Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết học 63: Tính từ và cụm tính từ

Tiết 63 :
Tiếng Việt Tính từ và cụm tính từ
A. Mục tiêu cần đạt
1. Nắm được tính từ và 1 số loại tính từ cơ bản
- Nắm được cấu tạo của cụm tính từ
- Củng cố và phát triển các kiến thức đã học ở bậc tiểu học về tính từ và ở các bài đã học về cụm tính từ, phần trước, phần sau các loại phụ ngữ.
2. Tích hợp với phần văn ở bài truyện trung đại ‘Mẹ hiền dạy con’, với phần tập làm văn là : kể chuyện tưởng tượng.
3. Luyện kỹ năng nhận biết, phân loại, phân tích tính từ và cụm tính từ, sử dụng tính từ để đặt câu, dựng đoạn.
B. Chuẩn bị :
Bảng cấu tạo cụm từ , Bảng phụ
C. Thiết kế bài dạy học
* Kiểm tra bài cũ
* Giới thiệu bài mới
Hoạt động của học sinh
Dưới sự hướng dẫn của giáo viên
Nội dung bài học
Kết quả các hoạt động của học sinh
Hoạt động 1 :
Hướng dẫn tìm đặc điểm của tính từ
? Em hiểu thế nào là tính từ ?
GV treo bảng phụ có ghi VD ở Sgk
? Hãy tìm tính từ trong các câu sau (a, b)
? Em hãy tìm một số tính từ chỉ màu sắc
- Màu sắc : xanh, đỏ, trắng...
- Mùi vị : chua, cay...
- Hình dáng : gày gò, lừ đừ...
? So sánh giữa tính từ với động từ về :
a) Khả năng kết hợp với đang, đã, sẽ, hãy, chớ
b) Khả năng làm vị ngữ trong câu
c) Khả năng làm chủ ngữ trong câu
Học sinh đọc ghi nhớ 1
Hoạt động 2 :
Hướng dẫn tìm hiểu các loại tính từ
? Tính từ nào ở bài tập 1 có thể kết hợp với các từ chỉ mức độ (rất, hơi, lắm, quá, khá,...)
? Từ nào không có khả năng kết hợp với những từ chỉ mức độ ?
học sinh đọc ghi nhớ 2
? Vẽ mô hình cấu tạo của cụm tính từ in đậm trong câu
? Tìm tính từ trong bộ phận từ ngữ được in đậm trong câu
Các phụ ngữ trước và sau của tính từ làm rõ nghĩa cho tính từ
? Học sinh nêu mô hình cấu tạo đầy đủ của cụm tính từ - GV treo mô hình cấu tạo cụm tính từ
à Đọc phần ghi nhớ 3
? Phụ ngữ trước của cụm tính từ chỉ ý nghĩa gì ?
? Phụ ngữ sau của cụm tính từ chỉ ý nghĩa gì ?
Hoạt động IV
Hướng dẫn học sinh luyện tập
HS làm bài tập vào vở bài tập , GV gọi một số HS lên bảng trìn bày
Hoạt động 5 : 
Hướng dẫn học ở nhà
I. Đặc điểm của tính từ
1. Khái niệm :
* Tính từ là những từ chỉ đặc điểm, tính chất của sự vật, hành động, trạng thái
Ví dụ : 
a) bé, oai
c) nhạt, vàng hoe, vàng lịm, vàng ổi, vàng tươi
2. Đặc điểm
- Có khả năng kết hợp với : đã, đang, sẽ để trở thành cụm tính từ
- Khả năng kết hợp với hãy, đứng, chớ rất hạn chế
- Chức vụ ngữ pháp trong câu :
+ Làm chủ ngữ
+ Làm vị ngữ (hạn chế hơn động từ)
II. Các loại tính từ :
1. Những tính từ có thể kết hợp với từ chỉ mức độ là những tính từ chỉ đặc điểm tương đối
VD : bé, oai à Tính từ chỉ đặc điểm tương đối
2. Những tính từ có thể kết hợp với từ chỉ mức độ là những tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối.
III. Cụm tính từ
t1,t2
T1,T2
S1,S2
Vốn đã/rất
Yên tĩnh
 nhỏ 
sáng
lại
vằng vặc ở trên không
à Những tính từ vừa tìm được trong câu chính là các phụ ngữ của tính từ và cùng với tính từ tạo thành cụm tính từ.
* Ghi nhớ :Sgk
IV. Luyện tập
Học sinh làm bài tập 1, 2, 3, 4 ở lớp
Bài 1 : Các cụm tính từ trong 5 câu sau : 
a, sun sun như con đỉa ,
b, chần chẫn như cái đòn càn , 
c, bè bè như cái quạt thóc,
d, sừng sững như cái chổi sể cùn
Bài 2: Tác dụng của việc dùng các tính từ và phụ ngữ trong 5 câu trên: 
Các tính từ trên đều là những từ láy tượng hình, gợi hình ảnh.
Hình ảnh các từ láy đó gợi ra đều là những sự vật tầm thường, không giúp cho việc nhận thức một sự vật lớn lao , mới mẻ như con voi
Bài 3 : 
a, gợn sóng êm ả,
b, nổi sóng,
c, nổi sóng dữ dội ,
d, nổi sóng mù mịt 
e, giông tố kinh khủng kéo đến
V. Hướng dẫn học ở nhà :
1. Cho các tính từ :
Xanh, đỏ, vàng, trắng, tím
- Phát triển thành 5 cụm tính từ
- Đặt thành câu
2. Có các cụm tính từ sau
- Rất xanh, rất vàng, rất đỏ, rất gầy
- Hãy to, hãy đỏ, hãy xanh, đừng vàng.
Các kết hợp từ nào không, khó có thể xảy ra ? Vì sao
Rút kinh nghiệm giờ dạy.
.
.
.
.
------------------------------------------**&**------------------------------------------