Giáo án Vật lý Lớp 9 - Tiết 38: Máy phát điện xoay chiều - Năm học 2008-2009 - Trần Văn Dũng

Ngày soạn: 08/01/2009. Ngày dạy: 09/01/2009
 Tiết 38: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
A. Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
 - Nhận biết được hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra được rôto và stato của mỗi loại máy.
 - Trình bày được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
 - Nêu được cách làm cho máy phát điện có thể phát điện liên tục.
 2. Kĩ năng: 
 - Quan sát, mô tả trên hình vẽ. Thu thập và xữ lý thông tin từ SGK.
 3. Thái độ:
 - Thấy được vai trò của vật lí học, có thái độ nghiêm túc trong quá trình học tập và yêu thích môn học.
B. Phương pháp:
 - Nêu vấn đề + Trực quan + Vấn đáp.
C. Chuẩn bị của GV và HS:
* GV: - Hình 34.1, 34.2 phóng to.
 - Mô hình máy phát điện điện xoay chiều.
* Hs: Bài củ, soạn bài mới.
D. Tiến trình lên lớp:
I. Ổn định tổ chức lớp:(1p)
9C: 9D: 9E:
II. Kiểm tra bài cũ:(5p)
Khi nào chiều của dòng điện cảm ứng đổi chiều.
Có những cách nào để tạo ra dòng điện xoay chiều? 
III. Bài mới:
 1. Đặt vấn đề:(3p)
 - Cái đinamô xe đạp nhỏ xíu và nhà máy thuỷ điện hoà bình khổng lồ đều cho dòng điện xoay chiều. Vậy cấu tạo và hoạt động của chúng có gì giống và khác nhau để giúp các em trả lời câu hỏi trên hôm nay thầy và các em chúng ta cùng nghiên cứu bài:
 2. Triển khai bài:
TG
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
13p
HĐ1: Tìm hiểu các bộ phận chính của máy phát điện xoay chiều và hoạt động của chúng khi phát điện.
* GV: Ở các bài trước ta đã biết cách tạo ra dòng điện xoay chiều. Dựa trên cơ sở đó người ta chế tạo hai loại máy phát điện.
- GV treo hình 34.1, 34.2 lên bảng, kết hợp với mô hình. Yêu cầu HS quan sát và trả lời C1.
- Hướng dẫn HS thảo luận trả lời C1, C2.
- Loại máy phát điện náo cần có bộ góp điện? Bộ góp điện có tác dụng gì? Vì sao không coi bộ góp điện là bộ phận chính?
* Loại máy có cuộn dây dẫn quay.Bộ góp điện chỉ giúp lấy dòng điện ra ngoài dễ dàng hơn.
- Vì sao các cuộn dây của máy phát điện lại được quấn quanh lõi sắt? để từ trường mạnh hơn.
- Hoạt động của hai máy này có giống nhau không? chúng hoạt động dều dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ.
- Thông qua câu hỏi C1 và C2 ta rút ra được KL gì?
I. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
1. Quan sát:
* C1: 
+ Giống nhau: Có hai bộ phận chính là cuộn dây và nam châm.
+ Khác nhau:
 - Máy ở h34.1: + Rôto: Cuộn dây.
 + Stato: Nam châm.
Có thêm bộ góp điện gồm vành khuyên và thanh quét.
- Máy ở h34.2: + Rôto: Nam châm.
 + Stato: Cuộn dây.
* C2: Khi nam châm hoặc cuộn dây quay thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luân phiên tăng, giảm thu được dòng điện xoay chiều...
2. Kết luận:
Các máy phát điện xoay chiều đều có hai bộ phận chính là nam châm và cuộn dây dẫn.
12p
HĐ 2: Tìm hiểu một số đặc điểm của máy phát điện trong kĩ thuật và trong sản xuất.
- Yêu cầu HS thu thập thông tin ở SGK phần II.
? Hãy nêu những đặc điểm kĩ thuật của máy phát điện xoay chiều trong kĩ thuật?
- Trong kĩ thuật có những cách nào làm quay rôto của máy phát điện?
II. Máy phát điện xoay chiều trong kĩ thuật.
1. Đặc tính kĩ thuật.
- Cường độ dòng điện đến 2000A.
- Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V
- Tần số 50Hz.
- Công suất 300MW.
- Các cuộn dây là stato, còn rôto là nam châm điện mạnh.
2. Cách làm quay máy phát điện.
Dùng động cơ nổ, dùng tuabin nước, dùng cách quạt gió....
6p
HĐ3: Vận dụng.
- Gv: Yêu cầu HS hoạt động cá nhân để trả lời câu C3.
III. Vận dụng.
* C3: Đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà máy điện:
* Giống nhau: Đều có nam châm và cuộn dây dẫn, khi một trong hai bộ phận quay thì xuất hiện dòng điện xoay chiều.
* Khác nhau: 
- Đinamô xe đạp có kích thước nhỏ hơn công suất phát điện nhỏ,hđt, cđdđ ở đầu ra nhỏ hơn.
IV. Củng cố:(4p)
Hãy nêu cấu tạo của máy phát điện xoay chiều? Máy phát điện xoay chiều hoạt động dựa trên nguyên tắc nào?
Gọi HS đọc mục “ Có thể em chưa biết”
V. Dặn dò:(1p)
 - Các em về nhà học,làm bài tập 31.1 đến 34.4. 
 - Đọc và soạn trước bài 35.