Giáo án Số học Lớp 6 - Tiết 51: Quy tắc dấu ngoặc - Năm học 2009-2010 (bản 3 cột)

Ngày soạn : 04/12/2009
Ngày dạy : 09/12/2009
 	Tiết 51
quy tắc dấu ngoặc
I. Mục tiêu
1. Kiến Thức: 
- Học sinh hiểu được quy tắc bỏ dấu ngoặc của các số hạng từ vế này sang vế kia
2. Kĩ năng: 
- Vận dụng quy tắc chuyển vế để giải các bài toán liên quan.
3. Thái độ: 
- Chú ý nghe giảng và làm các yêu cầu của giáo viên đưa ra.
- Tích cực trong học tập.
II. Chuẩn bị
1.Giáo viên:Phấn mầu Bảng phụ.
2. Học sinh:.
III. Tiến trình tổ chức dạy - học
1.ổn định tổ chức (1 phút)
2.Kiểm tra bài cũ (5 phút)
- Hoùc sinh 1 :
Phaựt bieồu qui taộc coọng hai soỏ nguyeõn cuứng daỏu , coọng hai soỏ nguyeõn khaực daỏu 
Sửỷa baứi taọp 86 c , 86d trang 64 Saựch baứi taọp 
 - Hoùc sinh 2 :
Phaựt bieồu qui taộc trửứ hai soỏ nguyeõn 
Sửỷa baứi taọp 84 /64 Saựch baứi taọp .	 
3.Bài mới
Hoạt động của thầy và trò
TG
Nội dung
Hoạt động 1. Quy tắc dấu ngoặc.
*GV : Yêu cầu học sinh làm ?1.
a, Tìm số đối của : 2, (-5), 2+ (-5).
b, So sánh số đối của tổng 2+ (-5) với tổng các số đối của 2 và (-5).
*HS : Hai học sinh lên bảng.
a, 
Số đối của 2 là (-2).
Số đối của (-5) là +5.
Số đối của 2 + (-5) là - [ 2+ (-5)].
b, Số đối của tổng 2 + (-5) là - [ 2+ (-5)] = 3.
Tổng các số đối của 2 và (-5) là : (-2) + 5 = 3
Suy ra : (-2) + 5 = - [( 2+ (-5)].
*GV : Nhận xét.
 Có nhận xét gì về kết quả so sánh nêu trên:
(-2) + 5 = - [ 2+ (-5)].
*HS: Tổng của hai số nguyên cũng bằng số đối của tổng các số đối của hai số nguyên đó.
*GV: Nhận xét và khẳng định : 
Nếu a, b là hai số nguyên, khi đó:
a + b = -[(-a) + (-b)]
*HS: Chú ý nghe giảng và ghi bài .
*GV: Yêu cầu học sinh làm ?2.
Tính và so sánh kết quả của :
 a, 7 + ( 5 -13 ) và 7 + 5 + (-13).
 b, 12 - ( 4 - 6) và 12 - 4 +6
*HS: Hai học sinh lên bảng làm.
a, 
7 + ( 5 - 13) = 7 + (-8) = -1.
7 + 5 + (-13) = ( 7+ 5 ) + (-13) 
 = 12 + (-13) =-1
Suy ra: 7 + ( 5 - 13 ) = 7 + 5 + (-13).
b, 12 - ( 4 - 6) = 12 - [(-2)] =12 + [- (-2)] 
 =12 + 2 = 14
 12 - 4 +6 = 12 + [(-4) + 6] = 12 + 2 =14.
Suy ra: 12 - ( 4 - 6) = 12 - 4 +6
*GV: Có nhận xét gì về dấu các số hạng
 + ( 5 - 13 ) với 5 + (-13).
 - ( 4 - 6 ) với (- 4) + 6
*HS: 
ở trước dấu ngoặc là dấu “+”, khi bỏ dấu ngoặc thì các số hạng không đổi dấu.
ở trước dấu ngoặc là dấu “- ” , khi bỏ dấu ngoặc thì các số hạng đổi dấu.
*GV: Nhận xét và giới thiệu quy tắc.
Khi bỏ dấu ngoặc có dấu “ - ” đằng trước, ta phải đổi dấu tất cả các số hạng trong dấu ngoặc: dấu “ + ” thành dấu “ - ” và “ - ” thành “ + ”.
Khi bỏ dấu ngoặc có dấu “ + ” đằng trước thì dấu các số hạng trong ngoặc vẫn giữ nguyên.
*HS: Chú ý nghe giảng và ghi bài .
*GV: Yêu cầu học sinh xem ví dụ trong (SGK- trang 84).
a, 324 + [ 112 - ( 112 + 324)]
= 324 + [ 112 - 112 324] = 324 +(-324) = 0
b, (-257) - [ ( -257 +156) - 56]
= (-257) - ( -257 + 156) + 56 
 =(-257) + (-257) – 156 +56 = 0 - 100 = -100
*HS: Thực hiện.
*GV: Yêu cầu học sinh làm ?3.
Tính nhanh :
 a, (768 - 39 ) -768.
 b, (-1579) - ( 12 - 1579).
*HS : Học sinh hoạt động các nhân..
 a, (768 -39 ) -768 = 768 - 39 - 768 
 = (768 - 738) - 39 = -39
 b, (-1579) - ( 12 - 1579) 
 = -1579 - 12 +1579 
 = (- 1579 + 1579) - 12
 = -12.
*GV: - Yêu cầu học sinh nhận xét
 - Nhận xét.
*HS: Chú ý nghe giảng và ghi bài .
Hoạt động 2. Tổng đại số.
*GV: Lấy ví dụ:
 Cho biểu thức 
A =5 -3 +8 +(-2) - 5 +1 (-15) - (-12)
Hãy viết biểu thức trên dưới dạng dãy của tổng các số hạng
*HS: 
 A = 5 +(-3) + 8 +(-2) + (-5) + (-(-12)).
*GV:Nhận xét và khẳng định .
A =5 - 3 +8 +(-2) - 5 +1 (-15) - (-12)
Gọi là một tổng đại số các số hạng
Vậy:
 Nếu có một dãy các phép tính cộng, trừ các số nguyên được gọi là một tổng đại số.
*HS: Chú ý nghe giảng và ghi bài .
*GV: Có nhận xét gì về vị trí của các số hạng trong ví dụ sau:
a - b - c = -b + a - c = - b - c + a
a - b - c = ( a - b) - c = a -( b + c)
*HS: Trả lời .
Nhờ có các tính chất của phép cộng các số nguyên và quy tắc dấu ngoặc cho ta có kết luận sau:
Trong một tổng đại số:
Thay đổi tùy ý vị trí các số hạng kèm theo dấu của chúng.
Đặt dấu ngoặc để nhóm các số hạng một cách tùy ý với chú ý rằng nếu trước dấu ngoặc là dấu “- ” thì phải đổi dấu tất cả các số hạng trong ngoặc.
*Chú ý:
 Nếu không sợ nhầm lẫn, ta có thể nói gọi tổng đại số là tổng
18’
19’
1. Quy tắc dấu ngoặc
?1.
a,Tìm số đối của : 2, (-5), 2+ (-5).
*Số đối của 2 là (-2).
*Số đối của (-5) là +5.
*Số đối của 2 + (-5) là - [ 2+ (-5)].
b, So sánh số đối của tổng 2+ (-5) với tổng các số đối của 2 và (-5).
 *Số đối của tổng 2 + (-5) là 
 - [ 2+ (-5)] = 3.
 *Tổng các số đối của 2 và (-5) là :
 (-2) + 5 = 3
Suy ra : (-2) + 5 = - [( 2+ (-5)].
?2. Tính và so sánh kết quả :
a, 
*7 + ( 5 - 13) = 7 + (-8) = -1.
*7 + 5 + (-13) = ( 7+ 5 ) + (-13) 
 = 12 + (-13) =-1
Suy ra: 7 + ( 5 - 13 ) = 7 + 5 + (-13).
b, 
*12 - ( 4 - 6) = 12 - [(-2)] 
 =12 + [- (-2)] 
 =12 + 2 = 14
 *12 - 4 +6 = 12 + [(-4) + 6]
 = 12 + 2 =14.
Suy ra: 12 - ( 4 - 6) = 12 - 4 +6
Quy tắc:
Khi bỏ dấu ngoặc có dấu “ - ” đằng trước, ta phải đổi dấu tất cả các số hạng trong dấu ngoặc: dấu “ + ” thành dấu “ - ” và “ - ” thành “ + ”.
Khi bỏ dấu ngoặc có dấu “ + ” đằng trước thì dấu các số hạng trong ngoặc vẫn giữ nguyên.
Ví dụ:
a, 324 + [ 112 - ( 112 + 324)]
= 324 + [ 112 - 112 - 324] = 324 +(-324) = 0
b, (-257) - [ ( -257 +156) - 56]
= (-257) - ( -257 + 156) + 56 
 =(-257) + (-257) - 156 +56 = 0 - 100 = -100
?3. Tính nhanh :
 a, (768 - 39 ) - 768 
 = 768 - 39 768 
 = (768 - 738) - 39 
 = -39.
 b, (-1579) - ( 12 - 1579) 
 = -1579 - 12 +1579 
 = (- 1579 + 1579) - 12
 = -12.
2.Tổng đại số
Ví dụ: Cho biểu thức 
A =5 - 3 +8 +(-2) - 5 +1 (-15) - (-12)
Hãy viết biểu thức trên dưới dạng dãy của tổng các số hạng
 Giải:
A =5 - 3 +8 +(-2) - 5 +1 (-15) - (-12)
Gọi là một tổng đại số các số hạng
Vậy:
 Nếu có một dãy các phép tính cộng, trừ các số nguyên được gọi là một tổng đại số.
* Kết luận
Nhờ có các tính chất của phép cộng các số nguyên và quy tắc dấu ngoặc cho ta có kết luận sau:
Trong một tổng đại số:
Thay đổi tùy ý vị trí các số hạng kèm theo dấu của chúng.
a - b -c = -b + a - c = - b - c + a
Đặt dấu ngoặc để nhóm các số hạng một cách tùy ý với chú ý rằng nếu trước dấu ngoặc là dấu “- ” thì phải đổi dấu tất cả các số hạng trong ngoặc.
a -b - c = ( a - b) - c = a - ( b + c)
*Chú ý:
 Nếu không sợ nhầm lẫn, ta có thể nói gọi tổng đại số là tổng.
4.Luyện tập và Củng cố (Trong bài)
5.Hướng dẫn học sinh học ở nhà (2 phút)
- Veà nhaứ hoùc baứi vaứ laứm caực baứi taọp 63 , 64 , 65 SGK trang 87