Giáo án môn Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 5: Thánh Gióng (Truyền thuyết) - Năm học 2005-2006

Tuần : 02 Ngày soạn : 6/9/2005.
THÁNH GIÓNG
(Truyền thuyết)
Văn bản 
Tiết : 5 Ngày dạy : 12/9/2005
I. YÊU CẦU : Giúp HS:
 Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số nét NT tiêu biểu của truyện Thánh Gióng.
 Kể lại được truyên này.
 II. CHUẨN BỊ :
 - GV : Soạn giáo án, tài liệu tham khảo, tranh ảnh có liên quan. 
- HS : Xem, soạn bài trước.
III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG :
Nội dung hoạt động
Hoạt động giáo viên
Hoạt động học sinh
+ Hoạt động 1 : Khởi động
 (5 phút)
 - Ổn định lớp.
 - Kiểm tra bài cũ.
 - Giới thiệu bài.
+ Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản: (30 phút)
 I. Giới thiệu chung:
*Bố cục: 4 đoạn.
II. Phân tích truyện :
 1. Sự ra đời của Thánh Gióng:
 Ướm vết chân to, thụ thai 12 tháng.
 Lên ba không biết nói cười, đặt đâu nằm đấy.
-> Kỳ lạ.
2. Gióng đòi đi đánh giặc:
- “Ta sẽ phá tan lũ giặc này”
-> Lòng yêu nước và niềm tin chiến thắng.
- Gióng đòi roi sắt, ngựa sắt, áo giáp sắt -> Vũ khí giết giặc sắt bén.
3. Gióng được nuôi lớn để đánh giặc:
- Bà con góp gạo nuôi Gióng.
-> Anh hùng Gióng trong nhân dân.
Gióng là sức mạnh cộng đồng.
- Gióng vươn vai thành tráng sĩ -> Trưởng thành vượt bật về hùng khí và tinh thần của một dân tộc trước nạn ngoại xâm.
4. Gióng thắng giặc và bay về trời:
Lao thẳng đến nơi có giặc, nhổ tre quật vào giặc, giết giặc như rạ -> Tinh thần tiến công mãnh liệt của người anh hùng.
- Đánh giặc xong, Gióng cởi áo giáp sắt bay về trời.
-> Gióng không màng danh lợi.
+ Hoạt động 3: Tổng kết. (5 phút)
 III. Tổng kết:
(Ghi nhớ SGK tr. 23 ).
+ Hoạt động 4: Củng cố: (5 phút)
- Củng cố.
- Dặn dò.
- Kiểm tra sỉ số, nề nếp.
Hỏi :Nêu ý nghĩa của văn bản “Bánh chưng bánh giầy”.
- Nêu truyền thống đánh giặc -> dẫn truyện Thánh Gióng vào.
- Gọi HS đọc văn bản.
- Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các chú thích .
- GV hướng dẫn bố cục 4 đoạn.
- Cho HS xem lại đoạn 1.
Hỏi: Truyện có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?
Hỏi:.Theo dõi văn bản, em thấy những chi tiết nào nói về sự ra đời của Thánh Gióng?
Hỏi:.Em có nhận xét gì về sự ra đời của Thánh Gióng?
Hỏi:Vì sao nhân dân ta muốn sự ra đời của Thánh Gióng kì lạ như thế?
-GV giảng thêm: dân gian thường quan niệm người anh hùng thì phi thường, kì lạ trong mọi biểu hiện.
Hỏi:Sự ra đời kì lạ nhưng con của bà nông dân. Em nghĩ gì về nguồn gốc đó?
-Cho HS xem đoạn 2.
Hỏi:.Gióng xin đi đánh giặc và nói ta sẽ phá tan lũ giặc này mang ý nghĩa gì?
- Gióng đòi roi sắt, ngựa sắt, áo sắt để đánh giặc điều này có ý nghĩa gì?
-Cho HS xem đoạn 3.
- Hỏi:Từ hôm gặp sứ giả, chú bé lớn nhanh như thổi. Trong dân gian còn truyền tụng những câu nào nói về sự ăn uống phi thường của Gióng?
Hỏi:.Những người nuôi Gióng là ai? Nuôi bằng cách nào? Điều này mang ý nghĩa gì?
 Hỏi:.Gióng vươn vai thành tráng sĩ mang ý nghĩa gì?
- Gọi HS đọc đoạn cuối.
Hỏi:.Em hãy tìm chi tiết nói về sự đánh giặc của Gióng? Chi tiết đó có ý nghĩa gì?
Hỏi:.Hãy nêu diễn biến trận đánh? Kết quả như thế nào?
Hỏi:Thánh Gióng thắng giặc, cởi áo giáp sắt bay về trời. Chi tiết này mang ý nghĩa gì?
Hỏi:Hình tượng Thánh Gióng gợi cho em những suy nghĩ gì về quan niệm ước mơ của người xưa?
- Chốt lại phần ghi nhớ.
Hỏi: Hình tượng Thánh Gióng được tạo ra bằng những yếu tố thần kì. Với em, chi tiết thần kỳ nào là đẹp nhất?Vì sao?
Hỏi:Theo em truyện Thánh Gióng phản ánh sự thật lịch sử nào trong quá khứ ở nước ta?
- Học bài, soạn bài “Từ mượn”.
- Trả lời trước câu hỏi hướng dẫn SGK.
- Báo cáo.
- Trả lời theo ghi nhớ SGK.
- Nghe.
- Đọc văn bản (4HS).
- Đọc các chú thích: 1, 2, 4, 6, 10, 11, 17, 18, 19.
- HS trả lời cá nhân. 
+ Đọc thầm.
Thánh Gióng.
-HS trả lời cá nhân. 
- Thật kì lạ.
- Vì nhân dân muốn Gióng trở thành người anh hùng.
- Nghe.
- Gióng chính là người anh hùng của nhân dân.
+ Đọc thầm.
- Lòng yêu nước và niềm tin chiến thắng.
- Giết giặc bằng vũ khí sắt bén (Phản ánh thời kì đô sắt).
- Đọc thầm
- “Bảy nong cơm, ba nong cà
 Uống một hơi nước cạn đà khúc sông”.
- Nhân dân.
-HS trả lời cá nhân. 
- Sức mạnh anh hùng khi có giặc.
- Đọc thầm đoạn 4.
- HS tìm.
- TG giết giặc chết như rạ -> Thắng giặc.
- Gióng là biểu tượng của người dân Văn Lang.
- Gióng là biểu tượng của người anh hùng đánh giặc giữ nước.
- HS tự trả lời.
- Lịch sử chống giặc Ân của các vua Hùng.
- Nghe.