Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tuần số 16

 Ngày soạn: 18/11/2010
Ngày dạy:
Tuần:16 – Tiết: 70
BÀI 13:
Tiếng Việt CHỈ TỪ
 I- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 
 1.Kiến thức :
Khái niệm Chỉ từ.
Nghĩa khái quát của chỉ từ.
Đặc điểm ngữ pháp của chỉ từ:
+ Khả năng kết hợp của chỉ từ.
+ Chức vụ ngữ pháp của chỉ từ.
2.Kĩ năng :
Nhận diện được chỉ từ.
Sử dụng được chỉ từ trong khi nói và viết.
II-CHUẨN BỊ :
Giáo viên :SGK, SGV, G-ÁN- bảng phụ.
Học sinh : Đọc bài trước, vở học, bài soạn
III-CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1.Ổn định lớp : ( 1 phút )
2.Kiểm tra bài cũ : ( 3 phút ) Thế nào là số từ? cho ví dụ.
 Thế nào là lượng từ? cho ví dụ.
3.Giới thiệu bài mới : Trong cụm danh từ chúng ta thấy S1,S2 đó là ký hiệu gì? . Đó là nội dung của bài học hôm nay. ( 1 phút )
TL
Nội dung
Hoạt động GV
Hoạt động HS
10’
10’
1 . Chỉ từ là gì ?
 Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí của sự vật trong không gian và thời gian.
 Vd: kia, này, đó, nọ, ấy, đấy
2. Chức năng của chỉ từ trong câu :
 - Chỉ từ thường làm phụ ngữ trong cụm danh từ . Ngoài ra chỉ từ còn có thể làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ trong câu.
*- Treo ví dụ SGK trang 137
- Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho từ nào ?
- So sánh các từ và cụm từ:
 + ông vua , ông vua nọ
 + viên quan , viên quan ấy
 +làng, làng kia – nhà, nhà nọ?
- Xem ví dụ 3: hồi ấy, đêm nọ so với quan ấy, vua nọ có gì giống và khác nhau?
à Chỉ từ là gì ?
HĐ2:
- Trong vd 1 chỉ từ giữ chức vụ gì?
*- Treo vd II/2 trang 137
- Tìm chỉ từ và xác định chức vụ của chúng trong câu?
à Vậy trong câu chỉ từ giữ nhiệm vụ gì?
BT nhanh : GV đọc bài ca dao
Trâu ơi ta bảo trâu này 
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
Cấy cày vốn nghiệp nông gia
- Gọi HS đọc tiếp 
- Trong câu đó có từ nào liên quan đến bài vừa học? Kể thêm vài chỉ từ ? 
-ông vua nọ, viên quan ấy,
làng kia, cha con nhà nọ.
-Thêm các từ nọ, kia, ấy làm cho cụm từ được xác định cụ thể hơn
- giống : xác định cụ thể hơn
- khác: + trong không gian
 + trong thời gian
- phụ sau của cụm danh từ
h. động trong câu như DT
- đó : chủ ngữ
- đấy : trạng ngữ
- Phụ ngữ của CDT, Chỉ từ, trạng ngữ,..
Này, đây, đấy
18’
3.Luyện tập – Củng cố: 
 1 . Tìm chỉ từ , xác định ý nghĩa, chức vụ:
2 .Thay cụm từ bằng các chỉ từ thích hợp và giải thích :
(viết bảng sẵn, dùng bảng rời ghi chỉ từ dán lên sẽ dễ thấy, không bị lặp từ 
3. Có thể thay thế chỉ từ bằng cụm từ khác và nhận xét tác dụng của chỉ từ :
Câu
 a/
 b/
 c/
 d/
 Chỉ từ
 - ấy
 - đấy , đây
 - đấy , đây
 - nay
 - đó
Ý nghĩa
-Xác định sự vật trong không gian
-Xác định sự vật trong không gian
- Xác định sự vật trong thời gian
- Xác định sự vật trong thời gian
 Chức vụ
- phụ ngữ của cụm DT
- chủ ngữ
- trạng ngữ
- trạng ngữ
 a/ - ..đến chân núi Sóc : ( đến ) đó , đấy
 - xác định sự việc trong không gian
 b/ - làng bị thiêu cháy : (làng ) ấy , đó
 - xác định trong không gian
- Các chỉ từ ấy, đó có thể thay thế cho nhau 
- Không thể thay thế bằng từ hoậc cụm từ nào khác
 à Chỉ từ quan trọng trong câu vì nó giúp ta xác định được sự vật trong số các sự vật,
 xác định được thời điểm trong dòng thời gian vô tận
=>Gv nhận xét đánh giá sau từng bài tập
 *.Dặn dòL 2)
 Chuẩn bị bài : Chuẩn bị tiết Luyện tập kể chuyện tưởng tượng.thực hiện theo hướng hẫn SGK tr139
Ngày soạn: 18/11/2010 
Ngày dạy:
Tuần:16 – Tiết:71
 LUYỆN TẬP KỂ CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG
 I- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 
 1.Kiến thức :
Tưởng tượng và vai trò của tưởng tượng trong tự sự.
