Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết 51: Văn bản: Treo biển + Hướng dẫn đọc thêm văn bản: Lợn cưới, áo mới

 Giáo án thao giảng
Môn: Ngữ Văn 6
Họ và tên: Hoàng Thị Hoài Phương
Đơn vị : Trường THCS Lợi bác
Ngày soạn: 10/11/2010
Ngày giảng: 11/11/2010
Đối tượng : lớp 6A4
Tiết 51. 
Văn bản: Treo biển
 Hướng dẫn đọc thêm văn bản: Lợn cưới, áo mới.
A.Mục tiêu bài học:
1.Kiến thức 
- HS nắm được khái niệm truyện cười 
- Đặc điểm thể loại của truyện cười với nhân vật , sự kiện , cốt truyện trong tác phẩm :Treo biển và Lợn cưới , áo mới 
- Văn bản Treo biển: HS nắm được cách kể hài hước về hành động không suy xét , không có chủ kiến trước những ý kiến của người khác . 
- Văn bản Lợn cưới , áo mới : HS nắm được nội dung và ý nghĩa của câu truyện : chế giễu , phê phán những người có tính hay khoe khoang , hợm hĩnh chỉ làm trò cười cho thiên hạ .2. Kĩ năng
- Đọc hiểu văn bản 2 truyện cười 
- Nhận ra các chi tiết gây cười 
- Kể lại câu truyện
B. Chuẩn bị:
1. GV: SGK ,giáo án , bảng phụ
2. HS: Đọc trước 2 truyện , soạn bài
C. Tiến trình dạy học:
 1. Ôn định lớp : (1’) 6A4 ...........................................
 2. Kiểm tra bài cũ: 
 3. Bài mới:
	* GTBM (1’) Cha ông ta có câu” Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ”vì thế tiếng cười không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi chúng ta . Có những tiếng cười sẽ đem lại cho ta sự thư thái và thoải mái,nhưng cũng có những tiếng cười mà sau đó lại đem đến cho chúng ta những bài học ý nghĩa trong cuộc sống . Chính trong tiết học này chúng ta cũng sẽ bật nên tiếng cười nhưng ẩn sau đó là bài học ý nghĩa gì , cô cùng các em sẽ tìm hiểu nội dung bài học 
	* Nội dung bài mới :
TG
Hoạt động của GV- HS
Nội dung ghi bảng 
30p
10p
Hoạt động1: HD tìm hiểu VB "Treo biển ”
Gọi hs đọc văn bản
- Truyện này có mấy sự việc? đó là những việc nào ? Dựa vào các sự việc đó, em hãy tóm tắt ngắn gọn câu chuyện.
- Em hiểu như thế nào về truyện cười?
* GV giải thích: Hiện tượng đáng cười là hiện tượng có tính chất ngược đời, lố bịch, trái tự nhiên thể hiện ở hành vi, cử chỉ, lời nói của người đó.
Những truyện cười thường rất ngắn nhưng vẫn có truyện , kết cấu , nhân vật ngôn ngữ kể chuyện để phục vụ mục đích gây cười .Những truyện cười có ý nghĩa mua vui ị truyện hài hước, những truyện cười có ý nghĩa phê phán ị truyện châm biếm.
? Em hểu như thế nào về từ ” bắt bẻ ”và từ ”cá ươn”?
?Câu chuyện được bắt đầu bằng sự việc nào?
? trên biển có ghi những gì ?
(GV treo bảng phụ )
?Theo em ông chủ nhà hàng treo biển nhằm mục đích gì ?(để làm gì ?)
(để thông báo , quảng cáo )
? Nội dung tấm biển có mấy yếu tố? 
Gv: 4 yếu tố tương ứng với 4ND GV gạch chân 4 yếu tố đó trên bảng phụ)
? 4 yếu tố đó thông báo những nội dung gì ?
? Theo em, biển ghi như vậy đầy đủ nội dung và hợp lý chưa? vì sao?
? nếu sự việc chỉ có vậy đã thành truyện để cười chưa?vì sao?
(chưa vì chưa xuất hiện yếu tố gây cười )
? Cái đáng cười nảy sinh khi nào? (có người góp ý).
? Có mấy người góp ý? 
? lần thứ nhất , người góp ý là ai? Nội dung góp ý là gì?
? em có nhận xét gì về lời góp ý này ?
(không hợp lí )
? khi nghe như vây nhà hàng đã làm gì ? 
(bỏ ngay chữ tươi)(GV bỏ trên bảng phụ)
? Bỏ ngay là hành động như thế nào?
? Theo em việc nhà hàng nghe luôn không cần suy nghĩ , sự việc này có đáng cười không ?vì sao?
( Vì nhà hàng vội vã nghe theo người khác làm mất đi lợi thế của cửa hàng mình)
? Lần thứ hai khách góp ý điều gì ?
? Lần thứ ba khách góp ý với lí do nào ?
? Trong cả hai lần này chủ nhà hàng tiếp thu lời góp ý như thế nào ?
(cũng bỏ ngay các chữ đó )(GV bỏ chữ trên bảng phụ )
? nhà hàng có suy nghĩ kĩ trước khi bỏ các chữ trên biển không ? ( không)
? vậy sự việc này có gây cười không ?
(đáng cười vì nhà hàng máy móc nghe theo lời người khác khiến tấm biển bán hàng chỉ còn độc nhất chữ cá , đó là một thông tin mơ hồ ) 
? lần góp ý cuối cùng khiến nhà hàng một lần nữa phải xem lại tấm biển của mình ? việc này diễn ra như thế nào ? 
( người thứ tư đã góp ý điều gì ? nhà hàng đã phản ứng ra sao trước lời góp ý đó ?)
? qua những sự việc trên em có nhận xét như thế nào về người chủ cửa hàng trong truyện này ? 
? trong chuỗi hành động của chủ nhà hàng em thấy chi tiết nào đáng cười nhất ? vì sao?
(hành động cất biển, vì nhà hàng không hiểu nội dung ý nghĩa của những từ ghi trên biển và mục đích của việc treo biển góp ý cho cái biển hợp lý, gọn gàng thí dẫn tới cái biển không còn chữ nào phải cất đi ị sự phi lý ngược đời. 
? câu truyện có kết thúc như thế nào ?
? Truyện mở đầu bằng việc treo một tấm biển ngắn gọn thông báo đầy đủ nội dung ,kết thúc bằng việc nhà hàng tự bỏ cái biển đi vì nghe theo lời của người khác .Theo em ,tác giả dân gian mượn truyện này để cười ai và cười điều gì ? 
( truyện phê phán điều gì ?)
?Từ truyện này em có thể rút ra bài học gì cho bản thân ?
HS đọc ghi nhớ 
GV đọc văn bản ” đẽo cày giữa đường ”-> ND bài học tương tự văn bản chúng ta vừa tìm hiểu )
Hoạt động 2: HD tìm hiểu VB "Lợn cưới , áo mới"
- Gọi một HS đọc văn bản
- HS kể lại truyện.
- Truyện có mấy nhân vật? Những nhân vật này có điểm gì giống và khác nhau?
2 nhân vật: + giống: khoe của
 +khác:mức độ và vật khoe 
? Em hiểu như thế nào là khoe của?
 * GV giảng thêm: khoe khoang tỏ ra có của hơn người, đây là thói xấu, hay được biểu hiện ở cách ăn mặc, trang sức, xây cất, bài trí nhà cửa, cách nói năng, giao tiếp.
? Anh thứ nhất có gì để khoe?
?Theo em, một cái áo mới may có đáng để khoe thiên hạ không?
? Anh thứ hai có gì để khoe?
? Có đáng khoe thiên hạ một con lợn làm cỗ cưới không?
? Hai anh kia đã đem những cái rất bình thường để khoe mình có của. Điều đó có đáng cười không? Vì sao?
? Qua sự việc này, nhân dân muốn cười diễu tính xấu gì của người đời?
- Anh áo mới thích khoe của đến mức độ nào?
- Cái cách đợi để khoe áo ấy đáng cười ở chỗ nào?
- Điều bất ngờ gì xảy ra đối với anh áo mới?
- Nhận xét về điệu bộ và câu trả lời của anh ta?
- Tác giả dân gian đã sử dụng nghệ thuật gây cười ở chỗ nào?
NT phóng đại
- Anh có lợn khoe trong tình trạng nào?
- Em hiểu như thế nào là "tất tưởi"?
- Đó có phải là h/c để khoe lợn không? Vì sao?
- Cái cách khoe lợn của anh ta như thế nào?
