Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tuần 25 - Năm học 2010-2011 (Bản 2 cột)

Ngày soạn: .24/..2../ /2011	
Ngày Giảng: 6A:..../ 2 /2011	
 6B;...../ 2 /2011
Tiết 98
Trả bài viết tập làm văn số 5
I. Mục tiêu: Giúp học sinh
1. Kiến thức: 
- Củng cố cho học sinh kiến thức về văn miêu tả cảnh. Các thao tác quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong bài văn.
2. Kĩ năng: 
- Rèn kĩ năng viết văn miêu tả cảnh, 
3. Thái độ: 
- Thấy được những ưu nhựơc điểm của mình trong bài viết, qua đó biết sửa chữa và rút kinh nghiệm cho những bài viết tiếp theo.
II/ Chuẩn bị của thầy và trò: 
	- Thầy : Chấm, chữa bài, bảng phụ ghi dàn bài và một số lỗi trong bài viết.
	- Trò: Ôn tập kiến thức về văn miêu tả cảnh.
III/ Tiến trình bài dạy: 
1. Kiểm tra: 
- Sĩ số:	6A:............................;	6B:...........................
- Bài cũ: Kết hợp trong bài
2. Bài mới:
* Giới thiệu bài( 1'): 
Hoạt động của thầy và Trò
Nội dung
HĐ1(10'): Đọc đề bài, tìm hiểu đề, lập dàn bài 
 HS nhắc lại đề bài
 GV chép đề lên bảng
- Bài viết yêu cầu gì về thể loại ?
(Tả cảnh tả người hay tả cảnh sinh hoạt?)
- Nội dung cần tả là gì ?
- Cách viết như thế nào ? 
GV cho học sinh thảo luận nhóm:
HĐ2 (10'): Xây dựng dàn bài.
GV: Hãy xây dựng dàn ý cho đề bài trên ?
Đại diện nhóm trình bày- Nhóm khác nhận xét
GV treo bảng phụ ghi dàn ý- học sinh đối chiếu.
HĐ3 (9'):Hướng dẫn học sinh nhận xét về bài viết .
Học sinh tự nhận xét bài viết của mình theo câu hỏi SGK.
 + Những hình ảnh trong bài viết có tiêu biểu cho đối tượng tả không ?
+ Những hình ảnh ấy được trình bày theo một trình tự nào ? có hợp lí không ?
+ Bài viết đủ ba phần: mở bài , thân bài, kết bài chưa ?
 GV nhận xét
* ưu điểm
- Hoàn thành bài viết
- Một số bài viết giàu hình ảnh
- Biết lựa chọn các hình ảnh tiêu biểu
- Một số bài hành văn lưu loát, có cảm xúc
* Nhược điểm
- Nội dung bài viết còn sơ sài
- Một số bài nặng về tả không khí ngày tết 
- Một số bài sử dụng từ ngữ chưa chính xác, diễn đạt lủng củng.
HĐ3(20'): Trả bài - chữa lỗi
GV trả bài cho học sinh . 
 Học sinh chữa lỗi trong bài viết 
Trao đổi bài trong bàn.
GV đọc bài khá
GV: đọc một bài khá, khuyến khích.
Cân nhắc một số bài còn yếu.
I. Đề bài, Tìm hiểu đề, Lập dàn bài
1. Đề bài: 
Đề 1. Hãy miêu tả hình ảnh cây đào hoặc cây mai vàng vào dịp tết đến, xuân về.
Đề 2. Em hãy viết thư cho bạn ở miền xa, tả lại khu phố hay thôn xóm, bản làng nơi mình ở vào một ngày mùa đông giá lạnh).
Đề 3: Tả cảnh sân trường trong giờ ra chơi.
2. Tìm hiểu đề:
- Thể loại: Văn miêu tả cảnh
- Nội dung: 
 + Tả cây đào
 + Cây đào vào dịp tết đến, xuân về.
