Giáo án Ngữ văn lớp 6 - Tiết 74: Bài học đường đời đầu tiên

Tiết 74 	BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
Ngày dạy: 	( Trích: Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài)	
1. Mục tiêu: Giúp HS: 
1.1. Kiến thức:
Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi .
Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột v kiu ngạo . 
- Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích .
	1.2. Kĩ năng:
 	 - Văn bản hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả .
 - Phân tích các nhân vật trong đoạn trích .
 - Vận dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết văn miêu tả .
1.3. Thái độ:
GD: Kĩ năng sống: - Tự nhận thức và xác định cách ứng xử: sống khiêm tốn, biết tôn trọng người khác.
Trọng tâm:
Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi .
Dế Mèn : một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột v kiu ngạo . 
- Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích.
- Văn bản hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả .
 - Phân tích các nhân vật trong đoạn trích .
 - Vận dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết văn miêu tả
Chuẩn bị:
3.1 Giáo viên: Đồ dùng + Phiếu A, B, C, D.
3.2 Học sinh: Bảng nhóm.
4. Tiến trình lên lớp: 
4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện: kiểm tra sĩ số.
4.2.Kiểm tra miệng: Không
4.3 Giảng bài mới:	
 Hoạt động của thầy và trò
Nội dung bài học
Hoạt động 1: Vào bài.
Chính tính kiêu căng, tự phụ của Mèn đã để lại cho Mèn bài học gì thì....
Hoạt động 2: Đọc – Tìm hiểu chú thích.
Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản.
GV gọi hs đọc lại đoạn trích” Tính...đầu tiên”
~ Tìm chi tiết miêu tả Dế Choắt.
› -Dế Choắt trạc tuổi Dế Mèn
- Người gầy gò, cánh ngắn củn, càng bè bè, râu cụt
ð Hình ảnh Dế Choắt tương phản với hình ảnh Dế Mèn.
~ Hãy tìm và nhận xét về ngôn ngữ (cách xưng hô, lời lẽ, giọng điệu) của Mèn đối với Choắt?
~ Khi Choắt thỉnh cầu giúp đỡ, Mèn đã có thái độ gì?
~ Nhận xét thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt?
~ Em có nhận xét gì về cách đối xử của Mèn đối với Choắt ?
› Coi thường Choắt
~ Ngoài những tính nết trên của Dế Mèn ta còn thấy Dế Mèn còn có tính nết gì nữa ?
› Hung hăng ngạo mạn.
~ Sau khi hát trêu chị Cốc xong Dế Mèn có hành động gì?
~ Hành động đó thể hiện tính cách gì ?
~ Khi Dế Choắt bị chị Cốc mổ thì Dế Mèn có thái độ gì ?
Hs: 
HS thảo luận: Trước cái chết thảm thương của Dế Choắt, Dế Mèn đã có suy nghĩ và thái độ gì ? Bài học ấy được nêu trong lời nói nào ?Ý nghĩa của bài học này là gì?( 4phút)
Sau đó GV gọi các nhóm lên bảng trình bày
GV nhận xét, bổ sung
Hoạt động 4: Tổng kết:
~ Tô Hoài muốn gửi gắm điều gì cho người đọc?
~ Câu chuyện hấp dẫn nhờ vào những yếu tố nào?
~ Hãy cho biết biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong truyện? Nhận xét gì về cách xây dựng hình ảnh các con vật trong truyện ?
› Mượn truyện loài vật để nói đến con người. Đặc biệt là thanh niên mới lớn, tính kiêu căng, xốc nổi
Hoạt động 5: Luyện tập
 Cho HS sắm vai
Dế Mèn, DếChoắt , Chị Cốc ở đoạn Dế Mèn trêu chị 
Gv cho hs sắm vai, chỉnh sữ ngôn ngũ và động tác cho các em
cả lớp nhận xét
I. Đọc – Tìm hiểu chú thích.
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Hình ảnh Dế Mèn.
 2. Bài học đường đời đầu tiên
a. Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt
 - Lời lẽ : đặt tên cho người láng giềng của mình là “ Choắt”
- Giọng điệu : chú mày, hếch răng xì hơi dài, lớn tiếng mắng mỏ
à Thái độ trịch thượng, khinh thường.
b. Diễn biến thái độ của Mèn trong việc trêu chị Cốc.
* Trêu chị Cốc: Với cái giọng véo von.
- Chui tọt vào hang, nằm khểnh bụng nghĩ thú vị.
à Hả hê với trò đùa nghịch tinh quái của mình
 * Chị Cốc mổ Choắt: Khiếp, nằm im thinh thít à Sợ không dám ho he.
* Choắt chết: 
 - Bàng hoàng , hối hận vì hậu quả do chính mình gây ra → ân hận và rút ra bài học đường đời đầu tiên
→ Qua lời khuyên của Choắt: “ Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ..”
- Tác hại của tính nghịch ranh, ích kỷ.
- Hống hách với kẻ yếu, hèn nhát trước kẻ mạnh. Nói và làm chỉ vì mình chứ không nghĩ đến người khác.
→ Bài học về sự ngu xuẩn của tính kiêu ngạo đã dẫn đến tội ác.
IV. Tổng kết : 
Ý nghĩa truyện:
Đoạn trích nêu lên bài học: tính kiêu căng của tuổi trẻ có thể làm hại người khác, khiến ta phải ân hận suốt đời.
Nghệ thuật:
- Kể chuyện kết hợp với miêu tả.
- Xây dựng hình tượng nhân vật Dế Mèn gần gũi với trẻ thơ.
- Sử dụng hiệu quả các phép tu từ.
- Lựa chọn lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.
V. Luyện tập. HS sắm vai.
4.4. Củng cố và luyện tập:
Nêu ý nghĩa truyện và giá trị nghệ thuật của truyện?
Ý nghĩa truyện:
Đoạn trích nêu lên bài học: tính kiêu căng của tuổi trẻ có thể làm hại người khác, khiến ta phải ân hận suốt đời.
Nghệ thuật:
- Kể chuyện kết hợp với miêu tả.
- Xây dựng hình tượng nhân vật Dế Mèn gần gũi với trẻ thơ.
- Sử dụng hiệu quả các phép tu từ.
- Lựa chọn lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc
4.5 Hướng dẫn học sinh tự học:
- Đối với bài học ở tiết học này:
+ Học bài.
+ Tìm đọc truyện Dế Mèn phiêu lưu kí.
+ Hiểu, nhớ được ý nghĩa và nghệ thuật độc đáo của văn bản “ bài học đường đời đầu tiên”
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
- Chuẩn bị : “Sông nước Cà Mau” 
+ Tả cảnh Cà Mau qua cái nhìn và cảm nhận của bé An, tác giả chú ý đến những ấn tượng gì nổi bật?
+ Những từ ngữ hình ảnh nào làm nổi bật rõ màu sắc riêng biệt của vùng đất ấy?
+ Em hình dung như thế nào về cảnh sông nước Cà Mau qua ấn tượng ban đầu của tác giả?
+ Hãy tìm những danh từ riêng trong đoạn văn?
+ Em có nhận xét gì về cách đặt tên?
+ Những địa danh đó gợi ra đặc điểm gì về thiên nhiên và cuộc sống Cà Mau?
Rút kinh nghiệm:
Nội dung:
Phương pháp:
Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học: