Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết 1 đến tiết 20

Ngµy so¹n:10/8/2010 Bµi 1
Ngµy gi¶ng:6A:16/8
 6B: 6C: 
 KÕt qu¶ cÇn ®¹t:
 - B­íc ®Çu n¾m ®­îc ®Þnh nghÜa truyÒn thuyÕt. HiÓu néi dung, ý nghÜa vµ nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o cu¶ trruyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn vµ b¸nh ch­ng b¸nh giÇy trong bµi häc. KÓ ®­îc hai truyÖn nµy. 
- N¾m ®­îc ®Þnh nghÜa vÒ tõ vµ «n l¹i c¸c kiÓu cÊu t¹o tõ TiÕng ViÖt ®· häc ë bËc TiÓu häc.- N¾m ®­îc môc ®Ých giao tiÕp vµ c¸c d¹ng cña v¨n b¶n 
TiÕt 1: V¨n b¶n: Con Rång ch¸u Tiªn
 (TruyÒn thuyÕt)
Môc tiªu bµi häc: 
1.KiÕn thøc 
Gióp häc sinh:
- Cã hiÓu biÕt b­íc ®Çu vÒ thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt
- HiÓu ®­îc quan niÖm cña ng­êi ViÖt cæ vÒ nßi gièng d©n téc qua truyÒn thuyÕt Con Rång ch¸u Tiªn.
- HiÓu ®­îc nh÷ng net chÝnh vÒ nghÖ thuËt
2. Kü n¨ng
- §äc diÔn c¶m v¨n b¶n truyÒn thuyÕt
- NhËn ra nh÷ng sù viÖc chÝnh cña truyÖn 
- NhËn ra mét sè chi tiÕt t­ëng t­îng kú ¶o
3. Th¸i ®é
- Tù hµo vÒ gièng nßi d©n téc
- Cã ý thøc ®oµn kÕt vµ thèng nhÊt céng ®ång
B. ChuÈn bÞ:
-Gi¸o viªn:
+ So¹n bµi
+ §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.
+ S­u tÇm tranh ¶nh liªn quan ®Õn bµi häc.
-Häc sinh:
+ So¹n bµi
+ S­u tÇm nh÷ng bøc tranh ®Ñp, k× ¶o vÒ vÒ l¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬ cïng 100 ng­êi con chia tay lªn rõng xuèng biÓn.
+ S­u tÇm tranh ¶nh vÒ §Òn Hïng hoÆc vïng ®Êt Phong Ch©u.
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
1.æn ®Þnh tæ chøc : 6A...................................,6B.................................
 6C.....................................
2.KTBC: KT sù chÈn bÞ cña HS
3.Bµi míi
*Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi míi
- Môc tiªu:T¹o t©m thÕ cho hs b­íc vµo bµi häc
- Ph­¬ng ph¸p:ThuyÕt tr×nh
- Thêi gian:2’
Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu tiªn c¾p s¸ch ®Õn tr­êng chóng ta ®Òu ®­îc häc vµ ghi nhí c©u ca dao:
 BÇu ¬i th­¬ng lÊy bÝ cïng
 Tuy r»ng kh¸c gièng nh­ng chung mét giµn
Nh¾c ®Õn gièng nßi mçi ng­êi ViÖt Nam cña m×nh ®Òu rÊt tù hµo vÒ nguån gèc cao quÝ cña m×nh - nguån gèc Tiªn, Rång, con L¹c ch¸u Hång. VËy t¹i sao mu«n triÖu ng­êi ViÖt Nam tõ miÒn ng­îc ®Õn miÒn xu«i, tõ miÒn biÓn ®Õn rõng nói l¹i cïng cã chung mét nguån gèc nh­ vËy. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn mµ chóng ta t×m hiÓu h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu râ vÒ ®iÒu ®ã.
Ho¹t ®éng 2: HD HS t×m hiÓu chung
- Môc tiªu:HS ®äc vµ kÓ ®­îc truyÖn.N¾m ®­îc KN truyÒn thuyÕt
- Ph­¬ng ph¸p:VÊn ®¸p
- Kü thuËt:§éng n·o
- Thêi gian:10’
 Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
 Néi dung cÇn ®¹t
- GV h­íng dÉn c¸ch ®äc
- GV ®äc mÉu mét ®o¹n sau ®ã gäi HS ®äc.
- NhËn xÐt c¸ch ®äc cña HS
H:H·y kÓ tãm t¾t truyÖn tõ 5-7 c©u?
H: Theo em trruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn?
H: §äc kÜ phÇn chó thÝch * vµ nªu hiÓu biÕt cña em vÒ truyÒn thuyÕt?
H:Em h·y gi¶i nghÜa c¸c tõ: ng­ tinh, méc tinh, hå tinh vµ tËp qu¸n?
- 2 HS ®äc
- 2 HS kÓ
- HS tr¶ lêi
HS tr¶ lêi
I.t×m hiÓu chung
1. §äc vµ kÓ:
2. Bè côc: 3 phÇn
a. Tõ ®Çu ®Õn...long trang Þ Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬
b. TiÕp...lªn ®­êng Þ ChuyÖn ¢u C¬ sinh në k× l¹ vµ LLQ vµ ¢u C¬ chia con
c. Cßn l¹i Þ Gi¶i thÝch nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn.
3.Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt:
(Sgk-T7)
Ho¹t ®éng3: GV HD HS T×m hiÓu v¨n b¶n
- Môc tiªu:HS n¾m ®­îc néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn
- Ph­¬ng ph¸p:Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, thuyÕt tr×nh,vÊn ®¸p
- Kü thuËt: §éng n·o, m¶nh ghÐp
- Thêi gian:23’
- Gäi HS ®äc ®o¹n 1
H: LLQ vµ ¢u c¬ ®­îc giíi thiÖu nh­ thÕ nµo? (Nguån gèc, h×nh d¸ng, tµi n¨ng)
Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt miªu t¶ LLQ vµ ¢u c¬?
- T¹i sao t¸c gi¶ d©n gian kh«ng t­ëng t­îng LLQ vµ ¢u c¬ cã nguån gèc tõ c¸c loµi vËt kh¸c mµ t­ëng t­îng LLQ nßi rång, ¢u C¬ dßng dâi tiªn? §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×?
* GV b×nh: ViÖc t­ëng t­îng LLQ vµ ¢u C¬ dßng dâi Tiªn - Rång mang ý nghÜa thËt s©u s¾c. Bëi rång lµ 1 trong bèn con vËt thuéc nhãm linh mµ nh©n d©n ta t«n sïng vµ thê cóng. Cßn nãi ®Õn Tiªn lµ nãi ®Õn vÎ ®Ñp toµn mÜ kh«ng g× s¸nh ®­îc. T­ëng t­îng LLQ nßi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn ph¶i ch¨ng t¸c gi¶ d©n gian muèn ca ngîi nguån gèc cao quÝ vµ h¬n thÕ n÷a muèn thÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi cña d©n téc VN ta.
- VËy qua c¸c chi tiÕt trªn, em thÊy h×nh t­îng LLQ vµ ¢u C¬ hiÖn lªn nh­ thÕ nµo?
- ¢u C¬ sinh në cã g× k× l¹? ®©y lµ chi tiÕt ntn? Nã cã ý nghÜa g×?
* GV b×nh: Chi tiÕt l¹ mang tÝnh chÊt hoang ®­êng nh­ng rÊt thó vÞ vµ giµu ý nghÜa. Nã b¾t nguån tõ thùc tÕ rång, r¾n ®Ò ®Î trøng. Tiªn (chim) còng ®Ó trøng. TÊt c¶ mäi ng­êi VN chóng ta ®Òu sinh ra tõ trong cïng mét bäc trøng (®ång bµo) cña mÑ ¢u C¬. DTVN chóng ta vèn khoÎ m¹nh, c­êng tr¸ng, ®Ñp ®Ï, ph¸t triÓn nhanh Þ nhÊn m¹nh sù g¾n bã chÆt chÏ, keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt gi÷a c¸c céng ®ång ng­êi ViÖt.
- Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×?
- L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh­ thÕ nµo? ViÖc chia tay thÓ hiÖn ý nguyÖn g×?
- 50 ng­êi con xuèng biÓn;
- 50 Ng­êi con lªn nói
- Cïng nhau cai qu¶n c¸c ph­¬ng, dùng x©y ®Êt n­íc.
H:B»ng sù hiÓu biÕt cña em vÒ LS chèng ngo¹i x©m vµ c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc, em thÊy lêi c¨n dÆn cña thÇn sau naú cã ®­îc con ch¸u thùc hiÖn kh«ng?(Trªn chuÈn)
* GV b×nh: LS mÊy ngµn n¨m dùng n­íc vµ gi÷ n­íc cña d©n téc ta ®· chøng minh hïng hån ®iÒu ®ã. Mçi khi TQ bÞ l©m nguy, ND ta bÊt kÓ trÎ, giµ, trai, g¸i tõ miÒn ng­îc ®Õn miÒn xu«i, tõ miÒn biÓn ®Õn miÒn rõng nói xa x«i ®ång lßng kÒ vai s¸t c¸nh ®øng dËy diÕt kÎ thï. Khi nh©n d©n mét vïng gÆp thiªn tai ®Þch ho¹, c¶ n­íc ®Òu ®au xãt, nh­êng c¬m xÎ ¸o, ®Ó gióp ®ì v­ît qua ho¹n n¹n. vµ ngµy nay, mçi chóng ta ngåi ®©y còng ®·, ®ang vµ sÏ tiÕp tôc thùc hiÖn lêi c¨n dÆn cña Long Qu©n x­a kia b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc.
H:Trong tuyÖn d©n gian th­êng cã chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o. Em hiÓu thÕ nµo lµ chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o?
H: Trong truyÖn nµy, chi tiÕt nãi vÒ LLQ vµ ¢u C¬; viÖc ¢u C¬ sinh në k× l¹ lµ nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o. Vai trß cña nã trong truyÖn nµy nh­ thÕ nµo?
- Chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o lµ chi tiÕt kh«ng cã thËt ®­îc d©n gian s¸ng t¹o ra nh»m môc ®Ých nhÊt ®Þnh.
- Gäi HS ®äc ®o¹n cuèi
- Em h·y cho biÕt, truyÖn kÕt thóc b»ng nh÷ng sù viÖc nµo? ViÖc kÕt thóc nh­ vËy cã ý nghÜa g×?
- VËy theo em, cèt lâi sù thËt LS trong truyÖn lµ ë chç nµo? 
 §êi vua Hïng trÞ v×. cßn mét b»ng chøng n÷a kh¼ng ®Þnh sù thËt trªn ®ã lµ l¨ng t­ëng niÖm c¸c vua Hïng mµ t¹i ®©y hµng n¨m vÉn diÔn ra mét lÔ héi rÊt lín.
GV: Cèt lâi sù thËt LS lµ m­êi mÊy ®ã lµ lÔ héi ®Òn Hïng. LÔ héi ®ã ®· trë thµnh mét ngµy quèc giç cña c¶ d©n téc, ngµy c¶ n­íc hµnh qu©n vÒ céi nguån: 
 Dï ai ®i ng­îc vÒ xu«i
 Nhí ngµy gç tæ mïng m­êi th¸ng ba
vµ chóng ta tù hµo vÒ ®iÒu ®ã. Mét lÔ héi ®éc ®¸o duy nhÊt chØ cã ë VN.
*Ho¹t ®éng 4: 
- Môc tiªu:HS lµm ®­îc bµi tËp trong sgk
- Ph­¬ng ph¸p:Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian:5’
H: Em biÕt nh÷ng truyÖn nµo cña c¸c d©n téc kh¸c ë VN còng gi¶i thÝch nguån gèc DT nh­ truyÖn Con Rång,ch¸u Tiªn?Sù gièng nhau Êy k.®Þnh ®iÒu g×?
- Kinh vµ Ba Na lµ anh em
- Qu¶ trøng to në ra con ng­êi (m­êng)
- Qu¶ bÇu mÑ (kh¬ me)
H: H·y kÓ diÔn c¶m truyÖn Con Rång ,ch¸u Tiªn?
-1Hs ®äc
-HS theo dâi SGK vµ tr¶ lêi c¸ nh©n
- HS suy nghÜ tr¶ lêi
- HS trao ®æi cÆp trong 1 phót
- HS tr¶ lêi
-HS ®äc ®o¹n 2
- HS th¶o luËn nhãm trong 3 phót, c¸c nhãm tr×nh bµy
- HS quan s¸t vµ tr¶ lêi
- Th¶o luËn nhãm trong 3 phót
- HS tr¶ lêi c¸ nh©n
- HS tr¶ lêi c¸ nh©n
-HS ®äc
- HS ®äc
HS tr¶ lêi
- HS kÓ truyÖn
II. t×m hiÓu v¨n b¶n:
1. Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n - ¢u c¬:
 * LLQ 
- Nguån gèc: thÇn 
- H×nh d¸ng :m×nh rång,ë d­íi n­íc 
- Tµi n¨ng: cã nhiÒu phÐp l¹,
gióp d©n diÖt trõ yªu qu¸i
* ¢u c¬:Tiªn,sèng trªn c¹n.Xinh ®Ñp tuyÖt trÇn
Þ §Ñp k× l¹, lín lao víi nguån gèc v« cïng cao quÝ.
2.DiÔn biÕn truyÖn:
a. ¢u C¬
- Sinh bäc tr¨m trøng, në tr¨m con, ®Ñp ®Ï, kh«i ng«, kh«ng cÇn bó mím, lín nhanh nh­ thæi.
(sinh në kú l¹)
=>Chi tiÕt t­ëng t­îng s¸ng t¹o diÖu k×
b. ¢u C¬ vµ L¹c Long Qu©n chia con
Þ Cuéc chia tay ph¶n ¸nh nhu cÇu ph¸t triÓn DT: lµm ¨n, më réng vµ gi÷ v÷ng ®Êt ®ai. ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt DT. mäi ng­êi ë mäi vïng ®Êt n­íc ®Òu cã chung mét nguån gèc, ý chÝ vµ søc m¹nh.
* ý nghÜa cña chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o:
+ T« ®Ëm tÝnh chÊt k× l¹, lín lao, ®Ñp ®Ï cña c¸c nh©n vËt, sù kiÖn.
+ ThÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi, d©n téc ®Ó chóng ta thªm tù hµo, tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc.
+ Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm.
3 KÕt thóc t¸c phÈm:
- Con tr­ëng lªn ng«i vua, lÊy hiÖu Hïng V­¬ng, lËp kinh ®«, ®Æt tªn n­íc.
- Gi¶i thÝch nguån gèc cña ng­êi VN lµ con Rång, ch¸u Tiªn.
Þ C¸ch kÕt thóc muèn kh¼ng ®Þnh nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn lµ cã thËt
*Ghi nhí:SGK- tr3
III.LuyÖn tËp
1.
2.
* Ho¹t ®éng 5: Cñng cè KT 
- Môc tiªu:HS hÖ thèng kiÕn thøc ®· häc
- Ph­¬ng ph¸p:Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian:3
H:Häc xong truyÖn: Con Rång, ch¸u Tiªn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? v× sao?
* Ho¹t ®éng 6:H­íng dÉn HS häc
*Thêi gian: 2’
Häc bµi, thuéc ghi nhí.
§äc kÜ phÇn ®äc thªm.So¹n bµi: b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy
 ********************************
Ngµy so¹n:15/8/2010 
Ngµy gi¶ng: 6A:
 6B: 6C: 
TiÕt 2:	
V¨n b¶n:
B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy
(TruyÒn thuyÕt)
(Tù häc cã h­íng dÉn)
Môc tiªu bµi häc: 
1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh:
- HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn.
- ChØ ra vµ hiÓu ®­îc ý nghÜa cña chi tiÕt t­ëng k× ¶o.
- T×m hiÓu, tËp ph©n tÝch nh©n vËt trong truyÖn truyÒn thuyÕt.
2. Kü n¨ng : ®äc diÔn c¶m, ph©n tÝch c¶m thô truyÖn.KÓ ®­îc truyÖn.
3. Th¸i ®é : - Båi d­ìng lßng yªu n­íc vµ tù hµo d©n téc.
B. ChuÈn bÞ:	
- Gi¸o viªn: + So¹n bµi
 + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.
 + S­u tÇm tranh ¶nh vÒ c¶nh nh©n d©n ta chë l¸ dong, xay ®ç gãi b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy.
- Häc sinh: + So¹n bµi
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
1. æn ®Þnh tæ chøc.6A: ....................6B: ...........................6C..........................
2. KiÓm tra bµi cò: 
- Em hiÓu thÕ nµo truyÒn thuyÕt? T¹i sao nãi truyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn lµ truyÖn truyÒn thuyÕt?
- Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång, ch¸uTiªn"? Trong truyÖn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao em thÝch?
3. Bµi míi
*Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi míi
- Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs b­íc vµo bµi häc
- Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh
- Thêi gian:2’
Hµng n¨m cø mçi khi tÕt ®Õn, xu©n vÒ, nh©n d©n ta, con ch¸u cña vua Hïng tõ miÒn ng­îc ®Õn miÒn xu«i, vïng rõng nói còng nh­ vïng biÓn l¹i n« nøc, hå hëi chë l¸ dong, xay g¹o, gi· g¹o. gãi b¸nh. quang c¶nh Êy lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy".
Ho¹t ®éng 2: HD HS t×m hiÓu chung
 - Môc tiªu: HS ®äc vµ kÓ ®­îc truyÖn.
 - Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian:10’
 Ho¹t ®én ...  Dùa vµo nghÜa cña tõ ch©n trong tõ ®iÓn, em thö gi¶i nghÜa nghÜa cña c¸c tõ ch©n trong bµi?
- C©u th¬: 
 Riªng c¸i vâng Tr­êng S¬n
 Kh«ng ch©n ®i kh¾p n­íc
Em hiÓu t¸c gi¶ muèn nãi vÒ ai?
H: VËy em hiÓ nghÜa cña tõ ch©n nµy nh­ thÕ nµo?
H: Qua viÖc t×m hiÓu, em cã nhËn xÐt g× vÕ nghÜa cña tõ ch©n?
H: H·y lÊy mét sè VD vÒ tõ nhiÒu nghÜa mµ em biÕt?-
- VD vÒ tõ nhiÒu nghÜa: tõ m¾t
+ C¬ quan nh×n cña ng­êi hay ®éng vËt
+ Chç låi lâm gièng h×nh mét co m¾t ë th©n c©y.
+ Bé phËn gièng h×nh mét con m¾t ë mét sè vá qu¶.
- Tõ compa, kiÒng, bót, to¸n, v¨n cã mÊy nghÜa?
- Tõ compa, kiÒng, bót, to¸n, v¨n cã mét nghÜa
H: Qua phÇn t×m hiÓu trªn, em rót ra kÕt luËn g× vÒ tõ nhiÒu nghÜa?
- HS ®äc
- HS tr¶ líi c¸ nh©n
- HS rót ra kÕt luËn
 I. Tõ nhiÒu nghÜa
1. VÝ dô: Bµi th¬ Nh÷ng c¸i ch©n
- Tõ ch©n cã mét sè nghÜa sau:
+ Bé phËn d­íi cïng cña c¬ thÓ ng­êi hay ®éng vËt, dïng ®Ó ®i, ®øng: d©u ch©n, nh¾m m¾t ®­a ch©n...
+ Bé phËn d­íi cïng cña mét sè ®å vËt, cã t¸c dông ®ì cho c¸c bé phËn kh¸c: ch©n gi­êng, ch©n ®Ìn, ch©n kiÒng...
+ Bé phËn d­íi cïng cña mét sè ®å vËt, tiÕp gi¸p vµ b¸m chÆt vµo mÆt nÒn: ch©n t­êng, ch©n nói, ch©n r¨ng...
- Trong bµi th¬, tõ ch©n ®­îc g¾n víi nhiÒu sù vËt:
+ Ch©n gËy, ch©n bµn, kiÒng, com pa Þ Bé phËn d­íi cïng cña mét sè ®å vËt, cã t¸c dông ®ì cho c¸c bé phËn kh¸c
+ Ch©n vâng (hiÓu lµ ch©n cña c¸c chiÕn sÜ)
Þ Bé phËn d­íi cïng cña c¬ thÓ ng­êi hay ®éng vËt.
Þ Tõ ch©n lµ tõ cã nhiÒu nghÜa.
2. Ghi nhí: Tõ cã thÓ cã mét nghÜa hay nhiÒu nghÜa.
Ho¹t ®éng 3: HD HS hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ
- Môc tiªu: HS thÊy ®­îc tõ nhiÒu nghÜa lµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ
- Ph­¬ng ph¸p:VÊn ®¸p,nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian:10ph
H: T×m mèi quan hÖ gi÷a c¸c nghÜa cña tõ ch©n?
H: Trong c©u, tõ ®­îc dïng víi mÊy nghÜa?
* GV: ViÖc thay ®æi nghÜa cña tõ t¹o ra tõ nhiÒu nghÜa gäi lµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ?
H: ThÕ nµo lµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ?
H: Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa gèc? NghÜa chuyÓn?
* GV: Trong tõ ®iÓn, nghÜa gèc bao giê còng ®­îc xÕp ë vÞ trÝ sè mét. NghÜa chuyÓn ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së cña nghi· gèc nªn ®­îoc xÕp sau nghÜa gèc.
H: Em cã biÕt v× sao l¹i cã hiÖn t­îng nhiÒu nghÜa nµy kh«ng?
* GV: Khi míi xuÊt hiÖn mét tõ chØ ®­îc dïng víi mét nghÜa nhÊt ®Þnh nh­ng XH ph¸t triÓn, nhËn thøc con ng­êi còng ph¸t triÓn, nhiÒu sù vËt cña hiÖn thùc kh¸ch quan ra ®êi vµ ®­îc con ng­êi kh¸m ph¸ còng n¶y sinh nhiÒu kh¸i niÖm míi. ®Ó cã tªn gäi cho nh÷ng sù vËt míi ®ã con ng­êi cã hai c¸ch:
+ T¹o ra mét tõ míi ®Ó gäi sù vËt
+ Thªm nghÜa míi vµo cho nh÷ng tõ ®· cã s½n (nghÜa chuyÓn)
HS tr¶ lêi
- HS rót ra kÕt luËn
- HS tr¶ lêi
II. HiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ
1. VÝ dô:
- Mèi quan hÖ gi÷a c¸c nghÜa cña tõ ch©n:
+ §au ch©n: nghÜa gèc
+ Ch©n bµn, ch©n ghÕ, ch©n t­êng: nghÜa chuyÓn
- Th«ng th­êng trong c©u tõ chØ cã mét nghÜa nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn trong mét sè tr­êng hîp tõ cã thÓ hiÓu theo c¶ hai nghÜa
2. Ghi nhí: SGK - tr56
*Ho¹t ®éng 4: 
- Môc tiªu: HS lµm ®­îc bµi tËp trong sgk
- Ph­¬ng ph¸p: Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian:10ph
- §äc yªu cÇu cña bµi tËp 1
H:H·y t×m 3 tõ chØ bé phËn c¬ thÓ vµ kÓ ra 1 sè VD vÒ sù chuyÓn nghÜa cña chóng ?
a. §Çu
- Bé phËn c¬ thÓ chøa n·o bé: ®au ®Çu, nhøc ®Çu
- Bé phËn trªn cïng ®Çu tiªn: 
Nã ®øng ®Çu danh s¸ch HS giái
- Bé phËn quan träng nhÊt trong mét tæ chøc:
N¨m Can lµ ®Çu b¶ng b¨ng téi pham Êy.
b. Mòi:
- Mòi lá, mòi tÑt
- Mòi kim, mòi kÐo, mòi thuyÒn
- C¸nh qu©n chia lµm 3 mòi.
c. Tay:
- §au tay, c¸nh tay
- Tay nghÒ, tay vÞn cÇu thang,
- Tay anh chÞ, tay sóng...
H : KÓ ra nh÷ng tr­êng hîp chuyÓn nghÜa tõ bé phËn cña c©y cèi ®­îc chuyÓn nghÜa ®Ó cÊu t¹o tõ chØ bé phËn c¬ thÓ con ng­êi?
H:T×m mét sè hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa d­íi ®©y vµ cho 3 VD minh ho¹?
H: T/g ®o¹n trÝch nªu lªn mÊy nghÜa cña tõ bông? §ã lµ nh÷ng nghÜa nµo? Em cã ®ång ý víi t/g kh«ng?
H: Tõ bông trong nh÷ng tr­êng hîp sau ®©y cã nghÜa lµ g×?
- HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi
- HS lµm BT theo nhãm
- HS ®äc 
- HS tr¶ lêi 
III. luyÖn tËp:
Bµi 1: T×m 3 tõ chØ bé phËn c¬ thÓ ng­êi cã sù chuyÓn nghÜa:
Bµi 2:
- L¸: L¸ phæi, l¸ l¸ch, l¸ gan...
- Qu¶: qu¶ tim, qu¶ thËn.
Bµi 3: 
- ChØ sù vËt Þ chØ hµnh ®éng:
+ Hép s¬n Þ s¬n cöa
+ C¸i bµo Þ bµo gç
+ C©n muèi Þ muèi d­a
- Nh÷ng tõ chØ hµnh ®éng chuyÓn thµnh tõ chØ ®¬n vÞ:
+ §ang bã lóa Þ g¸nh 3 bã lóa.
+ Cuén bøc tranh Þ ba cuén giÊy
+ G¸nh cñi ®i Þ mét g¸nh cñi.
Bµi 4:
a. T¸c gi¶ nªu hai nghÜa cña tõ :bông" cßn thiÕu mét nghÜa n÷a: phÇn ph×nh to ë gi÷a cña mét sè sù vËt.
b. NghÜa cña c¸c tr­êng hîp sö dông tõ bung:
- Êm bông: nghÜa 1
- Tèt bông: nghÜa 2
- Bông ch©n: nghÜa 3
* Ho¹t ®éng 5: Cñng cè KT 
- Môc tiªu:HS hÖ thèng kiÕn thøc ®· häc
- Ph­¬ng ph¸p:Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian: 5ph 
GV cho HS ®äc ghi nhí
* Ho¹t ®éng 6:H­íng dÉn HS häc
- Thêi gian: 3ph
Häc bµi, thuéc ghi nhí.
Hoµn thiÖn bµi tËp.
So¹n: Lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù
 ************************************************
Ngµy so¹n:12/9/2010 
Ngµy gi¶ng:6A:14 / 9	
6B:23/ 9,6C: 24 /9 TiÕt 20 : Lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù
A.Môc tiªu bµi häc: 
1.KiÕn thøc
- HiÓu thÕ nµo lµ lêi v¨n, ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n tù sù .
- BiÕt c¸ch ph©n tÝch, sö dông lêi v¨n, ®o¹n v¨n ®Ó ®äc – hiÓu v¨n b¶n vµ t¹o lËo v¨n b¶n.
2. Kü n¨ng
- B­íc ®Çu biÕt c¸ch dïng lêi v¨n, triÓn khai ý, vËn dông vµo ®äc- hiÓu v¨n b¶n tù sù.
- BiÕt viÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n tù sù	
3. Th¸i ®é 
- TËp viÕt ®o¹n v¨n ,bµi v¨n tù sù 
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: + So¹n bµi
 + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.
 + B¶ng phô viÕt VD
- Häc sinh: + So¹n bµi
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
1.æn ®Þnh tæ chøc : 6A...................................,6B.................................
 6C.....................................
2.KTBC: (5 ph)Em h·y cho biÕt c¸ch lµm 1 bµi v¨n tù sù?
3.Bµi míi
*Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi míi
- Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs b­íc vµo bµi häc
- Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh
- Thêi gian:2ph 
 V¨n tù sù lµ v¨n kÓ ng­êi, kÓ viÖc nh­ng x©y dùng nh©n vËt vµ kÓ viÖc nh­ thÕ nµo cho hay, cho hÊp dÉn? §ã chÝnh lµ néi dung c¬ b¶n cña tiÕt häc h«m nay.
*Ho¹t ®éng 2: HD HS t×m hiÓu lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù
- Môc tiªu: HS hiÓu lêi v¨n tô sù dïng ®Ó kÓ ng­êi, kÓ viÖc
- Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p,nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian:15ph
 Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
 Néi dung cÇn ®¹t
- GV treo b¶ng phô
- Yªu cÇu HS ®oc
H: Hai ®o¹n v¨n giíi thiÖu nh÷ng nh©n vËt nµo? Giíi thiÖu sù viÖc g×?
H: Môc ®Ých gi­ãi thiÖu ®Î lµm g×?
H: Em thÊy thø tù c¸c c©u v¨n trong ®o¹n nh­ thÕ nµo? Cã thÓ ®¶o lén ®­îc kh«ng?
H: Hai ®o¹n v¨n giíi thiÖu nh÷ng g× vÒ c¸c nh©n vËt?
H: Quan s¸t hai ®o¹n v¨n, em thÊy kiÓu c©u giíi thiÖu nh©n vËt th­êng cã cÊu tróc nh­ thÕ nµo?
- GV treo b¶ng phô
- Gäi HS ®äc ®o¹n 3
H: Em h·y g¹ch ch©n nh÷ng tõ chØ hµnh ®éng cña TT?
- Hµnh ®éng cña TT: ®uæi c­íp, h«, gäi, lµm, d©ng, ®¸nh Þ ®éng tõ g©y Ên t­îng m¹nh
H: NhËn xÐt vÒ tõ lo¹i?
H: C¸c hµnh ®éng ®­îc kÓ theo thø tù nµo? - C¸c hµnh ®éng ®­îc kÓ theo thø tù tr­íc, sau nèi tiÕp nhau, t¨ng tiÕn
H: Hµnh ®éng Êy ®em l¹i kÕt qu¶ g×?
- KÕt qu¶: Thµnh Phong Ch©u næi lÒnh bÒnh
H: Lêi kÓ trïng ®iÖp: n­íc ngËp...n­íc d©ng...g©y Ên t­îng g× cho ng­êi ®äc? - Lêi kÓ trïng ®iÖp g©y Ên t­îng m¹nh, mau lÑ vÒ hËu qu¶ khñng khiÕp cña c¬n giËn
H: Khi kÓ viÖc ph¶i kÓ nh­ thÕ nµo?
H: Qua hai VD h·y rót ra kÕt luËn vÒ lêi v¨n giíi thiÖu nh©n vËt vµ kÓ viÖc?
- §äc l¹i c¸c ®o¹n v¨n 1,2,3
H: H·y cho biÕt mâi ®o¹n v¨n biÓu ®¹t ý chÝnh nµo? C©u nµo biÓu thÞ ý chÝnh Êy?
H: T¹i sao gäi ®ã lµ c©u chñ ®Ò?
H: §Ó lµm râ ý chÝnh, c¸c c©u trong ®o¹n cã quan hÖ víi nhau ra sao?
* GV: C¸c ý phô ®Òu ®­îc kÕt hîp víi nhau ®Ó lµm râ ý chÝnh.
- Tõ phÇn ph©n tÝch trªn, em rót ra kÕt luËn g× vÒ ®o¹n v¨n?
* GV: Nh­ vËy mçi ®o¹n ®Òu cã 1 ý chÝnh. Muèn diÔn ®¹t ý Êy ng­êi viÕt ph¶i biÕt c¸i g× nãi tr­íc, c¸i g× nãi sau, ph¶i biÕt dÉn d¾t th× míi thµnh ®o¹n v¨n ®­îc
H: Lµm thÕ nµo ®Ó em nh×n vµo mµ biÕt ®ã lµ ®äan v¨n?
