Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 35 đến 38 - Năm học 2011-2012 - Nguyễn Thị Thu Hương

Tuần 10: Ngày soạn: 19 - 10 - 2010.
 Ngày dạy: 25 - 10 - 2010.	 
Tiết 37,38:	Viết bài tập làm văn số 2
A. Mục tiêu cần đạt :
1.Kiến thức :
- Một lần nữa củng cố các kiến thức về văn tự sự, biết vận dụng lí thuyết vào bài viết cụ thể, tự xây dựng 1 câu chuyện 
2.Kĩ năng: 
- Kĩ năng tự xây dựng 1 câu chuyện theo bố cục kể chuyện 
3.Thái độ: 
- ý thức cố gắng xây dựng bài kể với trình tự các sự việc phù hợp, bộc lộ rõ ý nghĩa nhất định 
B. Chuẩn bị: 
Gv: Trao đổi nhóm, ra đề .
Hs: Ôn lại văn tự sự ,giấy bút .
C. Tiến trình Dạy – Học :
ổn định 
Kiểm tra:
 Bài mới: 
I. Ma trận đề: 
Nội dung kiến thức
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Phân tích
Đánh giá
Sáng tạo
Kiến thức về kiểu VB
2
1
2
Kiến thức về viết bài tự sự
1
1
2
0,5
Tổngđiểm
3
2
3,5
0,5
0,5
0,5
II . Đề bài : 
 Kể về một lần em mắc lỗi ( bỏ học, nói dối, không làm bài )
III. Yêu cầu – Biểu điểm: 
Yêu cầu :
-Viết được 1bài văn kể chuyện hoàn chỉnh theo bố cục 3 phần : Mở bài .thân bài ,kết bài 
- Chọn ngôi kể : “tôi”hoặc “em”.
 - Mở bài : Giới thiệu về mình và câu chuyện định kể hoặc nêu sự việc mở đầu .
 -Thân bài : Tập trung vào nêu lỗi mình đã mắc phải .Có thể lần lượt kể:
 + Từng sự việc diễn ra.
 + Tập trung làm nổi bật sự việc chính .
 + Suy nghĩ về lỗi mình mắc phải.
Kết bài : Nêu được sự việc kết thúc, cảm nghĩ của bản thân.
2.Biểu điểm :
- Điểm 8,9,10: + Đáp ứng đủ các yêu cầu trên .
 + Diễn đạt lưu loát ,viết sạch ,đẹp .
 + Bài viết hay, làm nổi bật sự việc kể .
- Điểm 5,6,7: + đáp ứng đủ các yêu cầu cơ bản trên .
 + Đảm bảo đủ nội dung .
 + Sử dụng đúng ngôi kể ,thứ tự kể .
 + Mắc ít lỗi chính tả ,bố cục rõ ràng.
- Điểm 3- 4: + Bài viết quá sơ sài ,chưa làm bật nội dung .
 + Bố cục không khoa học.
 + Mắc nhiều lỗi chính tả, lỗi diễn đạt 
 + Chữ viết quá xấu ,trình bày bẩn .
- Điểm 2 - 0: + Không nắm được kiến thức về văn tự sự.
 + Không xác định được yêu cầu của đề bài.
 + ý thức học và làm bài kém.
4. Củng cố: 
 - Thu bài ,nhận xét giờ kiểm tra.
5. Hướng dẫn :
 - Ôn lại văn tự sự .
Chuẩn bị luyện nói kể chuyện 
Soạn vb: “ ếch ngồi đáy giếng”
Tiết 35: Ngày soạn: 15 - 10 - 2011.
 Ngày dạy: 22 - 10 - 2011
 Văn bản:
ếch ngồi đáy giếng 
(Truyện ngụ ngôn).
A. Mục tiêu bài học:
1.Kiến thức: 
- Hiểu thế nào là truyện ngụ ngôn . Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số nét nghệ thuật đặc sắc của của truyện:mượn loài vật để nói chuyện con người,ấn bài học triết lí:tình huống bất ngờ,hài hước,độc đáo.
