Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 62+63

NS ND
 TiÕt 62 
 Đọc thêm : mÑ hiÒn d¹y con
 (TruyÖn trung ®¹i)
 LuyÖn tËp kÓ chuyÖn t­ëng t­îng
A. Môc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức :
- Những hiểu biết bước đầu về Mạnh Tử.
- Những sự việc chính trong truyện.
- Ý nghĩa của truyện.
* Nắm bắt được các bước khi làm bài văn kể chuyện tưởng tượng ; xây dựng đoạn văn.
2. Kĩ năng :
- Đọc – hiểu văn bản truyện trung đại Mẹ hiền dạy con.
- Kí năng xây dựng bài lập dàn ý và viết đoạn văn cho đề kể chuyện TT.
3. Thái độ : Đề cao vai trò người mẹ trong việc dạy con, tạo môi trường sống đối với sự hình thành nhân cách cho trẻ thơ.
- Trau dồi vốn kiến thức về kiểu bài kể chuyện tưởng tượng để viết thành thạo bài văn hoàn chỉnh.
B.ChuÈn bÞ :
1. GV : §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan, vÏ tranh minh ho¹, B¶ng s¬ ®å c©m diÔn biÕn cèt truyÖn
2. HS : Soạn bài
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc :
* Bước 1 :
1. Ổn định lớp :
2. Bài cũ :
* Bước 2: Bài mới (GV thuyết trình) 
 Hoạt động GV - HS
 Kiến thức cơ bản
Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn HS về nhà đọc văn bản và nêu nội dung, nghệ thuật
GV gợi ý cho HS :
* Sù viÖc 1 : 
- B¾t ch­íc ®µo, ch«n, l¨n, khãc
mÑ – chuyÓn nhµ à gÇn chî
* Sù viÖc 2 :
Con : - B¾t ch­íc n«, nghÝch, bu«n b¸n ®iªn ®¶o.
MÑ : chuyÓn nhµ à gÇn tr­êng häc
* Sù viÖc 3 : B¾t ch­íc häc tËp lÔ phÐp
MÑ : vui lßng
* Sù viÖc 4 :
- Con : tß mß hái mÑ : Hµng xãm giÕt lînÓ lµm g× ?
- MÑ : Nãi lì lêi, söa ch÷a ngay b»ng hµnh ®éng mua thÞt cho con ¨n (lêi nãi ®i ®«i víi viÖc lµm)
* Sù viÖc 5 :
Con : Bá häc, vÒ nhµ (Thãi quen cña trÎ, ham ch¬i h¬n ham häc).
MÑ c¾t ®øt tÊm v¶i ®ang dÖt (T¹o hµnh ®éng so s¸nh ®Ó con tù rót ra bµi häc)
* KÕt qu¶ :
- Con : Häc hµnh ch¨m chØ, lín lªn thµnh thÇy M¹nh næi tiÕng ®¹i hiÒn
- MÑ : mÑ hiÒn næi tiÕng d¹y con
Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS làm đề kể chuyện tưởng tượng.
* MT : Vận dụng lí thuyết làm bài tập
* PP : Độc lập, thảo luận nhóm...
GV hướng dẫn HS làm theo nhóm. Tiến hành các bước khi làm một đề văn.
? Đề bài trên yêu cầu phải làm gì ?
GV yêu cầu HS tìm ý cơ bản.
Hoạt động 3 : Hướng dẫn HS viết đoạn văn.
* MT : Xây dựng bài văn
* PP : Độc lập, gợi mở...
GV hướng dẫn HS viết một đoạn thân bài để HS từ đó xây dựng thêm các đoạn thân bài tiếp. 
* Bước 3 : Hướng dẫn về nhà
- Về nhà viết tiếp để hoàn chỉnh bài văn kể chuyện tưởng tượng.
- Soạn bài mới.
* Luyện tập kể chuyện tưởng tượng.
- Đề bài : Tưởng tượng một kết cục mới cho truyện Sọ Dừa.
1.. Tìm hiểu đề :
- Kiểu đề : Kể chuyện tưởng tượng
- Nội dung : Tưởng tượng kết cục mới cho truyện Sọ Dừa.
2. Tìm ý :
3. Lập dàn ý :
a. Mở bài : 
- Sọ Dừa mở tiệc ăn mừng ngày đi sứ trở về.
- Tan tiệc, gọi vợ ra chào.
- Hai cô chị xấu hổ lén về và bỏ đi biệt xứ.
b. Thân bài :
- Cuộc sống của hai cô chị ở xứ lạ : buồn bã, nhớ quê hương, ân hận vì những gì đã làm và mong ngày trở lại.
- Có thể hình dung ra tâm trạng và những suy nghĩ của nhân vật như : vì sao lại đối xử không tốt với Sọ dừa khi chàng còn xấu xí, vì sao nỡ ghen tị và làm hại em út ; hiểu ra sự vị tha của Sọ Dừa đã không trừng phạt họ ; hiểu đi biệt xứ là hình phạt xứng đáng họ tự nhận nhưng chưa đủ để tâm hồn thanh thản.
- Vợ chồng Sọ Dừa đi tìm họ khắp nơi, bao tháng ngày để tha lỗi cho họ.
- Hình dung ra cnảh gặp gỡ mừng mừng tủi tủi giữa ba chị em : hai người chị xấu hổ, xin lỗi.
- Vợ chồng Sọ Dừa đón họ về, sống trên đất đai do người cha để lại. Họ trở nên chăm chỉ làm ăn và bù đắp tình cảm cho người em út. Gia đình họ trở lại hạnh phúc. Vợ chồng Sọ Dừa và con cái vẫn thường xuyên đến thăm họ.
c. Kết bài : Nêu ý nghĩa mới của kết cục mới : Cần sống có tình cảm, biết yêu thương và độ lượng, vị tha.
* Viết đoạn văn mở bài.
Ngày xửa ngày xưa, có một đôi vợ chồng già chưa có con. Ngày kia, sau khi người vợ uống nước trong một sọ dừa đã mang bầu, ít lâu sau sinh ra một cục thịt đỏ hỏn, bà đặt nó tên Sọ Dừa.
* Xây dựng đoạn thán bài :
 Chồng chết người vợ một mình nuôi SD khôn lớn. Một hôm, bà than thở với Sd rằng : « Con người ta bằng tuổi mày đã đi làm thêm giúp ích cho gia đình, còn mày chỉ biết lăn lông lốc ở nhà ». Nghe vậy SD xin đi chăn bò cho phú ông trong làng. Từ ngày Sd vào chăn bò cho phú ông, đàn bò béo lên thấy rõ. Ngày nắng cũng như ngày mưa, đàn bò đều được ăn no. Phú ông rất hài lòng với SD...
 ---------------------------------------------
NS ND	 TiÕt 63  
 TÝnh tõ vµ côm tÝnh tõ
A. Môc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức :
- Khái niệm tính từ.
+ Ý nghĩa khái quát của tính từ.
+ Đặc điểm ngữ pháp của tình từ (khả năng kết hợp của tình từ, chức vụ ngữ pháp của tình từ)
- Các loại của tình từ
+ Nghĩa của phụ ngữ trước và phụ ngữ sau trong cụm tính từ.
+ Nghĩa của cụm tính từ.
+ Chức vụ ngữ pháp của cụm tính từ.
+ Cấu tạo đầy đủ của cụm tính từ.
2. Kĩ năng :
- Nhận biết tính từ trong văn bản.
- Phân biệt itnhs từ chỉ đặc điểm tương đối và tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối.
- Sử dụng tính từ, cụm tính từ trong nói và viết.