3. Lập dàn bài:
a) Mở bài:
- Giới thiệu khái quát hình ảnh cây đào 
b) Thân bài : Tả cụ thể cây đào: Từ khái quát đến cụ thể)
- Hình dáng cây đào
- Thân - Hoa đào 
- Cành - nụ đào 
- lá - lá non...
c) Kết bài: C. nghĩ về hình ảnh cây đào ngày tết 
II. Nhận xét
* Ưu điểm
* Nhược điểm:
III.Trả bài - chữa lỗi
1.Chính tả: 
Viết sai
Viết đúng
Viết sai
Viết đúng
mùa suân
chong dịp
chông thế
rực dỡ
tượng chưng
dất nhiều
rất lạng
...
mùa xuân
trong dịp
trông thế
rực rỡ
tưọng trưng
rất nhiều
rất lạnh
....
lấm trấm
chật tự
xân chường
chở nên
náo nhiện
dữa sân
chò chơi
....
lấm tấm
trật tự
sân trường
trở nên
náo nhiệt
giữa sân
trò chơi
....
2. Lỗi dùng từ:
Dùng từ sai
Sửa lại
những phút đẹp nhất
chân lẫn nhau
hoa (đào) đỏ như lủa
những phút vui tươi...
chen lẫn nhau
...đỏ hồng...
3. Củng cố (3')
 - GV nhận xét giờ trả bài, nhấn mạnh một số lỗi thường mắc để HS có ý thức sửa.
 - Ghi điểm vào sổ.
4. Hướng dẫn về nhà (2')
 - Xem lại phương pháp viết bài văn miêu tả cảnh.
 - Các thao tác viết bài văn miêu tả cảnh. 
 - Soạn bài: Lượm, Mưa
.
Ngày soạn: 24/ 2 /2011	 
Ngày giảng: 6A:...........................;	
 6B:...........................
Tiết 99
 Lượm; Hướng dẫn đọc thêm: Mưa.
 I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức: Giúp học sinh :
 Vẻ đẹp hồn nhiên vui tươI, trong sáng và ý nghĩ cao cả trong sự hi sinh của nhân vật lượm.
 Tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả dành cho nhân vật lượm.
 Các chi tiết miêu tả trong bài thơ và tác dụng của các chi tiết miêu tả đó.
 Nét đặc sắc trong nghệ thuật tả nhân vật kết hợp với tự sự và bộc lộ cảm xúc.
 2. Kĩ năng: 
	Rèn kĩ năng phân tích nhân vật trong thơ.
 3. Thái độ:
	Giáo dục học sinh lòng tự hào, biết ơn những người đã chiến đấu vì tổ quốc.
 II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
 - GV: ảnh chân dung Tố Hữu
 - HS: Soạn bài theo câu hỏi SGK.
 III. Tiến trình bài dạy:
 1. Kiểm tra 
 - Sĩ số: 6A:...............................;	6B:..................................
 - Bài cũ(4') : Đọc thuộc bài thơ " Đêm nay Bác không ngủ ". Em có suy nghĩ gì sau khi học xong bài thơ đó ?
 2. Bài mới :
 * Giới thiệu bài (1'):
Hoạt động của thầy và Trò
Nội dung
HĐ1(10'): Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hiểu chú thích
GV hướng dẫn đọc 
GV đọc mẫu
HS đọc- lớp nhận xét.
- Qua tìm hiểu chú thích *, em hãy giới thiệu đôi nét về nhà thơ Tố Hữu ?
 GV treo ảnh chân dung nhà thơ, giới thiệu về nhà thơTố Hữu: Ông là một nhà thơ lớn, từng hoạt động chính trị, ông viết thơ theo các chặng đường lịch sử Việt Nam; nổi tiếng với các tập: Từ ấy, Máu và Hoa
- Bài thơ Lượm viết thời gian nào ?
Lưu ý học sinh các chú thích 1,3,4,5,6,7,9.
HĐ2(2'): Tìm hiểu chung về văn bản
- Bài thơ viết theo thể thơ gì ?
- Em có nhận xét gì về nhịp điệu bài thơ.
- Bài thơ có bố cục như thế nào ?
(Đ1: từ đầu đến"..xa dần": hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ
Đ2: Tiếp đến ".. giữa đồng": chuyện về chuyến đi liên lạc và sự hi sinh của lượm Đ3: Còn lại : Hình ảnh lượm vẫn sống mãi)
 -Bài thơ kể và tả về lượm qua những sự việc nào ? bằng lời của ai ?
HĐ3(23'): Hình ảnh lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ 
 Học sinh đọc lại đoạn đầu.
- Tác giả gặp Lượm ở đâu ? trong hoàn cảnh nào ? 
- Hình ảnh chú bé lượm được miêu tả như thế nào ?
