T, TT, cơm §T, cơm TT, DT hoỈc cơm DT.
- VN tr¶ lêi cho c©u hái: Lµm sao? ThÕ nµo?
c. Ghi nhí 2:
 (SGK- 93)
3. Chđ ng÷: 
a. VÝ dơ: SGK
b. NhËn xÐt:
- Chđ ng÷: t«i, chỵ N¨m C¨n c©y tre, 
(1 CN),
 Tre, nøa, trĩc, mai, vÇu.(NhiỊu CN)
- CN tr¶ lêi cho c©u hái: ai? C¸i g×?
- CN lµ ®¹i tõ, danh tõ.
c. Ghi nhí 3:
 (SGK- 93)
II. LuyƯn tËp
1. Bµi tËp 1
* Yªu cÇu: X§Þnh CN, VN, xÐt cÊu t¹o cđa chĩng?
- C©u 1: T«i ( CN ®¹i tõ)
 ®· trë thµnh(VN, cơm §T)
- C©u 2: §«i cµng t«i ( CN - Cơm DT)
 MÉm bãng ( VN, TT)
- C©u 3: Nh÷ng c¸i vuèt ë kh«e, ë ch©n (CN- cơm DT)
 Cø cĩng dÇn vµ nhän ho¾t (VN- 2 cơm TT)
- C©u 4: T«i (CN- §¹i tõ)
 Co c¼ng ®¹p(VN- 2 cơm §T)
- C©u 5: Nh÷ng ngän cá (CN - cơm DT)
 gÉy r¹p.(VN- cơm §T)
2. Bµi tËp 2, 3:
 §Ỉt c©u theo c¸c yªu cÇu:
a. Mét c©u cã VN tr¶ lêi cho c©u hái: Lµm g×?
 Gỵi ý: KĨ vỊ mét viƯc tèt em hoỈc b¹n em míi lµm ®­ỵc.
b. Mét c©u cã VN tr¶ lêi cho c©u hái ntn?
 Gỵi ý: T¶ h×nh d¸ng hoỈc tÝnh t×nh ®¸ng yªu cđa b¹n em.
c. Mét c©u cã VN tr¶ lêi cho c©u hái : Lµ g×?
 Gỵi ý: §Ĩ giíi thiƯu nh©n vËt.
*HĐ 4 Củng cố và luyện tập: .(2’) 
 Các thành phần chính của câu
*HĐ5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà .(2’)
 Học bài: Ghi nhớ + Nội dung bài ghi 
 Vở bài tập : 59 - 62
 Chuẩn bị: “Câu trần thuật đơn” SGK/ 92.
************************************
Ngµy so¹n:06/03/2011
 Ngµy d¹y : 10/03/2011
TuÇn 28
TiÕt 106. thi lµm th¬ n¨m ch÷
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức: 
- Đặc điểm của thơ năm chữ.
- Các khái niệm vần chân, vần lưng, vần liền, vầ cách được củng cố lại.
2. Kỹ năng: 
- Vận dụng những kiến thức về thể thơ năm chữ vào việc tập làm thơ năm chữ.
- Tạo lập văn bản bằng thể thơ năm chữ.
3. Thái độ: 
- Yêu tiếng Việt, mạnh dạn trình bày những câu thơ đã làm được trước lớp.
ii. chuÈn bÞ: 
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu bµi. So¹n bµi chu ®¸o. 
 GiÊy khỉ lín, bĩt mµu nÐt to.
- Häc sinh: Häc bµi. §äc kü vµ so¹n bµi theo c©u hái Sgk.
iii. tiÕn tr×nh lªn líp.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6’)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phĩt)
2. KiĨm tra bµi cị: (5 phĩt)
GV: Nªu ®Ỉc ®iĨm cđa thĨ th¬ bèn ch÷? Cho biÕt c¸c c¸ch gieo vÇn trong thĨ th¬ bèn ch÷?
3. Bµi míi:	
	* §Ỉt vÊn ®Ị : T­¬ng tù nh­ thĨ th¬ bèn ch÷, ®Ĩ lµm ®­ỵc bµi th¬ n¨m ch÷ tr­íc tiªn chĩng ta ph¶i n¾m ®­ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa thĨ th¬. VËy c¸ch lµm mét bµi th¬ n¨m ch÷ ntn?
*Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới(15’)
- GV giíi thiƯu mét sè thuËt ng÷:
+ Dßng th¬: N»m trong khỉ th¬.
+ Khỉ th¬: Do mét sè dßng th¬ t¹o nªn.
+ VÇn th¬: Do nguyªn ©m hoỈc nguyªn ©m kÕt hỵp víi phơ ©m t¹o nªn.
- Häc sinh ®äc 3 ®o¹n th¬
(SGK- 103,104)
? Em cã nhËn xÐt g× vỊ sè tiÕng trong mçi dßng? C¸c dßng trong mçi khỉ th¬?
? NhËn xÐt vỊ c¸ch ng¾t nhÞp? C¸ch gieo vÇn?
? Ngoµi nh÷ng ®o¹n th¬, bµi th¬ trªn em cßn biÕt bµi th¬, ®o¹n th¬ nµo 5 ch÷?
? H·y nãi kh¸i qu¸t vỊ ®Ỉc ®iĨm cđa thĨ th¬ n¨m ch÷?
- HS ®äc ghi nhí.
- GV chèt kiÕn thøc.
*Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập(20’)
- HS ®äc thÇm ®o¹n th¬ 
(SGK- 105)
? NhËn xÐt c¸ch gieo vÇn trong ®o¹n th¬?
