Giáo án Vật lí lớp 7 - Tiết 1, tiết 2

Ngày soạn: 23/8/08
Ngày giảng: 28/8/08
 Chương I: Quang học
 tiết1: nhận biết ánh sáng - nguồn sáng và vật sáng
I- Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Học sinh nhận biết được ánh sáng, khi có ánh sáng truyền vào mắt và ta nhìn thấy các vật khi có ánh sáng từ các vật đó truyền vào mắt ta.
- Học sinh phân biệt được nguồn sáng và vật sáng.
2. Kĩ năng:
- Vận dụng và giải thích một số hiện tượng có liên quan.
3. Thái độ: 
- Lòng say mê khoa học, yêu thích bộ môn.
II- Chẩn bị: 
- Chẩn bị cho mỗi nhóm: 1 hộp kín có chứa nguồn sáng, vật sáng, pin, dây nối và công tắc.
iii- Các hoạt động dạy học:
trợ giúp của thầy
tg
hoạt động của trò
Hoat động1: Tình huống học tập .
Gv làm TN0 (Thanh đố Hải SGK- T4) cho một số quan sát được và biết đèn sáng còn một số quan sát không thấy đèn sáng.
Tại sao lại như vậy ?
Hoạt động2 : Khi nào mắt ta nhận biết được ánh sáng ?
Gv cho học sinh hình dung quan sát 4 trường hợp SGK- T4.
Gv mời học sinh trả lời câu C1
C1 : Trong những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh sáng ở trêncó điều kiện gì giống nhau ?
Gv yêu cầu học sinh hoàn thành kết luận
Hoạt động3 :Trong điều kiện nào mắt ta nhìn thấy một vật ?
Gv yêu cầu học sinh đọc câu C2
Gv phát dụng cụ TN0.
Gv yêu cầu làm TN0 theo câu C2 và thảo luận trả lời câu C2
*ánh sáng của mảnh giấy có được do đâu ?
Gv mời học sinh hoàn thành kết luận .
*Mảnh giấy trắng khi ta nhìn thấy được goi là gì ?
*Bóng đèn sáng được gọi là gì ?
Hoạt động 4 : Phân biệt nguồn sáng và vật sáng.
Gv đưa tình huống : Dây tóc bóng đèn đang sáng và mảnh giấy trắng.
•Vật nào tự phát ra ánh sáng ? Vật nào hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới ?
Gv giới thiệu nguồn sáng vật sáng.
Gv mời học sinh hoàn thành kết luận.
Hoạt động5 : Vận dụng 
Gv mời học sinh trả lời câu C4 
Gv yêu cầu các nhóm thảo luận C5
Gv mời đại diện các nhóm trả lời
3/
8/
12/
9/
8/
Hs quan sát .
Hs dự đoán - trả lời.
I - Nhận biết ánh sáng.
Hs tự nghiên cứu hình dung.
Hs trả lời câu C1 : Trường hợp 2 và 3.
Điều kiện giống nhau là : Đều có ánh sáng truyền vào mắt.
Kết luận : Mắt nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.
II - nhìn thấy một vật .
Hs đọc tài liệu.
Nhóm trưởng nhận dụng cụ.
Các nhóm làm TN0 và thảo luận câu C2 :
Trường hợp a : Vì có ánh sáng từ mảnh giấy truyền vào mắt ta.
Hs trả lời : ánh sáng của mảnh giấy có được do ánh sáng sợi dây tóc bóng đèn truyền tới.
Kết luận : Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng truyền vào mắt ta. 
III- Nguồn sáng và vật sáng.
Hs lắng nghe.
Hs trả lời : 
- Dây tóc bóng đèn đang sáng tự nó phát ra ánh sáng.
- Mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng của dây tóc bóng đèn chiếu tới.
Hs lắng nghe.
Hs hoàn thành kết luận :
Kết luận : 
- Dây tóc bóng đèn tự nó phát ra ánh sáng gọi là nguồn sáng.
- Dây tóc bóng đèn phát sáng và mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó gọi chung là vật sáng.
Iv- Vận dụng.
Cá nhân học sinh trả lời câu C4
Các nhóm thảo luận câu C5 
Nhóm cử đại diện trả lời. 
IV- Củng cố dặn dò(5/).
1.Củng cố :
- Gv mời học sinh đọc to phần ghi nhớ.
- Tại sao ta nhìn thấy các vật vào ban ngày còn ban đêm không trăng, sao, không đèn ta lại không nhìn thấy các vật ?
2. Dặn dò : 
- VN các em học bài và làm bài tập trong vở bài tập.
- Gv mời học sinh đọc mục ‘Có thể em chưa biết’.
- Chuẩn bị bài 2 SGK-T6.
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 2: Sự tuyền ánh sáng
I - mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: 
- Biết thực hiện một TN0 đơn giản để xác định đường truyền của ánh sáng.
- Phát biểu được dịnh luật về sự truyền thẳng của ánh sáng.
2. Kĩ năng:
- Vận dụng được định luật truyền thẳng của ánh sáng để ngắm các vật thẳng hàng.
- Nhận biết được ba loại chùm sáng: Song song, phân kì, hội tụ.
3. Thái độ:
- Lòng say mê khoa học, yêu thích bộ môn.
Ii - chẩn bị:
Chẩn bị cho mỗi nhóm: 1 đèn pin, 1 ống trụ thẳng, một ống trụ cong không trong suet, ba màn chán có đục lỗ và đinh gim. 
Iii - Các hoạt động dạy học.
Trợ giúp của thầy
tg
Hoạt động của trò
Hoạt động1: Kiểm tra bài cũ:
1. Ta nhìn thấy một vật khi nào? Làm bài tập 1.1(SBT-T3).
2. Thế nào là nguồn sáng, vật sáng? Làm bài tập 1.4 (SBT-T3).
Hoạt động2: Tình huống học tập.
Gv làm TN0 bật đèn pin cho học sinh quan sát.
ánh sáng truyền đến mắt ta theo đường cong hay đường thẳng?
Hoạt động3: nghiên cứu tìm quy luật về đường truyền của ánh sáng.
Gv quay trở lại TN0 tình huống và mời học sinh đề xuất phương án làm TN0 kiểm tra.
Gv phát dụng cụ TN0.
Gv yêu cầu các nhóm làm TN0, thảo luận trả lời câu C1
C1: ánh sáng từ dây tóc bóng đèn truyền trực tiếp đến mắt ta theo ống thẳnghay ống cong?
Gv phát dụng cụ TN0 khác để kiểm tra: ánh sáng truyền đI theo đường thẳng.
Khi ánh sáng truyền trực tiếp từ dây tóc bóng đèn đến mắt ta thì 3 lỗ A,B,C trên 3 tấm bìa và bóng đèn có nằm trên cùng một đường thẳng không?
Gv yêu cầu học sinh hoàn thành kết luận.
Hoạt động4:Khái quát hoá kết quả nghiên cứu, phát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng.
Gv ngoài môi trường không khí còn môI trường môi trường nào ánh sáng truyền theo đường thẳng hay không ?
Gv yêu cầu học sinh đọc tài liệu 
Gv giới thiệu môI trường trong suốt, đồng tính.
Gv mời học sinh đọc nội dung định luật truyền thẳng của ánh sáng.
Hoạt động5: Tìm hiểu tia sáng và chùm sáng. 
Gv yêu cầu học sinh đọc tài liệu mục ‘Biểu diễn đường truyền của ánh sáng’
 Biểu diễn một tia sáng như thế nào?
Ta có tạo ra một tia sáng không?
Gv giới thiệu thêm một tia sáng.
Gv yêu cầu học sinh đọc tài liệu mục ‘ba loại chùm sáng’
Gv làm TN0 và giới thiệu về ba loại chùm sáng: Song song, hội tụ, phân kì.
Gv yêu cầu học sinh thảo luận trả lời câu C3 
C3: Hãy quan sát và nêu đặc điểm của mỗi loại chùm sáng.
Gv yêu cầu học sinh vẽ tong trường hợp. 
Gv treo bảng phụ bài tập yêu cầu học sinh hoàn thành:
Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống
a) Chùm sáng song song gồm các tia sáng..(1).. trên đường truyền của chúng.
b) Chùm sáng hội tụ gồm các tia sáng..(2)..trên đường truyền của chúng.
c) Chùm sáng phân kì gồm các tia sáng..(3)..trên đường truyền của chúng.
Hoạt động6: Vận dụng.
Gv yêu cầu học trả lời câu C4.
Gv yêu cầu các nhóm thảo luận C5
Gv mời đại diện các nhóm trả lời
5/
2/
15/
5/
10/
5/
2 HS lên bảng trả lời 
HS1: trả lời và làm bài 1.1
HS2: Trả lời và làm bài 1.4
Hs quan sát .
Hs dự đoán- trả lời.
I- Đường truyền của ánh sáng
Hs đề xuất phương án làm TN0 kiểm tra.
Nhóm trưởng nhận dụng cụ 
Các nhóm làm TN0, thảo luận trả lời câu C1 
ánh sáng từ dây tóc bóng đèn truyền trực tiếp đến mắt ta theo ống thẳng.
Nhóm trưởng nhận dụng cụ.
Các nhóm làm TN0 khẳng định ánh sáng truyền theo đường thẳng.
Hs trả lời: Bóng đèn và ba lỗ A,B,C trên 3 tấm bìa cùng năm trên cùng một đường thẳng.
Hs hoàn thành kết luận 
Kết luận: Đường truyền của ánh sáng trong không khí là đường thẳng.
Hs trả lời dự đoán.
Hs đọc tài liệu.
Hs lắng nghe.
Hs đọc nội dung định luật truyền thẳng của ánh sáng:
ND ĐL: Trong môi trường trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.
II- Tia sáng và chùm sáng.
Hs đọc tài liệu
Hs lên bảng biểu diễn.
Hs trả lời.
Hs lắng nghe.
Hs đọc tài liệu.
Hs qua sát giáo viên làm TN0
Các nhóm thảo luận trả lời
Cá nhân Hs vẽ từng trường hợp
Hs quan sát
Hs lên bảng hoàn thành:
(1) không giao nhau.
(2) giao nhau.
(3) loe rộng ra.
III- Vận dụng.
Cá nhân Hs trả lời câu C4.
Các nhóm thảo luận câu C5.
Nhóm cử đại diện trả lời
IV - củng cố , Dăn dò(3/) 
1. Củng cố: 
- Phát biểu nội dung định truyền thẳng của ánh sáng?
- Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn như thế nào?
- Có mấy loại chùm sáng? Chúng có những đặc điểm gì? 
 2. Dăn dò: 
- VN học bài và làm bài tập trong vở bài tập.
- VN đọc trước bài 3.