 - Trang phục của lượm như thế nào ?
(Cái xắc xinh xinh, ca lô đội lệch)
- Em có nhận xét gì về trang phục ấy
- Dáng vẻ của lượm như thế nào ?
(chân thoăn thoắt, đầu nghênh nghênh...)
- Qua miêu tả hình dáng của Lượm, đã toát lên Lượm là chú bé như thế nào ?
- Lượm được miêu tả qua những cử chỉ nào ?
(như con chim chích, huýt sáo, cười híp mí...)
- So sánh như con chim chích"hay như thế nào " ? 
Em cảm nhận gì qua những cử chỉ ấy ?
- Lượm nói gì với "chú" trong lần gặp gỡ tình cờ ấy ?
 ( cháu đi liên lạc... thích hơn ở nhà )
- Qua phân tích em thấy Lượm có những nét gì đáng yêu, đáng mến ?
- Em có nhận xét gì về lượng từ láy sử dụng trong bài .
 Tác dụng của việc sử dụng một loạt các từ láy ?
- Em hiểu "đường vàng" là con đường như thế nào ?
( "Đường vàng" không còn là hình ảnh cụ thể mà là hình ảnh trong hồi tưởng của nhà thơ...)
A. Bài thơ "Lượm"
I. Đọc văn bản và tìm hiểu chú thích
 1. Đọc văn bản 
2. Chú thích 
- Tác giả- tác phẩm
- Từ khó.
II.Tìm hiểu văn bản
* Tìm hiểu chung:
- Thể thơ: 4 chữ
- Bố cục: 3 đoạn
1. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ giữa hai chú cháu
* Hoàn cảnh: Huế đổ máu-> Gian khổ
* Trang phục: Cái xắc, ca lô-> Trang phục gọn gàng, đơn giản. Trang phục của các chú liên lạc
 * Hình dáng: loắt choắt, nghênh nghênh, má đỏ-> nhỏ bé, nhanh nhẹn
* Hoạt động: Chân thoăn thoắt, huýt sáo
* Lời nói : Tự nhiên
-> Lượm hồn nhiên, yêu đời, say mê công tác kháng chiến.
-> Sử dụng nhiều từ láy
3. Củng cố (3') :
- Đọc lại đoạn thơ đầu-Nêu cảm nhận của em về chú bé Lượm ?
- Sử dụng từ láy trong đoạn văn trên có tác dụng gì?
4. Hướng dẫn học ở nhà (2'): 
- Học thuộc lòng đoạn 1
- Nắm chắc nội dung bài
- Soạn tiếp phần còn lại
.
Ngày soạn:25/2/2011 
Ngày giảng: 6A:...........................	
 6B:...........................
Tiết 100
Lượm; Hướng dẫn đọc thêm: Mưa.
 (Tiếp theo)
 I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức:Giúp học sinh :
 - Thấy được ý nghĩa cao cả trong sự hy sinh của nhân vật Lượm.
	- Nắm được nghệ thuật tả và kể trong bài thơ có yếu tố tự sự
 - Qua hướng dẫn đọc thêm học sinh cảm nhận được cảnh vật thiên nhiên, con người trước 
 cơn mưa rào.
 2. Kĩ năng: 
	Rèn kĩ năng đọc thơ, kĩ năng phân tích hình tượng nghệ thuật trong thơ.
 3. Thái độ:
	Giáo dục học sinh lòng biết ơn những người đã chiến đấu, hi sinh vì tổ quốc.
	Lòng yêu thiên nhiên, cảnh vật.
 II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
 - GV: ảnh chân dung Trần Đăng Khoa
 - HS: Soạn bài theo câu hỏi SGK.
 III. Tiến trình bài dạy:
 1. Kiểm tra:
 - Sĩ số:	6A:..................................;	6B:..........................................
 - Bài cũ (4') : Đọc thuộc 5 khổ thơ đầu bài thơ Lượm ? Cảm nhận của em về chú bé Lượm ?
 2. Bài mới :
 * Giới thiệu bài (1'):
Hoạt động của thầy- Trò
Nội dung
HĐ1(1'): Học sinh nhắc lại kiến thức đã học giờ trước.
- Trong cuộc gặp gỡ tình cờ, hình ảnh Lượm hiện lên như thế nào ?