B. ChuÈn bÞ :
1. GV : B¶ng cÊu t¹o côm tõ , B¶ng phô
2. HS : Đọc và nghiên cứu bài.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học.
* Bước 1 :
1. Ổn định lớp :
2. Bài cũ : 
? Thế nào là động từ ? Nêu hoạt động của động từ ?
? Làm bài tập 2, 3
* Bước 2 : Bài mới (GV thuyết trình)
 Hoạt động GV - HS
 Kiến thức cơn bản
Ho¹t ®éng 1 :H­íng dÉn t×m ®Æc ®iÓm cña tÝnh tõ
* MT : Hiểu K/N và đặc điểm của tính từ.
* PP : Gợi mở, phát hiện, vấn đáp
GV treo b¶ng phô cã ghi VD ë Sgk
? H·y t×m những từ ngữ chỉ về đặc điểm, tính chất, hành động, trạng thái của sự vật trong c¸c c©u sau (a, b) ?
? Qua đó, em hiểu tính từ gì ?
? Em h·y t×m mét sè tÝnh tõ chØ mµu s¾c
- Mµu s¾c : xanh, ®á, tr¾ng...
- Mïi vÞ : chua, cay...
- H×nh thể :: gµy gß, lõ ®õ, to, nhỏ, vuông, tròn, lệch, méo...
- chỉ dung lượng : nặng, nhẹ, căng, béo, gầy...
- Chỉ kích thước : dài, ngắn, cao, thấp, gần, xa...
? So s¸nh gi÷a tÝnh tõ víi ®éng tõ vÒ :
a) Kh¶ n¨ng kÕt hîp víi ®ang, ®·, sÏ, h·y, chí
b) Kh¶ n¨ng lµm vÞ ng÷ trong c©u
c) Kh¶ n¨ng lµm chñ ng÷ trong c©u
Häc sinh ®äc ghi nhí 1
Ho¹t ®éng 2 :H­íng dÉn t×m hiÓu c¸c lo¹i tÝnh tõ
* MT : Hiểu được 2 loại tính từ
* PP : Vấn đáp, phát hiện....
GV hướng dẫn HS xem lại ví dụ phần I.
? Vậy theo em có mấy loại tính từ ? 
? Em hãy lấy ví dụ cho mỗi loại : 
- đẹp, nhanh, nóng, vuông, nhỏ, thấp, thông minh, khiêm tốn, dũng cảm...(đặc điểm tương đối)
- xanh lè, đen thui, nặng trịch, thơm phức, trắng phau, riêng, chung, phải, trái, chính, phụ, chẵn, lẽ...(Đặc điểm tuyệt đối)
? TÝnh tõ nµo ë bµi tËp 1 cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ chØ møc ®é (rÊt, h¬i, l¾m, qu¸, kh¸,...)
? Tõ nµo kh«ng cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi nh÷ng tõ chØ møc ®é ?
häc sinh ®äc ghi nhí 2
Hoạt động 3 : Hướng dẫn HS vẽ mô hình.
* MT : Kết hợp với tính từ tạo thành cụm tính từ.
* PP : vấn đáp, gợi mở...
? VÏ m« h×nh cÊu t¹o cña côm tÝnh tõ in ®Ëm trong c©u
? T×m tÝnh tõ trong bé phËn tõ ng÷ ®­îc in ®Ëm trong c©u
C¸c phô ng÷ tr­íc vµ sau cña tÝnh tõ lµm râ nghÜa cho tÝnh tõ
? Häc sinh nªu m« h×nh cÊu t¹o ®Çy ®ñ cña côm tÝnh tõ - GV treo m« h×nh cÊu t¹o côm tÝnh tõ
à §äc phÇn ghi nhí 3
? Phô ng÷ tr­íc cña côm tÝnh tõ chØ ý nghÜa g× ?
? Phô ng÷ sau cña côm tÝnh tõ chØ ý nghÜa g× ?
Ho¹t ®éng IV :H­íng dÉn häc sinh luyÖn tËp
* MT : Vận dụng lí thuyết làm bài tập
HS lµm bµi tËp vµo vë bµi tËp , GV gäi mét sè HS lªn b¶ng tr×n bµy
* PP : Độc lập, gợi ý, phát hiện
* Bước 3 : H­íng dÉn häc ë nhµ :
1. Cho c¸c tÝnh tõ :
Xanh, ®á, vµng, tr¾ng, tÝm
- Ph¸t triÓn thµnh 5 côm tÝnh tõ
- §Æt thµnh c©u
2. Cã c¸c côm tÝnh tõ sau
- RÊt xanh, rÊt vµng, rÊt ®á, rÊt gÇy
- H·y to, h·y ®á, h·y xanh, ®õng vµng.
C¸c kÕt hîp tõ nµo kh«ng, khã cã thÓ x¶y ra ? V× sao
I. §Æc ®iÓm cña tÝnh tõ
1. Nhận xét ví dụ :
a) bÐ, oai
c) nh¹t, vµng hoe, vµng lÞm, vµng æi, vµng t­¬i
* Kh¸i niÖm : TÝnh tõ lµ nh÷ng tõ chØ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña sù vËt, hµnh ®éng, tr¹ng th¸i
2. §Æc ®iÓm
- Cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi : ®·, ®ang, sÏ ®Ó trë thµnh côm tÝnh tõ
- Kh¶ n¨ng kÕt hîp víi h·y, ®øng, chí rÊt h¹n chÕ
- Chøc vô ng÷ ph¸p trong c©u :
+ Lµm chñ ng÷
+ Lµm vÞ ng÷ (h¹n chÕ h¬n ®éng tõ)
* Ghi nhớ (SGK) :
II. C¸c lo¹i tÝnh tõ : 2 loại
1. Tính từ chỉ đặc điểm tương đối (có thể kết hợp với từ chỉ mức độ) : bé, oai. 
2. Tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối (không thể kết hợp với từ chỉ mức độ) : vàng hoe, vàng lịm 
* Ghi nhớ 2 (SGK) :
III. Côm tÝnh tõ
t1,t2
T1,T2
S1,S2
Vèn ®·/rÊt
Yªn tÜnh
 nhá 
s¸ng
l¹i
v»ng vÆc ë trªn kh«ng
à Nh÷ng tÝnh tõ võa t×m ®­îc trong c©u chÝnh lµ c¸c phô ng÷ cña tÝnh tõ vµ cïng víi tÝnh tõ t¹o thµnh côm tÝnh tõ.
* Ghi nhí 3( SGK) :
IV. LuyÖn tËp
Häc sinh lµm bµi tËp 1, 2, 3, 4 ë líp
Bµi 1 : C¸c côm tÝnh tõ trong 5 c©u sau : 
a, sun sun nh­ con ®Øa ,
b, chÇn chÉn nh­ c¸i ®ßn cµn , 
c, bÌ bÌ nh­ c¸i qu¹t thãc,
d, sõng s÷ng nh­ c¸i chæi sÓ cïn
Bµi 2:T¸c dông cña viÖc dïng c¸c tÝnh tõ vµ phô ng÷ trong 5 c©u trªn: 
C¸c tÝnh tõ trªn ®Òu lµ nh÷ng tõ l¸y t­îng h×nh, gîi h×nh ¶nh.
H×nh ¶nh c¸c tõ l¸y ®ã gîi ra ®Òu lµ nh÷ng sù vËt tÇm th­êng, kh«ng gióp cho viÖc nhËn thøc mét sù vËt lín lao , míi mÎ nh­ con voi
Bµi 3 : 
a, gîn sãng ªm ¶,
b, næi sãng,
c, næi sãng d÷ déi ,
d, næi sãng mï mÞt 
e, gi«ng tè kinh khñng kÐo ®Õn