- Hiểu và sử dụng được phương pháp nghiên cứu phả hệ để phân tích một vài tính trạng hay đột biến ở người
- Phân tích được hai trường hợp : sinh đôi cùng trứng và sinh đôi khác trứng.
- Hiểu được ý nghĩa của phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh trong nghiên cứu di truyền, từ đó giải thích được một số trường hợp thường gặp.
- Rèn kỹ năng quan sát và nghiên cứu kênh hình.
- Rèn kỹ năng hoạt động nhóm
Tuần 15 Ngày soạn:10/10/2010 Tiết: 29 Ngày dạy :12/10/2010 CHƯƠNG V: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI Bài 28: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Hiểu và sử dụng được phương pháp nghiên cứu phả hệ để phân tích một vài tính trạng hay đột biến ở người - Phân tích được hai trường hợp : sinh đôi cùng trứng và sinh đôi khác trứng. - Hiểu được ý nghĩa của phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh trong nghiên cứu di truyền, từ đó giải thích được một số trường hợp thường gặp. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng quan sát và nghiên cứu kênh hình. - Rèn kỹ năng hoạt động nhóm 3. Th¸i ®é Xây dựng ý thức tự giác và thói quen học tập bộ môn II. §å dïng thiÕt bÞ d¹y häc 1. Gi¸o viªn: - Tranh phóng to hình 28.1 và H28.2- SGK - Ảnh về trường hợp sinh đôi ( nếu có) -Bảng phụ , phiếu học tập. 2. Häc sinh: Xem trước nội dung bài mới III. Ph¬ng ph¸p Phương pháp trực quan IV. C¸c bíc lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc Kiểm tra sĩ số lớp 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi *Bµi míi: Ở người cũng có hiện tượng di truyền và biến dị . Nhưng việc nghiên cứu di truyền ở người gặp phải hai khó khăn chính: Sinh sản chậm đẻ ít con Không thể áp dụng phương pháp lai và gây đột biến Vì vậy các nhà khoa học phải đưa ra một phương pháp thích hợp đó là: phương pháp nghiên cứu di truyền người * Các hoạt động dạy và học HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH NỘI DUNG Hoạt động 1: NGHIÊN CỨU PHẢ HỆ GV: Gi¶i thÝch cho HS kh¸i niÖm ph¶ hÖ Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK -> Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: H: Gi¶i thÝch c¸c kÝ hiÖu: □ ○ ■;□;●;○ H: Víi 2 kÝ hiÖu vµ 2 mµu kh¸c nhau nh ë trªn, ta cã thÓ biÓu thÞ mÊy kiÓu kÕt hîp ( kÕt h«n, cÆp vî chång)? HS: Tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt -> Híng dÉn HS c¸ch viÕt ph¶ hÖ vµ c¸ch ®äc ph¶ hÖ -> Gäi 01 HS lªn b¶ng sö dông c¸c kÝ hiÖu ®Ó x©y dùng s¬ ®å ph¶ hÖ cña gia ®×nh m×nh. ->Tæ chøc HS c¶ líp cïng viÕt s¬ ®å ph¶ hÖ. HS: ViÕt s¬ ®å GV: NhËn xÐt, bæ sung -> Treo tranh H28.1 -> Yªu cÇu HS nghiªn cøu VD1 -> Th¶o luËn theo c¸c c©u hái ë phiÕu häc tËp 1. HS: Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy ->bæ sung GV: NhËn xÐt, kÕt luËn -> ghi b¶ng GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu VD2 -> Th¶o luËn theo c¸c c©u hái ë phiÕu häc tËp 2. HS: Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy ->bæ sung GV: NhËn xÐt, bæ sung -> Hái më réng H: Cã ph¶i tÊt c¶ con trai cña gia ®×nh ®ã bÞ bÖnh hay kh«ng? H: NÕu ngêi con trai bÞ bÖnh kÕt h«n víi ngêi con g¸i b×nh thêng th× h·y dù ®o¸n sù biÓu hiÖn kiÓu h×nh ë thÕ hÖ con. HS: Tr¶ lêi, bæ sung GV: NhËn xÐt, bæ sung -> liªn hÖ gi¸o dôc h«n nh©n gia ®×nh. -> ChuyÓn ý: Ngoµi ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ph¶ hÖ th× nghiªn cøu di truyÒn ngêi cßn sö dông ph¬ng ph¸p nghiªn cøu trÎ ®ång sinh. I. Nghiªn cøu ph¶ hÖ - Ph¶ hÖ: lµ b¶n ghi chÐp c¸c thÕ hÖ. - Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ph¶ hÖ lµ ph¬ng ph¸p theo dâi sù di truyÒn cña 1 tÝnh tr¹ng nhÊt ®Þnh trªn nh÷ng ngêi thuéc cïng 1 dßng hä qua nhiÒu thÕ hÖ ®Ó x¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm di truyÒn cña tÝnh tr¹ng ®ã. Ho¹t ®éng 2: nghiªn cøu trÎ ®ång sinh GV: §Æc vÊn ®Ò: Nh÷ng ®øa trÎ nh thÕ nµo gäi lµ trÎ ®ång sinh? HS: Tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt, kÕt luËn -> ghi b¶ng -> Treo tranh H28.2 -> Yªu cÇu HS nghiªn cøu -> Th¶o luËn nhãm theo c¸c c©u hái ë Tr.80 – SGK. HS: Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy ->bæ sung GV: NhËn xÐt, bæ sung -> Ghi b¶ng GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK -> Tr¶ lêi c©u hái. H: Nghiªn cøu trÎ ®ång sinh cã ý nghÜa g×? VÝ dô? HS: Tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt, kÕt luËn -> ghi b¶ KÕt luËn chung: Gäi Hs ®äc phÇn kÕt luËn SGK II. Nghiªn cøu trÎ ®ång sinh - TrÎ ®ång sinh lµ nh÷ng ®øa trÎ cïng ®îc sinh ra ë mét lÇn sinh 1.TrÎ ®ång sinh cïng trøng vµ kh¸c trøng. - §ång sinh cïng trøng cã cïng kiÓu gen vµ cïng giíi. - §ång sinh kh¸c trøng kh¸c nhau vÒ kiÓu gen vµ cã thÓ cïng giíi hoÆc kh¸c giíi. 2. ý nghÜa cña nghiªn cøu trÎ ®ång sinh - Gióp hiÓu râ vai trß cña kiÓu gen vµ vai trß cña m«i trêng ®èi víi sù h×nh thµnh tÝnh tr¹ng. - Gióp hiÓu râ sù ¶nh hëng kh¸c nhau cña m«i trêng ®èi víi tÝnh tr¹ng sè lîng vµ chÊt lîng. 4. Cñng cè - Tæ chøc HS lµm bµi tËp sau: ë 1 gia ®×nh bè vµ mÑ ®Òu nh×n mµu b×nh thêng. Hä sinh ®îc 3 ngêi con: 1 con g¸i vµ 1 con trai nh×n mµu b×nh thêng vµ 1 con trai bÞ bÖnh mï mµu (§á - lôc). - Ngêi con g¸i lÊy chång b×nh thêng sinh ®îc 1 ch¸u trai m¾c bÖnh mï mµu. - Ngêi con trai b×nh thêng lÊy vî b×nh thêng sinh ®îc 1 con trai vµ 1 con g¸i ®Òu b×nh thêng. - Ngêi con trai bÞ bÖnh lÊy vî b×nh thêng sinh ®îc 1 con trai vµ 1 con g¸i ®Òu bÞ bÖnh mï mµu. H·y lËp s¬ ®å ph¶ hÖ cña gia ®×nh nµy vÒ bÖnh trªn? 5. DÆn dß - Häc bµi vµ xem tríc néi dung bµi míi - ChuÈn bÞ phiÕu häc tËp PhiÕu häc tËp Tªn bÖnh §Æc ®iÓm di truyÒn BiÓu hiÖn bªn ngoµi BÖnh §ao BÖnh T¬cn¬ BÖnh b¹ch t¹ng BÖnh c©m ®iªc bÈm sinh Phô lôc: PhiÕu häc tËp 1 Qua s¸t H×nh 28 (a), (b), th¶o luËn nhãm vµ cho biÕt: 1. M¾t n©u vµ m¾t ®en tÝnh tr¹ng nµo lµ tréi? V× sao? 2. Sù di truyÒn tÝnh tr¹ng mµu m¾t cã liªn quan ®Õn giíi tÝnh hay kh«ng? T¹i sao? 3. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ph¶ hÖ lµ g×? PhiÕu häc tËp 2 T×m hiÓu vÝ dô 2 th¶o luËn nhãm theo c¸c c©u hái sau: 1. LËp s¬ ®å ph¶ hÖ tõ P ->F1. 2. BÖnh m¸u khã ®«ng do gen tréi hay gen lÆn quy ®Þnh? T¹i sao? 3. Sù di truyÒn m¸u khã ®«ng cã liªn quan ®Õn giíi tÝnh kh«ng? T¹i sao? V. Rót kinh nghiÖm TuÇn 15 Ngµy so¹n:14/10/2010 TiÕt 30 Ngµy d¹y:15/10/2010 Bµi 29: bÖnh vµ tËt di truyÒn ë ngêi I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: sau khi häc xong bµi, HS - NhËn biÕt ®îc bÖnh nh©n §ao vµ bÖnh nh©n T¬cn¬ qua c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i. - Tr×nh bµy ®îc ®Æc ®iÓm di truyÒn cña bÖnh b¹ch t¹ng, bÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh vµ tÈh 6 ngãn tay. - Nªu ®îc nguyªn nh©n cña c¸c tËt, bÖnh di truyÒn vµ ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p h¹n chÕ ph¸t sinh chóng. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch kªnh h×nh. - RÌn kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm 3. Th¸i ®é X©y dùng ý thøc tù gi¸c vµ thãi quen häc tËp bé m«n. II. §å dïng thiÕt bÞ d¹y häc 1. Gi¸o viªn: - Tranh phãng to h×nh 29.1 -> H.29.3 -SGK - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. 2. Häc sinh: Häc bµi vµ xem tríc néi dung bµi míi. III. Ph¬ng ph¸p Ph¬ng ph¸p trùc quan IV. C¸c bíc lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc GV kiÓm tra sÜ sè líp 2. KiÓm tra bµi cò C©u hái: 1. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ph¶ hÖ lµ g×? ViÕt s¬ ®å ph¶ hÖ gia ®×nh? 2. Ph©n biÖt trÎ ®ång sinh cïng trøng vµ trÎ ®ång sinh kh¸c trøng? 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn vµ häc sinh Néi dung Ho¹t ®éng 1: mét vµi bÖnh di truyÒn ë ngêi GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, quan s¸t H29.1 vµ 29.2 -> Th¶o luËn hoµn thµnh phiÕu häc tËp: HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt -> Nªu ®¸p ¸n: Tªn bÖnh §Æc ®iÓm di truyÒn BiÓu hiÖn bªn ngoµi 1. BÖnh §ao CÆp NST sè 21 cã 2 NST - Ngêi bÐ, lïn, cæ rôt, m¸ phÖ,miÖng h¬i h¸,l ìi h¬i thÌ ra, m¾t h¬i s©u vµ 1 mÝ, kho¶n c¸ch gi÷a 2 m¾t xa nhau, ngãn tay ng¾n. - BÞ si ®Çn bÈm sinh vµ kh«ng cã con. 2. BÖnh T¬cn¬ CÆp NST sè 23 chØ cã 1 NST X - Lµ n÷, lïn, cæ ng¾n. tuyÕn vó kh«ng ph¸t triÓn. - Kh«ng cã kinh nguyÖt, tö cung nhá, thêng mÊt trÝ vµ kh«ng cã con. 3. BÖnh B¹ch t¹ng §ét biÕn gen lÆn Da vµ tãc mµu tr¾ng, m¾t mµu hång. 4. BÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh §ét biÕn gen lÆn C©m ®iÕc bÈm sinh -> ChuyÓn ý: ë ngêi cã nh÷ng dÞ tËt nµo, nguyªn nh©n g©y ra c¸c dÞ tËt ®ã? I. Mét vµi bªnh di truyÒn ë ngêi (Bảng) Ho¹t ®éng 2: Mét sè tËt di truyÒn ë ngêi GV: Treo tranh H29.3 -> Yªu cÇu HS quan s¸t ->Tr×nh bµy mét sè tËt di truyÒn ë ngêi. HS: Tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt, kÕt luËn -> ghi b¶ng -> ChuyÓn ý: Nh÷ng nguyªn nh©n nµo g©y c¸c bªnh, tËt di truyÒn ë ngêi vµ cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo ®Ó kh¾c phôc? II. Mét sè tËt di truyÒn ë ngêi. - TËt khe hë m«i hµm. - MÊt sä n·o. - Bµn tay, bµn ch©n dÞ d¹ng.... Ho¹t ®éng 3: c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ph¸t sinh tËt, bÖnh di truyÒn ë ngêi GV: Tæ chøc th¶o luËn nhãm theo c¸c c©u hái sau: H: C¸c bÖnh vµ tËt di truyÒn ph¸t sinh do nh÷ng nguyªn nh©n nµo? H: §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ sù ph¸t sinh c¸c bÖnh, tËt di truyÒn. HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt, kÕt luËn -> ghi b¶ng KÕt luËn chung: Gäi Hs ®äc phÇn kÕt luËn SGK III. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ph¸t sinh tËt, bÖnh di truyÒn. - Nguyªn nh©n: + Do c¸c t¸c nh©n vËt lý, hãa häc trong tù nhiªn. + Do « nhiÔm m«i trêng. + Do rèi lo¹n trao ®æi chÊt néi bµo. - BiÖn ph¸p: (sgk) 4. Cñng cè - Cã thÓ nhËn biÕt bÖnh §ao qua c¸c ®Æc h×nh th¸i nµo? - Nªu c¸c nguyªn nh©n ph¸t sinh c¸c tËt, bÖnh di truyÒn ë ngêi vµ biÖn ph¸p h¹n chÕ ph¸t sinh c¸c tËt, bÖnh ®ã? 5. DÆn dß - Häc bµi vµ xem tríc néi dung bµi míi - §äc môc “ Em cã biÕt” TuÇn 16 Ngµy so¹n:17/10/2010 TiÕt 31 Ngµy d¹y:19/10/2010 Bµi 30: di truyÒn häc víi con ngêi I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: sau khi häc xong bµi, HS - HiÓu ®îc nguyªn nh©n t vÊn lµ g× vµ néi dung cña lÜnh vøc khoa häc nµy. - Gi¶i thÝch ®îc c¬ së di truyÒn häc cña “ h«n nh©n mét vî mét chång” vµ nh÷ng ngêi cã quan hÖ huyÕt thèng trong vßng 4 ®êi kh«ng ®îc kÕt h«n víi nhau. - HiÓu ®îc t¹i sao phô n÷ kh«ng nªn sinh con ë tuæi ngoµi 35 vµ hËu qủa di truyÒn do « nhiÔm m«i trêng. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch kªnh h×nh. - RÌn kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm 3. Th¸i ®é X©y dùng ý thøc tù gi¸c vµ thãi quen häc tËp bé m«n. II. §å dïng thiÕt bÞ d¹y häc 1. Gi¸o viªn: - B¶ng sè liÖu : B¶ng 30.1 vµ 30.2 -SGK - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. 2. Häc sinh: Häc bµi vµ xem tríc néi dung bµi míi. III. Ph¬ng ph¸p Ph¬ng ph¸p trùc quan IV. C¸c bíc lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc GV kiÓm tra sÜ sè líp 2. KiÓm tra bµi cò C©u hái: 1. Cã thÓ nhËn biÕt bÖnh nh©n §ao vµ bÖnh nh©n T¬cn¬ qua c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i nµo? 2. Nªu c¸c nguyªn nh©n ph¸t sinh c¸c tËt, bÖnh di truyÒn ë ngêi vµ biÖn ph¸p h¹n chÕ ph¸t sinh c¸c tËt, bÖnh ®ã? 