Giáo án môn học Vật lí 6 - Tiết 24: Một số ứng dụng về sự nở vì nhiệt

Tiết 24 Một số ứng dụng về sự nở vì nhiệt
S:
G:
A- Mục tiêu:
	- Hs nhận biết được sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra lực rất lớn. Tìm được thí dụ thực tế về hiện tượng này.
	- Mô tả được cấu tạo và hoạt động của băng kép.
	- Giải thích được 1 số ứng dụng đơn giản về sự nở vì nhiệt.
	- Có kỹ năng phân tích hiện tượng để rút ra nguyên tắc hoạt động của băng kép.
	- Rèn kỹ năng quan sát cho Hs.
	- Giáo dục ý thức làm việc cẩn thận, nghiêm túc.
B- Chuẩn bị :
	- Đồ dùng:
	+ Gv: Trang vẽ hình 21.2; 21.3; 21.5, cồn, bông, chậu nước, khăn.
	+ Mỗi nhóm Hs: Giá TN, băng kép, đèn cồn.
	- Những điểm cần lưu ý: Hs làm TN nghiêm túc tránh gây tai nạn.
	- Kiến thức bổ xung:
C- Các hoạt động trện lớp:
	I- ổn định tổ chức:
 Sĩ số:  Vắng: 
	II- Kiểm tra 15 phút:
 Đề bài:
	Câu 1: Phát biểu các kết luận về sự giãn nở vì nhiệt của chất khí. So sánh sự nở vì nhiệt của các chất rắn, lỏng, khí.
	Câu 2: Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra khi đun nóng 1 lượng chất lỏng:
Khối lượng của chất lỏng tăng.
Thể tích của chất lỏng tăng.
Trọng lượng của chất lỏng tăng.
Câu 3: Tại sao các tấm tôn lợp lại có dạng lượn sóng?
 Đáp án – biểu điểm:
	Câu 1: (5 điểm):
Phát biểu đúng các kết luận : 3 điểm.
So sánh đúng : 2 điểm.
Câu 2: (2,5 điểm):
	B - đúng.
Câu 3: (2,5 điểm):
	Để tấm tôn giãn nở vì nhiệt mà ít bị ngăn cản.
 - Thu bài.
Gv: ĐVĐ: Cho Hs quan sát tranh vẽ hình 21.2.
Tại sao chỗ tiếp nối giữa 2 đầu thanh ray xe lửa người ta phải để hở?
Bài này sẽ giới thiệu 1 số ứng dụng thường gặp về sự nở vì nhiệt của chất rắn trong đời sống và kỹ thuật.
	III- Bài mới:
Phương pháp
Nội dung
Gv: Giới thiệu dụng cụ và lắp TN hình 21.a
- Lắp chốt ngang rồi vặn ốc xiết chặt thanh thép.
Hs: Dự đoán: Đốt thanh thép hiện tượng gì sẽ xảy ra?
Gv: Làm TN.
Hs: Quan sát – trả lời C1; C2. 
- Hiện tượng xảy ra đối với chốt gang chứng tỏ điều gì?
Gv: Bố trí TN theo hình 21.b.
- Dùng khăn lạnh phủ lên thanh thép -> hiện tượng gì sẽ xảy ra?
Gv: Làm TN kiểm tra.
Hs: Quan sát – Trả lời C3.
Hs: Hoàn chỉnh C4 -> rút ra kết luận.
Gv: Chốt lại.
Gv: Treo tranh hình 31.3: Vẽ gối đỡ 2 đầu cầu thép.
Hs: Vận dụng trả lời C5; C6. 
Gv: Giới thiệu cấu tạo của băng kép.
Hs: Dự đoán: Nếu đốt băng kép thì băng kép sẽ cong về phía nào? Tại sao?
Hs: Hoạt động nhóm làm TN: Đốt nóng băng kép.
Gv: Giớ thiệu 1 số thiết bị tự động đóng ngắt mạch điện sử dụng băng kép như bàn là.
Hs: Trả lời C10. 
I- Lực xuất hiện trong sư co giãn vì nhiệt.
 1- Quan sát TN.
 2- Trả lời câu hỏi
C1: Thanh thép giãn nở dài ra.
C2: 
 Khi giãn nở vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.
C3:
 Khi thanh thép đang nóng gặp lánhẽ co lại, vì bị ngăn cản -> thanh thép gây ra 1 lực lớn làm gãy chốt ngang.
 3- Rút ra kết luận.
C4: 
(1)- Nở ra (3)- Vì nhiệt
(2)- Lực (4)- Lực
- Kết luận: Sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra 1 lực rất lớn.
 4- Vận dụng
C5: Có để 1 khe hở vì khi trời nóng đường ray dài ra, nếu không để để khe hở sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản gây ra 1 lực lớn làm cong đường ray.
C6: Không giống nhau, 1 đầu được đặt gối lên các con lăn, tạo điều kiện cho cầu dài ra khi nóng lên mà không bị ngăn cản.
II- Băng kép
Quan sát TN
Trả lời câu hỏi
C7: Khác nhau.
C8: Cong về phía thanh nhôm vì đồng giãn nở nhiều hơn thép -> thanh đồnh dài hơn nằm phía ngoài vòng cung.
C9: Có và cong về phía thanh thép, đồng co lsị vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn nằm phía ngoài.
Vận dụng
C10: 
 Khi đủ nóng băng kép cong lại về phía thanh đồng làm ngắt mạch điện -> thanh đồng nằm trên.
	IV- Củng cố:
	- Khi giãn nở vì nhiệt nếu bị ngăn cản -> hiện tượng gì sẽ xảy ra?
	- Nêu cấu tạo của băng kép. Khi bị đốt nóng băng kép sẽ cong về phía nào?
	Tại sao?
	V- Hướng dẫn học ở nhà:
	- Học thuộc phần ghi nhớ.
	- Liên hệ giải thích 1 số hiện tượng giãn nở vì nhiệt trong thực tế.
	- Làm bầi tập 21.1 -> 21.6 (24 – SBT).
	- Hướng dẫn bài 21.1:  không nên đậy nút ngay chờ cho lượng khí tràn
	vào phích nóng lên -> nở ra thoát ra ngoài 1 phần mới đậy nút.
	- Đọc trước bài “Nhiệt kế – Nhiệt lạnh”.
D- Rút kinh nghiệm: