Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 31: Cây bút thần (Tiếp) - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 
Ngày giảng: 
 Ngữ văn Bài 8 
 Tiết 31 : cây bút thần ( tiếp)
I. Mục tiêu bài học.
 1 Kiến thức: Những nét chính về nội dung, nghệ thuật . Đề cao tài năng và trí thông minh của con người , nghệ thuật phục vụ đời sống chứ không phải phục vụ cho lòng tham và sự ích kỷ của con người và ý nghĩa của truyện.
 2 Kỹ năng : Đọc diễn cảm , kể sáng tạo, kĩ năng tìm hiểu phân tích chi tiết nghệ thuật tiêu biểu của truyện cổ tích.
 3 Thái độ: Có ý thức kiên trì, lòng say mê trong công việc, trong học tập để đạt được những thành công .
 II Chuẩn bị .
 1 .Giáo viên:
 2. Học sinh : Bài soạn ở nhà 
 III Phương pháp 
 Thuyết trình,thảo luận nhóm, vấn đáp
 IV. Các bước dạy học 
 1.ổn định 
 2.Kiểm tra đầu giờ : Hoàn cảnh của Mã Lương , mơ ước của em là gì ?
 3.Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học:
Khởi động: Em ước ao có 1 cây bút để vẽ.Vậy mơ ước của em đã trở thành hiện thực và từ khi có cây bút em đã làm những gì phục vụ ai và trừng trị kẻ nào , ta học bài hôm nay
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Thời gian
Nội dung
Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản.
Mục tiêu: Những nét chính về nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của truyện.
GV giảng tiếp theo tiết 1
H: Có cây bút thần trong tay ML đã làm gì?
- Em vẽ cho người nghèo khổ.
GV: Treo tranh
H: Nhìn vào tranh minh hoạ em thấy Mã Lương vẽ những gì?
- Cây, đèn, thùng, ( DT) đó là những vật dụng dùng trong sản xuất và sinh hoạt .
H: Tại sao Mã Lương không vẽ thóc, lúa vàng bạc cho họ mà lại vẽ những vật dụng dùng sản xuất?
- Mã Lương không vẽ của cải vật chất có sẵn cho vọi người hưởng thụ mà vẽ các phương tiện cần thiết để phục vụ đời sống, phục vụ sản xuất .
GV: - Cú ý nghĩa sõu sắc: con người cú lao động " cú hưởng thụ
GV mở rộng:Tục ngữ cú cõu: 
 Cú làm thỡ mới cú ăn
 Khụng dưng ai dễ đem phần đến cho
Tài năng phải có ích, phải phục vụ đúng mục đích, không phải là 1 sự ban phát vô bổ, Mã Lương vẽ những công cụ hữu ích cho mọi nhà để từ những công cụ đó họ làm ra những công cụ hữu ích. Với cây bút thần trong tay Mã Lương đã đem tài năng và sự thần kì của cây bút để phục vụ nhân dân, phục vụ chính nghĩa . Còn đối với bọn địa chủ tham lam ,độc ác Mã Lương đã làm gì đối với chúng?
HS: Đọc đoạn tiếp -> lớp sóng hung dữ. 
H: Qua đoạn văn em thấy Mã Lương dùng bút thần chống lại bọn người nào?
- Chống lại bọn địa chủ, vua quan.
H: Tìm những chi tiết cho thấy bản chất , tính cách của bọn địa chủ, vua?
- Địa chủ bắt Mã Lương vẽ theo ý muốn của hắn ..
Vua tàn ác với dân, tham lam, tàn bạo.
H: Mã Lương đã vẽ những gì cho bọn chúng?
- Đối với tên địa chủ không vẽ bất cứ 1 thứ gì, cuối cùng em vẽ 1 tên kết liễu cuộc đời hắn.
H : Cuối cùng em vẽ co nhà vua nhưng gì?
- Vẽ dông tố nhấn chìm thuyền nhà vua.
H: Nhận xét gì về sự trừng trị của Mã Lương?
- Mã Lương sử dụng cây bút thần như 1thứ vũ khí lợi hại 
H: Tất cả hành động của Mã lương nói lên điều gì?
-Tài năng phải sử dụng đúng mụcđích,phục vụ chính nghĩa, chống lại sự áp bức bất công. Cuộc đời Mã Lương diễn biến từ thấp đến cao.Từ chỗ Mã Lương không vẽ bất cứ 1 thứ gì cho tên địa chủ đến vẽ ngược hẳn ý muốn của vua
Từ chỗ Mã Lương vẽ cung tên trừng trị một kẻ ác để thoát thân đến chỗ trừng trị một kẻ ác lớn nhất . 
H: Qua phõn tớch trờn em thấy Mó Lương là người như thế nào?
H: Em có nhận xét gì về lời văn của tác giả dân gian?
- Lời kể cuốn hút, hấp dẫn bằng những chi tiết đặc sắc; Mã Lương không chết đói mà ngồi bên lò sưởi ăn bánh 
Các sự việc dồn dập, bất ngờ gây hứng thú cho người đọc .
GV: Thần ở cây bút chỉ phục vụ người lương thiện ,phục cụ chính nghĩa ( Mã lương vẽ thang để thoát khỏi nhà địa chủ ,nhưng khi tên địa chủ trèo lên thang thì thang biến mất) 
H: TS chỉ có trong tay ML bút thần mới phát huy hết tác dụng?
 TL 3p
 GV nhận xét
- ML Là 1 người nghệ sĩ chân chính hết lòng yêu thương những người nghèo khổ , em vẽ với mục đích chân chính.
HS đoạn đoạn cuối.
H: Kết thúc truyện như thế nào ? Nhận xét về cách kết thúc ?
- Kết thúc mờ ảo
+ Không biết ML đi đâu
+ Có người nói ML trở về quê
+ Có người nói ML đi khắp
-> ý nghĩa: gợi nghĩ đến còn mãi và khẳng định ML cùng với nghệ thuật của cậu mãi mãi thuộc về nhân dân.
H: Theo em chi tiết nào lý thỳ và gợi cảm nhất trong truyện? Vỡ sao?
- Hỡnh ảnh cõy bỳt
+ Là phần thưởng xứng đỏng cho Mó Lương
+ Cú những khả năng kỡ diệu
+ Chỉ cú ớch khi trong tay Mó Lương
+ Chỉ thực hiện điều cụng lý giỳp đỡ người nghốo, trừng trị kẻ độc ỏc, tham lam
H: í nghĩa của truyện?
HS: Thảo luận nhóm (3ph)
- Quan niệm của nhõn dõn về cụng lý xó hội.
- Khẳng định tài năng phải phục vụ nhõn dõn, phục vụ chớnh quyền
- Khẳng định nghệ thuật chõn chớnh thuộc về nhõn dõn, về những người tốt bụng, cú tài và khổ cụng luyện tập
- Ước mơ, niềm tin về những khả năng kỡ diờụ của con người
Hoạt động 4 : Hướng dẫn tổng kết ghi nhớ: 
Mục tiêu: HS khái quát bài rút ra nội dung ghi nhớ 
Qua phần tìm hiểu văn bản, hãy nêu cảm nhận của mình về nghệ thuật, nội dung và ý nghĩa của văn bản?
HS đọc ghi nhớ.
-> GVkhắc sâu
Hoạt động 5: Hướng dẫn luyện tập:
Mục tiêu: HS làm các bài tập củng cố lý thuyết 
HS diễn cảm truyện 
Về nhà tập kể giờ sau kiểm tra 
H: Trong truyền thuyết,cổ tích thường kể theo ngôi kể thứ mấy? vì sao?
( Vì mang tính khách quan khi kể , thể hịên được thái độ đánh giá của người đọc , kể được bao quát nhiều sự việc )
27ph
3ph
5ph
III. Tìm hiểu văn bản ( tiếp)
1. Mã Lương và cây bút thần.
2. Vẽ cho người nghèo khổ
- Em vẽ cho người nghèo khổ : cày, đèn, thùng.
-> Đó là vật dụng dùng sản xuất, sinh hoạt, Mã Lương đã đem tài năng phục vụ nhân dân.
-> Tài năng của ML phục vụ đúng mục đích, phục vụ nhân dân.
3. Chống lại bọn địa chủ ,vua quan.
- Địa chủ :Bắt Mã Lương vẽ theo ý muốn của hắn ,dụ dỗ ,doạ nạt giết Mã Lương cướp cây bút thần.
- Vua: tàn ác với dân, dụ dỗ doạ nạt nhốt Mã Lương vào ngục tối (tham lam tàn ác)
* Mã Lương dùng bút thần chống lại địa chủ ,vua quan.
+ Vẽ cung tên, kết liễu tên địa chủ .
-Vua:
+ Vẽ rồng -> cúc ghẻ
+ Vẽ phượng -> gà trụi lụng
+ Nỳi vàng -> nỳi đỏ lớn
+ Thỏi vàng -> móng xà
+ Vẽ dông tố nhấn chìm thuyền nhà vua.
- Mã Lương đã sử dụng cây bút thần như 1 thứ vũ khí lợi hại chống lại để trừng trị cái ác, cái tàn bạo.
- Mó Lương là người khảng khỏi, thụng minh, mưu trớ, dũng cảm
-> Tài năng phải sử dụng đúng mục đích, phục vụ chính nghĩa, chống lại sự áp bức bất công .
- Kết thúc truyện có phần mờ ảo
->khẳng định. Mã Lương cùng với nghệ thuật của cậu mãi mãi thuộc về nhân dân.thuộc về chính nghĩa.
4. Hỡnh ảnh cõy bỳt thần:
- Cựng với khả năng kỡ diệu, lý thỳ. Cõy bỳt thần cũn thể hiện ước mơ cụng lý va khả năng kỡ diệu của con người.
IV. Ghi nhớ: (SGK T85)
V. Luyện tập:
1Bài tập 1: 
Kể diễn cảm 
2. Bài tập 2:
Các truyện cổ tích kể theo ngôi kể thứ 3.
 4. Củng cố hướng dẫn học ở nhà (2ph)
 Mã Lương có tài năng gì ? Mơ ước của em là gì ?
 Khi có bút thần trong tay tại sao em không vẽ cho mình mà lại phục vụ nhân dân?
 Mã Lương đã trừng trị kẻ tham lam độc ác như thế nào ? ý nghĩa của truyện . 
 Về ôn học bài và chuẩn bị bài : Ông lão đánh cá và con cá vàng 
 Tìm hiểu : Ông lão bắt được cá trong hoàn cảnh nào ? 
 Ông lão ra biển mấy lần , thái độ của biển ra sao