Giáo án môn Ngữ văn 6, kì I - Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

Tiết: 14 Ngày soạn
TÊN BÀI: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ 
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 1. Kiến thức: Giúp HS nắm được chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự. Mối quan hệ giữa chủ đề và sự việc.
 2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng tìm chủ đề của bài văn, kĩ năng làm dàn bài trước khi viết bài.
3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức học tập tốt, hăng say xây dựng bài.
B. CHUẨN BỊ:
 Giáo viên: Soạn bài, bảng phụ.
 Học sinh: Soạn câu hỏi ở sgk.
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
 I. Ổn định tổ chức:
 GV: Yêu cầu lớp trưởng báo cáo sĩ số.
 HS: Trật tự,ổn định chỗ ngồi.
 2. Kiểm tra bài cũ: 
 Sự việc và nhân vật trong văn tự sự được kể như thế nào?
 3. Bài mới:
 1. Đặt vấn đề: Muốn hiểu một bài văn tự sự, người đọc cần hiểu rõ chủ đề và bố cục .Vậy chủ đề là gì? Bố cục là gì? Làm thế nào để xác định được chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự? 
 2. Triển khai bài dạy:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:
HS: Đọc bài văn.
GV: Việc Tuệ Tĩnh ưu tiên chữa trị trước cho chú bé nhà nông dân bị gãy đùi đã nói lên phầm chất gì của người thầy thuốc?
HS: Suy nghĩ, trả lời.
GV: Nhận xét và bổ sung.
GV: Chủ đề của bài văn được thể hiện chủ yếu ở những câu văn nào?
HS: Suy nghĩ, trả lời.
GV: Nhận xét, ghi bảng.
GV: Hãy chọn nhan đề cho văn bản ?
HS: Suy nghĩ, trả lời.
GV: Nhận xét.
GV: Chủ đề là gì ?
 GV: Nhấn ý.
 HS: Đọc ghi nhớ sgk. 
Hoạt động 2:
1 HS đọc truyện.
GV: Chủ đề của truyện nhằm biểu dương, chế giễu điều gì?Sự việc nào thể hiện tập trung điều đó?
HS: Thảo luận nhóm
Các nhóm trình bày.
GV: Nhận xét.
GV: Chỉ rõ ba phần mở bài, thân bài, kết bài.
HS: Chỉ rõ 3 phần.
GV: Nhận xét.
GV: Truyện này có gì giống nhau về bố cục, khác nhau về chủ đề so với truyện Tuệ Tĩnh?
HS: Suy nghĩ, trả lời.
GV: Nhận xét.
HS: Nhận xét cách mở bài, kết bài ở hai truyện.
GV: Bổ sung.
I. Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.
 1. Đọc bài văn. 
 2. Nhận xét.
 a. Việc Tuệ Tĩnh ưu tiên chữa trị cho chú bé con nhà nông dân bị gãy đùi thể hiện y đức chữa bệnh cứu người không phân biệt giàu nghèo, sang hèn trong xã hội - > phẩm chất hết lòng vì người bệnh.
b. Các câu văn: 
- Hết lòng yêu thương cứu giúp người bệnh.
- Người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn,sao lại nói chuyện ân huệ.
c. Nhan đề: 
Tấm lòng thương người của thầyTuệ Tĩnh, Y đức của Tuệ Tĩnh, Một lòng vì người bệnh.
* Ghi nhớ: SGK
II. Luyện tập:
 Bài tập 1:
 a. - Ca ngợi lòng trung thành và sự thông minh của người nông dân, chế giễu tính tham lam, cậy quyền thế của viên quan.
- Sự việc thể hiện chủ đề:người nông dân xin được thưởng 50 roi và đề nghị chia đều phần thưởng đó.
b. Truyện gồm 3 phần:
- MB: câu 1.
- TB: các câu giữa.
- KB: câu cuối.
.c. So sánh:
- Giống: bố cục có ba phần.
- Khác: 
+ Bài Tuệ Tĩnh:
Chủ đề có ở mở bài còn chủ đề bài phần thưởng do người đọc suy đoán.
Kết bài có sức gợi, bài hết mà thầy thuốc lại bắt đầu một cuộc chữa bệnh mới.
+ Truyện Phần thưởng: kết thúc thú vị hơn.
Bài tập 2: 
* Sơn Tinh Thuỷ Tinh
- Mở bài: nêu tình huống.
- Kết bài :nêu sự việc tiếp diễn.
* Sự tích Hồ Gươm.
- Mở bài: nêu tình huống.
- Kết bài: nêu sự việc kết thúc
IV. Củng cố: 
 1. GV củng cố lại kiến thức của bài học.
 - Chủ đề là gì?
 - Dàn bài của bài văn tự sự gồm mấy phần? Nhiệm vụ của mỗi phần
 2. HS đọc ghi nhớ ở sgk.
 V. Dặn dò: 
Về nhà: Học bài cũ và nội dung phần ghi nhớ.
 Xem phần đọc thêm trang 47.
 Soạn: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự tự.
 —–—–&—–—–—