Sáng kiến kinh nghiệm Một vài kinh nghiệm khi dạy bài “Mẹ hiền dạy con” – tiết 62 Ngữ Văn 6

A. Đặt vấn đề
i. Lý do chọn đề tài
 Ngữ văn là môn học có vị trí đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu chung của trường THCS. Tuy nhiên trong đó lấy văn bản làm ngữ liệu chính để khai thác kiến thức về văn học, tiếng việt và tập làm văn, nhưng mỗi phân môn đều có nét đặc trưng riêng của nó. Nói đến tác phẩm văn chương là nói đến cái đẹp, cái hay, nó mang đến cho mỗi chúng ta nhiều điều hiểu biết về con người, về cuộc sống, cách sống, cách ứng xử , về những tâm tư, nguyện vọng...Đúng vậy, phần văn bản truyện trung đại được đưa vào học ở lớp 6 nó mang ý nghĩa giáo huấn với con người về tình cảm, cách ứng xử..... 
 “ Mẹ hiền dạy con” là văn bản nói về bài học nói về bài học cách răn dạy con cái sao cho nên người. Đây là phần văn bản mới được đưa vào học đầu cấp để phù hợp với chương trình mới theo quan theo quan điểm tích hợp, bởi chương trình bắt đầu từ văn bản tự sự, phương thức tự sự, ngữ liệu phải lấy từ văn bản tự sự dân gian, tự sự trung đại... Những tác phẩm được đưa vào học ở phần này nói chung và văn bản “ Mẹ hiền dạy con ” nói riêng không phải là quá phức tạp , nhưng vấn đề đặt ra cần phải quan tâm ở đây là cách hướng dẫn, tổ chức của giáo viên như thế nào cho phù hợp để từ đó mỗi học sinh tự khám phá, cảm thụ được cái hay, cái đẹp, ý nghĩa sâu sắc của các vấn đề, sự việc được đưa ra trong văn bản, bởi cách hướng dẫn tổ chức trọng tài, cố vấn cho học sinh là những yếu tố rất quan trọng, nó ảnh hưởng tốt hoặc xấu đến chất lượng học tập của các em.
 Chính vì vậy việc dạy học là cả một quá trình lâu dài và không đơn giản chút nào. Hơn nữa bản thân tôi là một giáo viên số năm công tác chưa nhiều, song qua quá trình công tác, tìm tòi và học hỏi về đồng nghiệp, đúc rút từ thực tế tôi có rút ra được một vài kinh nghiệm nhỏ nhưng rất thiết thực trong việc giảng dạy một tiết Ngữ văn 6, bài “ Mẹ hiền dạy con ”( được trích từ “ Liệt nữ truyện ” của Lưu Hướng ở đời Hán ở Trung Quốc cổ đại.
II. Cơ sở lý luận và thực trạng
1. Cơ sở lý luận
 Trong chương trình Ngư Văn 6, phần văn bản truyện trung đại có nội dung phong phú và thường mang tính chất giáo huấn, có cách viết không giống hẳn với truyện hiện đại. ở đây vừa có loại truyện hư cấu (tưởng tượng nghệ thuật) vừa có loại truyện gần với ký (ghi chép sự việc) , với sử (ghi chép chuyện thật). Cốt truyện hầu hết đơn giản. Nhân vật thường được miêu tả chủ yếu qua ngôn ngữ trực tiếp của người kể chuyện, qua hành động và ngôn ngữ đối thoại của nhân vật. Riêng truyện Mẹ hiền dạy con (trích Liệt nữ truyện) của Trung Quốc tuy ra đời sớm hơn các truyện trung đại Việt Nam nhưng cũng tạm xếp vào cụm bài gọi là “truyện Trung đại” vì cách viết giống nhau. Truyện ngắn gọn chỉ gồm hai nhân vật là thầy Mạnh Tử (lúc nhỏ) và bà mẹ của thầy. Truyện diễn ra giữa mẹ con thầy Mạnh Tử qua năm sự việc của thời thơ ấu. Giáo viên cần giúp học sinh hiểu thái độ, tính cách và phương pháp dạy con trở thành bậc vĩ nhân của bà mẹ thầy Mạnh Tử. Hiểu cách viết truyện gần với cách viết kí, viết sử ở thời trung đại.
2.Thực trạng giảng dạy
 Sau đây là sự trình bày của tôi về việc nhận thức cùng các giải pháp đã thực hiện ở các lớp.
 Trước đây khi dạy bài này, giáo viên thường tổ chức theo trình tự như sau: 
 Sau khi hỏi bài cũ, giáo viên giới thiệu bài mới rồi đi vào khâu tiếp cân, tìm hiểu văn bản
 Trước hết về khâu đọc, hiểu văn bản, giáo viên hướng dẫn cách đọc cho HS rồi gọi lần lượt 3 em đọc bài, cả lớp theo dõi. Sau khi học sinh đọc bài xong, giáo viên chỉ nhận xét qua loa chưa cụ thể 
 ở phần tìm hiểu nội dung văn bản: Tôi tiến hành khai thác dàn trải các sự việc, không đặt mục tiêu cho từng phần. Việc liên hệ mở rộng kiến thức, vấn đề có liên quan đến bài học giáo viên đã đưa ra nhưng còn hạn chế và đưa ra không đúng lúc, đúng chỗ, làm cho học sinh còn lúng túng, mà vấn đề này đối với học sinh khá trở lên lại rất cần thiết. Hơn thế nữa giáo viên chưa chú trọng tới đối tượng học sinh để có câu hỏi phù hợp với từng đối tượng. Trong tiết dạy, giáo viên cũng chưa kết hợp tốt các phương pháp để phát huy tính tích cực, sáng tạo ở người học sinh, ở đây chủ yếu mới dùng phương pháp đàm thoại gợi mở bằng câu hỏi. Cụ thể ở phần nội dung được khai thác như sau: 
 ? Văn bản “ Mẹ hiền dạy con” có mấy sự việc? Em hãy nêu sự việc đầu tiên? Sự việc thứ hai là gì ? Sự việc thứ ba là gì ? Vì sao cậu bé Mạnh Tử lại quyết tâm chuyển nhà đến hai lần ? qua sự việc đầu em thấy vai trò của môi trường sống có ảnh hưởng như thế nào đối với con người ? 
 Học sinh sẽ lần lượt nêu ba sự việc đầu và lí giải các vấn đề đưa ra, rồi giáo viên nhận xét, tổng hợp ý kiến, bổ sung cho học sinh hiểu được: Môi trường sống có tác động sâu sắc tới sự phát triển nhân cách con người( Đặc biệt là trẻ em) 
 Sau đó tôi hỏi tiếp học sinh: 
 ? Sự việc thứ tư là gì? Bà mẹ Mạnh Tử đã có suy nghĩ gì và hành động như thế nào? Em có nhận xét gì về suy nghĩ và hành động đó ? ở sự việc này đã đề cập đến cách dạy con đối với các bà mẹ như thế nào ? 
 Sau khi học sinh nêu sự việc thứ tư và lí giải các vấn đề đã nêu trên, giáo viên nhận xét, bổ sung ý kiến và chốt lại: Nói năng với trẻ không được tùy tiện, không được nói dối, dạy chữ “Tín”, đức tính thật thà.
 Tiếp tục tôi đặt câu hỏi cho học sinh suy nghĩ và trả lời: 
 ? Em hãy cho biết sự việc thứ năm ? Vì sao bà mẹ Mạnh Tử hành động như vậy? Hành động đó thể hiện thái độ tính cách của bà mẹ Mạnh Tử khi dạy con như thế nào ? ý nghĩa của sự việc đó ? 
 Cho học sinh nêu sự việc và giải thích vấn đề đưa ra ở câu hỏi giáo viên nhận xét bổ sung ý kiến và chốt lại những ý sau:
- Động cơ: Muốn con nên người 
- Thái độ: Kiên quyết, dứt khoát
- Tính cách: Quyết liệt 
 Hướng con vào việc học tập chuyên cần để về sau trở thành bậc đại hiền.
Sau khi phân tích xong văn bản, giáo viên cho một học sinh đọc ghi nhớ ở SGK rồi chuyển qua phần luyện tập: Trước hết giáo viên cho học sinh tìm những câu tục ngữ, thành ngữ nói về ảnh hưởng của môi trường sống đối với con người( Có thể tốt hoặc xấu) 
 Tiếp đó giáo viên cho học sinh làm các bài tập ở phần luyện tập trong SGK. Học sinh trả lời câu hỏi, giáo viên và nhận xét bổ sung ý kiến.
 Với tiến trình tiết dạy ở lớp 6A như trên, tôi nhận thấy rằng” Tiết dạy đã phát huy được sự sáng tạo trong khả năng của học sinh nhưng chưa đồng bộ, chưa thực sự gây hứng thú ở người học. Số học sinh xây dựng bài còn hạn chế, nhiều em chưa hiểu sâu sắc về nội dung ý nghĩa văn bản. điều đó được thể hiện ở kết quả bài trắc nghiệm sau tiết dạy: 
 Qua kết quả trắc nghiệm cho thấy tỉ lệ học sinh giỏi không có, tỉ lệ học sinh khá quá ít ỏi, mà học sinh yếu kém chiếm tỉ lệ cao. Phải chăng tiến trình bài dạy theo phương pháp trên chưa phù hợp với các em, chất lượng còn thấp. Chính khả năng lĩnh hội kiến thức của các em còn quá thấp làm cho tôi thật sự lo lắng, băn khoăn, trăn trở, tự dằn vặt lương tâm và đặt ra câu hỏi cho mình suy nghĩ: Bây giờ mình phải làm thế nào để gây hứng thú cho học sinh trong tiết dạy? Làm thế nào để nâng cao chất lượng ở người học? đó là những vấn đề đặt ra với bao nhiêu suy nghĩ về sự thiếu sót qua tiết dạy để tìm ra giải pháp khắc phục có hiệu quả hơn.
B. nội dung đề tài
i. giải pháp mới
 Xuất phát từ nhận thức và htực trạng nói trên, là một giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm và cũng không thể tránh khỏi những thiếu sót, nhưng bản thân tôi cũng đã cố gắng học hỏi đồng nghiệp, tìm hiểu qua sách báo, đúc rút từ thực tế. Sau đây tôi mạnh dạn đưa ra một vài kinh nghiệm của bản thân sau khi dạy bài “ Mẹ hiền dạy con” 
 Để tiết dạyvăn bản “Mẹ hiền dạy con” có hiệu quả, học sinh hiểu bài ta cần đi trình tự những bước như sau:
 Trước hết về khâu chuẩn bị: Đối với giáo viên cần có thời gian tham khảo, học hỏi, nghiên cứu kỹ bài giảng, chuẩn bị hệ thống câu hỏi phù hợp với từng đối tượng học sinh, phóng to tranh trong sách giáo khoa.
 Đối với học sinh: Giáo viên hướng dẫn kỹ cho các em đọc kỹ văn bản và trả lời câu hỏi ở phần Đọc- hiểu văn bản. Trên cơ sở đó giáo viên sẽ khơi sâu phát triển việc cảm thụ đúng đắn và loại trừ đi những suy nghĩ ban đầu còn lệch lạc của học sinh về văn bản.
 Như vậy chúng ta đã biết, con đường khám phá văn bản, trước hết là khâu đọc. Đọc diễn cảm, sáng tạo là khâu cần thiết không chỉ với tư cách một biện pháp khêu gợi tưởng tượng độc giả mà còn là một phương pháp phân tích. Đọc để năm bắt được giọng điệu,cảm xúc tác giả, để phát huy ý đồ nghệ thuật của tác giả. ở đây trước khi cho học sinh đọc, giáo viên nêu yêu cầu đọc đối với văn bản này cần phân biệt giọng của bà mẹ khi nói với mình, khi nói với con. Và gọi ba học sinh lần lượt đọc văn bản, sau đó cho học sinh khác nhận xét cách đọc của bạn rồi giáo viên nhận xét, đọc mẫu một đoạn.
 Để học sinh kể diễn cảm câu chuyện này, giáo viên hướng dẫn các em kể phải chú ý tới tâm trạng, giọng điệu của nhân vật chính – Người mẹ. Mỗi sự việc xẩy ra đều biểu hiện qua giọng điệu, thái độ và hành động khác nhau.
 Tiếp đó tôi cho học sinh tìm hiểu cấu trúc văn bản, trong phần này tôi sẽ tích hợp với phân môn Tiếng Việt ở việc giải nghĩa từ, khái niệm về tính từ qua việc xác định từ loại của từ
 “ Chuyên cần”. Tích hợp với phân môn Tập làm văn ở thứ tự kể và ngôi kể.
Sang phần tìm hiểu nội dung văn bản, ở tiết này tôi không phân tích dàn trải như tiết trước mà tôi sẽ phân mục cụ thể: ở ba sự việc đầu sau khi phân tích giúp học sinh rút ra mục 1: Dạy con bằng cách chuyển nơi ở. Sau khi tìm hiểu hai sự việc bốn và năm học sinh rút ra mục 2: Dạy con bằng cách ứng xử hàng ngày trong gia đình. Để từ đó các em dễ dàng cảm thụ được sâu sắc ý nghĩa của văn bản và rèn được năng lực khái quát vấn đề cho các em.
 Để học sinh nắm vững nội dung trên và hứng thú trong học tập, giáo viên phải sử dụng kết hợp tốt các phương pháp. Trong đó phương pháp đàm thoại gợi tìm bằng một hệ thống câu hỏi phù hợp chiếm một vị trí xứng đáng trong một quá trình lên lớp. Phương pháp này có những khả năng riêng biệt mà các phương pháp khác khó có được. Bằng con đường giáo viên hướng dẫn, nêu lên những vấn đề, đặt ra những câu hỏi gợi mở, đàm thoại tạo cho lớp học một không khí tự do tư tưởng, tự do bộc lộ những nhận thức trực tiếp của mình trước tập thể: Mạch kín của giờ dạy được thực hiện dễ dàng. phương pháp này phù hợp với nêu vấn đề phát triển tư duy của học sinh. Bên cạnh đó, giáo viên cần sử dụng thêm phương pháp giảng bình(Ví dụ: bình về người mẹ Mạnh Tử qua ba sự việc đầu) sẽ làm cho giờ học mang màu sức cảm xúc văn học rõ rệt: Giúp học sinh biết rung cảm trước cái đẹp, cái hay... Hiểu biết đúng đắn , sâu sắc hơn về văn bản. Việc sử dụng tranh minh họa để tái hiện lại sự  ... nói mà dùng hành động?
- HS thảo luận trả lời, GV nhận xét, nhấn mạnh. 
? Hành động đó đã thể hiện thái độ và tính cách của bà mẹ khi dạy con như thế nào?
? Lời nói và hành động của bà mẹ đã đem lại hiệu quả ra sao?
? Người kể chuyên đã bình luận thầy Mạnh tử trở thành một bậc đại hiền ra sao?
? Qua kết quả giáo dục của bà mẹ và lời bình của người kể chuyện ta thấy được vai trò của giáo dục như thế nào? 
? Từ sự việc 4 và 5 cho ta thấy bà mẹ đã dạy con bằng cách nào?
- Giáo viên nói: Đó chính là mục 2 mà chúng ta đã rút ra hai sự việc 4, 5 và giáo viên ghi lên bảng tiêu mục 2.
Hoạt động 5: 
? Qua năm sự việc trên cho thấy bà mẹ Mạnh Tử là người như thế nào? 
? Phương pháp giáo dục của bà mẹ Mạnh Tử giúp người đọc rút ra được những bài học gì trong cách dạy con?
? Truyện “Mẹ hiền dạy con” có mang những đặc điểm của truyện Trung đại hay không? đó là những đặc điểm gì ?
? Điểm khác với truyện “Con hổ có nghĩa” đó là gì ? 
- Truyện “Mẹ hiền dạy con” không nghiêng về tính hư cấu tưởng tượng mà gần với ký (Ghi chép sự việc) và sử (chép chuyện thật)
GV gọi một học sinh đọc ghi nhớ.
Hoạt động 6: 
2.
-> Thấy nhà hàng xóm giết Lợn
Mạnh Tử: “Người ta giết Lợn để làm gì thế?”
Mẹ: Nói đùa: “Để cho con ăn đấy”
->Nhận ra sai lầm về phương pháp dạy con, bà hối hận: “Ta nói lỡ mồm rồi” –> Vô tình dạy con nói dối.
-> Mua thịt cho con ăn.
- Hành động bắt buộc “chữa cháy”không có nghĩa nuông chiều con.
- Suy nghĩ của bà thật sâu sắc, chín chắn, thấu lý đạt tình, ý thức rõ việc làm cần thiết: Giữ uy tín với con, tính trung thực sẽ được củng cố và phát triển trong tâm hồn con người.
-> Không nói năng tùy tiện với con, dạy con chữ “tín”, tính trung thực
Vì đây là đức tính đáng quý của mỗi con người
- Sự việc thứ năm: Mạnh Tử bỏ học về nhà chơi: Mẹ cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung.
- Động cơ: Thương con muốn con nên người.
- Bà không muốn giảng giải dài dòng hay khuyên răn con, đó là những biện pháp quen thuộc ít đem lại hiệu quả.
- Dùng hành động lạ thường này, là một biện pháp quyết liệt, bất ngờ, vừa cụ htể, dễ hiểu, vừa kiên quyết nhất định tác động mạnh mẽ tới đứa con,khiến con thấm thía lâu. Đó là một bài học sâu sắc, lời phê bình nghiêm khắc về khuyết điểm con vừa mắc phải.
- Thái độ: Kiên quyết, dứt khoát, không một chút nương tay.
- Tính cách: Quyết liệt.
 Mạnh Tử học tập rất chuyên cần và trở thành một bậc đại hiền.
- “Thế chăng là nhờ có công lao giáo dục của bà mẹ hay sao”.
- Rất quan trọng.
=> Dạy con bằng cách ứng xử hàng ngày trong gia đình.
III. Tổng kết:
- Bà mẹ Mạnh Tử: Thông minh, khéo léo, tinh tế,kiên quyết trong giáo dục con.
- Tạo cho con một môi trường sống tốt đẹp.
- Dạy con vừa có đạo đức, vừa có học hành.
- Thương con nhưng không nuông chiều con, ngược lại rất kiên quyết.
- Cốt truyện đơn giản, nội dung mang tính giáo huấn, nhân vật được miêu tả chủ yếu qua ngôn ngữ trực tiếp của người kể và hành động, ngôn ngữ đối thoại của nhân vật.
- Câu chuyện gần với sử ký.
- Ghi nhớ: ( SGK trang 153)
IV Luyện tập.
 Bài tập 1: Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng mà em cho là đầy đủ nhất.
 Phương pháp giáo dục của bà mẹ Mạnh Tử giúp người đọc rút ra được bài học về cách dạy con là: 
Tạo cho con môi trường sống có lợi
Dạy con vừa có đạo đức, vừa có chí học hành
Thương con nhưng không muốn nuông chiều con mà ngược lại rất kiên quyết
Cả 3 phương án trên
 Học sinh làm giáo viên thu phiếu, gọi một học sinh lên chữa – Giáo viên nhận xết và khẳng định đáp án D là đúng.
- Cho học sinh đọc yêu cầu bài tập
? Từ truyện mẹ con Mạnh Tử xưa, em có suy nghĩ gì về đạo làm con của mình?
HS suy nghĩ, trả lời, giáo viên chốt lại.
Bài tập 2: 
- Thấy được sự hy sinh của cha mẹ.
- Thấy sự quan tâm chăm sóc sẵn sàng hi sinh tất cả cho con.
- Phải cố gắng học hành, không ham chơi bời lêu lổng. 
Họat động 7: Củng cố và dặn dò.
 - Giáo viên cho học sinh nhắc lại nội dung, ý nghĩa của bài học.
 - Về nhà: + Học thuộc lòng ghi nhớ, làm bài tập
 + Soạn bài: “Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng”.
 Sau khi áp dụng thực hiện giải pháp mới đã nêu trên tôi đã nhận thấy rằng: Số học sinh nắm vững bài và hiểu bài nhiều hơn, học sinh hứng thú học hơn, số học sinh phát biểu, xây dựng bài chiếm tỉ lệ 3/4 số học sinh trong lớp làm cho không khí tiết học sôi nổi hẳn lên. Bên cạnh đó, số học sinh được giáo viên chỉ định trả lời câu hỏi cũng trả lời đúng. Điều đáng chú ý hơn nữa là khâu thảo luận nhóm thao tác các em nhanh, sôi nổi đưa ra câu trả lời chính xác. Như vậy tiết dạy này đã phát huy được tính tích cực, bổ sung sáng tạo của học sinh một cách đồng bộ có chất lượng, đem lại hiệu quả cao.