- HS b¾t ch­íc lµm bµi th¬, ®o¹n th¬ theo nhÞp, vÇn.
- HS ®· chuÈn bÞ bµi ë nhµ.
? Bµi th¬ em lµm ë nhµ víi tiªu ®Ị g×?
? NhËn xÐt vỊ c¸ch ng¾t nhÞp, c¸ch gieo vÇn cđa bµi th¬ em lµm?
- HS tr×nh bµy bµi th¬ ®· chuÈn bÞ.
- HS nhËn xÐt. GV chèt l¹i ý kiÕn.
- KhuyÕn khÝch cho ®iĨm nh÷ng HS lµm tèt.
- GV h­íng dÉn. HS th¶o luËn nhãm Mçi nhãm lµm mét bµi th¬.
- C¸c nhãm lùa chon ®Ị tµi
- TËp viÕt bµi th¬ trong 20 phĩt
- Cư ®¹i diƯn ®äc mét bµi th¬ hay nhÊt trong nhãm
- Cư mét b¹n b×nh bµi th¬ ®· ®­ỵc ®äc
- C¸c nhãm, tỉ kh¸c nhËn xÐt, ®¸nh gi¸
- §¹i diƯn c¸c nhãm tr×nh bµy tr­íc líp.
I. Bµi häc
1. §Ỉc ®iĨm cđa thĨ th¬ n¨m ch÷: 
a. VÝ dơ
b. NhËn xÐt:
- Bµi th¬ cã nhiỊu dßng, mçi dßng n¨m ch÷.
- Ng¾t nhÞp: 3/2, hoỈc 2/3.
- Gieo vÇn liỊn, vÇn c¸ch , vÇn l­ng, vÇn ch©n.
- Th­êng chia khỉ: Mçi khỉ 4 c©u hoỈc 2 c©u, hoỈc kh«ng chia khỉ.
2. Ghi nhí:
II. Thi lµm th¬ n¨m ch÷:
1. M« pháng, b¾t ch­íc tËp lµm mét ®o¹n th¬ n¨m ch÷ theo vÇn vµ nhÞp:
- Gieo vÇn c¸ch: tá, cá; 
- Gieo vÇn l­ng: Vµng, cµng;
- Gieo vÇn liỊn: lanh, xanh;
2. Lµm th¬ n¨m ch÷ víi néi dung, vÇn tù chän:
3. Lµm th¬ theo chđ ®Ị: 
Chđ ®Ị tù chän.
*HĐ 4 Củng cố và luyện tập: .(2’) 
 - Gi¸o viªn hƯ thèng bµi gi¶ng: C¸ch lµm th¬ n¨m ch÷.
*HĐ5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà .(2’)
 Học bài: Ghi nhớ + Nội dung bài ghi 
 Chuẩn bị: “Viết bài tập làm văn tả người”.
************************************
Ngµy so¹n:07/03/2011
 Ngµy d¹y : 11/03/2011
TuÇn 28
TiÕt 107+108. viÕt bµi tËp lµm v¨n t¶ ng­êi
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức: 
+ Bài tập làm văn số 6 nhằm đánh giá hs ở các phương diện sau
- Biết cánh làm bài văn tả người qua thực hành viết
- Trong khi thực hành , biết cách vận dụng các kĩ năng và kiểu thức về văn miêu tả nói chung và tả người nói riêng đã được học ở các tiết học trước đó (ở bài 18,19,22,23)
2. Kỹ năng: 
- Các kĩ năng viết nói chung (diễn đạt , trình bày , chữ viết , chính tả , ngữ pháp )
3. Thái độ: 
- Cã ý thøc viÕt bµi.
ii. chuÈn bÞ: 
- Gi¸o viªn: §Ị + §¸p ¸n
- Häc sinh: Häc bµi. Xem c¸c ®Ị mÉu SGK
iii. tiÕn tr×nh lªn líp.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng. (5’)
1: Ổn định lớp 
2: Kiểm tra bài cũ : Nhắc nhở hs chuẩn bị giấy cẩn thận 
3/ Bài mới Nhắc nhở thái độ làm bài 
* Ho¹t ®éng 2: ViÕt bµi.(80’)
ĐỀ BÀI
	Em hãy viết bài văn tả người thân yêu và gần gủi nhất với mình (ông , bà , cha , mẹ , chị , em)
HƯỚNG DẪN CHẤM
1: Mở bài : 
	Giới thiệu người được tả 
2: Thân bài : 
	Miêu tả chi tiết : Ngoại hình , cử chỉ , hành động , lời nói 
3: Kết bài 
	Nhận xét , nêu cảm nghĩ của người viết về người được tả 
	* Nhắc nhở – gợi ý 
* Khi tả người : Cần phải xác định đối tượng (tả chân dung hay tả trong tư thế làm việc)
 - Quan sát , lựa chọn các chi tiết tiêu biểu 
	 - Tả theo trình tự : Từ khái quát đến cụ thể 
 Từ hình dáng bên ngoài à Tính cách bên trong 
	 - Bài làm phải có 3 phần : MB – TB – KB 
* Để bài văn giàu cảm xúc , các em cần phải lồng cảm xúc của mình kết hợp với so sánh , liên tưởng , tưởng tượng đến các sự vật có liên quan 
*HĐ 3 Củng cố :(2’) 
 - GV: Thu bài về nhà chấm
 - Nhận xét giờ làm bài
*HĐ4 Hướng dẫn HS tự học ở nhà .(2’)
 Học bài: Làm lại bài
 Chuẩn bị: “Cây tre Việt Nam” SGK/ 92.
************************************