Tuần 19
Tiết 73,74:
(Trích “Dế Mèn phiêu lưu ký – Tô Hoài)
A/ Mục tiêu cần đạt: Học xong bài này HS cã được:
- Hiểu được ý nghĩa, nội dung của đoạn trích.
- Nắm được những đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả, kể chuyện và sử dụng từ ngữ
B.ChuÈn bÞ:
- Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv
- Soạn bài theo câu hỏi
C/ Các bước lên lớp:
1/ ổn định lớp:
2/ Kiểm tra bài cũ:
3/ Bài mới:
Tuổi trẻ thường xốc nổi, bồng bột, tự phụ. Chính vì vậy dễ dẫn đến sai lầm, vấp ngã trên đường đời. Nhưng nếu biết dừng lại đúng lúc thì có thể khắc phục hậu quả đã gây ra. Bài học hôm nay các em tìm hiểu là một minh chứng cho điều đó.
Ngµy soaïn: 26 /12/2009 Ngµy daïy: 28 /12/2009 Tuần 19 Tiết 73,74: (Trích “Dế Mèn phiêu lưu ký – Tô Hoài) A/ Mục tiêu cần đạt: Học xong bài này HS cã được: - Hiểu được ý nghĩa, nội dung của đoạn trích. - Nắm được những đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả, kể chuyện và sử dụng từ ngữ B.ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv - Soạn bài theo câu hỏi C/ Các bước lên lớp: 1/ ổn định lớp: 2/ Kiểm tra bài cũ: 3/ Bài mới: Tuổi trẻ thường xốc nổi, bồng bột, tự phụ. Chính vì vậy dễ dẫn đến sai lầm, vấp ngã trên đường đời. Nhưng nếu biết dừng lại đúng lúc thì có thể khắc phục hậu quả đã gây ra. Bài học hôm nay các em tìm hiểu là một minh chứng cho điều đó. Trước khi đi vào phân tích tác phẩm, em hãy cho biết vài nét về tác giả Tô Hoài? GV giíi thiÖu nh÷ng tp chÝnh GV hướng dẫn HS đọc văn bản: giọng tự nhiên, thay đổi theo tâm trạng và hành động của nhân vật. GV cùng HS tìm hiểu chú thích những từ khó trong văn bản ?Em haõy tóm tắt tác phẩm ? ? cho biết baøi văn ấy được vieát theo phương thức biểu đạt nào? Vì sao? ?Bài văn có thể được chia thành mấy đoạn? Nội dung của từng đoạn? Bài văn miêu tả và kể chuyện về nhân vật chính nào? Tác giả đã miêu tả những chi tiết nào về ngoại hình của DM? Tìm những từ theo em là đặc sắc nhất mà tác giả đã dùng để miêu tả DM? Hãy thử thay thế một số tứ ấy bằng những từ ngữ đồng nghĩa hoặc gần nghĩa và rút ra nhận xét về cách dùng từ miêu tả của tác giả? Thông qua lời miêu tả đầy tự tin, hãnh diện của nhân vật DM về mình, kết hợp việc dùng những từ ngữ miêu tả, đặc biệt là những tính từ rất chính ác và giàu tính gợi hình, TH đã vẽ nên một bức tranh rất cụ thể, sống động và hấp dẫn của một chàng dế thanh niên cường tráng. Tác giả tả ngoại hình tỉ mỉ từng bộ phận đến hình dáng chung làm nổi bật lên những nét đặc sắc đáng chú ý trong mỗi bộ phận và đều toát lên sự cường tráng, sung sức. Không chỉ ở nhân vật DM mà còn nhiều nhân vật khác trong truyện, ngòi bút miêu tả đặc sắc và điêu luyện của TH đã khiến người đọc hiểu rất sâu sắc về thế giới loài vật đồng thời có thể bày tỏ thái độ yêu, ghét đối với nhân vật được tả. Với dáng vẻ bên ngoài oai vệ, chúng ta cùng tìm hiểu xem là DM có tính nết ra sao? Những chi tiết nào miêu tả về thái độ, tính nết của DM? Ta kết luận DM là một chú dế như thế nào? Em hãy nhận xét về cách xưng hô, lời lẽ, giọng điệu của DM đối với DC? Em hãy nhận xét về thái độ của DM đối với người bạn hàng xóm? Tiếp sau DM đã chọc ghẹo ai, kết quả ra sao? DM đã chọc ghẹo chi Cốc ra sao? Em có nhận xét gì về cách gọi của DM đối với chị Cốc ? Sau khi cất tiếng trêu ghẹo chị Cốc, chuyện gì đã xảy ra? Lúc ấy thái độ của DM ra sao? Chuyện gì đã xảy ra với DC? Khi DC bị chị Cốc mổ, DM đang làm gì? Điều đó thể hiện thái độ, bản chất gì ở DM? Khi lên khỏi hang DM đã thấy gì? DM có tâm trạng gì khi chứng kiến cái chết thảm thương của DC do thói hung hăng, xốc nổi của mình? Song ®ã kh«ng chØ lµ bµi häc vÒ thãi kiªu c¨ng mµ cßn lµ bµi häc vÒ lßng nh©n ¸i. Ch¾c h¼n khi ®øng trưíc nÊm må cña b¹n, MÌn ®· tù høa víi m×nh sÏ bá thãi ng«ng cuång d¹i dét, sÏ yªu th ư¬ng, quan t©m ®Õn mäi ngêi ®Ó kh«ng bao giê g©y ra lçi lÇm nh thÕ. Sù ¨n n¨n hèi lçi vµ lßng xãt th¬ng ch©n thµnh cña MÌn gióp ta nhËn ra MÌn kh«ng ph¶i lµ mét kÎ ¸c, kÎ xÊu. Cã lÏ chóng ta ®Òu c¶m th«ng vµ tha thø cho lçi lÇm cña DÕ MÌn vµ tin r»ng bµi häc ®Çu ®êi ®Çy ý nghÜa nµy sÏ gióp MÌn sèng tèt h¬n vµ bíc ®i v÷ng vµng trªn con ®êng phÝa tríc. Em hãy rút ra nội dung, ý nghĩa và đặc điểm NT nổi bật của bài văn? GV hướng dẫn HS làm bµi tập HS nêu * T« Hoµi tham gia c¸ch m¹ng tõ tríc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m. Tõ 1945-1958: Lµm phãng viªn råi chñ nhiÖm b¸o Cøu quèc ViÖt B¾c. Tõ 1957-1958: Tæng th ký héi nhµ v¨n ViÖt Nam. Tõ 1958-1980: Phã Tæng th ký Héi nhµ v¨n ViÖt Nam. Tõ 1986-1996: Chñ tÞch héi v¨n nghÖ Hµ Néi. §¶ng viªn §¶ng céng s¶n ViÖt Nam. Héi viªn s¸ng lËp Héi nhµ v¨n ViÖt Nam (1981). * T¸c phÈm chÝnh: 150 t¸c phÈm, trong ®ã næi bËt lµ DÕ mÌn phiªu lu ký (truyÖn dµi, 1942); Tù truyÖn (håi ký, 1965); Quª nhµ (tiÓu thuyÕt, 1970); C¸t bôi ch©n ai (håi ký, 1991); TuyÓn tËp truyÖn viÕt cho thiÕu nhi (2 tËp, 1994). - Nhµ v¨n ®· nhËn: Gi¶i nhÊt TiÓu thuyÕt cña Héi v¨n nghÖ ViÖt Nam 1956, Gi¶i thëng cña Héi Nhµ v¨n ¸ Phi n¨m 1970 ;Gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc- NghÖ thuËt (®ît1- 1996). HS đọc Chú thích: 1, 2, 5, 6, 13, 15, 17, 31. Tóm tắt tác phẩm - Từ đầu -> “sắp đứng đầu thiên hạ rồi”: hình dáng và tính cách của Dế Mèn Tiếp theo -> hết: bài học đường đời đầu tiên - Dế Mèn HS tự tìm và liệt kê trong SGK - Đôi càng mẫm bóng -Vuốt cứng nhọn hoắt -Đầu to, nổi từng tảng - Răng đen nhánh - Râu dài và cong - Mẫm bóng, nhọn hoắt, đạp (phành phạch), (ngắn) hủn hoẳn, (nhai) ngoàm ngoạp, rung rinh => Những từ tượng hình, tượng thanh: (HSTL) Ngắn hủn hoẳn-> ngắn củn Nhai ngoàm ngoạp -> nhai rào rạo Rung rinh -> lắc lư Ta sẽ không thấy hết vẻ đẹp cường tráng ưa nhìn và sự phô trương kiêu ngạo của DM HS đọc đoạn 2 - Đi đứng oai vệ. -Cà khịa với hàng xóm -quát mấy chị Cào Cào, ghẹo anh Gọng Vó - tưởng mình ghê gớm, sắp đứng đầu thiên hạ HS tìm và kể ra - cách đặt tên Dế Choắt xưng hô “chú mày” - lên giọng dạy đời, chê bai =>Kiêu căng, hống hách, xem thường mọi người Lời lẽ dạy đời dù bằng tuổi, xưng hô trịch thượng (chú mày), giọng điệu giễu cợt, chê bai Khi Dế Choắt thỉnh cầu thì “hếch răng lên xì một hơi rõ dài”, điệu bộ khinh khỉnh mắng DC Chọc ghẹo chị Cốc, kết quả là làm cho DC mất mạng HS kể lại Xấc xược, hỗn láo Chị Cốc đi tìm kẻ trêu mình. DM chui tọt vào hang, nằm bắt chân chữ ngũ Bị chị Cốc giáng cho hai mỏ, nằm thoi thóp rồi tắt thở Núp tận đáy đất, nằm im thin thít, mon men bò ra khỏi hang - Hèn nhát, dám làm mà không dám chịu - DC nằm thoi thóp và tắt thở Hối hận, ăn năn về tội lỗi của mình HS tự trình bày đọc ghi nhớ/ 11 I/Tìm hiểu chung: 1/ Tác giả: * Tªn khai sinh: NguyÔn Sen, sinh ngµy 27 th¸ng 9 n¨m 1920 t¹i thÞ trÊn NghÜa §«, Tõ Liªm, Hµ Néi. 2/ Tác phẩm: - Thể loại: Truyện dài. - Phương thức biểu đạt: Tự sự + miêu tả. - Bố cục: 2 ñoaïn II/Ph©n tÝch văn bản 1/ Hình dáng của Dế Mèn: =>Từ láy tượng thanh tượng hình. =>miêu tả sinh động hình ảnh chàng dế thanh niên cường tráng =>kiêu căng, hống hách, xem thường người khác 2/ Bài học đường đời đầu tiên: =>khinh thường, không quan tâm giúp đỡ - Trêu ghẹo chị Cốc - Gây ra cái chết cho Dế Choắt - Hối hận ăn năn về tội lỗi của mình =>Rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình III/ Tæng kÕt: * Ghi nhớ: SGK/ 11 4/ Củng cố: ? Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Tác dụng? Kể theo ngôi thứ nhất, tạo nên sự gần gũi thân mật giữa người kể với bạn đọc, dễ biểu hiện tâm trạng, ý nghĩa, thái độ của nhân vật đối với những gì xảy ra xung quanh và đối với chính mình ? H×nh dung t©m tr¹ng DM vµ viÕt 1 ®o¹n v¨n diÔn t¶ t©m tr¹ng Êy theo lêi DÕ MÌn khi ®øng tríc mé DC? Lµm bµi tËp theo yªu cÇu 5/ Dặn dò: Học thuộc bài, làm bµi tập, soạn bài mới. ****************************************************** Ngµy soaïn: 28 /12/2009 Ngµy daïy: 31 /12/2009 Tiết 75: PHÓ TỪ A/ Mục tiêu cần đạt: HS đạt được: Nắm được khái niệm phó từ Hiểu và nhớ được các loại ý nghĩa chính của phó từ BiÕt ®Æt c©u cã chøa phã tõ ®Ó thÓ hiÖn c¸c ý nghÜa kh¸c nhau. B/ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv - Xem l¹i bµi ®éng tõ ,danh tõ. C/ Các bước lên lớp: 1/ ¤n định lớp: 2/ Kiểm tra bài cũ: 3/ Dạy bài mới: Động từ, tính từ có thể kết hợp với những từ nào để tạo thành cụm động từ, cụm tính từ? Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về loại từ đó có tên gọi là “phó từ” Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Bài ghi GV gọi HS đọc câu hỏi 1/I trong SGK Xác định từ loại cho những từ vừa tìm được? Các từ in đậm ấy đứng ở vị trí nào trong cụm từ? Nó bổ nghĩa cho động từ, tính từ về ý nghĩa gì? Vậy em hãy cho biết thế nào là phó từ? Nhìn vào bảng phân loại phó từ, em hãy phát biểu có mấy loại phó từ? Phó từ đứng trước động từ, tính từ bổ sung ý nghĩa gì? đứng sau bổ sung ý nghĩa gì? Có mấy loại phó từ?phó từ nào đứng trước, đứng sau động từ, tính từ? GV hướng dẫn HS làm luyện tập §¹i diÖn tr×nh bµy NhËn xÐt ,bæ xung HS trả lời câu hỏi động từ: đi, ra, thấy, soi tính từ: lỗi lạc, ưa nhìn, to, bướng - §ứng trước và đứng sau động từ, tính từ quan hệ thời gian: đã, đang, sẽ sự tiếp diễn tương tự: vẫn, còn sự phủ định: không, chưa sự cầu khiến: hãy, đừng, chớ - chỉ mức độ: rất, quá, lắm - chỉ khả năng: được - chỉ kết quả và hướng: được HS đọc ghi nhớ/ 12 HS đọc bài tập 1/ 13, làm bài tập 2, 3/ 13 (HSTL) HS điền vào bảng trong SGK, GV sửa chữa Có 7 loại phó từ + Đứng trước: quan hệ thời gian sự tiếp diễn tương tự sự phủ định sự cầu khiến + §ứng sau: chỉ mức độ chỉ khả năng chỉ kết quả và hướng HS đọc ghi nhớ/ 14 Lµm bµi theo nhãm ThuËt l¹i sù viÖc DM trªu chÞ cèc. ChØ ra phã tõ ®îc dïng I/ Phó từ là gì? đã đi cũng ra vẫn chưa thấy soi gương được thật lỗi lạc rất ưa nhìn to ra rất bướng =>Là những từ đi kèm để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ * ghi nhớ/ 12 II/ Các loại phó từ: - Có 7 loại phó từ: +Chỉ quan hệ thời gian +Sự tiếp diễn tương tự, +Mức độ, +Khả năng, +Kết quả và hướng, +Sự phủ định, +Cầu khiến * Ghi nhớ/ 14 III/ Luyện tập: Bµi 1. Bµi 2. 4/ Củng cố: Phó từ là gì? Có mấy loại phó từ? Cho vÝ dô. 5/ Dặn dò: Học thuộc ghi nhớ, làm bµi tập, Soạn bài mới. *************************************************************** Ngµy soaïn:30/12/2009 Ngµy daïy:2/1/2010 Tiết 76: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN MIÊU TẢ I/ Mục tiêu cần đạt: HS ®¹t ®îc: - Nắm được những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả - Nhận diện được bài văn, đoạn văn miêu tả - Hiểu được trong những tình huống nào người ta thường dùng văn miêu tả B/ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv - Nh÷ng ®o¹n v¨n mÉu. C/ Các bước lên lớp: 1/ Ổn định lớp: 2/ Kiểm tra bài cũ: 3/ Dạy bài mới Những văn bản các em đã học ở HKI thuộc kiểu văn bản gì? Hôm nay chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu 1 kiểu văn bản khác. đó là những văn bản làm theo phương thức biểu đạt miêu tả. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Bài ghi GV gọi HS đọc tình huống 1, 2, 3 trong SGK/ 15 GV nªu tõng t×nh huèng häc sinh tr¶ lêi Trong cuộc sống hàng ngày, ở những tình huống nào chúng ta dùng văn miêu tả? Em hãy nêu lên một số tình huống khác tương tự? GV gọi HS đọc bài tập 2/ 15 Trong văn bản trích chương I cuốn “DMPLK” có hai đoạn văn miêu tả DM, DC rất sinh động. Em hãy chỉ ra hai đoạn văn ấy? Hai đoạn văn trê ... So saùnh ẩn dụ và hoán dụ 4/ Củng cố: Hoán dụ là gì? Có mấy kiểu hoán dụ? ? Em hãy tìm một số ví dụ minh họa cho bốn kiểu hoán dụ vừa học - Nhôù chaân ngöôøi böôùc leân ñeøo, Ngöôøi ñi,röøng nuùi troâng theo boùng ngöôøi. - Caàu naøy caàu aùi caàu aân, Moät traêm coâ gaùi röûa chaân caàu naøy. 5/ Dặn dò: - Häc bµi n¾m v÷ng néi dung ghi nhí. - Hoµn chØnh c¸c bµi tËp ®· lµm, lµm bµi tËp SBT. - T×m biÖn ph¸p tu tõ ho¸n dô trong bµi th¬: Lîm, §ªm nay B¸c kh«ng ngñ . - ChuÈn bÞ néi dung lµm th¬ 4 ch÷ (5 c©u hái híng dÉn - SGK). ************************************************************************ Ngµy soaïn:28/2/2010 Ngµy daïy: 1 /3/2010 Tiết 102: TËp lµm th¬ bèn ch÷ A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Häc xong bµi HS cã ®îc: - Nhận diện thơ 4 chữ - Đặc điểm của thể thơ 4 chữ B/ ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv. - B¶ng phô ghi mÉu C/ HỌAT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1/ Ổn định lớp: 2/ Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS 3/ Dạy bài mới: Các em đã được học bài thơ nào làm theo thể thơ bốn chữ? Mỗi thể thơ đều có những quy tắc về vần, nhịp điệu. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu điều ấy và thử làm một bài thơ của riêng mình. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung GV treo mÉu ®o¹n th¬ trong bµi th¬ ? H·y nhËn xÐt: - vÇn? GV treo mÉu ®o¹n th¬ trong bµi th¬“Lîm” ? H·y nhËn xÐt: C¸ch gieo vÇn? 2 HS ®äc to ®o¹n th¬ M1 Mây lưng chừng hàng Về ngang lưng núi Ngàn cây nghiêm trang Mơ màng theo bụi. Trang- hàng Núi- bụi - Hàng- ngang - Trang- màng M 2 Cháu đi đường cháu Chú lên đường ra Đến nay tháng sáu Chợt nghe tin nhà. C¸i ®Çu nghªnh nghªnh Ca l« ®éi lÖch I/ Đặc điểm của thơ bốn chữ: 1/ Vần: ->Vần chân ->Vần lưng 2/ Cách gieo vần: - Vần ch©n gi¸n c¸ch -vÇn ch©n liÒn ? H·y nhËn xÐt: - nhÞp? -hs nhËn xÐt 3/ Nhịp: - Thường ngắt nhịp 2/2 4/ Số câu: - Không hạn định ***Thảo luận nhóm nhỏ: ?? Qua các bài tập đã làm, kết hợp phần đọc thêm (SGK tr.77), hãy nêu đặc điểm của thể thơ bốn chữ? (Số câu trong bài? số chữ/câu? Cách ngắt nhịp? vần?) -hs thảo luận Rút ra nhận xét * Đặc điểm thơ bốn chữ: - Mỗi câu có bốn tiếng - Số câu không hạn định - Thường ngắt nhịp 2/2 - Vần: Kết hợp vần chân và vần lưng, gieo vần liền hoặc vần cách- Xuất hiện nhiều trong tục ngữ, ca dao, đặc biệt là vè. II/ Luyện tập điền từ, sửa vần: ?Hãy điền từ còn thiếu vào chỗ trống sao cho đúng vần,nội