Giáo án Vật lý 6 - Tiết 24 - Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

Ngày soạn:08/02/2010 Ngày dạy:6A: 10/02/2010
 6B: 10/02/2010
Tiết 24
Bài 21 . MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
1. Mục đích , yêu cầu : 
	a.Kiến thức :	
 - Biết được sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản thì có thể gây ra 
 một lực rất lớn 
 	- Mô tả được cấu tạo và hoạt động của băng kép 
	 - Giải thích được một số ứng dụng đơn giản về sự nở vì nhiệt 
	b.Kỹ năng :	 
 - Phân tích hiện tượng để rút ra nguyên tắc hoạt động của băng kép 
	 - Rèn luyện kỹ năng phân tích , so sánh 
	c.Thái độ :	
 - Nghiêm túc , cẩn thận , trung thực trong hợp tác nghiên cứu .
2. Đồ dùng dạy học :
	Mỗi nhóm : 1 băng kép , 1 giá thí nghiệm để đỡ băng kép, 1 đèn cồn	 
	Cả lớp : 	1 bộ dụng cụ thí nghiệm hình 21.1 : Cồn , bông gòn, 1 chậu nước , khăn
	 Các hình vẽ phóng to 21.2 ; 21.3 ; 21.5 ; 21.6 	
3. Các bước lên lớp :
a./ Ổn định lớp .
b./ Kiểm tra bài cũ :
	 Hãy nêu các kết luận về sự nở vì nhiệt của chất khí ?
	So sánh sự nở vì nhiệt của chất khí ,rắn và lỏng ?
	Sửa bài tập 20.1 SBT 
c./ Bài mới .
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1 : Đặt vấn đề (5’)
 - Sự nở vì nhiệt của các chất có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kỹ thuật 
 - Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta biết được một số ứng dụng thường gặp của sự nở vì nhiệt của chất rắn 
Hoạt động 2 : Quan sát lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt (15’)
 - Khi co dãn vì nhiệt , chất rắn sẽ gây ra một lực rất lớn nếu gặp vật cản 
 - Yêu cầu HS đọc phần 1./ Thí nghiệm 
 - GV giới thiệu các dụng cụ thí nghiệm trong hình 21.1a 
 - GV làm thí nghiệm , yêu cầu HS quan sát thí nghiệm 
 - Yêu cầu HS lần lượt đọc và trả lời câu C1 và C2 
 - GV điều khiển HS thảo luận , thống nhất câu trả lời
 - Trong thí nghiệm vừa rồi ,thanh thép khi dãn ra đã gây ra một lực lớn làm gẫy thanh chốt ngang , liệu lực đó có xuất hiện khi thanh thép co lại hay không ?
 - Yêu cầu HS đọc câu C3
 - GV làm thí nghiệm kiểm chứng dự đoán của HS 
 - Yêu cầu HS trả lời câu C3 
 - GV treo câu C4 lên bảng 
 - Yêu cầu HS đọc và hoàn thành câu C4 
Hoạt động 3 : Vận dụng (7’)
 - GV treo ảnh 21.2 phóng to lên bảng 
 - Yêu cầu HS đọc và trả lời câu C5
 - GV điều khiển HS thảo luận thống nhất câu trả lời 
 - GV treo ảnh 21.3 phóng to lên bảng
 - Yêu cầu HS đọc và trả lời câu C6
 - GV điều khiển HS thảo luận thống nhất câu trả lời
 - GV có thể gợi ý 1 đầu cố định , 1 đầu đặt trên các viên bi sắt để có thể di chuyển dễ dàng
 - Yêu cầu HS đọc phần có thể em chưa biết 
 - GV chốt lại : Lực do sự dãn nở vì nhiệt gây ra là rất lớn 
Hoạt động 4 : Nghiên cứu về băng kép (10’)
 - GV giới thiệu băng kép cho HS 
 - Băng kép này gồm 2 thanh thép và đồng được tán chặt với nhau
 - GV hướng dẫn HS làm thí nghiêm trong hai trường hợp như hình 21.4 
 - GV phát dụng cụ thí nghiệm , yêu cầu HS thực hiện thí nghiệm và trả lời các câu C7 ; C8 và C9
 - GV điều khiển HS thảo luận thống nhất câu trả lời 
Hoạt động 5 : Vận dụng (10’)
 - GV treo hình 21.5 lên bảng 
 - GV giới thiệu về tác dụng của băng kép trong bàn ủi 
 - Yêu cầu HS đọc và trả lời câu C10 
 - GV có thể làm 1 mạch điện minh họa dùng băng kép để bật tắt đèn , trả lời câu C10
 - HS đọc phần 1./ Thí nghiệm
 - HS quan sát GV làm thí nghiệm 
 - HS lần lượt đọc và trả lời câu C1 và C2
 - HS nhận xét , bổ sung các ý kiến củabạn 
 - HS nêu dự đoán 
 - HS đọc câu C3
 - HS quan sát GV làm thí nghiệm 
 - Khi thanh thép co lại vì nhiệt, nếu gặp vật cản , nó sẽ gây ra 1 lực rất lớn 
 - HS đọc và hoàn thành câu C4
 - HS quan sát hình 21.2
 - HS thảo luận theo nhóm trả lời câu C5
 - HS nhận xét , bổ sung câu trả lời của bạn 
 - HS quan sát hình 21.3
 - HS thảo luận trả lời câu C6
 - HS nhận xét , bổ sung câu trả lời của bạn
 - HS đọc phần có thể em chưa biết
 - HS quan sát băng kép
 - HS theo dõi GV hướng dẫn làm thí nghiệm 
 - HS nhận dụng cụ thí nghiệm , thực hiện thí nghiệm và trả lời câu C7 ; C8 và C9
 - HS nhận xét , bổ sung câu trả lời của bạn
 - HS quan sát hình 21.5
 - HS đọc và trả lời câu C10
 - HS quan sát thí nghiệm , rút ra kết luận 
I./ Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt :
1./ Thí nghiệm 
	SGK 
2./ Kết luận 
* Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn 
3./ Vận dụng 
	SGK 
II./ Băng kép :
1./ Thí nghiệm 
	SGK
2./ Kết luận : 
* Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại 
3./ Vận dụng 
	SGK 
* Băng kép được dùng vào việc đóng ngắt tự động mạch điện 
d./ Cũng cố :	
 + Khi co dãn vì nhiệt , nếu gặp vật cản thì các chất sẽ như thế nào ?
	 + Đặc điểm và ứng dụng của băng kép 
e./ Dặn dò : 	 + Về nhà xem lại bài , học thuộc phần ghi chú và làm các bài tập 21.1 ; 21.2 và 21.3 SBT / 26 
	+ Xem trước bài 22 . “NHIỆT KẾ – NHIỆT GIAI”