HĐ2(8'): Hướng dẫn học sinh tìm hiểu hình ảnh Lượm anh dũng hi sinh.
 HS đọc lại bài thơ
 HS đọc đoạn thơ thứ 2
- Tác giả có được chứng kiến chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm không ?Vì sao tác giả biết ?
(Tác giả biết tin Lượm hi sinh qua tin nhà và tác giả hình dung ra chuyến liên lạc cuối cùng ấy)
- Khi nghe tin Lượm hi sinh, Tố Hữu có tâm trạng như thế nào? thể hiện qua câu thơ nào ?
- Hình thức câu thơ có gì thay đổi ?
GV: Câu thơ bị ngắt đôi làm hai dòng, diễn tả sự đau xót đột ngột như một tiếng nấc nghẹn ngào của nhà thơ.
- Lượm đưa thư trong hoàn cảnh nào?
- Thái độ, tinh thần đi liên lạc của Lượm như thế nào?
- Qua đó em có nhận xét gì về Lượm ?
- Sự hi sinh của Lượm diễn ra như thế nào ?
( Bỗng loè chớp đỏ -> nhanh ) 
 - Hình ảnh hi sinh của Lượm được miêu tả như thế nào?
- Em cảm nhận như thế nào về sự hi sinh của Lượm?
HĐ3(3'): Hướng dẫn học sinh tìm hiểu hình ảnh Lượm sống mãi.
- HS đọc lại khổ cuối
- Tại sao tác giả lại đặt câu hỏi "Lượm ơi còn không"?
- Sử dụng câu hỏi nhằm mục đích gì?
 (Tác giả đau xót đến ngỡ ngàng như không muốn tin vào sự thật Lượm đã hi sinh nên tác giả hỏi lại)
- Vì sao ở phần cuối tác giả lặp lại hai khổ thơ đầu nhắc lại hình ảnh Lượm ?
- Trong bài thơ, người kể chuyện gọi Lượm bằng nhiều từ xưng hô khác nhau. Hãy tìm những từ ấy và phân tích tác dụng của sự thay đổi cách gọi ấy ?
HĐ4(3'): Hướng dẫn học sinh tổng kết.
- Bài thơ thành công nhờ những yếu tố nào ?
- Bài thơ kể về chú bé liên lạc với những nét nổi bật nào ?
 HS đọc ghi nhớ SGK.
HĐ5(5'): Hướng dẫn học sinh đọc văn bản và tìm hiểu chú thích.
GV hướng dẫn đọc: Bài thơ viết theo thể thơ tự do, đọc nhịp nhanh, gấp, mạnh, mỗi câu là một nhịp, đọc rõ nhịp, rõ vần.
GV đọc mẫu. 
HS đọc văn bản
GVgọi học sinh đọc giới thiệu tác giả.
HĐ6 (7') HS luyện đọc
 HS khá ,giỏi đọc .
Lớp nhận xét- GV nhận xét.
HS trung bình đọc- GV nhận xét.
HS yếu đọc- GV nhận xét. 
HĐ7(8'): Hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài thơ. 
- Bài thơ có thể chia làm mấy đoạn?
ý mỗi đoạn?
(Đoạn1: đầu -> trọc lốc: Cảnh sắp mưa
- Đoạn 2: Đoạn còn lại: Cảnh trời mưa)
- Cảnh trời sắp mưa được tả qua những chi tiết nào?
( Cỏ gà, bụi tre, ông trời, sấm, chớp...) 
- Nhận xét cách quan sát của tác giả?
(Quan sát tinh tế, cảm nhận bằng mắt, tâm hồn hồn nhiên phù hợp với trẻ thơ)
- Hình ảnh con người trong bài thơ là ai?
- Người cha được tả như thế nào?
- Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng, tác dụng của nó ?
- Bài thơ miêu tả cảnh gì ?
- Nhận xét của em về thế giới thiên nhiên trong bài thơ ?
- Bài thơ hay nhờ những yếu tố nghệ thuật nào ?
HS đọc ghi nhớ
I. Đọc văn bản và tìm hiểu chú thích
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ giữa hai chú cháu
2. Hình ảnh Lượm anh dũng hi sinh
- Ra thế
 Lượm ơi! ... -> Câu cảm, đau xót đột ngột, nghẹn ngào
- Hoàn cảnh: Đạn vèo vèo -> nguy hiểm
- Hành động: Vụt qua -> động từ -> dũng cảm
- " Cháu nằm trên lúa... giữa đồng"-> Sự hi sinh thiêng liêng, cao cả hoá thân vào thiên nhiên
3. Lượm sống mãi:
- " Lượm ơi, còn không?"-> Đau xót ngỡ ngàng
- Nhắc lại hình ảnh Lượm: Kết cấu vòng
-> Lượm sống mãi trong lòng nhà thơ và đất nước
III. Tổng kết
* Nghệ thuật:
- Thay đổi cách gọi nhân vật thể hiện tình cảm của tác giả
- Cách tách câu thơ riêng thể hiện cảm xúc của tác giả
- Bài thơ sử dụng nhiều từ láy có giá trị gợi hình.
* Nội dung:
* Ghi nhớ ( SGK)
B. Hướng dẫn đọc thêm "Mưa"
I. Đọc văn bản và tìm hiểu chú thích.
II. Luyện đọc
II. Tìm hiểu văn bản :
* Bố cục : 2 Đoạn 
1. Thiên nhiên 
- Nhiều hình ảnh thiên nhiên, loài vật với những hành động cụ thể : Phép nhân hoá -> Khí thế mạnh mẽ, dữ dội
2. Hình ảnh con người :
- Người cha đi cày về: đội sấm, chớp, đội mưa-> Tầm vóc lớn lao, tư thế hiên ngang, to lớn sánh với thiên nhiên.
* Ghi nhớ: SGK Tr 81 
3. Củng cố (3'):
- Nêu cảm nhận của em về nhân vật Lượm?
- Đọc diễn cảm bài thơ Lượm, bài thơ Mưa
4. Hướng dẫn học ở nhà (2'):
- Học thuộc lòng hai bài thơ
- Nắm được nội dung, nghệ thuật từng bài
- Chuẩn bị bài: Hoán dụ.
Họ tên:
Lớp: Thứ ngày tháng năm 2008
Kiểm tra 15'
	 Môn: Ngữ văn 6
 Điểm
 Lời phê của cô giáo
Đề bài
Phần I: Trắc nghiệm khách quan (3điểm)
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của văn bản "bài học đường đời đầu tiên" là:
A. Miêu tả C. Nghị luận
 	B. Tự sự D. Biểu cảm
Câu 2: Màu nào không được tác giả dùng để thể hiện màu xanh của rừng đước Cà Mau (Sông nước Cà Mau) ?
A. Màu xanh lá mạ B. Màu xanh biêng biếc
C. Màu xanh rêu D. Màu xanh chai lọ
Câu 3: Vì sao sau khi xem trộm tranh của em gái, người anh lại lén trút ra một tiếng thở dài (Bức tranh của em gái tôi)?
A. Buồn vì thấy mình không có tài năng như em
B. Ghen tức vì em được mọi người quan tâm, chăm sóc
C. Buồn vì mình bất tài, thầm cảm phục tài năng của em.
D. Sung sướng vì em vẽ quá giỏi.
Câu 4: Đâu là trình tự thể hiện đúng diễn biến tâm trạng của người anh khi xem bức tranh em gái vẽ mình (Bức tranh của em gái tôi) ?
A. Ngạc nhiên- hãnh diện - xấu hổ
B. Ngạc nhiên - xấu hổ- hãnh diện
C. Ngạc nhiên - tức tối - xấu hổ
D. Tức tối - xấu hổ - hãnh diện
Câu 5: Văn bản "Sông nước Cà Mau" cho em cảm nhận những gì về vẻ đẹp của vùng ven sông ?
A. Vẻ đẹp hiền hoà, thơ mộng và trù phú
B. Vẻ đẹp nên thơ và hoang vu
C. Vẻ đẹp hiểm trở và trù phú
D. Vẻ đẹp bình yên và hưu quạnh
Câu 6: Tâm trạng của chú bé Phrăng trong buổi học cuối cùng là gì ?
A. Hồi hộp và xúc động
B. Lúc đầu ham chơi, sau hồi hộp và xúc động
C. Đau đớn, nghẹn ngào
D. Buồn bã, chán nản.
Phần II: Trắc nghiệm tự luận (7 điểm )
Cảm nhận của em về nhân vật Phrăng trong "Buổi học cuối cùng" của An- phông- xơ- Đô đê.