SƠN TINH, THỦY TINH
TRUYỀN THUYẾT
I . MỤC TIÊU : Giúp HS
- Hiểu truyền thuyết “ST -TT” nhằm giải thích hiện tượng lụt lội xảy ra ở châu thổ Sông Hồng
(Bắc Bộ) thời các Vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt Cổ trong việc giải thích
và chế ngự thiên tai lũ lụt, bảo vệ cuộc sống của mình.
- Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm, kể chuyện.
- GDHS lòng tự hào dân tộc, ý thức bảo vệ thiên nhiên.
II. CHUẨN BỊ:
GV: Tranh minh hoạ, thiết kế bài giảng.
HS: Đọc văn bản, tập kể chuyện.
III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG
1. Ổn định tổ chức: (1’)
2. KTBC: (4’)
- Theo em chi tiết nào trong truyện Thánh Gióng để lại trong tâm trí em những ấn tượng sâu
đậm nhất ? Vì sao ?
- Theo em truyện “Thánh Gióng” có liên quan đến sự thật lịch sử nào?
(Lịch sử chống ngoại xâm thời xa xưa )
3 . Bài mới : GV giới thiệu bài (TT).
- “ST-TT” là thần thoại cổ đã được lịch sử hoá trở thành một truyền thuyết tiêu biểu, nổi tiếng trong chuỗi truyền thuyết về thời đại các Vua Hùng .Truyện được gắn với triều đại Hùng Vương .
“ST-TT” là câu chuyện hoang đường nhưng có cơ sở thực tế .Truyện rất giàu về giá trị nội dung cũng như nghệ thuật .Đến nay “ST -TT” vẫn còn nhiều ý nghĩa thời sự .Một số nhà thơ đời sau đã lấy cảm hứng, hình tượng từ tác phẩm này để sáng tác thơ ca.
Ngày soạn: 30/8/2010 Tuần 3 Ngày dạy:31/8/2010 Tiết 9 SƠN TINH, THỦY TINH TRUYỀN THUYẾT I . MỤC TIÊU : Giúp HS - Hiểu truyền thuyết “ST -TT” nhằm giải thích hiện tượng lụt lội xảy ra ở châu thổ Sông Hồng (Bắc Bộ) thời các Vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt Cổ trong việc giải thích và chế ngự thiên tai lũ lụt, bảo vệ cuộc sống của mình. - Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm, kể chuyện. - GDHS lòng tự hào dân tộc, ý thức bảo vệ thiên nhiên. II. CHUẨN BỊ: GV: Tranh minh hoạ, thiết kế bài giảng. HS: Đọc văn bản, tập kể chuyện. III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. KTBC: (4’) - Theo em chi tiết nào trong truyện Thánh Gióng để lại trong tâm trí em những ấn tượng sâu đậm nhất ? Vì sao ? - Theo em truyện “Thánh Gióng” có liên quan đến sự thật lịch sử nào? (Lịch sử chống ngoại xâm thời xa xưa ) 3 . Bài mới : GV giới thiệu bài (TT). - “ST-TT” là thần thoại cổ đã được lịch sử hoá trở thành một truyền thuyết tiêu biểu, nổi tiếng trong chuỗi truyền thuyết về thời đại các Vua Hùng .Truyện được gắn với triều đại Hùng Vương . “ST-TT” là câu chuyện hoang đường nhưng có cơ sở thực tế .Truyện rất giàu về giá trị nội dung cũng như nghệ thuật .