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn vµ häc sinh Néi dung Ho¹t ®éng 1: di truyÒn häc t vÊn GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK -> Th¶o luËn theo c¸c yªu cÇu ë môc 6 ( tr.86 – SGK). HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt -> Nªu ®¸p ¸n: H: Di truyÒn y häc t vÊn lµ g×? Gåm nh÷ng néi dung nµo? HS: Tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt, kÕt luËn -> ghi b¶ng -> ChuyÓn ý: Di truyÒn häc cã vai trß g× víi h«n nh©n vµ kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh? I. Di truyÒn häc t vÊn - Di truyÒn y häc t vÊn lµ mét lÜnh vùc cña di truyÒn häc, kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p xÐt nghiÖm, chuÈn ®o¸n hiÖn ®¹i vÒ mÆt di truyÒn kÕt hîp nghiªn cøu ph¶ hÖ. - Néi dung: + ChuÈn ®o¸n ... GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK -> Th¶o luËn theo c¸c c©u hái sau: H: Trong chän gièng vËt nu«i, thêng sö dông ph¬ng ph¸p nµo? VÝ dô? H: C¸c ph¬ng ph¸p trªn th× ph¬ng ph¸p nµo lµ chñ yÕu?T¹i sao? HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt -> Bæ sung -> Ghi b¶ng KÕt luËn chung: Gäi Hs ®äc phÇn kÕt luËn SGK II. Chän gièng vËt nu«i - Trong chän gièng vËt nu«i, lai gièng lµ ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó t¹o nguån biÕn dÞ cho chän gièng míi, c¶i t¹o gièng n¨ng suÊt thÊp vµ t¹o u thÕ lai. - Sö dông c¸c ph¬ng ph¸p: + T¹o gièng míi + C¶i t¹o gièng ®Þa ph¬ng -> chñ yÕu + T¹o gièng u thÕ lai -> chñ yÕu + Nu«i thÝch nghi -> chñ yÕu +øng dông c«ng nghÖ sinh häc. 4. Cñng cè Tæ chøc HS tr¶ lêi c¸c c©u hái 1,2,3 –SGK -> ghi ®iÓm ®èi víi häc sinh tr¶ lêi tèt. 5. DÆn dß - Häc bµi vµ xem tríc néi dung bµi míi - ChuÈn bÞ thùc hµnh: ¤n tËp c¸c kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o hoa, c¸c kh¸i niÖm thô phÊn, giao phÊn ë ch¬ng tr×nh Sinh häc 6. - So¹n tríc néi dung bµi thùc hµnh vµo vë. V. Rót kinh nghiÖm TuÇn 21 Ngµy so¹n:22/11/2010 TiÕt 41 Ngµy d¹y:24/11/2010 Bµi 38: thùc hµnh tËp dît thao t¸c giao phÊn I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: sau khi häc xong bµi, HS - N¾m ®îc c¸c thao t¸c giao phÊn ë c©y tù thô phÊn vµ c©y giao phÊn. - Cñng cè kiÕn thøc lý thuyÕt vÒ lai gièng. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng thùc hµnh - RÌn kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm 3. Th¸i ®é Gi¸o dôc ý thøc tØ mÜ, cÈn thËn vµ nghiªm tóc trong häc tËp. II. §å dïng thiÕt bÞ d¹y häc 1. Gi¸o viªn: - Tranh phãng to h×nh 38 - B¨ng, ®Üa h×nh m« t¶ c¸c thao t¸c giao phÊn. 2. Häc sinh: Häc bµi vµ xem tríc néi dung bµi míi. III. Ph¬ng ph¸p Ph¬ng ph¸p thùc hµnh IV. C¸c bíc lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc GV kiÓm tra sÜ sè líp 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn vµ häc sinh Ho¹t ®éng 1: t×m hiÓu c¸c bíc giao phÊn ë c©y trång GV: Cho HS xem b¨ng, h×nh m« t¶ vÒ c¸c thao t¸c giao phÊn. HS: Xem b¨ng h×nh -> ghi nhí c¸c thao t¸c GV: Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm theo c©u hái: H: Nªu c¸c bíc tiÕn hµnh giao phÊn? HS: Th¶o luËn vµ cö ®¹i diÖn tr×nh bµy c¸c bíc giao phÊn. GV: NhËn xÐt, bæ sung vµ treo b¶ng phô ghi c¸c bíc -> Yªu cÇu HS ghi l¹i c¸c bíc vµo vë. * Thao t¸c tiÕn hµnh giao phÊn ë c©y trång. - Bíc 1: Chän c©y mÑ: ChØ gi÷ l¹i mét sè b«ng vµ hoa cha vì, kh«ng bÞ dÞ h×nh, kh«ng qu¸ non hay giµ, c¸c hoa kh¸c c¾t bá. - Bíc 2: Khö ®îc ë c©y mÑ. + C¾t chÐo vá trÊu ë phÝa bông -> lé râ nhÞ. + Dïng kÑp g¾p 6 nhÞ (c¶ bao phÊn) ra ngoµi. + Bao b«ng lóa l¹i, ghi râ ngµy th¸ng. - Bíc 3: Thô phÊn + CÊy phÊn tõ hoa ®ùc r¾c lªn nhôy cña hoa ë c©y mÑ. + Bao ni l«ng ghi ngµy th¸ng. 4. Cñng cè Gäi Hs tr×nh bµy c¸c bíc tiÕn hµnh giao phÊn -> ghi ®iÓm ®èi víi häc sinh tr¶ lêi tèt. 5. DÆn dß - Häc bµi vµ xem tríc néi dung bµi míi V. Rót kinh nghiÖm TuÇn 21 Ngµy so¹n:24/11/2010 TiÕt 42 Ngµy d¹y:26/11/2010 Bµi 39: thùc hµnh T×m hiÓu thµnh tùu chän gièng vËt nu«i vµ c©y trång I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: sau khi häc xong bµi, HS - BiÕt c¸ch su tÇm t liÖu vµ trng bµy t liÖu theo chñ ®Ò. - BiÕt c¸ch ph©n tÝch, so s¸nh vµ b¸o c¸o nh÷ng ®iÒu rót ra tõ t liÖu. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng thùc hµnh - RÌn kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm 3. Th¸i ®é Gi¸o dôc ý thøc tØ mÜ, cÈn thËn vµ nghiªm tóc trong häc tËp. II. §å dïng thiÕt bÞ d¹y häc 1. Gi¸o viªn: Tranh ¶nh, s¸ch b¸o ®Ó t×m hiÓu thµnh tùu chän gièng c©y trång vµ vËt nu«i. 2. Häc sinh: Xem tríc néi dung bµi míi vµ su tÇm mét sè tranh ¶nh vÒ thµnh tùu chän gièng c©y trång ë ViÖt Nam.. III. Ph¬ng ph¸p Ph¬ng ph¸p thùc hµnh IV. C¸c bíc lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc GV kiÓm tra sÜ sè líp 2. KiÓm tra bµi cò 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn vµ häc sinh GV: Ph©n chia nhãm vµ híng dÉn HS ho¹t ®éng nhãm, s¾p xÕp c¸c tranh theo chñ ®Ò. - Quan s¸t c¸c tranh vµ so s¸nh víi kiÕn thøc lý thuyÕt. - Ghi nhËn xÐt vµo b¶ng 39/Sgk tr.115. HS: Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh b¶ng trang 115. GV: H: ë ®Þa ph¬ng em hiÖn nay ®ang sö dông nh÷ng gèng vËt nu«i vµ c©y trång nµo? HS: Tr¶ lêi GV: Bæ sung vµ yªu cÇu c¸c nhãm nép b¸o c¸o thùc hµnh -> ghi ®iÓm c¸c nhãm. B¶ng 39: C¸c tÝnh tr¹ng næi bÆc vµ híng sö dông cña mét sè gièng vËt nu«i. TT Tªn gièng Híng sö dông TÝnh tr¹ng næi bËt 1 C¸c gèng Bß - Bß söa Hµ Lan - Hß Sind LÊy thÞt - Cã kh¶ n¨ng chÞu nãng - Cã nhiÒu s÷a, tØ lÖ b¬ cao 2 C¸c gièng lîn - L¬n Ø mãng c¸i - Lîn BícSai - LÊy Con gièng - LÊy thÞt - Ph¸t dôc sím, ®Î nhiÒu con, nhiÒu n¹c, t¨ng träng nhanh. 3 C¸c gièng Gµ - Gµ Rèt ri - Gµ Tam Hoµng - Gµ Hå §«ng C¶o - Gµ Chäi - LÊy thÞt vµ lÊy trøng - T¨ng träng nhanh - §Î nhiÒu trøng 4 Gièng vÞt - VÞt cá - VÞt bÇu bÕn - VÞt Kaki cambell - VÞt Super meat LÊy thÞt vµ lÊy trøng - DÔ thÝch nghi - T¨ng träng nhanh - §Î nhiÒu trøng 5 C¸c gièng c¸ - c¸ r« phi ®¬n tÝnh - C¸ chÐp lai - C¸ chim tr¾ng LÊy thÞt - DÔ thÝch nghi - T¨ng träng nhanh 4. Cñng cè NhËn xÐt tÝnh thÇn th¸i ®é thùc hµnh -> rót kinh nghiÖm cho c¸c tiÕt thùc hµnh tiÕp theo. 5. DÆn dß Xem tríc néi dung bµi míi . V. Rót kinh nghiÖm TuÇn 22 Ngµy so¹n:29/11/2010 TiÕt 43 Ngµy d¹y:1/12/2010 Sinh vËt vµ m«i trêng Ch¬ng I: sinh vËt vµ m«i trêng Bµi 41: m«i trêng vµ c¸c nh©n tè sinh th¸i di truyÒn ngêi I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: sau khi häc xong bµi, HS - Ph¸t biÓu ®îc kh¸i niÖm chung vÒ m«i trêng sèng, nhËn biÕt c¸c lo¹i m«i trêng sèng cña sinh vËt. - Ph©n biÖt ®uîc nh©n tè sinh th¸i: Nh©n tè v« sinh, nh©n tè h÷a sinh, ®Æc biÖt lµ nh©n tè con ngêi. - Tr×nh bµy ®îc kh¸i niÖm giíi h¹n nh©n tè sinh th¸i. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch kªnh h×nh. - RÌn kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm 3. Th¸i ®é Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng. II. §å dïng thiÕt bÞ d¹y häc 1. Gi¸o viªn: - Tranh phãng to h×nh 41.1 -SGK - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. 2. Häc sinh: Xem tríc néi dung bµi míi. III. Ph¬ng ph¸p Ph¬ng ph¸p trùc quan IV. C¸c bíc lªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc GV kiÓm tra sÜ sè líp 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn vµ häc sinh Néi dung Ho¹t ®éng 1: m«i trêng sèng cña sinh vËt GV: ViÕt s¬ ®å lªn b¶ng Thá rõng H: Thá sèng trong rõng chÞu ¶nh hëng cña nh÷ng yÕu tè nµo? HS: Tr¶ lêi ->bæ sung -> lªn b¶ng ghi tªn c¸c yÕu tè ¶nh hëng theo s¬ ®å. GV: NhËn xÐt -> Tæng kÕt c¸c ý kiÕn: tÊt c¶ c¸c yÕu tè ®ã t¹o nªn m«i trêng sèng cña thá. H: M«i trêng sèng lµ g×? HS: Tr¶ lêi, bæ sung. GV: NhËn xÐt, kÕt luËn -> ghi b¶ng GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu b¶ng 41.1 – sgk -> Th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng. HS: Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy ->bæ sung GV: NhËn xÐt, bæ sung H: Sinh vËt sèng trong nh÷ng m«i trêng nµo? HS: Tr¶ lêi, bæ sung GV: NhËn xÐt, bæ sung -> ghi b¶ng I. M«i trêng sèng cña sinh vËt - M«i trêng: lµ n¬i sinh sèng cña sinh vËt, bao gåm tÊt c¶ nh÷ng g×a bao quanh chóng. Cã t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp lªn sù sinh sèng, ph¸t triÓn, sinh s¶n cña sinh vËt. - C¸c lo¹i m«i trêng: + M«i trêng níc. + M«i trêng trªn mÆt ®Êt, kh«ng khÝ. + M«i trêng trong ®Êt. + M«i trêng sinh vËt. Ho¹t ®éng 2: c¸c nh©n tè sinh th¸i cña m«i trêng GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK -> Tr¶ lêi c©u hái sau: H: Nh©n