dung hợp lí (nếu thêm :Sưởi,đôngcó được không?) Chị bước vào đây Gió hôm nay lạnh Chị đốt than lên Để em ngồi. cạnh Bài 1 Nay chị lấy chồng Ở mãi Giang Đông Dưới làn mây trắng Cách mấy con sông. Chọn từ nào trong các từ sau để điền vào chỗ trống? (1)Lặn, ngầm, chìm, xô, vỗ, dâng... (2) Nhạc khúc, ca khúc, câu hát, điệu hát... ? Chọn từ nào trong các từ sau: Quí, thương, mến... Ta là con chim Đi tìm hạnh phúc Sóng nổi sóng........ Bổng trầm.............. Đẹp thế người ơi! Lòng ta chung thuỷ Dâng hiến cho đời Ta yêu ta ........... BÀI TẬP* §iÒn tõ cßn thiÕu vµo chç trèng sao cho phï hîp vÒ thanh ®iÖu vµ ®¶m b¶o néi dung? Mçi mïa xu©n ®Õn Léc biÕc chåi xanh S¬ng ®äng ( long lanh) Ngµn hoa khoe s¾c Ngµy hÌ ( rùc n¾ng ) Phîng ®á rîp trêi Trèng trêng nghØ ng¬i Ve ng©n tiÕng h¸t Thu sang ( dÞu m¸t ) Thoang tho¶ng hu¬ng nhµi ChiÕc l¸ thuéc bµi R¬i trong ( trang vë ) §«ng sang bì ngì Tõng bíc sôt rïi Ngâ tróc ( bê tre ) Vµng r¬i s¾c l¸ Bèn mïa s¾c l¹ Bèn mïa h¬ng quen ¦íc m×nh lµ h¹t Th¬m lªn bèn mïa GV gợi ý một số cảnh đẹp của quê hương Văn Chấn-Yên Bái Gợi ý câu xướng: Yêu cầu của đề tài: "Niềm tự hào trước thắng cảnh của đất nước quê hương Văn Chấn-Yên Bái". Cảm ơn tạo hoá . III/ Thực hành làm thơ bốn chữ: ảnh quê hương Văn Chấn –Yên Bái Gợi ý Người đã cho ta Non sông gấm vóc Biển trời bao la. . GV nªu yªu cÇu bµi tËp 2 GV ®äc mÉu bµi TËp s¸ng t¸c bµi th¬ 4 ch÷ vÒ ®Ò tµi m«i trêng Sîi r¸c t©m t×nh T«i lµ sîi r¸c BÞ vøt ra ®êng Ch¼ng chót sãt th¬ng HÕt ma råi n¾ng. GÝo µo bôi tr¾ng Cuén tÊm th©n gÇy MÆc søc t«i bay VËt vê tr«i næi. Phè phêng chËt chéi §©u chç cña m×nh? §©u b¹n t©m t×nh? §©u ngêi th©n thiÕt? Bµi tËp 2 4/ Củng cố: - §äc mét sè ®o¹n th¬ trong sgk phÇn ®äc thªm ? Em hãy tìm một số bµi th¬ 4 ch÷ . 5/ Dặn dò: - Làm baøi tập. - Soạn bài mới. **************************************************** Ngµy soaïn: /3/2010 Ngµy daïy: /3/2010 Tiết:103 -104. - Nguyễn Tuân- A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Häc xong bµi nµy HS ®¹t ®îc: - Cảm nhận được vẻ đẹp sinh động, trong sáng của những bức tranh thiên nhiên và đời sống con người ở vùng đảo Cô Tô được miêu tả trong bài văn - Thấy được nghệ thuật miêu tả và tài năng sử dụng ngôn ngữ điêu luyện của tác phẩm. B/ ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv. - T×m hiÓu thªm vÒ t¸c gi¶ ,t¸c phÈm. C/HỌAT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1/ ¤n định lớp; 2/ Kiểm tra bài cò: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ L¬m vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ L¬m? 3/ Dạy bài mới: GV gọi HS kể tên các tác giả, tác phẩm đã học ở HKII -> dẫn vào: Hôm nay chúng ta sẽ được làm quen với một tác giả có phong cách viết rất riêng, rất độc đáo là Nguyễn Tuân với đoạn trích: Cô Tô Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung ? Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả? GV nhắc lại và giới thiệu thêm một vài nét về Nguyễn Tuân . - ¤ng viÕt v¨n víi mét phong c¸ch tµi hoa uyªn b¸c vµ ® ưîc xem lµ bËc thÇy trong viÖc s¸ng t¹o vµ sö dông tiÕng viÖt. * Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh: Vang bãng mét thêi (truyÖn ng¾n, 1940); ChiÕc l ®ång m¾t cua (tuú bót, 1941); Mét chuyÕn ®i (du ký, 1941); Tãc chÞ Hoµi (tuú bót, 1943); *Ngoµi ra, NguyÔn Tu©n cßn viÕt tiÓu lô©n phª b×nh v¨n häc. ¤ng ®ưîc tÆng gi¶i thưëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc- nghÖ thuËt(®ît I- 1996). I- T×m hiÓu chung . 1/Tác giả: NguyÔn Tu©n (1910-1987), quª ë Hµ Néi. - ¤ng lµ nhµ v¨n næi tiÕng với së trưêng lµ tuú bót vµ bót kÝ ? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “Cô Tô”? HS tr¶ lêi dùavµo SGK/ 90 2. T¸c phÈm: V¨n b¶n “C« T«” ®îc trÝch tõ phÇn cuèi cña bµi “KÝ C« T«” sau chuyÕn ra th¨m ®¶o cña nhµ v¨n. GV hướng dẫn HS đọc văn bản: giọng nhẹ nhàng, mượt mà phù hợp với lời văn miêu tả cảnh đẹp của tác giả. ? T¸c phÈm thuéc thÓ lo¹i g×?vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch? ? TruyÖn ®îc viÕt theo PTB§ nµo? HS đọc văn bản HS tr¶ lêi - Thể loại: Truyện kí -Phương thức biểu đạt chính: Miêu tả + tự sự ? Bài có thể được chia thành mấy đoạn? ? Cho biết nội dung của từng đoạn? -Từ đầu -> “ở đây”: Toàn cảnh đảo Cô Tô sau cơn bão -Tiếp theo -> “là là nhịp cánh”: Cảnhmặt trời mọc -Còn lại: Cảnh sinh hoạt buổi sáng trên đảo - Bố cục: 3 phần ? Bức tranh toàn cảnh đảo Cô Tô được nói đến vào thời gian nào? Tác giả đã miêu tả cảnh đảo Cô Tô qua những hình ảnh nào? Trong đoạn văn, tác giả đã dùng rất nhiều từ loại nào? Đó là những từ gì? Các tính từ này kết hợp với loại từ nào? Sự kết hợp này mang lại ý nghĩa gì cho sự diễn đạt?Qua đó, em có nhận xét gì về đảo Cô Tô sau cơn bão? - Sau một trận bão HS tự tìm trong SGK và liệt kê -BÇu trêi : Trong s¸ng . Nưíc : Lam biÕc. -C©y: Xanh mưît. C¸t : Vµng rßn Tính từ (HS liệt kê ra) - Phó từ => Nhấn mạnh, làm rõ sau cơn bão đảo Cô Tô lại đẹp hơn bao giờ hết. Đó là vẻ đẹp tươi sáng của khung cảnh bao la (m«i trêng biÓn ®¶o ®Ñp) II. Ph©n tÝch v¨n b¶n. 1/C¶nh ®¶o C« T« sau trËn b·o. - Từ gợi tả, tính từ chỉ mức độ. ->VÎ ®Ñp tư¬i s¸ng, ®Çy søc gîi c¶m. =>§o¹n v¨n d¹t dµo c¶m xóc g¾n bã, yªu thư¬ng víi vïng biÓn ®¶o C« T«. 