Giáo án môn Hình học Lớp 6 - Tiết 11 đến 14 - Năm học 2009-2010 - Đặng Thị Hương

Ngày soạn /./ 2009. Ngày dạy/./ 2009.
Tiết 11: VẼ ĐOẠN THẲNG CHO BIẾT ĐỘ DÀI 
I . Mục tiêu :
- Biết cách vẽ đoạn thẳng trên tia, nắm được trên tia Ox chỉ có một điểm M sao cho OM = a (a > 0).
- Có kĩ năng vẽ đoạn thẳng khi cho trước độ dài, kĩ năng sử dụng dụng cụ học tập .
- Xây dựng ý thức học tập tự giác, tích cực và tinh thần hợp tác trong học tập.
	* Trọng tâm:Rèn luyện kĩ năng vẽ đoạn thẳng khi cho trước độ dài.
II. Chuẩn bị :
- GV : Thước, com pa.
- HS : Thước thẳng, com pa.
III. Tiến trình dạy học:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
* Hoạt động 1: Vẽ đoạn thẳng trên tia.
GV: Hướng dẫn học sinh vẽ
Đặt thước như thế nào ?
Xác định điểm M như thế nào ?
Vậy trên tia Ox ta xác định được mấy điểm M như vậy ?
 Nhận xét ?
GV hướng dẫn học sinh sử dụng thước và compa vẽ hình
* Hoạt động 2: Vẽ hai đoạn thẳng trên tia
Điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại ?
Vì sao ?
Vậy trên tia Ox có OM = a, ON = b nếu a < b Kl gì ?
* Hoạt động 3: Củng cố
GV gọi hai học sinh lên bảng thực hiện bài 53 Sgk/124 số còn lại vẽ hình ra giấy nháp. 
HS nghe.
HS trả lời : Vạch số 0 của thước trùng với gốc O của tia Ox, thước trùng với tia Ox
Đánh dấu tại vạch số 3 của thước. 
HS trả lời : Chỉ xác định được một điểm M
HS trả lời : M nằm giữa O và N
Vì 2 cm < 3 cm
HS trả lời : M nằm giữa O và N.
Hai HS được chỉ định lên bảng thực hiện .
1. Vẽ đoạn thẳng trên tia 
VD1: Trên tia Ox vẽ đoạn thẳng OM có độ dài 3cm
Nhận xét:
Trên tia Ox bao giờ cũng vẽ được một và chỉ một điểm M sao cho OM = a ( độ dài cho trước)
VD2: Cho đoạn thẳng AB vẽ đoạn thẳng CD sao cho CD = AB.
Cách vẽ:
- Vẽ tia Cy bất kì
- Mở độ rộng Compa bằng AB (hai đầu nhọn trùng với hai điểm A và B)
- Giữ nguyên độ mở của compa đặt mũi nhọn trùng với C mũi nhọn còn lại nằm trên tia Cy cho ta điểm D. Khi đó CD là đoạn thẳng phải vẽ.
2. Vẽ hai đoạn thẳng trên tia
VD: Sgk/123 
 Điểm M nằm giữa hai điểm O và N. Vì 2 cm < 3 cm
Nhận xét:
Trên tia Ox, OM = a, ON = b, nếu a < b thì điểm M nàm giữa hai điểm O và N 
3. Bài tập
Bài 53 Sgk/124
Vì OM < ON nên M nằm giữa O và N
 OM + MN = ON
Thay OM = 3, ON = 6 ta được:
 3 + MN = 6
 MN = 6 – 3 = 3 ( cm)
Vậy OM = MN 
* Hoạt động 4: Dặn dò
 - Về xem kĩ lại lý thuyết, cách vẽ đoạn thẳng.
 - Chuẩn bị trước bài 10 tiết sau học
 ? Trung điểm của đoạn thẳng là điểm như thế nào ?
 ? Để xác định được trung điểm ta làm như thế nào ?
 ? Tìm một số cách xác định trung điểm trong thực tế đời sống hảng ngày ?
Chuẩn bị giấy gấp hình.
BTVN: bài 54 đến bài 58 Sgk/124
Ngày soạn /./ 2009. Ngày dạy/./ 2009.
Tiết 12: TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG
I. Mục tiêu :
 - Học sinh hiểu được trung điểm của đoạn thẳng là gì
 - Có kĩ năng vẽ và xác định trung điểm của đoạn thẳng, biết kiểm tra trung điểm bằng hai điều kiện. 
 - Có ý thức nghiêm túc, tự giác, tích cực, tính chính xác trong học tập 
* Trọng tâm: Hiểu được khái niệm trung điểm đoạn thẳng, rèn luyện kĩ năng vẽ trung điểm đoạn thẳng.
II. Chuẩn bị :
 - GV: Bảng phụ ghi nội dung kiểm tra bài cũ, nội dung VD Sgk/125 thước, giấy, dây 
 - HS: Thước có chia khoảng, giấy, dây 
III. Tiến trình dạy học:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
*Hoạt động 1: KTBC 
Trên tia Ax vẽ đoạn thẳng 
AM = 3cm, AB = 6cm 
- Trong ba điểm A, M, B điểm 
nào nằm giữa hai điểm còn lại?
GV: Tính MB = ?
=> MA ? MB
Khi đó điểm M gọi là trung điểm của đoạn thẳng AB 
Vậy trung điểm M của đoạn thẳng AB là gì ?
Tổng quát hơn: Trung điểm của đoạn thẳng là gì ?
Hoạt động 2: Trung điểm cuỉa đoạn thẳng. 
Khi đó M còn được gọi là điểm chính giữa của đoạn thẳng AB
- Vậy để M là trung điểm của đoạn thẳng AB phải thoả mãn mấy điều kiện ?
Hoạt động 3: Vẽ trung điểm
GV treo bảng phụ ghi VD Sgk/125 
Vì M là trung điểm => các kết luận gì ?
Ta thấy: AM + MB = AB và MA = MB => Ma = MB = ? 
Vậy ta vẽ điểm M trên đoạn AB như thế nào ?
GV hướng dẫn học sinh vẽ hình
GV hướng dẫn học sinh gấp hình xác định trung điểm 
GV đưa một thanh gỗ và một sợi dây lên
? bạn nào có thể dùng đoạn dây để chia thanh gỗ thành hai phần bằng nhau ?
Hoạt động 4: Củng cố 
GV treo bảng phụ ghi nội dung bài 65 cho học trả lời tại chỗ
Cho học sinh thảo luận và lên vẽ hình 
Cho học sinh nhắc lại điều kiện để M là trung điểm của AB
 3cm
A M B x 
 6cm
MB = 3 cm
MA = MB
Là điểm nằm giữa A, B và cách đều A, B
Là điểm nằm giữa và cách đều hai đầu đoạn thẳng
Hai điều kiện
 M nằm giữa A và B
 M cách đều A và B
- M nằm giữa A và B
=> AM + MB = AB
- Vì M cách đều A, B
=> MA = MB
=> MA = MB = ½ AB
 = 5/2 = 2,5 (cm)
Trên tia AB vẽ điểm M sao cho AM = 2,5 cm
Học sinh lên thực hiện vẽ hình 
 2,5cm
 A M B 
 5 cm
Học sinh gấp hình xác định trung điểm 
Học sinh lên thực hiện
Dùng dây đo thanh gỗ rồi gấp đôi đoạn dây đo
Đặt dây xác định trung điểm
BD vì C nằm giữa và cách
b. AB
c. A không thuộc đoạn BC
1. Trung diểm của đoạn thẳng 
 A M B 
TQ: (sgk)
M là trung điểm M cuả AB 
 M nằm giữa A và B 
 MA = MB 
2. Vẽ trung điểm của đoạn thẳng
VD: Sgk/125
Ta có: Vì M nằm giữa A, B
- M nằm giữa A và B
=> AM + MB = AB
- Vì M cách đều A, B
=> MA = MB
=> MA = MB = ½ AB
 = 5/2 = 2,5 (cm)
Vẽ hình:
 2,5cm
 A M B 
 5 cm
3. Bài tập 
Bài 65 Sgk/126 
a. BD vì C nằm giữa và cách đều B và D
b. AB 
c.  vì A không thuộc đoạn BC
Bài 62 Sgk/126
 x y’ 
 C F
 O 
 E D 
 y x’ 
Hoạt động 5: Dặn dò
Về em kĩ lại lý thuyết về điểm nằm giữa, trung điểm của đoạn thẳng
Xem lại cách xác định trung điểm
Coi lại toàn bộ các kiến thức của chương 1 và ôn tập theo nội dung Sgk/126, 127.