-Đặc điểm nhân vật, sự kiện cốt truyện trong 1 tác phẩm ngụ ngôn.
2.Kĩ năng:
-Đọc -hiểu văn bản truyện ngụ ngôn.
- Biết liên hệ các truyện với những tình huống hòan cảnh thực tế
-Kể được truyện.
3.Thái độ: 
- Qua ý nghĩa câu chuyện rút ra bài học cho bản thân
B. Chuẩn bị:
- Gv: Soạn giáo án 
- Hs: Đọc văn bản trả lời câu hỏi .
C.Phương pháp và kĩ thuật dạy học:vấn đáp,thuyết trình,đọc sáng tạo,thực hành,động não.
D.Tiến trình lên lớp:
1. ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Em có nhận xét gì về kết thúc truyện: Ông lão đánh cá và con cá vàng ?
- Câu chuyện cổ tích có đặc điểm gì ? (HS nêu đặc điểm chung)
GV giới thiệu vào bài: Các câu truyện cổ tích đều gợi ra thế giới lung linh huyền ảo đầy hấp dẫn, lí thú nhưng chúng ta phải chia tay với thế giới cổ tích để chuyển sang một thế giới mới: Truyện ngụ ngôn. Vậy truyện ngụ ngôn là gì ? Truyện có đặc điểm và giá trị như thế nào ?
3. Bài mới:
hoạt động của thày và trò
* Hoạt động 1: Giới thiệu chung.
- Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp
? ở tiểu học các em đã được đọc truyện ngụ ngôn nào? Em hãy kể một số truyện mà em biết ?
HS liệt kê - GV tóm lại.
- Nêu hiểu biết của em về truyện ngụ ngôn ?
Nhân vật thường là ai ? Có gì khác cổ tích ?
? ý nghĩa truyện ?
* Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản.
- - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, đọc sáng tạo....
Đọc: GV đọc 1 lần: chú ý đọc chậm bình tĩnh, xen chút hài ước, kín đáo.
- HS đọc chú ý giọng điệu
- GV nhận xét: chú ý giọng điệu là chính.
? Truyện được kể theo ngôi thứ mấy ? Nhân vật chính là ai ?
? Cách sống của nhân vật chính trong truyện có gì đặc biệt ?
?Những chi tiết ấy phản ánh môi trường sống của ếch như thế nào ?
Môi trường, thế giới sống của ếch rất nhỏ bé. ếch chưa bao giờ biết thêm một môi trường, một thế giới khác, cuộc sống đơn điệu, tẻ nhạt.
? ếch nhìn thế giới và vạn vật xung quanh như thế nào ?
Tầm nhìn thế giới và sự vật xung quanh của nó nhỏ bé, hạn hẹp, nó ít hiểu biết, một sự ít hiểu biết kéo dài "lâu ngày". Chỉ ngồi dưới đáy giếng nhìn lên bầu trời tưởng bầu trời chỉ bằng chiếc vung, còn nó thì oai như một vị chúa tể.
?Suy nghĩ, cách nhìn nhận của ếch như thế đúng hay sai ?
HS bàn luận
Dg: thế giới, môi trường tự nhiên rộng lớn vô cùng nhưng ếch coi trời bằng vung à quá sai lầm àTừ chỗ coi trời bằng vung, còn mình là nhất à ếch ngông cuồng ngạo mạn một cách lố bịch à cái lố bịch của kẻ không biết mình, biết người.
? Qua đó em hiểu ếch có tính cách như thế nào ?
? Truyện gì đã xảy ra với ếch ?
GV giới thiệu cái giếng ếch sống: thường ở cánh đồng hay có giếng đất khi mưa nước dềnh lên tràn bờ à ếch ngồi ra ngoài giếng.
? Khi được ra thế giới bên ngoài rộng lớn, môi trường sống thay đổi nhưng tính cách của ếch có thay đổi không ? lấy dẫn chứng minh hoạ ?
- Môi trường sống thay đổi, thế giới vạn vật xung quanh rộng lớn. Nhưng tính cách của ếch không thay đổi nó vẫn nghênh ngang đi lại nhâng nháo đưa mắt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý xung quanh.
?Nên đã dẫn đến hậu quả như thế nào ?
?Theo em ếch chết vì nguyên nhân nào ?
Có người cho rằng do cơn mưa có đúng không 
HS bàn luận.
Dg: Trời mưa to, nước trong giếng dềnh lên, tràn bờ đưa ếch ra ngoài chỉ là hoàn cảnh không phải là nguyên nhân. Nguyên nhân của kết cục bi thảm là sự kiêu ngạo, chủ quan của ếch.
?Truyện giúp ta rút ra bài học gì ? ý nghĩa của bài học đó ?
(Ngụ ý của truyện)
Dù trong môi trường, hoàn cảnh sống có giới hạn, khó khăn vẫn phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình, biết nhìn xa trông rộng, không được chủ quan, kiêu ngạo, coi thường những đối tượng xung quanh
Ngụ ý của truyện - hiểu theo nghĩa bóng.
? Qua truyện, em có nhận xét gì về nghệ thuật xây dựng truyện ngụ ngôn của tác giả ?
- Nhân hoá: ếch như con người (dẫn chứng)
- Kết thúc bất ngờ.
? Truyện kể có ngụ ý gì ?(động não)
- Nghĩa bóng là nghĩa gửi gắm sâu kín trong câu chuyện thường được diễn đạt bằng bài học.
- Nghĩa bóng là nghĩa gián tiếp nhưng là mục đích chính của tác giả-tác giả mượn câu chuyện kể để thể hiện điều muốn nói một cách bóng bẩy, kín đáo
* Hoạt động 3: Luyện tập.
- Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình.,
thực hành...
nội dung cần đạt
I. Giới thiệu chung 
- Truyện ngụ ngôn là truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần.
- Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người.
=> Nhằm khuyên nhủ, răn dạy người từ bài học nào đó trong cuộc sống.
II. Đọc, hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích:
3. Phân tích: 
a,Chú ếch
- Sống lâu ngày trong giếng
- Sống cùng các loài nhỏ bé
- Thường kêu ồm ộp à một số loài nhỏ bé sợ.
- Môi trường, thế giới sống của ếch nhỏ bé, chật hẹp, đơn giản.
Tự coi mình là chúa tể nhìn bầu trời chỉ bé bằng miệng giếng à chiếc vung
- Nó à vị chúa tể à hiểu biết hạn hẹp nhưng lại huênh hoang.
à Kiêu căng ngạn mạn, chủ quan thành thói quen.
- Trời mưa to ếch ta ra ngoài.
Quen thói: nghênh ngang, nhâng nháo chả thèm để ý đến xung quanh.
- Trâu đi qua giẫm bẹp .
b,Bài học: Phê phán những kẻ hiểu biết cận hẹp, huênh hoang. Khuyên con người ta phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được chủ quan kiêu ngạo.
c,Tổng kết: 
- Nghệ thuật nhân hoá, kết thúc bất ngờ, kết cấu truyện ngắn gọn, mượn truyện loài vật để nhằm khuyên răn con người.
- Nội dung bài học rút ra nhẹ nhàng, sâu sắc.
III. Luyện tập 
?Tìm những thành ngữ ,tục ngữ có liên quan đến câu chuyện ?
- ''Coi trời bằng vung''
- Đi một ngày đàng học một sàng khôn
- ở nhà nhất mẹ nhì con ra ngoài mới biết .
B ài tập 1( 101): gạch chân
Câu1: ếch cứ tưởng ..( nội dung khái quát)
Câu2: Nói chả thèm để ý
Đó là 2 câu quan trọng nhất vì chúng thể hiện rõ nhất bài học ngụ ngôn- chủ đề của truyện.
4. Củng cố: 
 - Mục đích của truyện ngụ ngôn là ?
5. Hướng dẫn về nhà:
 - Học bài nắm nội dung ,nghệ thuật 
- Soạn vb :"Thầy bói xem voi
-Chuẩn bị cho bài viết tập làm văn số 2 .
................................................................................................
Tiết 36: Ngày soạn: 17- 10 - 2011.
Ngày dạy: 24 - 10 - 2011.
 Văn bản
thầy bói xem voi ( truyện ngụ ngôn)
A. Mục tiêu cần đạt : 
1.Kiến thức: 
- Hiểu được định nghĩa của truyện ngụ ngôn 
-.Hiểu nội dung, ý nghĩa của truyện và một số nghệ thuật đặc sắc nhằm khuyên răn người đời .-Biết liên hệ truyện với những tình huống thích hợp .
2.Kĩ năng: 
- Rèn luyện kỹ năng kể chuyện
3.Thái độ: 
- HS có ý thức liên hệ với các truyện với những tình huống hoàn cảnh thực tế phù hợp 
-Biết ứng xử khéo léo trong cuộc sống.
B. Chuẩn bị : 
 - GV: Soạn giáo án, đọc tài liệu 
- Hs: Đọc văn bản trả lời câu hỏi.
C. Phương pháp và kĩ thUậT DạY HọC:VấN ĐáP,PHÂN TíCH,THảO LUậN.
d.tIếN TRìNH LÊN LớP:
1. Tổ chức:
2. Kiểm tra:
- Kể tóm tắt truyện "ếch ngồi đáy giếng.", nêu bài học ?
- Thế nào là truyện ngụ ngôn ? Giải thích thành ngữ "ếch ngồi đáy giếng."
3. Bài mới:
hoạt động của thày và trò
* Hoạt động 1: Đọc hiểu văn bản..
- Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, đọc sáng tạo....
- Giáo viên đọc - hướng dẫn cách đọc
chú ý: thể hiện giọng từng thầy bói khác nhau nhưng thầy nào cũng hết sức quả quyết, đầy tự tin, hăm hở và mạnh mẽ.
- Học sinh đọc.
- Nêu bố cục của truyện ?
Đ1: Từ đầusờ đuôi
Đ2: Đoạn năm thầysể cùn
Đ3: còn lại
Học sinh đọc đoạn 1: Nêu nội dung
 ? Qua lời giới thiệu chúng ta được biết đặc điểm chung của 5 ông thầy bói trong truyện này là gì ?
à người mù - thích xem - muốn nhìn bằng mắt trong khi mất không còn khả năng nhìn à con voi quen thuộc mà không biết.
? Qua đó tác giả dân gian đã bộc lộ thái độ gì đối với năm ông thầy bói ?
?Nx cách mở truyện?
? Nêu cách các thầy bói xem voi và phán voi. Thái độ của các thầy bói khi phán như thế nào ?
- Mỗi thầy sờ một bộ phận của con voi.
- Trong cuộc họp bàn ai cũng hăm hở nhận xét và cực lực phản bác ý kiến của người khác.
"Không phải ! đâu có ! ai bảo ? không đúng ! Tưởng thế nào"
à Kiểu câu phủ định triệt để được sử dụng liên tiếp.
à Cuộc tranh cãi, khẩu chiến gay gắt bất phân thắng bại, chẳng ai chịu ai, vì ai cũng cả quyết, chỉ có mình mới là người duy nhất đúng.
? Thái độ của mỗi thầy qua lời nhận định đó như thế nào ?(PHÂN TíCH)
(Các thầy đều biết nhấn mạnh nhận xét của mình thông qua việc dùng những từ ngữ có tính chất biểu cảm cao)
?Theo em có thầy nào đúng không ? Vì sao ? Sai lầm của họ là ở chỗ nào ?
- Không thầy nào núi đúng vì mỗi thầy chỉ sờ một bộ phận để nói cái toàn thể à nhận xét vội vã.
?Có ý kiến cho rằng các thầy nhận xét đều đúng. Theo em ý kiến đó có đúng không ? Vì sao ?
Cả năm thầy đều đúng nhưng chỉ đúng với từng bộ phận của cơ thể con voi ở phương diện này có thể nói từng thầy nhận xét đều rất đúng, rất cụ thể những hình ảnh được miêu tả đầy ấn tượng với những so sánh:
"Sừng sững như cái cột đình"
"Sun sun như con đỉa"
"To, mỏng như cái quạt nan"
Là chính xác không có gì để bàn cãi.
à Cả năm thầy đều sai hình dáng coi voi.
Vậy theo em nguyên nhân nào dẫn tới sai lầm đó ?
?Kết cục câu chuyện như thế nào ?
?Em có nhận xét gì về cách kết truyện ?
 (THảO LUậN)
?Cách kết truyện như vậy có hợp lí không ?
?Vậy bài học triết lí rút ra từ truyện ngụ ngôn này là gì ?
- Chế giễu
- Muốn hiểu đúng và đầy đủ bất cứ một sự vật, sự việc gì. chúng ta phải xem xét, nhận xét, đánh giá một cách thận trọng, toàn diện bằng nhiều giác quan, tổng hợp ý kiến của nhiều người.
học sinh đọc ghi nhớ.
?Cái thú vị và khéo đặt truyện là ở chỗ nào ?
- Chọn 5 ông thầy bói (vốn giỏi đoán mò) cùng xem con voi to lớn.
Giáo viên giúp học sinh giải thích thành ngữ"thầy bói xem voi" và tổng kết bài.
nội dung cần đạt
I. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc:
2. Chú thích
3. Bố cục
- Các thầy bói cùng xem voi.
- Họp nhau bàn luận, tranh cãi.
- Kết cục tức cười.
4. Phân tích
a. Mở truyện:
Giới thiệu: Năm thầy bói mù muốn xem voi à xem bằng tay "sờ" voi
- Giễu cợt, phê phán 
à ngắn gọn, buồn cười, hấp dẫn.
b. Phát triển truyện
- Cả năm thầy đều được xem voi.
- Xem tận tay, sờ tận nơi.
+ Thầy sờ vòi
+ Thầy sờ ngà
+ Thầy sờ tai
+ Thầy sờ chân
+ Thầy sờ đuôi
- Mỗi thầy sờ một bộ phận.
- Thầy nào cũng khẳng định mình đúng.
- Nhận thức chủ quan các thầy đã phủ định ý kiến người khác khăng khăng cho mình là đúng
- Do mắt kém, do nhận thức về bộ phận lại đưa ra lết luận toàn bộ
c. Kết truyện:
Không thầy nào chịu thầy nào à đánh nhau à kết thúc hợp lí buồn cười.
Bài học: 
- Chế giễu cách xem và phán voi của hên người ta: muốn hiểu biết sự vật, sự việc phải xem xét chúng một cách toàn diện; thận trọng bằng nhiều giác quan.
* Ghi nhớ: sgk
* Hoạt động 2: Luyện tập..
- Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình...
Bài tập 1: Kể một ví dụ của em hoặc của bạn về những trường hợp mà em hoặc các bạn đã nhận định, đánh giá sự vật hay con người một cách sai lầm theo kiểu "Thầy bói xem voi" và hậu quả của những đánh giá sai lầm này ?
Bài tập 2: Giải thích thành ngữ "Thầy bói xem voi" Tìm một vài thành ngữ tương tự ?
VD; Thấy cây, chẳng thấy rừng.
Bài tập 3: Bài học em tự rút ra qua bài học này là gì ?
- Bài học rút ra về cách nhìn, phương pháp tư duy, đánh giá sự vật, sự việc.
- Muốn hiểu đúng, đủ sự vật, sự việc gì cũng cần phải xem xét, nhận xét, đánh giá một cách thận trọng, khách quan, toàn diện.
4. Củng cố 
? Nêu ý nghĩa truyện Thầy bói xem voi 
Cách xem voi và lời nhận xét về voi của các thầy bói có điểm gì giống ?
5. Hướng dẫn:
 - Nắm đặc điểm truyện ngụ ngôn.
 - Kể tóm tắt các truyện.
 - Nắm được ý nghĩa - rút ra bài học cho bản thân.
 - Chuẩn bị : Danh từ ( tiếp )