Giáo án môn Đại số - Lớp 7 - Tiết 29: Hàm số (bản 2 cột)

Tiết 29 HÀM SỐ 
I / Mục tiêu :
Học sinh biết được khái niệm hàm số.
Nhận biết được đại lượng nàycó phải là hàm số của đại lượng kia hay không trong những cách cho cụ thể và đơn giản (bằng bảng, bằng công thức),
Tìm được giá trị tương ứng của hàm số khi biết giá trị của biến số.
II / Phương tiện dạy học :
 Giáo án - Bảng phụ ghi bài tập, khái niệm về hàm số. Thước thẳng
III / Hoạt động dạy học :
	1\ Ổn định lớp:
	2\ Kiểm tra :
	3\ Bài mới:
Hoạt động 1 : Tìm tòi và phát hiện kiến thức mới
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
1 / Một số ví dụ về hàm số:
Trong thực tiễn và trong toán học ta thường gặp các đại lượng thay đổi phụ thuộc vào sự thay đổi của các đại lượng khác.
Ví dụ 1: Nhiệt độ phụ thuộc vào thời điểm t ( giờ) trong một ngày. GV đưa bảng phụ ví dụ 1 SGK yêu cầu Hs đọc bảng và cho biết: Theo bảng này, nhiệt độ trong ngày cao nhất khi nào? thấp nhất khi nào?
Ví dụ 2 : ( SGK – 63) GV đưa đề bài lên bảng phụ ,yêu cầu Hs đọc và lập công thức tính khối lượng m của thanh kim loại
_Công thức này cho ta biết m và V là hai đại lượng quan hệ như thế nào?
_?1 Hãy tính các giá trị tương ứng của m khi V = 1; 2; 3; 4
Ví dụ 3: ( SGK – 64) GV đưa đề bài lên bảng phụ :Một vật chuyển động đều trên quãng đường dài 50km với vận tốc v(km/h). Hãy tính thời gian t(h) của vật đó.
_Yêu cầu Hs đọc vàtrả lời
_Công thức này cho ta biết với quãng đường không đổi, thời gian và vận tốc là hai đại lượng quan hệ thế nào ?
?2 Tính và lập bảng các giá trị tương ứng của t khi v = 5 ; 10 ; 25 ; 50
_Nhìn vào bảng em có nhận xét gì về nhiệt độ T và thời gian t ?
_Với mỗi giá trị của thời điểm t, ta xác định được mấy giá trị tương ứng của nhiệt độ T?
Lấy ví dụ .
HS đọc ví dụ 1 và trả lời
_ Theo bảng này, nhiệt độ trong ngày cao nhất lúc 12 giờ trưa và thấp nhất lúc 4 giờ sáng 
_HS đọc ví dụ 2
_ HS : m = 7,8.V
_m và V là hai đại lượng tỉ lệ thuận vì công thức có dạng: y = kx với k = 7,8
HS suy nghĩ và trả lời m tương ứng là : 7,8 ; 15,6 ; 23,4 ; 31,2
_HS đọc ví dụ 3
_Quãng đường không đổi thì thời gian và vận tốc là hai đại lượng tỉ lệ nghịch vì công thức có dạng 
_HS : Nhiệt độ T phụ thuộc vào sự thay đổi của thời điểm t
_Với mỗi giá trị của thời điểm t, ta chỉ xác định được một giá trị tương ứng của nhiệt độ T.
Ví dụ : t = 0(giờ) thì T = 
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
_Tương tự, ở ví dụ 2 em có nhận xét gì ?
_Ta nói nhiệt độ T là hàm số của thời điểm t, khối lượng m là một hàm số của thể tích V.
_Ở ví dụ 3, thời gian t là hàm số của đại lượng nào ?
_Vậy hàm số là gì ?
2 / Khái niệm hàm số:
GV : Qua các ví dụ trên, hãy cho biết đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x khi nào ?
GV đưa khái niệm hàm số (SGK – 93) lên bảng phụ . Lưu ý để y là hàm số của x cần có các điều kiện sau :
-x và y đều nhận các giá trị số.
-dại lượng y phụ thuộc vào đại lượng x.
-Với mỗi giá trị của x không thể tìm được nhiều hơn một giá trị tương ứng của y.
_GV giới thiệu phần chú ý SGK – 63
_HS làm bài tập 24 SGK-63. GV đưa đề bài lên bảng phụ
_Đối chiếu ba điều kiện của hàm số, cho biết y có phải là hàm số của x hay không ?
Đây là một hàm số được cho bằng bảng.
_ Hãy cho một ví dụ về hàm số được cho bằng công thức ?
_ Xét hàm số y = f(x) = 3x . Hãy tính f(1) , f( -5) , f( 0) ?
_Xét hàm số y = g(x) = .
Hãy tính g( 2) , g( -4) ?
 t = 12( giờ) thì T = 
HS : Khối lượng m của thanh đồng phụ thuộc vào thể tích V của nó. Với mỗi giá trị của V ta chỉ xác định được giá trị tương ứng của m
_HS : Thời gian t là hàm số của vận tốc v.
HS : Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x.
HS đọc phần chú ý SGK.
_HS : Ta thấy 3 điều kiện của hàm số đều thỏa mãn, vậy y là một hàm số của x.
_HS : y = f(x) = 3x , y = g(x) = 
HS : f(1) = 3.1 = 3
 f( -5) = 3. ( -5) = -15
 f( 0) =3.0 = 0
_HS : g( 2) = 
 g( -4) = 
Hoạt động 2 : Luyện tập củng cố kiến thức mới
* HS cả lớp làm bài tập 35 SBT/47,48
 x -3 -2 -1 2
 y -4 -6 -12 36 24 6
_x và y quan hệ thế nào ? Công thức liên hệ ?
HS làm bài tập
Trả lời : y là hàm số của x vì y phụ thuộc vào sự biến đổi của x, với mỗi giá trị của x ta chỉ có một giá trị tương ứng của y .
x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghịch vì
b / x 4 4 9 16
 y -2 2 3 4
y và x quan hệ với nhau như thế nào ?
c / x -2 -1 0 1 2
 y 1 1 1 1 1
* HS làm bài tập 25 SGK/64, 1 HS lên bảng
Cho hàm số y = .
Tính :
Bài 26 SGK/64 : HS hoạt động nhóm
 x -5 -4 -3 -2 0 
 y
Cho HS cả lớp nhận xét bài của nhóm . GV đánh giá
xy = 12 
b / y không là hàm số của x vì ứng với x = 4 có hai giá trị tương ứng của y là (-2) và 2
y là căn bậc hai của x
c / y là một hàm số của x
đây là một hàm hằng vì ứng với mỗi giá trị của x, chỉ có một giá trị tương ứng của y = 1.
HS cả lớp làm bài, 1 HS lên bảng giải :
f
 f(1) = 
 f( 3) = 
Cả lớp nhận xét bài giải của bạn.
HS hoạt động nhóm . Đại diện nhóm lên bảng
 x -5 -4 -3 -2 0 
 y -26 -21 -16 -11 -1 0
Cả lớp nhận xét bài của nhóm . GV đánh giá
4 : Hướng dẫn học ở nhà
_ Nắm vững khái niệm hàm số, vận dụng các điều kiện để y là một hàm số của x.
- Bài tập vầ nhà số 26, 27, 28, 29, 30 SGK - 64
IV\ Rút kinh nghiệm:................................................................................................................