BTVN: 60, 61, 63, 64 Sgk/126
Ngày soạn /./ 2009. Ngày dạy/./ 2009.
Tiết 13: ÔN TẬP CHƯƠNG I
I. Mục tiêu:
- Củng cố, hệ thống hoá, khắc sâu kiến thức về điểm, tia, đường thẳng, đoạn thẳng.
- Sử dụng thành thạo các dụng cụ học tập để đo, vẽ các hình đã học. Bước đầu tập suy luận 
- Có ý thức tự giác, nghiêm túc, tính cẩn thận chính xác khi áp dụng và suy luận.
* Trọng tâm: Hệ thống hoá kiến thức về điểm, tia, đường thẳng, đoạn thẳng.
II. Chuẩn bị:
GV: Bảng phụ vẽ hình của phần đọc hình SGV/171, thước, compa
HS: Thước, compa 
III. Tiến trình dạy học:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
* Hoạt động 1: Nhận dạng hình và đọc hình
GV treo bảng phụ
 B A a
 A B C
 A B 
 I
 m
 n
 x O x’
A B y
 A B
A M B 
 A M B
* Hoạt động 2: Bài tập
Bài 2 Cho học sinh lên vẽ hình còn lại vẽ tại chỗ.
GV thu bài một số học sinh và nhân xét
Bài 3 cho học sinh lên thực hiện số còn lại là trong nháp
Khi AN // a thì hai đường thẳng AN và a có điểm chung không ?
=> Kết luận ?
Bài 6 Sgk/127
GV cho một học sinh lên vẽ hình.
Điểm nào nằm giữa? vì sao ?
Để so sánh AM và MB ta phải tính được đoạn nào ?
Muốn tính MB ta dựa vào điều gì ?
MB = ? => Kết luận ?
Lúc này M là gì của đoạn thẳng AB ?
Cho học sinh nêu cách vẽ và lên thực hiện.
Bài 7 Sgk/127
GV hướng dẫn học sinh vẽ hình
* Hoạt động 3: Củng cố 
Kết hợp trong ôn tập
Điểm B thuộc đường thẳng a, điểm A không thuộc a
Ba điểm A, B, C thẳng hàng
Qua hai điểm chĩ vẽ được một đường thẳng
Hai đường thẳng cắt nhau
Hai đường thẳng m và n song song với nhau
Hai tia Ox và Ox’ đối nhau
Hai tia AB và Ay trùng nhau
Đoạn thẳng AB
Điểm M nằm giữa A và B
Điểm M là trung điểm của đoạn thẳng AB
Học sinh vẽ hình
 B
 A M
 C
Học sinh vẽ hình, nhận xét
Không 
Vậy khi AN //a không vẽ được điểm S
Học sinh nhận xét 
M nằm giữa A, B
Vì AM < AB
MB
Điểm M nằm giữa
=> AM + MB = AB
=> MB = 3 cm => AM = MB
Trung điểm của AB
Trên tia AB vẽ AM = 3,5 cm
Học sinh vẽ hình theo hướng dẫn của giáo viên.
A. Ôn tập lý thuyết
B. Bài tập
Bài 2 Sgk/127
 B
 A M
 C
Bài 3 Sgk/127
 x a
 M N 
 S A y
Khi AN // a thì không vẽ được điểm S vì hai đường thẳng song song thì không có điểm chung.
Bài 6 Sgk/127
A 3cm M B
 6cm
a. Điểm M nằm giữa A và B 
Vì : AM < AB
b. Vì M nằm giữa A, B
nên AM + MB = AB
=> MB = AB – AM 
 MB = 6 – 3 = 3 (cm)
Vậy AM = MB
c. M là trung điểm của AB vì M nằm giữa và cách đều A, B
Bài 7 Sgk/127
A M B
 7 cm
Bài 8 Sgk/127
 x A B t
 3 cm 
 O 2 cm 
 4 cm 3 cm 
 C
z D y
Hoạt động 4: Dặn dò
Về ôn lại lý thuyết, nhận dạng được đường thẳng, tia, tia đối nhau, đoạn thẳng và cách vẽ các hình đó.
Xem lại cách dạng bài tập về tính độ dài một đoạn khi biết độ dài một đoạn và một điểm nằm giữa.
Chuẩn bị các dụng cụ vẽ hình tiết sau kiểm tra 45’.
Ngày soạn /./ 2009. Ngày dạy/./ 2009
Tiết 14: KIỂM TRA 45’
I. Mục tiêu: 
- Kiểm tra kiến thức chương 1, các kiến thức về điểm, đường, đoạn, tia, điểm nằm giữa, trung điểm của đoạn thẳng.
- Kĩ năng nhận dạng, vẽ hình và áp dụng kiến thức vào giải toán.
- Ý thức tự giác, tích cực, trung thực, tính cẩn thận và chính xác trong giải toán.
* Trọng tâm: Kiểm tra các kiến thức về điểm, đường, đoạn, tia, điểm nằm giữa, trung điểm của đoạn thẳng.
II. Chuẩn bị:
GV: Đề + đáp án 
HS: Ôn tập kiến thức
III. Tiến trình dạy học:
Giáo viên giao đề bài cho học sinh.
GV quản lý giờ kiểm tra.
HS tự giác, chú ý làm bài.
Đề bài
A. Trắc nghiệm khách quan (3đ) A B d
Câu 1: Cho hình vẽ. Em hãy khoanh tròn vào câu đúng
a. A d và Bd	b. A d và Bd	
c. A d và Bd	d. A d và Bd A	 B C
Câu 2: Cho hình vẽ. Em hãy khoanh tròn vào câu đúng
 	a. A nằm giữa B và C	b. B nằm giữa A và C 	 
c. C nằm giữa A và B	d. Không có điểm nào nằm giữa
Câu 3: Điền vào chỗ trống trong các phát biểu sau:
a. Điểm M nằm giữa A và B thì AM +  = AB
b. Đoạn thẳng CD là hình gồm hai điểm C, D và tất cả các điểm .. 
hai điểm C và D
Câu 4: M là trung điểm của AB nếu 
a. AM = BM	b. AM + MB = AB	c. AM + MB = AB và AM = MB
Câu 5:Cho đoạn thẳng MN = 8 cm, E là trung điểm của MN thì
a. ME = 8 cm	b. ME = 16cm	c. ME = 3cm	d. ME = 4cm
Câu 6: Trên tia Bx, BE = 3 cm, BF = 5 cm. Em hãy khoanh tròn vào câu đúng.
a. E nằm giữa B và F 	b. F nằm giữa B và E	d. B nằm giữa E và F
B. Tự luận ( 7đ)
Câu 1: (1,25đ)
a. Em hãy vẽ đường thẳng MN
b. Vẽ Tia MN
c. Vẽ đoạn thẳng MN
Câu 2: (3,75đ) Trên tia Bx vẽ BC = 3 cm, BD = 6 cm. 
a. Hãy so sánh BC và CD
b. C có phải là trung điểm của BC không ? Vì sao ?
Câu 3: (2đ) Trên tia Ox vẽ OA = 3 cm, OB = 5 cm, OC = 8cm. Trong ba điểm A, B, C điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại ? Vì sao
BIỂU ĐIỂM VÀ ĐÁP ÁN
A. Trắc nghiệm
Câu
Đáp án
Thang điểm 
1
a
0,5
2
b
0,5
3a
3b
MB
Nằm giữa
0,25
0,25
4
c
0,5
5
d
0,5
6
a
0,5
B. Tự luận
Câu 1: Vẽ đúng hình mỗi ý được 	0,75 đ
Câu 2: Vẽ đúng hình được 	1đ
 a. Suy luận và so sánh đúng BC = CD 	(2đ)
 	 b. Giải thích đúng 	(0,75 đ)
Câu 3: Vẽ hình đúng 	(1đ)
	Giải thích đúng 	(1 đ)