- HS ®äc
- HS tr¶ lêi
- HS ®äc 
- HS tr¶ lêi
- HS rót ra kÕt luËn
- §äc ghi nhí 1
I. Lêi v¨n, ®o¹n v¨n t­ sù:
1. Lêi v¨n giíi thiÖu nh©n vËt:
* VD: Hai ®o¹n v¨n SGk - Tr 58
* NhËn xÐt:
- §o¹n 1: Giíi thiÖu nh©n vËt vua Hïng, MÞ N­¬ng
Sù viÖc: kÐn rÓ
- §o¹n 2: Giíi thiÖu ST- TT
Sù viÖc: kÐn rÓ
- Môc ®Ých giíi thiÖu:
+ Gióp hiÓu râ vÒ nh©n vËt
+ §Ó më truyÖn, chuÈn bÞ cho diÔn biÕn chñ yÕu cña c©u chuyÖn
- Giíi thiÖu tªn gäi, lai lÞch, quan hÖ, tÝnh t×nh, tµi n¨ng, t×nh c¶m...
- Dïng kiÓu c©u:
+ C cã V
+ cã V
+ Ng­êi ta gäi lµ...
2.Lêi v¨n kÓ sù viÖc
* VD: §o¹n v¨n 3 - SGK - tr59
- §o¹n v¨n kÓ vÒ viÖc TT ®¸nh ST
- Khi kÓ viÖc: th× kÓ c¸c hµnh ®éng, viÖc lµm, kÕt qu¶ vµ sù thay ®æi do hµnh ®éng ®ã ®em l¹i
=>( Ghi nhí 1- SGK - Tr59 )
3. §o¹n v¨n:
a. VÒ néi dung:
- §o¹n 1: Vua Hïng kÐn rÓ (C©u 2)
- §o¹n 2: Cã hai chµng trai ®Õn cÇu h«n (C©u 1)
- §o¹n 3: TT d©ng n­íc lªn ®¸nh ST
(c©u 1)
- C©u nãi ý chÝnh Þ c©u chñ ®Ò
- C¸c c©u kh¸c quan hÖ chÆt chÏ lµm râ ý chÝnh ®ã.
=> Ghi nhí 2: SGK - tr59
b. VÒ h×nh thøc:
- Mçi ®o¹n nãi chung gåm nhiÒu c©u.
- Më ®Çu viÕt hoa vµ lïi vµo mét «
- KÕt ®o¹n chÊm xuèng dßng.
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp:
- Môc tiªu:HS lµm ®­îc bµi tËp trong sgk
- Ph­¬ng ph¸p:Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian:15ph
 Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
 Néi dung cÇn ®¹t
- GV gäi mçi em 1 ý tr¶ lêi
H : Mçi ®o¹n v¨n trªn kÓ vÒ ®iÒu g× ?
H: H·y g¹ch d­íi c©u chñ ®Ò ?
H : C¸c c©u v¨n triÓn khai chñ ®Ò theo thø tù nµo ?
- HS ®äc bµi tËp 1
- HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi
- HS lµm bµi tËp 2
II. luyÖn tËp
Bµi 1: a. ý chÝnh: 
- ý chÝnh: CËu ch¨n bß rÊt giái. ý giái ®­îc thÓ hiÖn ë nhiÒu ý phô:
+ Ch¨n suèt ngµy tõ s¸ng tíi tèi
+ Ngµy n¾ng, n­a, con nµo con nÊy bông no c¨ng.
- C©u 1: ®Én d¾t, giíi thiÖu hµnh ®éng b­íc ®Çu
- C©u 2: nhËn xÐt chung vÒ hµnh ®éng
- C©u 3,4: Cô thÓ ho¸ hµnh ®éng
b. Th¸i ®é cña c¸c c« con g¸i Phó ¤ng ®èi víi SD (c©u 2)
- C©u 1: dÉn d¾t, gi¶i thÝch
c. TÝnh nÕt c« hµng n­íc
- C©u chñ chèt: c©u 2
- C¸ch kÓ cã thø tù l« gÝch, dÉn d¾t, gi¶i thÝch c¸c sù viÖc
Bµi tËp 2: c©u b ®óng v× nã ®¶m b¶o thø tù l« gÝch
* Ho¹t ®éng 5: Cñng cè KT 
- Môc tiªu:HS hÖ thèng kiÕn thøc ®· häc
- Ph­¬ng ph¸p:Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian:5ph
 - GV h­íng dÉn hs lµm BT 3,4
 - §äc l¹i ghi nhí
* Ho¹t ®éng 6:H­íng dÉn HS häc
*Thêi gian:3 ph
 - Häc bµi, thuéc ghi nhí.
 - Hoµn thiÖn bµi tËp.
 - So¹n: Th¹ch Sanh
 *************************************