Đến nay “ST -TT” vẫn còn nhiều ý nghĩa thời sự .Một số nhà thơ đời sau đã lấy cảm hứng, hình tượng từ tác phẩm này để sáng tác thơ ca. - GV đọc bài thơ “ST -TT” của Nguyễn Nhược Pháp . TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG 10’ 18’ 3’ 3’ HOẠT ĐỘNG 1: HDHS TÌM HIỂU CHUNG. GV. HDHS đọc văn bản: Đọc chậm rãi ở đoạn đầu, nhanh gấp ở đoạn sau Đoạn cuối kĩ chậm, bình tĩnh. GVđọc mẫu 1 đoạn . HS. Đọc nối tiếp đến hết văn bản . Kể sáng tạo theo vai nhân vật. GV. Nhận xét cách đọc, kể. HS. Đọc các chú thích 1,3,4. Giải thích một số từ khó : - Cồn : dải đất (cát) nổi lên giữa sông hoặc bờ bãi. - Ván : mâm - Nẹp : Cặp (hai, đôi) H. Có thể chia truyện “ST -TT” làm mấy đoạn? Nêu nội dung chính của mỗi đoạn? H. Truyện “ST -TT” với thời đại nào trong sử Việt Nam ? HOẠT ĐỘNG 2: HDHS TÌM HIỂU VĂN BẢN. H. Truyện có bao nhiêu nhân vật? Nhân vật chính trong truyện này là ai? Vì sao đó là nhân vật chính ? HS. + Nhân vật chính: Sơn Tinh , Thuỷ Tinh; cả hai xuất hiện ở mọi sự việc . + Tư tưởng, ý nghĩa của truyện đều nằm ở 2 nhân vật này . H. Hình dáng bên ngoài của các nhân vật chính đã được tác giả miêu tả bằng những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo như thế nào ? H. Điều đó có ý nghĩa gì ? HS thống kê, trả lời, thảo luận GV.Treo tranh minh hoạ . H. Theo em bức tranh trong SGK minh hoạ cho nội dung nào trong văn bản? HS. Minh họa cuộc giao tranh ác liệt giữa Sơn Tinh –Thủy Tinh . H. Hãy đặt tên cho các bức tranh này? HS. Đặt tên: Cuộc chiến Sơn Tinh –Thuỷ Tinh. H. Vì sao Vua Hùng băn khoăn khi kén rể? H. Điều kiện Vua Hùng kén rể là gì? H. Tại sao vua Hùng lại chọn lễ vật toàn là ở trên rừng, có lợi cho Sơn Tinh ? Điều đó có ý nghĩa gì ? HS. - Vua biết được sức mạnh tàn phá của Thuỷ Tinh . - Tin vào sức mạnh của ST có thể chiến thắng TT, để bảo vệ cuộc sống bình yên. H. Vua Hùng sáng suốt chọn ST.ST đã đánh và luôn đánh thắng TT để giữ yên cuộc sống . Theo em qua việc này người xưa muốn bày tỏ tình cảm nào đối với cha ông ta trong thời kì dựng nước xa xưa? HS. Ca ngợi công lao giữ nước của Vua Hùng, cũng là của cha ông thuở trước. H. Thủy Tinh mang quân đánh Sơn Tinh vì lí do gì? HS. Tự ái, muốn chứng tỏ quyền lực . HS. Quan sát tranh minh hoạ trả lời câu hỏi . H. Trận đánh giữa Sơn Tinh -Thủy Tinh diễn ra như thế nào? H. Nhưng thực tế Thủy Tinh không thăng nổi Sơn Tinh. Mấy lần thua SơnTinh? HS. Hai lần, hằng năm vẫn thua , mãi mãi thua. H. Mặc dù thua năm nào Thủy Tinh cũng giông bão, dâng nước đánh Sơn Tinh .Theo em, Thủy Tinh tượng trưng cho sức mạnh nào của thiên nhiên? H. Sơn Tinh thắng Thủy Tinh vì lí do gì? HS. Tự vệ hạnh phúc gia đình đất đai và và chim chóc muôn loài trên mặt đất . H. Tại sao Sơn Tinh luôn thắng ThủyTinh? GV gợi ý : Sơn Tinh có nhiều sức mạnh: Sức mạnh tinh thần Vua Hùng .Sức mạnh vật chất: Trận địa đồi núi cao, vững chắc, có tinh thần bền bỉ. H. Sơn Tinh đã thắng và luôn thắng Thủy Tinh . Theo em Sơn Tinh tượng trưng cho sức mạnh nào? H. Theo dõi cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh , em thấy chi tiết nào nổi bật nhất ? Vì sao ? HS. Phát biểu tự do . GV gợi ý : Chi tiết “Nước sông dâng cao lên bấy nhiêu, đồi núi dâng cao lên bấy nhiêu” miêu tả tính chất ác liệt của cuộc đấu tranh ST -TT , thể hiện đúng cuộc đấu tranh chống thiên tai gay go, bền bỉ của nhân dân ta . HOẠT ĐỘNG 3 .HDHS TÌM HIỂU Ý NGHĨA TRUYỆN. H. Truyện kể , năm nào Thủy Tinh cũng dâng nước đánh Sơn Tinh.Theo em , ngày xưa đã mượn truyện này để giải thích hiện tượng nào ở nước ta? H. Sơn Tinh luôn thắng Thủy Tinh .Điều đó phản ánh sức mạnh nào và mơ ước nào của nhân dân? Hình ảnh của Sơn Tinh giúp em liên hệ tới ai ? HS. Sơn Tinh là lực lượng cư dân Việt Cổ đắp đê chống lũ lụt, là ước mơ chiến thắng thiên tai của người xưa được hình tượng hóa, tài năng, khí phách của Sơn Tinh là biểu tượng sinh động cho chiến công của người Việt Cổ chống bão lụt sông Đà và sông Hồng à Kỳ tích dựng nước của các vua Hùng? H. Ngoài ý nghĩa giải thích hiện tượng lũ lụt và ước mơ chiến thắng thiên tai .Truyện còn có ý nghĩa nào khác gắn liền với thời đại giữ nước của ông cha ta? HS. Trả lời .GV nhận xét rút ra kết luận ghi nhớ HS. Đọc ghi nhớ SGK /34 HOẠT ĐỘNG 4: HDHS LUYỆN TẬP . H. Em có nhận xét gì về nạn phá rừng hiện nay? Nạn phá rừng gây nên hậu quả gì? H. Em có suy nghĩ gì về chủ trương xây dựng đê điều, nghiêm cấm phá rừng, trồng rừng của nhà nước. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Đọc. 2. Chú thích. 3. Bố cục: 3 đoạn - Đoạn 1: Từ đầu? “mỗi thứ một đôi”: Vua Hùng thứ 18 kén rể . - Đoạn 2: Tiếp theo? “ đánh rút quân” : Sơn Tinh và Thuỷ Tinh cầu hôn và cuộc giao tranh của 2 vị thần . - Đoạn 3: Phần còn lại: Sự trả thù hằng năm về sau của Thủy Tinh và chiến thắng của Sơn Tinh . * Truyện gắn với các thời đại Vua Hùng . II. TÌM HIỂU VĂN BẢN . 1. Giới thiệu hoàn cảnh truyện và các nhân vật. - Truyện có 2 nhân vật chính: + Sơn Tinh - thần núi Tản Viên + Thủy Tinh - thần nước Sông Hồng - Cả hai vị thần đều có tài cao, phép lạ à đều xứng đáng làm rể Vua Hùng. = > Cách giới thiệu như trên khiến người nghe hấp dẫn. à Dẫn tới cuộc tranh tài, đọ sức của họ vì một người con gái - Mỵ Nương. 2. Vua Hùng kén rể . - Muốn chọn cho con một người chồng xứng đáng . - Sơn Tinh và Thuỷ Tinh đến cầu hôn đều ngang tài ngang sức . - Thách cưới lễ vật khó tìm “ Voi chín ngà, gà chín cựa ” - Hạn giao lễ gấp: Trong một ngày . Þ Lợi cho Sơn Tinh . 2. Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh . - Thuỷ Tinh: Hô mưa, gọi giự, dâng nước sông lên cuồn cuộn - Sơn Tinh: Bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi ngăn dòng nước lũ . Þ Sơn Tinh thắng Thuỷ Tinh . 3.