2/C¶nh mÆt trêi mäc GV gọi HS đọc đoạn 2 ? Cảnh mặt trời mọc được tác giả miêu tả ra sao?Em hãy tìm những chi tiết miêu tả màu sắc, hình dáng của mặt trời mà tác giả đã dùng để tả cảnh mặt trời mọc? (HS tự tìm chi tiết miêu tả) - Chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính - Mặt trời nhú lên, tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ trứng thiên nhiên -Như chiếc mâm bạc, mâm lễ phẩm Quan s¸t c¶nh mÆt trêi mäc trªn biÓn Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng của chúng? Qua đoạn văn này em có nhận xéy gì về tài năng sáng tạo của tác giả -hs phát hiện =>Tài năng quan sát, miêu tả, sử dụng từ ngữ chính xác, tính từ độc đáo. - HS tự phát biểu: quan sát kỹ một cách kín đáo để thấy sự xuất hiện, theo dõi từng động tác, từng hoạt động -NghÖ thuËt: So s¸nh,sö dông c¸c tõ ng÷ gîi c¶m.->ThÓ hiÖn tµi n¨ng quan s¸t vµ trÝ tưëng tưîng phong phó cña nhµ v¨n. =>Bøc tranh thiªn nhiªn rùc rì, tr¸ng lÖ vµ giµu chÊt th¬. Tác giả đã sử dụng một từ rất độc đáo khi miêu tả cảnh mặt trời lên. Đó là từ “rình”. Em hiểu thế nào là “rình”?Tại sao tác giả lại viết là “rình mặt trời mọc”? GV : Một lần nữa ta có thể khẳng định tài năng dùng từ chính xác, gợi cảm của nhà văn - Sợ đánh mất giây phút đẹp nhất khi mặt trời mọc nên rình để chộp lấy từng khoảnh khắc, không thể để nó trôi đi. 3. C¶nh sinh ho¹t, lao ®éng trªn ®¶o C« T« Mở đầu cảnh sinh hoạt trên đảo là cảnh gì? ? Tại sao chọn hình ảnh giếng nước để bắt đầu ngày mới? -hs nêu - Cái giếng nước ngọt không biết bao nhiêu là người, vui như cái bến => Giếng nước tiêu biểu cho sinh hoạt của người dân trên đảo về lao động, sản xuất, là cái hồn của đảo -Bến: nơi mọi người đến gánh và múc nước Tại sao nói “giếng nước như cái bến” và “đậm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ trên đất liền”? Cảnh sinh hoạt còn có những gì? - §ậm đà hơn: vì không khí trong lành của buổi sáng trên đảo và dòng nước ngọt đổ vào cong, ang rồi sau đó đổ vào thuyền -Mười tám thuyền lớn, nhỏ ra khơi -Thùng, cong gánh nối tiếp nhau đi về -Chị Châu Hoà Mãn địu con Em có nhận xét gì về cảnh sinh hoạt trên biển?Bút pháp NT ? Em cảm nhận điều gì về tấm lòng của tác giả? -hs tìm =>Thể hiện một cuộc sống bình yên, giản dị, hạnh phúc -Yêu mến, gắn bó với thiên nhiên, tổ quốc -> H×nh ¶nh so s¸nh ®éc ®¸o ,thó vÞ. => NhÞp sèng khoÎ m¹nh vui tư¬i , gi¶n dÞ . -ThÓ hiÖn t×nh c¶m yªu thư¬ng, tù hµo cña nhµ v¨n với ®¶o C« T«. ?Hãy khái quát nét nghệ thuật ? ChÊt th¬ tr¸ng lÖ cña c¶nh mÆt trêi lªn trªn biÓn C« T« ®îc thÓ hiÖn ntn ? 1) NghÖ thuËt. -NghÖ thuËt miªu t¶ ®éc ®¸o thó vÞ. -C¸c h×nh ¶nh so s¸nh gîi c¶m ®Çy chÊt th¬. - ThÓ hiÖn tµi n¨ng quan s¸t vµ trÝ tưëng tưîng phong phó cña nhµ v¨n. 2) Néi dung. III/ Tæng kÕt: - Ghi nhí (SGK-91) 4/ Củng cố: Em hãy tóm tắt lại nội dung và nghệ thuật của văn bản? ? H·y viÕt 1 ®o¹n v¨n kho¶ng 4-6 c©u t¶ c¶nh mÆt trêi lªn trªn quª em. z5/ Dặn dò: - Học ghi nhớ, tãm t¾t néi dung chÝnh của t¸c phẩm. - Soạn bài tiếp theo. ************************************************** HÑN GÆP L¹I
Tài liệu đính kèm: