Giáo án Ngữ văn 6 tiết 125, 126 Văn bản: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

 Tiết 125-126: Văn bản: bức thư của thủ lĩnh da đỏ
A. Mục tiêu cần đạt: 
 Giúp học sinh cảm nhận được:
Con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, phải chăm lo bảo vệ mạng sống của chính mình.
Tình yêu thiên nhiên, yêu đất nước mãnh liệt của người da đỏ.
B. Tiến trình lên lớp:
Bài cũ: Vì sao nói cầu Long Biên là một chứng nhân lịch sử?
Bài mới:
- GV hướng dẫn HS đọc văn bản.
- Đọc và giải nghĩa từ khó.
? Bức thư có bố cục như thế nào?
- HS đọc lại đoạn 1.
? Trong kí ức của người da đỏ luôn hiện lên những điều tốt đẹp nhất, đó là những điều gì?
? Tại sao vị thủ lĩnh da đỏ nói rằng đó là những điều thiêng liêng?
? Những điều thiêng liêng đó phản ánh cách sống như thế nào của người da đỏ?
? Nhận xét cách trình bày trong đoạn văn trên? Có tác dụng như thế nào?
- HS đọc tiếp đoạn 2.
? Người da đỏ đã lo lắng điều gì trước khi bán đất cho người da trắng?
? Những lo âu đó đã được thủ lĩnh da đỏ bày tỏ như thế nào?
? Những lo âu đó đã phản ánh sự đối lập nào giữa cách sống của người da trắng với cách sống của người da đỏ?
? Đoạn văn đã lôi cuốn người đọc bởi các biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng?
? Những lo âu về đất đai môi trường tự nhiên bị xâm hại cho em hiểu gì về cách sống của người da đỏ?
- HS đọc phần cuối.
? Những lời kiến nghị nào được nhắc tới ở phần cuối bức thư của thủ lĩnh da đỏ?
? Em hiểu gì về câu nói: Đất là Mẹ?
? Nhận xét giọng điệu trong đoạn thư cuối?
? Tại sao người viết thay đổi giọng điệu như thế?
? Theo em Bức thư của thủ lĩnh da đỏ quan tâm và khẳng định điều quan trọng nào trong cuộc sống của con người?
? Tại sao nói Bức thư của thủ lĩnh da đỏ đã viết cách đây hơn một thế kỷ mà vẫn được xem là một văn bản hay nhất nói về môi trường?
- HS đọc ghi nhớ.
I. Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản
1. Đọc văn bản
2. Tìm hiểu chú thích
3. Bố cục: 3 phần
1) Từ đầu đ tiếng nói của cha ông chúng tôi: Những điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ.
1) Tiếp đ đều có sự ràng buộc: Những lo âu của người da đỏ về đất đai, môi trường, thiên nhiên sẽ bị tàn phá bởi người da trắng.
1) Còn lại: Kiến nghị của người da đỏ về việc bảo vệ môi trường, đất đai.
II. Đọc và tìm hiểu chi tiết 
1. Những điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ
- Đất đai, cây lá, hạt sương, tiếng côn trùng, những bông hoa, vũng nước, dòng nhựa chảy trong cây cối
đ Những thứ đó đều đẹp đẽ cao quý không thể tách rời với sự sống của người da đỏ: là máu của tổ tiên, là chị, là em, là gia đình Những thứ đó không thể mất, cần được tôn trọng và gìn giữ.
- Những điều thiêng liêng đó gắn liền với đất đai, môi trường và thiên nhiên.
đ Thể hiện sự yêu quý và tôn trọng đất đai, môi trường và thiên nhiên của người da đỏ.
* Nghệ thuật:
 Sử dụng những hình ảnh nhân hóa và so sánh: 
- Mảnh đất này là bà mẹ của chúng tôi
- Bông hoa ngát hương là người chị, người em của chúng tôi
- Những mỏm đá, những vũng nước trên đồng cỏ tất cả cùng chung một gia đình.
- Nước óng ánh là máu của tổ tiên
- Tiếng thì thầm của dòng nước chính là tiếng nói của cha ông.
đ Thể hiện sâu sắc sự gắn bó máu thịt và thiêng liêng giữa thiên nhiên và con người, bộc lộ cảm nghĩ sâu xa của tác giả về thiên nhiên và môi trường sống.
2. Những lo âu của người da đỏ về đất đai môi trường tự nhiên
 Đất đai, môi trường, thiên nhiên sẽ bị người da trắng tàn phá:
- Mảnh đất này không phải là anh em của họ mà là kẻ thù của họ, họ lấy đi từ trong lòng đất những gì họ cần, mảnh đất là kẻ thù của họ, họ cư xử với đất mẹ và anh em bầu trời như những vật mua được, bán đi, họ ngấu nghiến đất đai và để lại những hoang mạc
- Cách sống vật chất thực dụng của người da trắng > < cách sống tôn trọng các giá trị tinh thần của người da đỏ.
* Nghệ thuật: Đối lập, so sánh tương phản, điệp từ điệp ngữ.
đ Nêu bật sự khác biệt giữa hai cách sống của người da trắng và người da đỏ. 
- Thể hiện rõ thái độ tôn trọng bảo vệ đất đai và môi trường.
- Bộc lộ những lo âu của người da đỏ về môi trường và thiên nhiên khi đất đai của họ thuộc về người da trắng.
đ Người da đỏ tôn trọng sự hòa hợp với tự nhiên, yêu quý và đầy ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên như mạng sống của mình.
3. Kiến nghị của người da đỏ
 - Phải biết kính trọng đất đai.
- Hãy khuyên bảo chúng: Đất là Mẹ
- Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra với những đứa con của đất.
đ Đất là nơi sản sinh ra muôn loài, là nguồn gốc của muôn loài.
- Cái gì con người làm cho đất đai là làm cho ruột thịt của mình.
- Con người cần phải sống hòa hợp với môi trường, đất đai và phải biết cách bảo vệ nó.
đ Giọng điệu vừa thống thiết vừa đanh thép, hùng hồn, vừa có tính khẳng định, vừa có tính khuyên bảo cầu khiến.
- Câu văn giàu tính triết lí, lập luận chặt chẽ, sắc bén.
đ Nhằm khẳng định sự cần thiết phải bảo vệ đất đai, môi trường sống; dạy cho người da trắng biết cư xử đúng đắn với đất đai và môi trường.
III. ý nghĩa của văn bản
- Con người phải biết sống hòa hợp với thiên nhiên, phải chăm lo bảo vệ môi trường thiên nhiên như mạng sống của mình.
- Nó đề cập đến một vấn đề chung cho mọi thời đại, đó là vấn đề quan hệ giữa con người với môi trường thiên nhiên.
- Nó được trình bày trong một lời văn đầy tính nghệ thuật: giàu hình ảnh, các biện pháp tu từ
* Ghi nhớ: SGK
IV. Luyện tập:
- Đọc thuộc lòng một số đoạn văn.
- Đọc kĩ ghi nhớ.
V. Hướng dẫn học ở nhà:
- Học thuộc ghi nhớ. 
- Soạn bài Động Phong Nha.