Giáo án lớp 6 môn Sinh học - Bài 39: Quyết - Cây dương xỉ

Lớp	:61
Bài: 39
 QUYẾT- CÂY DƯƠNG XỈ
I/ MỤC TIÊU
1. Kiến thức: 
- Mô tả được quyết (cây dương xỉ) là thực vật có rễ, thân, lá, có mạch dẫn. Sinh sản bằng bào tử. 
- Trình bày được đặc điểm cấu tạo cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản (túi bào tử) của dương xỉ.
- Biết cách nhận dạng một cây thuộc dương xỉ, phân biệt với cây có hoa.
- Nói rõ được nguồn gốc hình thành các mỏ than đá.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, nhận biết, thực hành.
- Rèn kĩ năng tư duy, kỷ năng quan sát mẫu vật, thu thập và xử lý thông tin.
3. Thái độ:
- Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên.
- Giáo dục ý thức tôn trọng, sử dụng, bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
II/ CÁC PHƯƠNG PHÁP KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC CÓ THỂ SỬ DỤNG.
 - Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm nhỏ, trực quan quan sát mẫu vật và trả lời các câu hỏi dựa trên việc quan sát thực tế.
III/ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
	1. Chuẩn bị của giáo viên: 
-	Tranh phóng to hình 39.1 và 39.2.
-	Vật mẫu: cây dương xỉ, bảng phụ, phiếu học tập.
IV/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 45’
1. Ổn định lớp:(1’) Nắm sĩ số học sinh
2. Kiểm tra bài củ: (5’) Rêu có cấu tạo đơn giản như thế nào? môi trường sống của cây rêu ở đâu? Trình bày quá trình sinh sản của cây rêu sinh sản của rêu ? 
TL: cấu tạo của cây rêu gồm rễ giã, thân và lá; rêu sống ở những nơi ẩm ước; quá trình sinh sản của cây rêu: túi bào tử túi bào tử mở nắp các bào tử trong túi rơi ra gặp điều kiện thuận lợi các bào tử nảy mầm phát triển thành cây rêu con
3. Giới thiệu bài mới: (1’) Quyết là tên gọi chung của 1 nhóm thực vật sinh sản bằng bào tử như rêu nhưng khác rêu về cấu tạo cơ quan sinh dưỡng và sinh sản. Vậy ta hãy xem sự khác nhau đó như thế nào?
4. Hoạt động dạy: (38’)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động1: (25’) Quan sát cây dương xỉ
a. Cơ quan sinh dưỡng: 
- GV yêu cầu HS đặt mẫu dương xỉ lên bàn -> phát biểu nơi sống của cây dương xỉ
- GV yêu cầu HS quan sát kĩ cây dương xỉ và ghi lại đặc điểm các bộ phận của cây.
- GV cho HS thảo luận, so sánh cây dương xỉ với cây rêu về đặc điểm rễ, thân, lá, mạch dẫn -> hoàn thành phiếu học tập -> gọi đại diện nhóm lên hoàn thàng bảng phụ.
- GV cho HS rút ra kết luận về cơ quan sinh dưỡng của dương xỉ
- GV: Nhận xét – hoàn thiện kiến thức. 
b. Túi bào tử và sự phát triển của cây dương xỉ: 
- GV yêu cầu HS lật mặt dưới của lá già -> tìm túi bào tử 
- GV yêu cầu HS quan sát hình 39.2 SGK tr.129, đọc kĩ chú thích và trả lời câu hỏi :
1.Vòng cơ có tác dụng gì? 
2.Cơ quan sinh sản và sự phát triển của bào tử so với rêu như thế nào?
3. Làm bài tập điền vào chỗ trống những từ thích hợp :
 - Mặt dưới lá dương xỉ có những chỗ chứa ....1........
 - Vách túi bào tử có một vòng cơ mang tế bào dày lên rất rõ, vòng cơ có tác dụng ...2.......khi túi bào tử chín. Bào tử rơi xuống đất sẽ nảy mầm và phát triển thành.......3..... rồi từ đó mọc ra ....4........
 - Dương xỉ sinh sản bằng ...5.....như rêu, nhưng khác rêu ở chỗ có giai đoạn phát triển thành ....6......do bào tử phát triển thành.
- GV cho HS đọc lại đáp án bài tập
- GV nhận xét, cho HS ghi bài.
- HS đặt mẫu lên bàn 
-> cho biết dương xỉ sống nơi đất ẩm và râm.
- HS quan sát và ghi lại đặc điểm các bộ phận của cây.
- HS thảo luận -> hoàn thành phiếu học tập -> đại diện nhóm lên hoàn thành bảng phụ, nhóm khác bổ sung.
- Hs: Nghe.
- HS lật mặt dưới của lá già -> tìm túi bào tử
- HS quan sát hình, đọc kĩ chú thích và trả lời câu hỏi đạt:
1. Đẩy bào tử bay ra.
2 Cơ quan sinh sản là túi bào tử. Khi chín bào tử rơi xuống đất, nảy mầm và phát triển thàng nguyên tản à mọc ra cây dương xỉ con.
=> Dương xỉ khác rêu ở chổ: B tử phát triển thàng nguyên tản, còn ở rêu B tử PT thành cây rêu con.
3. HS thảo luận nhóm hoàn thành bài tập -> đại diện nhóm thông báo kết quả, nhóm khác bổ sung.
Đáp án: 
1. Túi bào tử
2. Đẩy bào tử bay ra
3. Nguyên tản
4. Cây dưong xỉ con.
5. Bào tử
6. Nguyên tản
- HS ghi bài.
1: Quan sát cây dương xỉ
a. Cơ quan sinh dưỡng:
 Cơ quan sinh dưỡng gồm: 
+ Lá già có cuống dài, lá non đầu cuộn tròn 
+ Thân ngầm nằm ngang, hình trụ.
+ Rễ thật. Có mạch dẫn.
+ Dương xỉ tiến hóa hơn rêu vì đã có rễ thật và mạch dẫn.
b. Túi bào tử và sự phát triển của cây dương xỉ: 
- Túi bào tử là cơ quan sinh sản của dương xỉ, trong túi bào tử chứa các bào tử.
- Dương xỉ sinh sản bằng bào tử, bào tử phát triển thành nguyên tản và nguyên tản mọc thành cây dương xỉ con sau quá trình thụ tinh.
Cây dương xỉ 
 Túi bào tử 
 Bào tử 
Nguyên tản 
PHIẾU HỌC TẬP
ĐĐ so sánh
Rêu 
Quyết
Rễ
Rễ giã
Rễ thật
Thân
Nhỏ, không phân nhánh
Ngầm, nằm ngang, hình trụ.
Lá
Nhỏ, mỏng
- Lá già: cuống dài, phiến xẻ thùy
- Lá non: đầu cuộn tròn, có lông trắng 
Mạch dẫn
Chưa có
Chính thức
 Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 2: Tìm hiểu một vài loài dương xỉ thường gặp: (5’)
- GV hướng dẫn HS quan sát tranh cây rau bợ và cây cu li 
- GV yêu cầu HS rút ra nhận xét:
+ Đặc điểm chung.
+ Muốn nhận biết một số dương xỉ ta dựa vào đặc điểm nào?
- GDMT: Nhận thấy được sự đa dạng của các nhóm thực vật trong tự nhiên và trong đời sống con người, từ đó có ý thức bảo vệ sự đa dạng thực vật.
- HS quan sát tranh cây rau bợ và cây lông cu li
- HS rút ra nhận xét:
+ Có rễ, thân, lá thật; có mạch dẫn; sinh sản bằng bào tử.
+ Căn cứ vào đặc điểm lá non.
2: Một vài loài dương xỉ thường gặp
 Cây rau bợ, cây lông cu li chúng đều có lá non cuộn tròn lại ở đầu, đó cũng là đặc điểm nhận biết dương xỉ.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 3: Tìm hiểu sự hình thành Quyết cổ đại và sự hình thành than đá. (5’)
- GV hướng đẫn cho HS biết: Than đá được hình thành như thế nào ?
- HS tìm thông tin trong SGK trả lời câu hỏỉ đạt: Nguồn gốc than đá là từ quyết cổ đại.
- HS ghi bài
3: Quyết cổ đại và sự hình thành than đá
 Nguồn gốc than đá là từ quyết cổ đại bị vùi sâu trong lòng đất.
4. Củng cố đánh giá: (4’)
Hãy chọn từ thích hợp: “mạch dẫn, nguyên tản, bào tử, lá, thân, rễ, cuộn tròn ở đầu” điền vào chỗ trống trong các câu sau:
1. Dương xỉ là những cây đã có ................., ......................., ..................... thật sự.
TL: Rễ, thân, lá
2. Lá non của cây dương xỉ bao giờ cũng ..........................
TL: cuộn tròn ở đầu
3. Khác với rêu, bên trong thân và lá dương xỉ đã có .....................giữ chức năng vận chuyển nước, muối khoáng và chất dinh dưỡng.
TL: Mạch đẫn
4. Dương xỉ sinh sản bằng.....nhưng khác rêu ở chỗ có..... do bào tử phát triển thành.
TL: Bào tử, nguyên tản.
5. Dặn dò: (1’)
Học bài và trả lời câu hỏi cuối sách.
Đọc mục Em có biết?
Mỗi HS chuẩn bị: cành thông, nón thông.
V. Phần rút kinh nghiệm sau tiết dạy.
.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Giáo viên hướng dẫn Huế, ngày 16 tháng 02 năm 2012
Nguyễn Thị Kim Liên Sinh viên thực hiện
 Trương Tuấn Hải
PHIẾU HỌC TẬP
ĐĐ so sánh
Rêu 
Quyết
Rễ
Thân
Lá
Mạch dẫn
PHIẾU HỌC TẬP
ĐĐ so sánh
Rêu 
Quyết
Rễ
Thân
Lá
Mạch dẫn