Ý nghĩa tượng trưng các nhân vật . - Thuỷ Tinh: Tượng trưng cho sức mạnh thiên tai lũ lụt, đe doạ thiên nhiên và sự sống con người, đã trở thành kẻ thù hung dữ, truyền kiếp của Sơn Tinh. - Sơn Tinh: Là lực lượng của dân Việt Cổ đắp đê chống lũ lụt, ước mơ chiến thắng thiên tai . . III. Ý NGHĨA TRUYỆN - Giải thích nguyên nhân của hiện tượng lũ lụt hàng năm . - Thể hiện sức mạnh và ước mơ chế ngự bão lụt của người Việt Cổ . - Ca ngợi công lao dựng nước của các Vua Hùng. * GHI NHỚ : SGK/34. IV . LUYỆN TẬP . Bài tập 2 /34. - Phá rừng gây lũ lụt, hạn hán kiệt quệ tài nguyên, ô nhiễm môi trường . - Chủ trương của nhà nước tích cực xây dựng đê điều, nghiêm cấm nạn phá rừng? Trồng rừng nhằm bảo vệ tài nguyên, công sức bình yên của nhân dân ta . 4. CỦNG CỐ :(3’) 1. Truyện có bao nhiêu nhân vật? Nhân vật chính trong truyện này là ai? Vì sao đó là nhân vật chính? 2. Theo em truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” ra đời vào thời đại nào của lịch sử dân tộc? A. Thời đại Văn Lang - Âu Lạc B. Thời nhà Lí C. Thời nhà Trần D. Thời nhà Nguyễn 3. Thần Sơn Tinh còn có tên gọi nào khác? A. Thổ thần B. Ân thần C. Phúc thần D. Thần Tản Viên. 5. DẶN DÒ : (2’) - Tập kể diễn cảm câu chuyện .Nắm ý nghĩa truyện . - Tìm 1 số truyện có liên quan đến thời đại Vua Hùng . - Chuẩn bị bài mới: NGHĨA CỦA TỪ . + Đọc và nắm được: Định nghĩa của từ là gì? Lấy VD minh hoạ . + Chuẩn bị phần luyện tập . Ngaøy soaïn :30/8/2010 Tuaàn 3 Ngaøy daïy :31/8/2010 Tieát 11 I. MUÏC TIEÂU : Giuùp hoïc sinh - Naém ñöôïc theá naøo laø giaûi thích nghĩa cuûa töø . - Moät soá caùch giaûi thích nghóa cuûa töø . - Phaân bieät töø deã vaø töø khoù veà nghóa töø ,söû duïng töø chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ : GV: Thieát keá baøi giaûng + baûng phuï . HS: Hoïc baøi ,soaïn baøi . III. TIEÁN TRÌNH CAÙC HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP . 1. OÅn ñònh toå chöùc .(1’) 2 . KTBC: (4’) - Theá naøo laø töø möôïn ? Neâu nguyeân taéc duøng töø möôïn ? -Neâu moät soá töø möôïn chæ boä phaän cuûa xe ñaïp ? 3. Baøi môùi : GV gôùi thieäu baøi . GV cho HS chôi troø chôi : Moät beân neâu töø ,moät beân giaûi thích nghóa cuûa töø → Töø ñoù daãn vaøo baøi TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS NOÄI DUNG 10’ 10’ HOAÏT ÑOÄNG 1: HDHS TÌM HIEÅU NGHÓA CUÛA TÖØ. GV treo b¶ng phô cã ghi VD ë SGK. HS. Ñoïc chuù thích : taäp quaùn ,laãm lieät ,nao nuùng SGK H. Moãi chuù thích treân goàm maáy boä phaän ? HS. Hai boä phaän :Hình thöùc vaø noäi dung . H. Boä phaän naøo trong chuù thích neâu leân nghóa cuûa töø ? HS. Boä phaän noäi dung neâu leân nghóa cuûa töø . Hình thöùc Nội dung H. Nghóa cuûa töø öùng vôùi phaàn naøo döôùi ñaây trong moâ hình sau ? HS. Nghóa cuûa töø töông öùng vôùi boä phaän noäi dung . GV. Nhaän xeùt ,giaûng giaûi moâ hình cho HS hieåu . GV. Ñöa ra baøi taäp nhanh : Giaûi thích caùc töø “caây” , “giaø” theo caùch hieåu nhö ví dụ treân? HS. Cho VD minh hoaï . H. Trong hai c©u sau tõ tËp qu¸n vµ thãi quen cã thÓ thay thÕ cho nhau ®îc hay kh«ng ? T¹i sao ? a. Ngêi ViÖt cã tËp qu¸n ¨n trÇu. b. B¹n Nam cã thãi quen ¨n quµ vÆt. H. Töø baøi taäp treân ,em hieåu nghóa cuûa töø laø gì ? HS. Ñoïc ghi nhôù SGK/ HOAÏT DOÄNG 2: HDHS TÌM HIEÅU CAÙCH GIAÛI THÍCH NGHÓA CUÛA TÖØ HS. Ñoïc laïi chuù thích phaàn I SGK. * Sau VD 1 veà nghóa cuûa töø “taäp quaùn” GV hoûi : H. Trong 2 caâu sau ,töø taäp quaùn vaø thoùi quen có Theå thay theá cho nhau ñöôïc hay khoâng ? Vì sao? a. Ngöôøi Vieät coù taäp quaùn môû hoäi laøng ... H. Trong 7 söï vieäc ñoù neáu boû 1 söï vieäc hoaëc thay ñoåi traät töï cuûa caùc söï vieäc coù ñöôïc hay khoâng?Taïi sao ? HS. Khoâng . Vì söï vieäc thieáu tính lieân tuïc , söï vieâc saép xeáp theo trình töø môùi coù yù nghóa . Söï vieäc tröôùc giaûi thích cho söï vieäc sau . Caùc söï vieäc coù quan heä nhaân quaû : Khaúng ñònh söï chieán thaéng cuûa Sôn Tinh . H. Neáu keå chuyeän ST-TT , ta chæ lieät keâ 7 söï vieäc thì coù haáp daãn khoâng ? vì sao ? HS. Khoâng . Vì ta seõ khoâng hieåu caâu chuyeän xaûy ra khi naøo ,ôû ñaâu ,caâu chuyeän trôû neân khoâ khan ,tröøu töôïng, khoâng cuï theå . H. Vaäy muoán truyeän hay , cuï theå ,chi tieát khi keå moãi söï vieäc ta caàn keå caùc yeáu toá naøo ? GV. Cã 6 yÕu tè cô thÓ cÇn thiÕt cña sù viÖc trong t¸c phÈm tù sù lµ : - Ai lµm ? (nh©n vËt) - X¶y ra ë ®©u ? (kh«ng gian, ®Þa ®iÓm) - X¶y ra lóc nµo ? (thêi gian) - V× sao l¹i x¶y ra ? (nguyªn nh©n) - X¶y ra nh thÕ nµo ? (diÔn biÕn, qu¸ tr×nh) H. Em h·y chØ ra 6 yÕu tè ®ã ë truyÖn ST-TT ? Gi¸o viªn : Sù thó vÞ, søc hÊp dÉn vÎ ®Ñp cña truyÖn n»m ë c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn 6 yÕu tè ®ã. Sù viÖc trong truyÖn ph¶i cã ý nghÜa, ngêi kÓ nªu sù viÖc nh»m thÓ hiÖn th¸i ®é yªu ghÐt cña m×nh. Em h·y cho biÕt sù viÖc nµo thÓ hiÖn mèi thiÖn c¶m cña ngêi kÓ ®èi víi S¬n Tinh vµ vua Hïng ? H. S¬n Tinh th¾ng Thuû Tinh mÊy lÇn, cã ý nghÜa g× ? H. Theo em 6 yeáu toá treân theå hieän choã naøo trong truyeän ? (tö töôûng ) H. Vieäc giôùi thieäu ST coù taøi coù caàn thieát khoâng ? HS. Caàn thieát, vì nhö theá môùi coù theå choáng choïi vôùi TT. H.Neáu boû ñieàu kieän Vua Huøng keùn reå coù ñöôïc ko? H. Vieäc TT noåi giaän coù lí hay khoâng ? HS. Coù lí .Thaàn kieâu ngaïo cho raèng mình khoâng keùm ST , chæ vì chaäm chaân maø maát vôï . H. Lí aáy theå hieän ôû nhöõng söï vieäc naøo ? HS. Tính ghen tuoâng cuûa thaàn . H. Nhö vaäy söï vieäc naøo trong “ST-TT” theå hieän moái thieän caûm cuûa Vua Huøng ñoái vôùi ST ? (sính leã ) H. Vieäc ST thaéng TT nhieàu laàn coù yù nghiaõ gì ? HS. Laáy ñöôïc vôï ,naêm naøo cuõng thaéng. . H. Coù theå ñeå TT thaéng ST ñöôïc khoâng ? Vì sao ? H. Cã thÓ xãa bá sù viÖc Hµng n¨m ... d©ng níc ®îc kh«ng ? V× sao ? §iÒu ®ã cã ý nghÜa g× ? HS.Kh«ng à V× ®ã lµ hiÖn tîng tù nhiªn, qui luËt cña thiªn niªn ë xø së nµy à Gi¶i thÝch hiÖn tîng ma b·o lò lôt cña nh©n d©n ta. H. Qua ph©n tÝch c¸c vÝ dô vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái. Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ sù viÖc trong v¨n tù sù ? Häc sinh rót ra kÕt luËn .Gi¸o viªn chèt l¹i HOAÏT ÑOÄNG 2 : TÌM HIEÅU NHAÂN VAÄT TRONG VAÊN TÖÏ SÖÏ . H. Em haõy keå teân caùc nhaân vaät trong truyeän ST-TT ? H. Trong truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh, ai lµ nh©n vËt chÝnh - nh©n vËt ñöôïc noùi ñeán nhieàu nhaát – quan träng nhÊt ? H. Ai lµ nh©n vËt phô ? Nh©n vËt phô nµy cã cÇn thiÕt kh«ng ? Cã thÓ bá ®îc kh«ng ? Qua ®ã em hiÓu g× vÒ nh©n vËt chÝnh trong v¨n tù sù. H. Nh©n vËt phô cã vai trß g× ? H. VËy c¸c nh©n vËt trong v¨n tù sù ®îc kÓ nh thÕ nµo ?H·y cho biÕt c¸c nh©n vËt trong truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh ®îc kÓ nh thÕ nµo ? (thoáng keâ baèng baûng sau ) Häc sinh rót ra kÕt luËn .GV kÕt luËn I. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA SÖÏ VIEÄC VAØ NHAÂN VAÄT TRONG VAÊN TÖÏ SÖÏ . 1. Söï vieäc trong taùc phaåm töï söï SônTinh –Thuûy Tinh . a. Sù viÖc trong v¨n tù sù - Sù viÖc khëi ®Çu (1) : Vua Hïng kÐn rÓ. - Sù viÖc ph¸t triÓn (2, 3, 4) + Hai thÇn ®Õn cÇu h«n. + Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn kÐn rÓ + S¬n Tinh ®Õn tríc, ®îc vî. - Sù viÖc cao trµo (5. 6) + Thuû Tinh thua cuéc, ®¸nh ghen d©ng níc ®¸nh S¬n Tinh. + Hai lÇn ®¸nh nhau hµng th¸ng trêi cuèi cïng Thuû Tinh thua, rót vÒ. - Sù viÖc kÕt thóc (7) + Hµng n¨m Thuû Tinh l¹i d©ng níc ®¸nh S¬n Tinh, nhng ®Òu thua. à Gi÷a c¸c sù viÖc trªn cã quan hÖ nh©n qu¶ víi nhau. C¸i tríc lµ nguyªn nh©n cña c¸i sau, c¸i sau lµ nguyªn nh©n cña c¸i sau n÷a à Tãm l¹i, c¸c sù viÖc mãc nèi víi nhau trong mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ kh«ng thÓ ®¶o lén, bá bít mét sù viÖc nµo. NÕu cø bá mét sù viÖc trong hÖ thèng à dÉn ®Õn cèt truyÖn bÞ ¶nh hëng à ph¸ vì b. Saùu yeáu toá cuûa truyeän : - Hïng V¬ng, S¬n Tinh, Thuû Tinh. - ë Phong Ch©u, ®Êt cña Vua Hïng. - Thêi vua Hïng. - Do sù ghen tu«ng cña Thuû Tinh. - Nh÷ng trËn ®¸nh nhau dai d¼ng cña 2 thÇn hµng n¨m. - Thuû Tinh thua. Hµng n¨m cuéc chiÕn gi÷a hai thÇn vÉn x¶y ra. Þ Theå hieän tö töôûng :Ñoù môùi chính laø söï vieäc trong vaên töï söï. Bµi häc 1 : Sù viÖc trong v¨n tù sù ®îc tr×nh bµy cô thÓ vÓ : - Thêi gian, ®Þa ®iÓm - Nh©n vËt cô thÓ. - Nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶. S¾p xÕp sao cho thÓ hiÖn ®îc t tëng mµ ngêi kÓ muèn biÓu ®¹t. 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù a. Nh©n vËt trong v¨n tù sù lµ ai ? - Lµ kÎ võa thùc hiÖn c¸c sù viÖc lµ kÎ ®îc nãi tíi, ®îc biÓu d¬ng hay bÞ lªn ¸n. (ngêi lµm ra sù viÖc, ngêi ®îc nãi tíi) - Nh©n vËt chÝnh, cã vai trß quan träng nhÊt ®ã lµ : S¬n Tinh, Thuû Tinh. - Nh©n vËt ®îc nãi tíi nhiÒu nhÊt lµ Thuû Tinh. - Nh©n vËt phô : Hïng V¬ng, MÞ N¬ng à rÊt cÇn thiÕt à kh«ng thÓ bá ®îc v× nÕu bá th× c©u chuyÖn cã nguy c¬ chÖch híng, ®æ vì. Bµi häc 2 - Nh©n vËt chÝnh lµ nh©n vËt ®îc kÓ nhiÒu viÖc nhÊt, lµ ®îc nãi tíi nhiÒu nhÊt à cã vai trß chñ yÕu trong viÖc thÓ hiÖn t tëng v¨n b¶n. - Nh©n vËt phô chØ gióp nh©n vËt chÝnh ho¹t ®éng. b. Nh©n vËt ®îc kÓ thÓ hiÖn qua c¸c mÆt : tªn gäi, lai lÞch, tÝnh nÕt, h×nh d¸ng, viÖc lµm. Teân goïi Lai lòch Chaân dung Taøi naêng Vieäc laøm Vua Huøng Mò Nöông Sôn Tinh Thuyû Tinh Laïc Haàu Thöù 18 Con gaùi Vua Huøng Nuùi Taûn Vieân ,chuùa mieàn non cao . ÔÛ mieàn bieån . Thôøi Vua Huøng thöù 18 Ñeïp ngöôøi ,ñeïp neát Nhieàu taøi laï Nhieàu taøi laï Keùn reå, thaùch cöôùi Caàu hoân , ñem sính leã ñeán tröôùc , ñöôïc vôï . Caàu hoân , giao tranh . Baøn baïc. H. Töø baøi taäp treân , em haõy ruùt ra keát luaän veà nhaân vaät trong vaên töï söï ? GV heä thoáng kieán thöùc thaønh ghi nhôù . HS. Ñoïc ghi nhôù SGK /38. 4.CUÛNG COÁ : (3’) - Söï vieäc trong vaên töï söï ñöôïc trình baøy ntn ? - Neâu 6 yeáu toá theå hieän tö töôûng trong vaên töï söï ? - Vai troø cuûa caùc nhaân vaät trong vaên töï söï ? 5 .DAËN DOØ : (2’) - Chuaån bò baøi phần luyện tập:SỰ VIỆC VÀ NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ (TT) Ngaøy soaïn :2/9/2010 Tuaàn 3 Ngaøy daïy :3/9/2010 Tieát 12 I. MUÏC TIEÂU .Giuùp hoïc sinh. - Naém ñöôïc 2 yeáu toá then choát cuûa töï söï : Söï vieäc vaø nhaân vaät . - Hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa söï vieäc vaø nhaân vaät trong vaên töï söï : söï vieäc coù quan heä vôùi nhau vaø vôùi nhaân vaät ,vôùi chuû ñeà taùc phaåm ,söï vieäc luoân gaén vôùi thôøi gian ,ñòa ñieåm nhaân vaät ,dieãn bieán, nguyeân nhaân ,keát quaû .Nhaân vaät vöøa laø ngöôøi laøm ra söï vieäc ,haønh ñoäng ,vöøa laø ngöôøi ñöôïc noùi tôùi. - GDHS yù thöùc töï giaùc tìm toøi ,hoïc hoûi ,thích keå chuyeän . II. CHUAÅN BÒ : GV: Thieát keá baøi giaûng +Baûng phuï . HS: Ñoïc baøi ,traû lôøi caâu hoûi SGK. III. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG . 1. OÅn ñònh toå chöùc: (1’) 2. KTBC: (4’) - Söï vieäc trong vaên töï söï ñöôïc trình baøy ntn ? - Neâu 6 yeáu toá theå hieän tö töôûng trong vaên töï söï ? - Vai troø cuûa caùc nhaân vaät trong vaên töï söï ? 3.Baøi môùi : GV gôùi thieäu baøi TT. TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS NOÄI DUNG 20’ 10’ HOAÏT ÑOÄNG 1. LUYEÄN TAÄP , LÀM BÀI TẬP 1. Baøi taäp 1. HS. Ñoïc yeâu caàu baøi taäp 1. SKG/ 38. Gi¸o viªn híng dÉn cho häc sinh chØ ra c¸c viÖc mµ c¸c nh©n vËt ®· lµm ë trong truyÖn ? HS. Laøm vieäc theo nhoùm. Moãi toå chia laøm 2 nhoùm thaûo luaän theo yeâu caàu caâu hoûi a, b, c.SGK GV. Theo doõi, höôùng daãn caùc nhoùm thaûo luaän. HS. Sau khi thaûo luaän xong, cöû ñaïi dieän trình baøy. Nhoùm khaùc theo doõi, nhaän xeùt. GV. Nhaän xeùt, ñaùnh giaù, boå sung. HOẠT ĐỘNG 2.HDHS LÀM BÀI TẬP 2. Baøi taäp 2/ 39. Gi¸o viªn ®Þnh híng cho häc sinh kÓ theo sên: H. KÓ viÖc g× ? H. DiÔn biÕn – chuyÖn x¶y ra bao giê ? H. ë ®©u ? Nguyªn nh©n nµo ? II. LUYEÄN TAÄP. Baøi taäp 1/ 39: Chæ ra nhöõng söï vieäc chính maø caùc nhaân vaät chính trong truyeän “ Sôn Tinh, Thuûy Tinh” ñaõ laøm. - Vua Hïng : KÐn rÓ, mêi c¸c L¹c HÇu bµn b¹c, g¶ MÞ N¬ng cho S¬n TInh. - MÞ N¬ng : Theo chång vÒ nói. - S¬n Tinh : §Õn cÇu h«n, ®em sÝnh lÔ tríc, ríc MÞ N¬ng vÒ nói, dïng phÐp l¹ ®¸nh nhau víi Thuû Tinh mÊy th¸ng trêi : Bèc ®åi, dùng thµnh luü ng¨n níc... - Thuû Tinh : §Õn cÇu h«n, mang sÝnh lÔ muén, ®em qu©n ®uæi theo ®Þnh cíp MÞ N¬ng... a. Vai troø, yù nghóa caùc nhaân vaät: - Vua Hïng : nh©n vËt phô à Kh«ng thÓ thiÕu ®îc v× «ng lµ ngêi quyÕt ®Þnh cuéc h«n nh©n lÞch sö - MÞ n¬ng : Còng thÕ v× kh«ng cã ngêi th× kh«ng cã chuyÖn 2 thÇn xung ®ét nh thÕ. - Thuû Tinh : Nh©n vËt chÝnh ®èi lËp víi S¬n Tinh. H×nh ¶nh thÇn tho¹i hãa søc m¹nh cña b·o lò, ë vïng Ch©u Thæ s«ng Hång. - S¬n Tinh : Nh©n vËt chÝnh ®èi lËp víi Thuû Tinh, ngêi anh hïng chèng lò lôt cña nh©n d©n ViÖt cæ. b. Tãm t¾t truyÖn theo sù viÖc cña nh©n vËt chÝnh. - Vua Hïng kÐn rÓ. - Hai thÇn ®Õn cÇu h«n. - Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn kÐn rÓ, cè ý thiªn lÖch cho S¬n Tinh. - S¬n Tinh ®Õn tríc, ®îc vî : Thuû Tinh ®Õn sau mÊt MÞ N¬ng à ®uæi theo ®Þnh cíp nµng. - TrËn ®¸nh d÷ déi gi÷a hai thÇn. KÕt qu¶ : S¬n Tinh th¾ng, Thuû Tinh thua. - Hµng n¨m, hai thÇn v¨n ®¸nh nhau mÊy th¸ng trêi, nhng lÇn nµo Thuû Tinh còng thÊt b¹i. c. Ñaët teân truyeän theo 2 nhaân vaät chính laø: Sôn Tinh , Thuûy Tinh. Ñaây laø truyeàn thoáng, thoùi quen cuûa daân gian nhö : Taám caùm, Thaïch Sanh . - Teân truyeän coù theå thay ñoåi ñöôïc : Ví duï : Vua Huøng keùn reå; Baøi ca chieán coâng cuûa Sôn Tinh Baøi taäp 2/ 39. Nhan ñeà : Moät laàn khoâng vaâng lôøi. GV gợi ý : HS. Keå moät caâu chuyeän “Moät laàn khoâng vaâng lôøi” cuûa ai ñoù thuoäc löùa tuoåi treû thô. - Khoâng vaâng lôøi maø gaây haäu quaû xaáu nhö : Treøo caây bò ngaõ, ñi taém soâng - Taäp xaùc ñònh nhaân vaät, söï vieäc vaø saép xeáp caâu chuyeän cho phuø hôïp vôùi nhan ñeà. 4.CUÛNG COÁ : (3’) - Söï vieäc trong vaên töï söï ñöôïc trình baøy ntn ? - Neâu 6 yeáu toá theå hieän tö töôûng trong vaên töï söï ? - Vai troø cuûa caùc nhaân vaät trong vaên töï söï ? 5 .DAËN DOØ : (2’) - KÓ l¹i mét trong 4 truyÖn ®· häc mµ em yªu thÝch nhÊt ? Nãi râ lÝ do v× sao ? - Chuaån bò baøi “SÖÏ TÍCH HOÀ GÖÔM” + Ñoïc vaø toùm taét văn bản . + Ñoïc chuù thích vaø traû lôøi caâu hoûi phaàn ñoïc hieåu VB .
Tài liệu đính kèm: