Giáo án môn học Đại số lớp 7 - Tiết 33: Đồ thị hàm số y = ax (a # 0)

Ngày soạn: Ngày giảng: 
Tiết 33: Đồ thị hàm số y = ax (a ạ 0)
I/ Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
 - HS nhận biết và phát biểu khái niệm đồ thị hàm số y = ax (a ạ 0), biết dạng đồ thị hàm số 
y= ax và đồ thị hàm số .
 - HS thấy được ý nghĩa của đồ thị hàm số trong thực tiễn và trong nghiên cứu hàm số.
 2. Kĩ năng:
 - Biết vẽ, vẽ đúng thành thạo đồ thị của hàm số y = ax.
 3. Thái độ: Chú ý,chính xác, tỉ mỉ.
II/ Đồ dùng dạy học:
 - GV: Thước thẳng có chia khoảng
 -HS: Thước thẳng có chia khoảng.
III/ Phương pháp dạy học:
 - Phương pháp thảo luận nhóm, phân tích
IV/ Tổ chức giờ học:
 1. ổn định tổ chức:
 2. Khởi động mở bài ( 5phút)
- GV gọi 1 HS lên bảng vẽ hệ trục toạ độ Oxy và biểu diễn các điểm A(2;1), B(-1; -2), 
C(-2; -4)
? Em có nhận xét gì về các điểm A, B, C có nằm trên một đường thẳng không
- GV: Khi đó các điểm A, B, C sẽ nằm trên một đường thẳng và đường thẳng đó gọi là gì? cách vẽ như thế nào => Vào bài
- 1 HS lên bảng làm
 4. Hoạt động1: Đồ thị hàm số là gì ( 10phút )
- Mục tiêu: HS nhận biết thế nào được gọi là đồ thị
- Đồ dùng: Thước thẳng
- Tiến hành:
- Yêu cầu HS đọc 
- Gọi 1 HS đứng tại chỗ trả lời phần a
- Gọi 1 HS lên bảng vẽ hệ trục tọa độ Oxy. Và thực hiện yêu cầu phần b
- Tập hợp các điểm A, B, C, D, E biểu diễn các cặp số của hàm số y = f(x) gọi là đồ thị hàm số y = f(x)
? Vậy đồ thị hàm số y = f(x) là gì
? Để vẽ đồ thị hàm số y = f(x) trong ta làm các bước nào 
- HS đọc 
- 1 HS đứng tại chỗ trả lời phần a
- 1 HS lên bảng vẽ hệ trục toạ độ và thực hiện yêu cầu phần b
- HS quan sát và lắng nghe
- Là tập hợp các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x,y) trên mặt phẳng toạ độ
+ Vẽ hệ trục toạ độ Oxy
+ Xác định trên mặt phẳng toạ độ các điểm biểu diên các cặp giá trị (x,y) của hàm số 
1. Đồ thị hàm số là gì?
a) b)
* Định nghĩa (SGK - 69)
* Ví dụ 1 (SGK - 69)
 5. Hoạt động 2: Đồ thị hàm số y = ax ( 18phút )
- Mục tiêu: HS phát biểu được đồ thị hàm số y = ax và vẽ được đồ thị hàm số đó
- Đồ dùng: Thước thẳng
- Tiến hành:
? Hàm số y = 2x có bao nhiêu cặp số (x,y)
- Cho HS làm 
? Để liệt kê các cặp số (x, y) làm thế nào 
- Gọi 1 HS lên bảng thực hiện phần a
- Yêu cầu HS vẽ hệ trục toạ độ Oxy và biểu diễn các cặp số 
(-2; -4); (-1; -2) (0; 0); (1; 2); (2; 4)
- GV vẽ đường thẳng qua hai điểm (-2; -4) và (2; 4)
? Các điểm còn lại có nằm trên đường thẳng đó không
? Đồ thị hàm số y = ax (aạ0) có dạng như thế nào?
? Để vẽ được đồ thị hàm số 
y = ax (a ạ 0) ta cần biết mấy điểm thuộc đồ thị
- Yêu cầu HS đọc 
? Tìm điểm A khác gốc O thuộc đồ thị hàm số y = 0,5x
? Đường thẳng OA có phải là đồ thị hàm số y = 0,5x không
- Yêu cầu HS đọc nhận xét 
- Yêu cầu HS nghiên cứu VD 2 (SGK - 71) và nêu các bước làm 
- GV nhận xét và chốt lại
- Hàm số y = 2x có vô số các cặp số (x,y)
- HS làm 
- Thay giá trị của x vào hàm số tìm giá trị của y
- 1 HS lên bảng làm phần a
- 1HS lên bảng vẽ hệ trục toạ độ Oxy biểu diễn các cặp số (-2; -4); (-1; -2) (0; 0); (1; 2); (2; 4)
- HS vẽ theo GV
- Các điểm còn lại có nằm trên đường thẳng đi qua
(-2; -4) và (2; 4)
- Đồ thị hàm số y = ax (aạ0) có dạng đường thẳng đi qua góc toạ độ
- Ta cần biết một điểm thuộc đồ thị khác điểm O(0; 0)
- 1 HS đọc 	
- Cho x =2 => y = 0,5.2 = 1
=> A(2; 1)
- OA có là đồ thị hàm số
 y = 0,5x
- 1 HS đọc nhận xét
- HS nghiên cứu ví dụ 2 và nêu các bước làm:
+ Vẽ hệ trục toạ độ Oxy
+ Xác định điểm A: Cho x một giá trị tìm giá trị của y
+ Vẽ 1 đường thẳng OA
- HS chú ý lắng nghe
2. Đồ thị hàm số y = ax (aạ0)
: Xét hàm số y = 2x
a) 
x = -2 ị y = - 4 
x = -1 ị y = - 2 
x = 0 ị y = 0
x = 1 ị y = 2
x = 2 ị y = 4
- Các cặp số (x; y) là: (-2; -4); (-1; -2) (0; 0); (1; 2); (2; 4)
b) 
c) Các điểm còn lại đều nằm trên đường thẳng nối 2 điểm 
(-2; -4) và (2; 4)
Nhận xét: Đồ thị hàm số y = ax là 1 đường thẳng đi qua gốc tọa độ.
 Để vẽ đồ thị hàm số y = ax chỉ cần biết 1 điểm thuộc đồ thị
a) Cho x = 2 => y = 0,5.2 = 1 => A(2; 1)
b) OA có là đồ thị hàm số
 y = 0,5x
* Nhận xét (SGK - 71)
* Ví dụ 2: (SGK - 71)
 6. Hoạt động : Luyện tập ( 10phút )
- Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức về đồ thị hàm số y = ax để làm bài tập có liên quan
- Đồ dùng: Thước thẳng
- Tiến hành:
- Yêu cầu HS xác định yêu cầu bài 39
- Gọi 2 HS lên bảng vẽ
- GV nhận xét và chốt lại các bước vẽ đồ thị hàm số y = ax (aạ0)
- 1 HS nêu yêu cầu của bài 39
- 2 HS lên bảng
HS1: Vẽ đồ thị hàm số 
y = x
HS2: Vẽ đồ thị hàm số
y = -2x
- HS lắng nghe và ghi nhớ
3. Luyện tập
Bài 39 ( SGK - 71 )
a) Hàm số y = x
- Cho x = 1 => y = 1. Điểm A(1;1) thuộc đồ thị y = x
b) Hàm số y = -2x
Cho x = 1 => y = -2. Điểm B(1;-2) thuộc đồ thị y = -2x
 7. Tổng kết và hướng dẫn về nhà ( 2phút )
 - Học thuộc định nghĩađồ thị hàm số, cách vẽ đồ thị hàm số y = ax, làm các bài tập còn lại
 - Làm các bài tập: 40; 41; 42; (SGK - 71; 72)
 - Chuẩn bị các bài tập phần luyện tập
Ngày soạn: Ngày giảng: 
Tiết 34: Luyện tập
I/ Mục tiêu
 1. Kiến thức: 
 - Củng cố khái niệm đồ thị hàm số, đồ thị hàm số y = ax.
 2. Kĩ năng: 
 - Rèn kỹ năng về đồ thị hàm số y = ax (aạ0), biết kiểm định hệ số a khi biết đồ thị hàm số.
 3. Thái độ:
 - Nghiêm túc, chú ý, chính xác
II/ Đồ dùng dạy học:
 - GV: Thước thẳng có chia khoảng
 - HS: Thước thẳng, bút chì
III/ Phương pháp dạy học:
 - Phương pháp thảo luận nhóm, phân tích
IV/ Tổ chức giờ học:
 1. ổn định tổ chức:
 2. Khởi động mở bài:
	* Kiểm tra bài cũ ( 5phút )
	? Nêu khái niệm đồ thị hàm số y = f(x)
	? Đồ thị hàm số y = ax có dạng như thế nào.
- GV đánh giá, nhận xét cho điểm. 
 3. Hoạt động 1: Xét xem một điểm có thuộc đồ thị hàm số cho trước ( 14 phút )
	- Mục tiêu: HS nhận dạng được một điểm có thuộc đồ thị hay không bằng cách thay x vào hàm số để tìm y rồi kết luận
	- Tiến hành:
- Yêu cầu HS đọc và xác định yêu cầu bài 41
? Muốn kiểm tra xem một điểm có thuộc hàm số làm thế nào 
- Gọi 3 HS lên bảng kiểm tra các điểm A, B, C có thuộc hàm số y = -3x
? Điểm M(x0; y0) thuộc đồ thị hàm số y = ax khi nào
- HS đọc và xác định yêu cầu của bài 
- Thay hoành độ vào hàm số tìm tung độ rồi so sánh với tung độ đã cho
- 3 HS lên bảng làm 
M(x0; y0) thuộc đồ thị hàm số - y = ax khi y0 = f(x0)
Dạng 1: Xét xem một điểm có thuộc đồ thị hàm số cho trước
Bài 41 ( SGK - 72 )
- Thay x = vào hàm số y = -3x => y = 1
Vậy: thuộc đồ thị hàm số y = -3x
- Thay x = vào hàm số y = -3x => y = 1 -1 
Vậy không thuộc đồ thị hàm số
- C (0; 0) thay x = 0 vào hàm số y = -3x => y = 0
Vậy C(0; 0) thuộc đồ thị hàm số y = -3x
 4. Hoạt động 2: Vẽ đồ thị hàm số, xác định hoành độ, tung độ bằng đồ thị ( 14phút )
	- Mục tiêu: Vẽ được đồ thị hàm số
	- Tiến hành: 
- Gọi 1 HS đọc bài 44
- Gọi 1 HS lên bảng vẽ đồ thị hàm số y = - 0,5x
- GV hướng dẫn HS tìm f(2) bằng đồ thị
- Yêu cầu HS tìm f(-2); f(4); f(0) tương tự 
- Yêu cầu HS làm phân b tương tự phần a
? Tìm giá trị của x khi y dương, y âm
- GV nhận xét vàchốt lại 
- 1 HS đọc bài 44
- 1 HS lên bảng vẽ, HS dưới lớp vẽ vào vở
- HS quan sát GV làm 
- HS tìm giá trị của f(-2); f(4); f(0
- HS làm phần b
- Giá trị của x âm khi y dương
- Giá trị của x dương khi y âm
- HS chú ý lắng nghe và ghi bài
Dạng 2: Vẽ đồ thị hàm số, xác định hoành độ, tung độ bằng đồ thị 
Bài 44 ( SGK - 73 )
- Vẽ đồ thị hàm số y = - 0,5x
Cho x = 2 => y = - 0,5.2 = -1. Điểm A(2;-1)
a) f(2) = -1; f(-2) = 1
 f(4) = -2; f(0) = 0
b) y = -1 => x = 2
y = 0 => x = 0
y = 2,5 => x = -5
c) 
+ y 0
+ y > 0 ứng với phần đồ thị nằm phía trên trục hoàn và bên trái trục tung, nên x < 0
 5. Hoạt động 3: Xác định hệ số a của hàm số y = ax ( 10phút )
	- Mục tiêu: HS tiến hành xác định được hệ số a của đồ thị hàm số y = ax
	- Đồ dùng: Bảng phụ hình 26
	- Tiến hành:
- Yêu cầu HS đọc bài 42
- GV treo bảng phụ hình 26
? Muốn xác định hệ số a làm thế nào
- Gọi 1 HS đứng tại chỗ thực hiện phần a
- Gọi 1 HS lên bảng thực hiện phần b, c trên bảng phụ.
- GV đánh giá, nhận xét và bổ sung. 
- HS đọc bài 42
- HS quan sát
- Thay giá trị của x và y vào hàm số => hệ số a
- 1 HS đứng tại chỗ thực hiện phần a
- HS lên bảng làm.
- HS cùng giải và nhận xét.
Dạng 3. Xác định hệ số a của hàm số y = ax
Bài 42 ( SGK - 72 )
a) Thay x = 2; y = 1 vào hàm số y = ax. Ta có:
1 = a.2 => a = 0,5
b) 
 6. Tổng kết và hướng dẫn về nhà ( 2phút )
 - Làm bài 45, 46 (SGK-73)
 - Bài đọc thêm “Đồ thị hàm số y = (a ạ 0) SGK - 74; 75; 76
 - Ôn tập lại các nội dung kiến thức đã học trong chương I