 2.Kĩ năng :
Tự xây dựng được dàn bài kể chuyện tưởng tượng.
Kể chuyện tưởng tượng
II-CHUẨN BỊ :
Giáo viên :SGK, SGV, G-ÁN- bảng phụ.
Học sinh : Đọc bài trước, vở học, bài soạn
III-CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1.Ổn định lớp : ( 1 phút )
2.Kiểm tra bài cũ : ( 3 phút ) + Thế nào là kể chuyện tưởng tượng?
 + Sự chuẩn bị ở nhà
3.Giới thiệu bài mới : Hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu và thực hành về kể chuyện tưởng tượng.(1’)
TL
40’
 Nội dung
Đề bài : đề 1 SGK trang 134
 Hãy tưởng tượng một cuộc đọ sức giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh trong điều kiện ngày nay với máy xúc, máy ủi, xi măng cốt thép, máy bay trực thăng, điện thoại di động, xe lội nước 
 Dàn ý
1. MB : 
 - Trận lũ lớn năm 2000 ở đồng bằng sông Cửu Long gây nhiều mất mát
 - Đó là do ST và TT đại chiến với nhau.
2. TB :
 - TT làm áp thấp nhiệt đới, mưa liên tục mấy ngày
 - Chuyển sang bão lớn : giông gió mạnh, nước dâng lên ngày càng cao.
- Đường sá, ruộng vườn bị ngập trong nước, đường bộ không giao thông được, mất điện, điện thoại bị đứt.
- ST dùng điện thoại di động để liên lạc
 + Gọi xe lội nước, thuyền chở đất đá, bê tông đúc sẳn để ngăn nước.
 + Máy bay trực thăng, ca nô chở áo phao, lương thực , nước sạch để cứu trợ nhân dân
 + Công an đến giúp sức
 + Nhân dân cả nước quyên góp tiền của để hỗ trợ
3 . Kết luận : 
- Một lần nữa TT đành chịu thua ST của thế kỷ 21
Hoạt động GV
Gv ghi đề
- Trận lũ vào năm nào ? Ở đâu ? Nguyên nhân?
- TT gây chiến thế nào ?
- Lực lượng TT ra sao ?
- Tai họa thế nào ?
- ST chống trả thế nào ?
Kết thúc ra sao ?
Gv cho hs nhận xét
Kết luận cho điểm bài làm tốt
Cho hs kể lại câu chuyện dựa theo dàn ý.
Nhận xét đánh giá.
Hoạt động HS
Quan sát
* Liên hệ trận lũ quét ở miền Trung, sóng thần ở các nước Nam Á.
* HS tưởng tượng để trả lời các câu hỏi.
Lắng nghe
-Kể chuyện
-lắng nghe
3. Dặn dò : Chuẩn bị bài Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng theo hướng dẫn SGK
Ngày soạn: 1811/2010 
Ngày dạy:
Tuần:16 – Tiết: 72
 Bài15: VĂN BẢN:
 THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG
 (Nam Ông mộng lục - Hồ Nguyên Trừng)
 I- MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : 
 1.Kiến thức :
Phẩm chất vô cùng cao đẹp của vị Thái y lệnh.
Đặc điểm nghệ thuật của tác phẩm truyện trung đại : gần với kí ghi chép sự việc.
Truyện nêu cao gương sáng của một bậc lương y chân chính.
 2.Kĩ năng :
Đọc – hiểu văn bản truyện trung đại.
Phân tích được các sự việc thể hiện y đức của vị Thái y lệnh trong truyện.
Kể lại được truyện.
II-CHUẨN BỊ :
Giáo viên :SGK, SGV, G-ÁN- bảng phụ.
Học sinh : Đọc bài trước, vở học, bài soạn
III-CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1.Ổn định lớp : ( 1 phút )
 2.Kiểm tra bài cũ : ( 3 phút ) + Nêu ý nghĩa bài mẹ hiền dạy con?
 + Em hiểu gì về đạo làm con đối với cha mẹ?
3.Giới thiệu bài mới : Chúng ta thường nghe câu lương y như từ mẫu .Vậy có phải thật không chúng ta cùng tìm hiểu văn bản ngày hôm nay nhé!.(1’)
TG
NỘI DUNG
HĐGV 
HĐHS
10’
20’
5’
I. Giới thiệu:
 1. Tác giả: ( 1374- 1446)
 Là con trưởng của Hồ Quý Ly, làm quan cho nhà Minh (TQ).
 2. Tác phẩm:
 a. Xuất xứ: trích “ Nam Ông mộng lục” , được viết ở TQ.
 b. Chủ đề: Nêu cao gương sáng của bậc lương y chân chính.
 c. Bố cục: 3 đoạn:
- Đoạn 1: từ đầu. “ trọng vọng” : g/t tung tích, chức vị, công đức của bậc lương y.
- Đoạn 2: “ Một lầnlòng ta mong mỏi”: Phẩm chất cao đẹp của vị lương y.
- Đoạn 3 : phần còn lại:Hạnh phúc của bậc lương y .
II. Tìm hiểu văn bản:
 1. Nhân vật Thái y lệnh họ Phạm:
- Y đức: coi trọng việc chữa bệnh cứu giúp người, không phân biệt sang hèn.
- Nhân cách, bản lĩnh: Quyền uy không thắng nổi y đức.
Þ Là thầy thuốc giỏi, có lòng nhân đức, có bản lĩnh và trí tuệ.
2. Bài học rút ra cho người làm nghề y:
 - Cần có lòng nhân đức.
 - Có tài năng nghề nghiệp.
III. Tổng kết:
 - NT:tình huống gay cấn, thể hiện tính cách nhân vật rõ nét .
 - ND: Ca ngợi phẩm chất cao quý của người thầy thuốc: có tài, có tâm, có bản lĩnh.
2. Bài mới:
*G/t bài: G/t đôi nét về tác giả.
* Đọc và gọi hs đọc vb.
+ G/t hoàn cảnh sáng tác?
+ Nêu chủ đề ?
+ Tìm bố cục bài văn?
Nhận xét chốt nội dung
* H/d phân tích:
+ Kể lại các chi tiết thuộc về y đức của vị Thái y lệnh?
+Câu trả lời quan Trung sứ của Thái y lệnh có ý nghĩa gì?
+ Câu nói ấy còn ẩn ý gì nữa không?
+ Thái độ nhà vua như thế nào?
+ Em thấy nhà vua là người như thế nào?
+ Qua câu chuyện này, em có thể rút ra bài học gì cho người làm nghề y?
 Chốt nội dung
* H/d tổng kết:
+ Nhận xét NT viết truyện trung đại?
+ Tình huống truyện là gì? Nhận xét?
+ Đoạn đối thoại có ý nghĩa gì?
+ So sánh Thái y lệnh với Tuệ Tĩnh?
* Đọc chú thích *
* 3 hs đọc.
* 1hs.
- Nêu cao gương sáng của bậc lương y chân chính.
- 3 đoạn.
Ghi bài
- Đem hết của cải ra mua thuốc tốt, tích trữ thóc gạo giúp người nghèo, cứu sống hàng ngàn người khỏi dịch bệnh, chữa bệnh cho dân thường trước dù có lệnh vua gọi.
- Quyền uy không thắng nổi y đức.
- Vua có lương tâm, lương tri sẽ không trị tội Thái y lệnh.
- Lúc đầu tức giận, sau đó khen ông.
- Có lòng nhân đức.
- Cần có lòng nhân đức, có tài năng nghề nghiệp.
- Mang tính giáo huấn, cách viết gần với kí, sử; bố cục chặt chẽ, hợp lí.
- Buộc Thái y lệnh phải lựa chọn 2 con đường ; thật gay cấn.
- Sắc sảo, ít lời, nhiều ý
- Biểu dương y đức của hai người.
4’
3.Luyện tập:
+ So sánh lời nói của Trần Anh Vương và nội dung lời thề của Hy-pô- cờ-rat?
+ Nhận xét nhan đề văn bản?
- Đều nói về y đức ; vua mong thầy thuốc giỏi, có lòng nhân đức, thương dân. Hy-pô-cờ-rát có nói tới vật chất.
- Nhan đề dịch từ chữ Hán “ Y thiện dụng tâm”, cách 1: đề cập tấm lòng; cách 2 nhấn mạnh tấm lòng là gốc rễ.
1’
4.Dặn dò:
- Chuẩn bị bài: Ôn tập Tập làm văn và ôn thi HKI.
	ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP VĂN TỰ SỰ
I.§Æc ®iÓm cña v¨n b¶n tù sù.
1. Kh¸i niÖm:
* ChuyÖn lµ g×?
	ChuyÖn lµ c¸c sù viÖc do nh©n vËt g©y ra, còng gäi lµ c¸c t×nh tiÕt, diÔn biÕn liªn tôc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, thÓ hiÖn phÈm chÊt vµ t­ duy con ng­êi mang ý nghÜa ®êi sèng.
* ThÕ nµo gäi lµ v¨n tù sù:
V¨n tù sù lµ lo¹i v¨n trong ®ã t¸c gi¶ giíi thiÖu, thuyÕt minh, miªu t¶ nh©n vËt, hµnh ®éng vµ t©m t­ t×nh c¶m cña nh©n vËt, kÓ l¹i diÔn biÕn c©u chuyÖn... sao cho ng­êi ®äc, ng­êi nghe h×nh dung ®­îc diÔn biÕn vµ ý nghÜa cña c©u chuyÖn Êy.
 * TruyÖn lµ mét thÓ lo¹i... lµ v¨n b¶n kÓ ®­îc t¸c gi¶ s¸ng t¸c. VÝ dô; truyÖn cæ tÝch, truyÖn ngô ng«n, truyÖn cười Ng­êi ¨n mµy vµ nåi c¬m ... Ch÷ “truyÖn” ë ®©y ph¶i viÕt lµ “tr”... C¸i ®­îc kÓ trong v¨n b¶n truyÖn gäi lµ c©u chuyÖn, ®­îc viÕt lµ “ch”. 
2. C¸c yÕu tè t¹o nªn mét t¸c phÈm tù sù:
a. Cèt truyÖn:
Cèt truyÖn cña v¨n b¶n tù sù ph¶i ®¶m b¶o gåm mét chuçi sù viÖc nèi tiÕp nhau trong mét thêi gian vµ kh«ng gian cô thÓ, cã nguyªn nh©n, cã diÔn biÕn, cã ®iÓm më ®Çu vµ ®iÓm kÕt thóc. §Æc biÖt lµ ph¶i cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh.
 b. Nh©n vËt: 
Trong truyÖn ph¶i cã nh©n vËt. Nh©n vËt cã ngo¹i h×nh, cã ng«n ng÷ hµnh ®éng, t©m lÝ – tÝnh c¸ch, cã xung ®ét, cã t×nh huèng.. gi÷a c¸c nh©n vËt míi cã chuyÖn x¶y ra trong kh«ng gian vµ thêi gian nhÊt ®Þnh
Nh©n vËt ph¶i cô thÓ, c¸ tÝnh ho¸, tiªu biÓu cho mét líp ng­êi nµo ®ã trong x· héi . ViÕt truyÖn ph¶i biÕt x©y dùng nh©n vËt. §äc truyÖn ph¶i biÕt nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt cña t¸c gi¶.
 c. T×nh tiÕt truyÖn:
- Cã thÓ hiÓu t×nh tiÕt truyÖn lµ nh÷ng m¹ch, nh÷ng chÆng, nh÷ng sù viÖc diÔn biÕn cña c©u chuyÖn ®­îc kÓ trong t¸c phÈm truyÖn. T×nh tiÕt truyÖn cã thó vÞ th× truyÖn míi hay, b»ng ph¼ng qu¸ th× nh¹t nhÏo v« vÞ. Do ®ã ph¶i cã sù lùa chän tinh tÕ, c«ng phu.
- Sè l­îng chi tiÕt nhiÒu hay Ýt kh«ng quan träng mµ quan trng lµ thÓ hiÖn ®­îc dông ý nghÖ thuËt cña t¸c gi¶.
VD: Chi tiÕt kÕt thóc truyÖn “Bøc tranh cña em g¸i t«i” cña T¹ Duy Anh lµ mét chi tiÕt bÊt ngê lµm s¸ng lªn toµn bé cèt truyÖn. §ã chÝnh lµ chi tiÕt ng­êi anh “giËt... muèn khãc” khi nhËn ra cËu bÐ trong tranh chÝnh lµ m×nh. Chi tiÕt nµy gãp phÇn lÝ gi¶i mét lo¹t c¸c chi tiÕt ë trªn: ng­êi anh sinh lßng ghen ghÐt víi em v× nghÜ m×nh bÞ ®Èy ra ngoµi, c« em g¸i l¹i hay xÐt nÐt ng­êi em lµm ng­êi anh khã chÞu ... chØ b»ng sù liªn kÕt khÐo lÐo, tinh tÕ c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt mµ nhµ v¨n T¹ Duy Anh ®· lµm næi bËt ®­îc vÎ ®Ñp t©m hån cña nh©n vËt ng­êi em g¸i – c« bÐ KiÒu Ph­¬ng. §ång thêi còng göi g¾m trong t¸c phÈm cña m×nh th«ng ®iÖp vÒ t×nh c¶m gia ®×nh, vÒ t×nh anh em th©n thiÕt. 
 3. Ng«i kÓ vµ lêi kÓ, lêi tho¹i trong v¨n tù sù:
a. Ng«i kÓ:
- KÓ theo ng«i thứ 1: ng­êi kÓ x­ng t«i, trùc tiÕp dÉn d¾t toµn bé diÔn biÕn cña c©u chuyÖn, tøc lµ kÓ l¹i nh÷ng g× m×nh nghe, m×nh thÊy, m×nh tr¶i qua, vµ v× thÕ cã thÓ trùc tiÕp nopÝ ra nh÷ng c¶m t­ëng ý nghÜ cña m×nh.
- KÓ theo ng«i thø ba: ng­êi kÓ kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp, gäi tªn nh©n vÆt b»ng chÝnh tªn gäi cña chóng hoÆc b»ng c¸c ®¹i tõ nh©n x­ng ng«i thø 3. Mäi diÔn biÕn hµnh ®éng, th¸i ®é cña nh©n vËt ®Òu ®­îc miªu t¶ mét c¸ch linh ho¹t, tù do, kh«ng bÞ gß bã.
b. Lêi kÓ vµ lêi tho¹i: 
* Lêi kÓ: lµ lêi dÉn d¾t cèt truþªn, giíi thiÖu nh©n vËt – giíi thiÖu vÒ lai lÞch, tªn tuæi, ®Æc ®iÓm h×nh d¸ng, tÝnh t×nh; lµ lêi kÓ vÒ sù kiÖn diÔn ra trong truyÖn. Lêi kÓ ph¶i rÊt linh ho¹t nh­ trÇn thuËt, miªu t¶, t­êng thuËt ...
* Lêi tho¹i cña nh©n vËt trong truyÖn ph¶i phï hîp víi nh©n vËt, víi v¨n c¶nh.
c. Thø tù kÓ trong v¨n tù sù:
- Thø tù thêi gian, chuyÖn x¶y ra tr­íc kÓ tr­íc, chuþªn x¶y ra sau kÎ sau
- KÓ truyÖn theo tr×nh tù c¸c nh©n vËt. KÓ diÔn biÕn cuäc ®êi cña nh©n vËt nµy råi l¹i chuyÓn sang kÓ diÔn biÕn cuéc ®êi cña nh©n vËt kh¸c. (VD: TruyÖn KiÒu, TruyÖn Lôc V©n Tiªn...).
- Cã thÓ kÓ ®an xen tr×nh tù thêi gian víi cuéc ®êi cña tõng nh©n vËt. Tr×nh tù thêi gian còng cã thÓ ®¶o lén: ®i tõ hiÖn t¹i quay vÒ qu¸ khø, nh¾c l¹i qu¸ khø råi l¹i trë vÒ víi thùc t¹i.
 4. LËp dµn bµi cho mét bµi v¨n tù sù:
- Më bµi: cã thÓ giíi thiÖu nh©n v©t vµ t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn... Còng cã lóc ng­êi ta b¾t dÇu tù mét sù cè nµo ®ã, hoÆc kÕt côc c©u chuyÖn, sè phËn nh©n vËt råi ng­îc lªn kÓ l¹i tõ ®Çu.
- Th©n bµi: KÓ c¸c t×nh tiÕt lµm nªn c©u chuyÖn. NÕu t¸c phÈm truyÖn cã nhiÒu nh©n vËt th× t×nh tiÕt lång vµo nhau, ®an xen nhau theo diÔn biÕn cña c©u chuþÖn.
- KÕt bµi: C©u chuyÖn ®i vµo kÕt côc. Sù viÖc kÕt thóc, t×nh tr¹ng vµ sè phËn nh©n vËt ®­îc nhËn diÖn kh¸ râ.
 II. Ph­¬ng ph¸p cô thÓ:
1.ViÕt phÇn më ®Çu truyÖn: Giíi thiÖu nh©n vËt vµ t×nh huèng ph¸t sinh truyÖn.
VD:
+ BÐ Mai 8 tuæi, ®«i m¸ bÇu bÜnh, ®«i m¾t ®en l¸y ®i häc vÒ. BÐ vui l¾m. N¨m nay bÐ häc líp hai. Võa vÒ dÕn s©n bÐ ®· cÊt tiÕng gäi mÑ rèi rÝt: “MÑ ¬i!MÑ ¬!Con cã cai nµy hay l¾m!”. MÑ «m bÐ vµo lßng. Mai h«n mÑ råi véi vµng më cÆp, l«i vë to¸n ra khoe rèi rÝt. MÑ th¬m vµo m¸ bÐ råi vui vÎ nãi: “Con ngçng ®©u ®­a mÑ giÕt thÞct nµo!”.
+ H¶i Th­îng L·n ¤ng tªn thËt lµ Lª H÷u Tr¸c, mét danh y n­íc ta sèng d­íi thêi vua Lª, chóa TrÞnh, ®óng lµ mét ng­êi thÇy thuècyªu th­¬ng con ng­êi, kh«ng mµng danh lîi.
+ T­¬ng truyÒn r»ng khi Chu V¨n An d¹y häc ë Cung Hoµng, hµng ngµy cã mét chµng thanh niªn kh«i ng«, tuÊn tó ®Õn nghe kinh s¸ch rÊt ch¨m chó. ¤ng cho ng­êi dß la vµ biÕt ®­îc ®ã lµ con trai Thuû ThÇn, do c¶m mÕn ®øc ®é cña thÇy mµ xin theo häc.
 2. Tù sù vµ ng«n ng÷ kÓ trong v¨n tù sù:
Lêi kÓ, c¸ch kÓ, ng«n ng÷ kÓ cÇn quan t©m lóc kÓ truyÖn, lóc viÕt truyÖn vµ lóc ph©n tÝch truyÖn. Cßn gäi ®ã lµ tù sù. Nhê lêi kÓ, c¸ch kÓ mµ lµm râ t×nh tiÕt, diÔn biÕn cña c©u truyÖn.
VD: ... L¹i nh­ lÖ lªn tr­êng ®¸u ngµy Êy, tr­íc khivµo cuéc, mçi bªn biÓu diÔn mét vµi ®­êng quyÒn, theo së tr­êng cña m×nh. Bä Ngùa ®øng v­¬n m×nh ®i bµi song kiÕm. Bãng kiÕm loang lo¸ng mï mÞt nh­ hoa bay ®iÖu bé kh¸ ®Ñp m¾t.
 T«i ch¼ng cÇn ®i ®i bµi g× hÕt. T«i ®øng nghiªng ng­êi vÒ ®»ng tr­íc, hÕch hai cµng lªn. Cø hai cµng Êy t«i ra oai søc khoÎ, ®¹p tanh t¸ch liªn tiÕp mét håi, giã thæi thµnh luång xuèng bay tèc c¶ ¸o xanh ¸o dá c¸c c« Cµo Cµo ®øng gÇn.
 3. §èi tho¹i, ®éc tho¹i trong v¨n tù sù:
- §èi tho¹i vµ ®éc tho¹i nh»m thÓ hiÖn t©m t­ t×nh c¶m, tÝnh c¸ch nh©n vËt. §èi tho¹i gãp phÇn lµm cho lêi kÓ, c¸ch kÓ thªm sèng ®éng, diÔn biÕn c©u chuyÖn ®­îc t« ®Ëm vµ cô thÓ. §éc tho¹i biÓu lé néi t©m nh©n vËt. 
- Lóc lµm v¨n kÓ chuyÖn cÇn biÕt dïng dÊu ngang c¸ch ®Æt ®Çu lêi tho¹i, hoÆc dïng dÊu hai chÊm, ngoÆc kÐp cho lêi tho¹i.
 4. Ng«i thø nhÊt vµ ng«i thø ba trong v¨n tù sù:
- KÓ chyÖn theo ng«i thø nhÊt lµm cho lêi kÓ, néi dung c©u chuyÖn kÓ cã mµu s¾c nh­ thËt, giíi h¹n trong ph¹m vi t«i biÕt, ®· sèng, ®· nghÜ vµ ®· lµm, nhê thÕ mµ c¶m xóc riªng ®­îc kh¬i gîi, ®Ëm ®µ mµu s¾c tr÷ t×nh.
- KÓ chyÖn theo ng«i thø ba lµm cho lêi v¨n cã tÝnh kh¸ch quan, kh«ng bÞ giíi h¹n bëi c¸i t«i.
 5. Miªu t¶ trong v¨n tù sù: Miªu t¶ kh«ng chØ lµm næi bËt ngo¹i h×nh mµ cßn cã thÓ kh¾c ho¹ néi t©m cña nh©n vËt, lµm cho truyÖn kÓ trë nªn ®Ëm ®µ lÝ thó.
- Miªu t¶ nh©n vËt – ngo¹i h×nh nh©n vËt:
VD: Bëi t«i ¨n uèng®iÒu ®é ...soi g­¬ng ®­îc... 
- Miªu t¶ hµnh ®éng nh©n vËt – sù viÖc:
VD: - Tha nµy! Tha nµy... ng· nhµo ra thÒm... .
- Miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt:
VD: ThÕ råi DÕ Cho¾t t¾t thë. T«i th­¬ngl¾m. Võa th­¬ng võa ¨n n¨n téi m×nh. Gi¸ t«i kh«ng trªu chÞ Cèc, th× ®©u ®Õn nçi Cho¾t viÖc g× . C¶ t«i n÷a nÐu t«i kh«ng nhanh ch©n ch¹y vµo hang th× t«i còng chÕt toi rå!
 T«i dªm x¸c DÕ Cho¾t ®Õn ch«n vµo mét vïng cá um tïm. T«i ®¾p thµnh mét nÊm mé to. T«i ®øng giê l©u, nghÜ vÒ bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn .
6. BiÓu c¶m trong v¨n tù sù: trong v¨n tù sù ngoµi yÕu tè t×nh tiÕt, yÐu tè miªu t¶ c¶nh vËt, nh©n vËt,... cßn cã yÕu tè biÓu c¶m (vui, buån, hên, giËn, lo ©u, mong ­íc, hi väng, nhí th­¬ng...) lu«n lu«n hoµ quyÖn vµo c¶nh vËt, sù viÖc ®ang diÔn ra, ®ang ®­îc nãi ®Õn.
C¸c yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n tù sù th­êng ®­îc biÓu hiÖn qua ba d¹ng thøc sau:
+ Tù th©n c¶nh vËt, sù viÖc diÔn biÕn mµ c¶m xóc trµn ra, thÊm vµo lêi v¨n, trang v¨n do ng­êi ®äc c¶m nhËn.
+ C¶m xóc ®­îc bµy tá, ®­îc biÓu hiÖn qua c¸c nh©n vËt, nhÊt lµ qua ng«i kÓ thø nhÊt.
+ C¶m xóc ®­îc t¸c gi¶ bµy tá trùc tiÕp. §ã lµ ®o¹n tr÷ t×nh ngo¹i ®Ò mµ ta th­êng b¾t gÆp trong mét sè truyÖn.
Vd: ... Cèm lµ thøc quµ riªng biÖt cña ®Êt n­íc, lµ thøc d©ng cña nh÷ng c¸nh ®ång lóa b¸t ng¸t xanh, mang trong h­¬ng vÞ tÊt c¶ c¸i méc mËc cña ®ång quª néi cá An Nam. Ai ®· nghÜ dÇu tiªn dïng cèm lµm quµ siªu tÕt. Kh«ng cßn g× hîp h¬n víi sù v­íng vÝt cuar t¬ hång, thøc quµ trong s¹ch, trung thµnh nh­ c¸c viÖc lÔ nghi ...
 Ngµy thø n¨m trªn ®¶o C« T« .... th× nay l­íi cµng thªm nÆng mÎ c¸ gi· ®«i.. 
III. Bµi tËp vËn dông: Kể về người than của em ( Ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em)