Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 20: Lời văn, đoạn văn tự sự

Tiết 20 : LỜI VĂN, ĐOẠN VĂN TỰ SỰ
A/ Mục tiêu bài học :
Giúp hs :
Nắm được hình thức lời văn kể người, kể việc, chủ đề và liên kết trong đoạn văn.
Xây dựng, nhận ra các hình thức, kiểu câu thường dùng trong đoạn văn .
B/ Kiến thức trọng tâm :
Giúp hs :
Biết cách xây dựng đoạn văn .
C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy-học :
1/ Oån định lớp
2/ Kiểm tra bài cũ
	- Nêu cách làm bài văn tự sự?
3/ Dạy và học bài mới
Vào bài : trong các truyện truyền thuyết đã học, 2 yếu tố quan trọng nhất là nhân vật và sự việc. Mà truyền thuyết chính là những văn bản tự sự. Vậy, nhân vật và sự việc được giới thiệu trong lời văn và đoạn văn như thế nào? Tiết học hôm nay sẽ giúp chúng ta giải đáp điều đó.
Hoạt động của thầy
Gv: cho hs đọc đoạn 1sgk/ 58
Hỏi: đoạn 1 gồm mấy câu, giới thiệu những nhân vật nào?
Hỏi: câu thứ 2 nói về điều gì?
Hỏi: em có nhận xét gì qua cách giới thiệu trên?
Gv: cho hs đọc đoạn 2 sgk/ 58
Hỏi: Đoạn văn gồm mấy câu?
Hỏi: Câu 1 giới thiệu điều gì?
Hỏi: Câu nào giới thiệu về sơn tinh? Câu nào giới thiệu về thủy tinh?
Hỏi: Câu 6 làm gì?
Hỏi: Tác giả giới thiệu điều gì ở 2 nhân vật này?
Hỏi: Thứ tự các câu văn này giới thiệu về ai?
Hỏi: Em có nhận xét gì về thứ tự của những câu trên?
Hỏi: Chúng ta có thể đảo lộn trật tự chúng được hay ko?
Hỏi: Câu văn giới thiệu nhân vật trên đây thường dùng những từ gì, cụm từ gì?
Hỏi: Những kiểu câu nào thường dùng để giới thiệu nhân vật trong văn tự sự?
Hỏi: Trong văn tự sự, yếu tố nhân vật giữ vai trò như thế nào?
Gv: cho hs đọc đoạn 3 sgk/59
Hỏi : Từ loại gì chỉ hành động của người hay vật?
Hỏi: Đoạn văn trên dùng những từ ngữ gì để chỉ hành động của nhân vật? Hãy gạch chân dưới những từ chỉ hành động đó?
Hỏi: Các hành động được kể theo thứ tự nào?
Hỏi: Hành động ấy đem lại kết quả gì?
Hỏi: Vậy, khi kể việc phải kể như thế nào?
Hỏi: Văn tự sự chủ yếu kể gì? Kể người như thế nào, kể việc ra sao?
Chuyển: còn về đoạn văn như thế nào, chúng ta sang phần 3.
Hỏi: Mỗi đoạn biểu đạt ý chính gì? Hãy gạch dưới những câu văn biểu đạt ý chính đó? 
Hỏi: Vậy, trong từng trường hợp, em hãy xác định đâu là câu có ý quan trọng nhất?
Hỏi: Hãy nhận xét mối quan hệ giữa chúng?
Gv: như các em đã thấy, mối quan hệ giữa chúng rất chặt chẽ từ việc giới thiệu nhân vật, lai lịch, tài năng -> sự việc, hành động, kết quả. Do đó, mỗi đoạn văn có nhiều câu diễn đạt 1 ý chính và các câu trong đoạn văn kết hợp làm nổi rõ ý chính ấy.
Hỏi: Thế nào là câu chủ đề?
Gv: hướng dẫn hs làm phần luyện tập.
Hoạt động của trò
- 2 câu: giới thiệu hùng vương và mị nương
- tình cảm và nguyện vọng của vua hùng dành cho mị nương
- 6 câu
- sơn tinh thủy tinh
-> sắp xếp theo thứ tự chặt chẽ, liên kết mạch lạc, hợp lý.
- là, có
- người ta gọi chàng là
- ngày xưa, đời xưa, hùng vương thứ 18 
- quan trọng, cơ bản dù là trong truyện ngắn hay dài.
-> động từ
- lấy được, nổi giận, hô, gọi , dâng, đem , ngập, nổi
-> thành phong châu.. => hiện tượng lũ lụt.
Cho hs đọc ghi nhớ 1 sgk/ 59
Hs đọc lại đoạn 1, 2, ,3.
=> có quan hệ chặt chẽ, có trước có sau => thứ tự hợp lý.
Cho hs đọc ghi nhớ 2 sgk/59
Làm bài tập theo sự hướng dẫn của gv.
Ghi bảng
I/ Tìm hiểu bài
1/ Lời văn giới thiệu nhân vật
* Đoạn 1: 
- Giới thiệu nhân vật Hùng Vương và Mị Nương.
- Tình cảm và nguyện vọng của vua Hùng.
=> cách giới thiệu có hàm ý đề cao, khẳng định.
* Đoạn 2:
- Giới thiệu chung (1).
- Giới thiệu Sơn Tinh (2), (3).
- Giới thiệu Thủy Tinh (4), (5).
- Kết lại tài năng của 2 nhân vật (6).
=> cách giới thiệu ngang nhau.
2/ Lời văn kể sự việc
* Đoạn 3:
- Hành động của nhân vật (1), (2).
- Kết quả (3).
=> có việc làm, có kết quả, có sự thay đổi.
3/ Đoạn văn
Đoạn
Ýù Chính
Câu chủ đề
Câu phụ
1
2
3
Vua Hùng kén rể
Có 2 người tới cầu hôn
Thủy Tinh dâng nươcù đánh Sơn Tinh
1
1
1
2
2, 3, 4, 5,6
2,3
II/ Bài học
Ghi nhớ sgk/ 59
III/ Luyện tập
1/ 
- (a): kể việc chăn bò rất giỏi của sọ dừa.
- (b): kể việc 3 cô con gái thay phiên đưa cơm cho sọ dừa và thái độ của cô út đối với chàng.
- (c): kể việc cô gái tính còn trẻ con.
2/ (b) đúng vì hợp lý, hợp logic.
Dặn dò :
- Học ghi nhớ sgk /59.