C. Kết luận
1. kết luận
Sau khi khai thác bài học ở hai lớp cùng lực học ngang nhau, theo hai cách dạy khác nhau thì tôi tiến hành cho các em làm bài tập sau đề thấy được hiệu quả giảng dạy theo cách quy nạp như tôi đã thể hiện ở lớp 6B.
Bài tập 1: Giáo viên đưa ra bài tập trắc nghiệm.
 ( Phát phiếu học tập cho các em làm bài)
? Hãy khoanh tròn chữ cái ở đầu lời nhận xét đúng nhất về truyện “Mẹ hiền dạy con”.
 A.Truyện thể hiện tình thương của người mẹ đối với đứa con.
 B.Truyện thể hiện lòng kính yêu của con đối với mẹ.
 C.Truyện đề cao tình nghĩa mẫu tử thiêng liêng.
 D. Truyện nêu lên những bài học sâu sắc về việc dạy con sao cho nên người.
 Học sinh làm giáo viên thu phiếu, gọi một học sinh lên chữa- Giáo viên nhận xét và khẳng định đáp án D là đúng
Bài tập 2: Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về sự việc: Bà mẹ thầy Mạnh tử đang ngồi dệt vải thấy con bỏ học về nhà chơi, liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung. 
- Học sinh suy nghĩ, rồi trả lời
- Giáo viên nhận xét, bổ sung.
- Cho học sinh về nhà viết thành một đoạn văn ngắn.
Đáp án: 
 Ngày xưa dệt một tấm vải phải có sự kiên trì, phải chăm chú và rất lâu mới có sản phẩm. Vải là mặt hàng quý hiếm và đắt giá.
- Cắt đứt, phá hỏng một sản phẩm tốn rất nhiều công sức và có giá trị ai chẳng tiếc. Vậy mà mẹ Mạnh Tử đã làm như vậy để gây ấn tượng mạnh mà răn dạy con.
- Đang đi học mà bỏ về nhà chơi cũng giống như tấm vải đang dệt bị cắt ngang phũ phàng.
- Dùng hành động kiên quyết để đứa con hiểu thấm thía một điều nếu nói bằng lời thì rất dài dòng và khó hiểu
Loại
Kết quả lớp 6A – Tổng số 25 HS
Kết quả lớp 6B – Tổng số 27 HS
Số lượng
Tỷ lệ %
Số lượng
Tỷ lệ %
Giỏi
0
0
5
18.5
Khá
5
20
15
55
Trung bình
13
52
5
18.5
Yếu 
5
20
2
7
Kém
2
8
0
0
 Qua kết qủa bài tập cho thấy tỷ lệ học sinh sau khi tiếp thu bài theo cách dạy quy nạp kết quả tăng lên rõ rệt so với cách dạy trước ở lớp 6A, học sinh tích cực tiếp thu bài hơn, học sôi nổi hơn so với tiết học trước. 
 Nhìn vào kết quả trên tôi thấy được đây là một thành công tuy không lớn nhưng đã phần nào xoa dịu nỗi lo lắng, băn khoăn, sự dằn vặt trong lương tâm tôi và điều đáng nói ở đây là nó góp phần vào việc nâng cao chất lượng của tiết dạy và học lên rõ nét, giúp học sinh có hứng thú học, ý thức tìm tòi, sáng tạo, nâng cao kiến thức. Với người hướng dẫn, tổ chức, trọng tài, cố vấn (Giáo viên) góp phần từng bước hoàn thiện phương pháp đúng đặc trưng bộ môn. Qua tiết dạy trên tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm như sau
2. Bài học kinh nghiệm
 Qua tiết dạy mà tôi đã dành nhiều thời gian trăn trở suy nghĩ, nghiên cứu tôi đã rút ra được một vài kinh nghiệm để dạy tốt văn bản “ Mẹ hiền dạy con” như sau:
- Người giáo viên phải nắm chắc các đối tượng học sinh để giáo viên có cách hướng dẫn, tổ chức, có hệ thống câu hỏi phù hợp với từng đối tượng để phát huy tính tích cực ở người học sinh một cách đồng bộ, giúp các em phát hiện ra được vấn đề cốt lõi, thâm nhập, cảm thụ văn bản một cách dễ dàng hơn, hiểu sâu sắc hơn ý nghĩa của văn bản.
- Bước đầu giúp học sinh cảm thụ tốt văn bản bằng việc đọc, kể giáo viên phải hướng dẫn cụ thể, rõ ràng về cách đọc, kể. Đối với văn bản này, đọc phải phân biệt được giọng của bà mẹ khi nói với mình, khi nói với con, kể phải thể hiện giọng điệu tâm trạng của người mẹ ở từng sự việc để học sinh thấy được bà mẹ Mạnh Tử dù ở mọi hoàn cảnh nào bà đều theo dõi, quan tâm, lo lắng cho tương lai của con và những suy nghĩ về phương pháp dạy con sao cho nên người.
- Dạy văn bản này, giáo viên nên đặt tiêu mục. Trước hết giáo viên hướng dẫn, tổ chức cho học sinh tìm hiểu ba sự việc đầu rồi rút ra tiêu mục 1 và tìm hiểu tiếp hai sự việc 4, 5 để rút ra mục 2.
- Trong phần khai thác nội dung, giáo viên phải sử dụng nhuần nhuyễn linh hoạt các phương pháp phù hợp. Ngoài phương pháp gợi mở, giáo viên cần bình giảng những chi tiết sự việc hay nhất trong bài để gây hứng thú cho học sinh, đem lại hiệu quả cho tiết dạy.
- Sử dụng tranh minh họa để tái hiện lại sự việc thứ 5 nhằm gây ấn tượng lạ cho học sinh nhớ lâu hơn bài học. Nêu những vấn đề có liên quan, liên hệ thực tế cho học sinh thảo luận nhóm và các nhóm đưa ra câu trả lời, nhận xét, bổ sung cho nhau nhằm tạo điều kiện cho các em được hoạt động một cách đồng đều và bộc lộ những suy nghĩ của mình làm cho tiết dạy sinh động hơn, hứng thú học hơn và nắm vững bài hơn.
- Giáo viên phải nắm vững thi pháp truyện trung đại như về không gian, thời gian, con người... để giúp học sinh hiểu rõ hơn xuất xứ của truyện và hiểu hơn về văn bản này.
- Phải dành lượng thời gian phù hợp vào việc khai thác các sự việc trong văn bản, đó chính là vấn đề cốt lõi để rút ra bài học sâu sắc cần ghi nhớ, bài học đó phải chính tự học sinh rút ra dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
- Cần tích hợp với phân môn Tiếng Việt, Tập làm văn để học sinh thấy được mỗi liên quan giữa các phân môn nhằm kích thích trí nhớ và sự tò mò về kiến thức đã học, đang học để các em dễ dàng vận dụng các kiến thức trong học tập.
 Trên đây là một vài kinh nghiệm khi dạy bài “Mẹ hiền dạy con” đã đem lại hiệu quả cùng với bài học được rút ra. Mặc dầu kinh nghiệm còn hữu hạn, nhưng cũng là dấu hiệu làm mốc để bản thân phấn đấu và tôi mạnh dạn trình bày, xin được trao đổi với bạn bè đồng nghiệp. Rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp, của chuyên môn và hội đồng giám khảo. 
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Mục lục
Nội dung	Trang
A. Đặt vấn đề.	 1
I. Lý do chọn đề tài 	 1
II. Cơ sở lý luận và thực trạng	 1
B. Nội dung đề tài	 4
I. Giải pháp mới	 4
II. Giáo án minh họa 	 6
C. Kết luận và bài học kinh nghiệm	 17
D. Taì liệu tham khảo
- Sách giáo khoa Ngữ văn 6 - Tập I
- Sách giáo viên Ngữ văn 6 – Tập I
- Sách bài tập Ngữ văn 6 – Tập I
- Sách thiết kế bài giảng Ngữ văn 6 – Tập I
- Các dạng bài tập làm văn và cảm thụ thơ văn lớp 6
- Bài tập trắc nghiệm Ngữ văn 6
- Các tạp chí văn học và tuổi trẻ