- Lẽ ra anh phải hỏi người ta ra sao?
- Như thế, trong câu hỏi của anh có lợn bì thừa ra những chữ nào?
- Vì sao anh có lợn lại cố tình hỏi thừa ra như thế? (mục đích ?)
? trong hai cách khoe của đó, em thấy cách khoe nào lố bịch hơn , đáng cười hơn?
-Cách khoe của anh áo mới lố bịch hơn vì anh ta dồn công sức vào một việc chả ra gì.
* GV: đó là sự gặp gỡ của 2 "kì phùng địch thủ" trong cách khoe của ị tiếng cười bật ra.
- Hãy nêu ý nghĩa của truyện? 
Hs đọc ghi nhớ
GV cùng hs tổng kết lại NT đặc sắc của 2 truyện
Giá trị nội dung của 2 truyện.
a. văn bản "treo biển":
I. Đọc và tìm hiểu chung:
1. Đọc, kể 
2.Tìm hiểu chung
a. Định nghĩa về truyện cười:
- Kể về hiện tượng đáng cười trong cuộc sống.
- Tạo ra tiếng cười mua vui hay phê phán những thói hư tật xấu trong XH.
b. Giải nghĩa từ(sgk)
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Treo biển quảng cáo:
 -"ở đây có bán cá tươi"
- Biển có 4 yếu tố, thông báo 4 nội dung:
+"ở đây":Thông báo địa điểm của cửa hàng.
+ "có bán": Thông báo hoạt động.
+ "cá": Thông báo mặt hàng bán.
+ "tươi": Thông báo chất lượng hàng
-> Biển ghi hợp lí, các thông tin đầy đủ, chính xác, không cần thêm bớt chữ nào.
2. Chữa biển và cất biển 
- Có 4 người góp ý về cái biển:
+ người thứ nhất: góp ý nên bỏ bớt chữ ”tươi”
+ người thứ 2: góp ý nên bỏ bớt chữ ”ở đây”
+ người thứ 3: góp ý nên bỏ bớt chữ ”có bán ”
+ người thứ 4: góp ý nên bỏ bớt chữ ”cá” 
-NT: Tạo tình huống gây cười .
- Mỗi lần nghe góp ý nhà hàng làm theo ngay không cần suy nghĩ.
- Cái biển được cất đi -> Kết thúc bất ngờ
(NT)
ị những người không có chủ kiến , không suy xét kĩ khi nghe người khác góp ý 
3. ý nghĩa văn bản
- Truyện tạo nên tiếng cười vui vẻ , có ý nghĩa phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến , không suy xét kĩ khi làm việc .
4. Ghi nhớ: SGK
B. Văn bản: Lợn cưới áo mới
I.Đọc và tìm hiểu chú thích :
1. Đọc, kể. 
2. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
- Truyện có hai nhân vật: anh lợn cưới và anh áo mới
1. Những của được đem khoe:
- Một cái áo mới 
- Một con lợn để cưới
ị những cái rất bình thường
ị Đáng cười, lố bịch, 
ị Chế giễu tính khoe khoang, nhất là khoe của.
2. Cách khoe của:
* Anh áo mới:
+ Đứng hóng ở cửa
+ Kiên trì đứng đợi từ sáng đến chiều.
+ Giơ vạt áo, bảo: "Từ lúc tôi mặc cái áo mới này , tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả !" 
ị Điệu bộ lố bịch, tức cười; thừa hẳn một vế.
* Anh lợn cưới:
- Đang tất tưởi chạy tìm lợn sổng
- Hỏi to: Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không?
- Mục đích: Khoe lợn, khoe của.
3. ý nghĩa văn bản
Phê phán người có tính hay khoe của .
4. ghi nhớ (sgk)
C . tổng kết
1. Nghệ thuật :
- Tạo tình huống và sử dụng yếu tố gây cười
- Kết thúc bất ngờ 
2. Nội dung
VB Treo biển :Phê phán những người thiếu chủ kiến khi làm việc.
VB Lợn cưới, áo mới : Chế giễu , phê phán nững người có tính hay khoe của.
4. Củng cố : (2’)
 Nhắc lại ý nghĩa của 2 truyện
5. Dặn dò : (1’)
- Học bài, thuộc ghi nhớ.
- Xem lại các thể loại văn học dân gian đã học
- Soạn bài: Số từ và lượng từ