tè sinh th¸i lµ g×? H: Cã mÊy nhãm? KÓ tªn? C¨n cø vµo ®©u ®Ó ph©n chia c¸c nhãm? H: V× sao nh©n tè con ngêi ®îc t¸ch ra thµnh mét nhãm riªng? HS: Tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt, kÕt luËn -> ghi b¶ng -> Treo tranh H28.2 -> Yªu cÇu HS nghiªn cøu -> Th¶o luËn nhãm theo c¸c c©u hái ë Tr.80 – SGK. HS: Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy ->bæ sung GV: NhËn xÐt, bæ sung -> Ghi b¶ng GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK -> Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh b¶ng 41.2 – SGK. HS: Th¶o luËn -> Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy, bæ sung GV: NhËn xÐt, nªn ®¸p ¸n. Nh©n tè v« sinh Nh©n tè h÷u sinh Nh©n tè con ngêi Nh©n tè c¸c vi sinh vËt KhÝ hËu, níc, ®Þa h×nh. T¸c ®éng tÝch cùc vµ t¸c ®éng tiªu cùc. C¸c vi sinh v©t, nÊm, thùc vËt, ®éng vËt. GV: Më réng b»ng c¸c c©u hái : H: Trong mét ngµy (tõ s¸ng ®Õn tèi) ¸nh s¸ng chiÕu trªn mÆt ®Êt thay ®æi nh thÕ nµo? H: ë níc ta ®é dµi ngµy mïa hÌ vµ mïa ®«ng cã g× kh¸c nhau? H: Sù thay ®æi nhiÖt ®é trong mét n¨m diÔn ra nh thÕ nµo? HS: Tr¶ lêi, bæ sung GV: Nh©n xÐt, bæ sung -> Ghi b¶ng II. C¸c nh©n tè sinh th¸i cña m«i trêng - Nh©n tè sinh th¸i lµ: Nh÷ng yÕu tè cña m«i trêng t¸c ®éng tíi sinh vËt. - Ph©n lo¹i: 2 nhãm + Nh©n tè sinh th¸i v« sinh. + Nh©n tè sinh th¸i h÷u sinh. Con ngêi Sinh vËt - ¶nh háng cña c¸c nh©n tè sinh th¸i tíi sinh vËt tïy thuéc vµo møc ®é t¸c ®éng cña chóng. - C¸c nh©n tè sinh th¸i t¸c ®éng lªn sinh vËt thay ®æi theo tõng m«i trêng vµ thêi gian. Ho¹t ®éng 3: giíi h¹n sinh th¸i GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu H 41.2 -> Tr¶ lêi c©u hái sau: H: C¸ R« phi sèng vµ ph¸t triÓn ë nhiÖt ®é nµo? H: NhiÖt ®é nµo C¸ R« phi sinh trëng vµ ph¸t triÓn thuËn lîi nhÊt. HS: Tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt -> nªu vÝ dô: - C©y m¾m biÓn sèng vµ ph¸t triÓn trong giíi h¹n ®é mÆn tö 0,36%-0,5%. - C©y th«ng ®u«i ngùa sèng ®îc ë n¬i cã nång ®é muèi >0,4%. H: NhËn xÐt g× vÒ kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cña mçi sinh vËt víi mçi nh©n tè sinh th¸i? HS: Tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt, bæ sung -> Ghi b¶ng Më réng: H: C¸c sinh vËt cã giíi h¹n sinh th¸i réng ®èi víi tÊt c¶ c¸c nh©n tè sinh th¸i th× kh¶ n¨ng ph©n bè cña chóng nh thÕ nµo? V× sao? H: BiÕt ®îc c¸c nh©n tè sinh th¸i vµ giíi h¹n c¸c nh©n tè sinh th¸i cã ý nghÜa nh thÕ nµo ®èi víi s¶n xuÊt vµ n«ng nghiÖp? HS: Tr¶ lêi ->bæ sung GV: NhËn xÐt, bæ sung KÕt luËn chung: Gäi Hs ®äc phÇn kÕt luËn SGK III. Giíi h¹n sinh th¸i Giíi h¹n sinh th¸i lµ giíi h¹n chÞu ®ùng cña c¬ thÓ sinh vËt ®èi víi mét nh©n tè sinh th¸i nhÊt ®Þnh. 4. Cñng cè - Goi HS tr¶ lêi c©u hái 3 vµ 4 GSK -> ghi ®iÓm cho nh÷ng HS tr¶ lêi ®óng. 5. DÆn dß - Häc bµi vµ xem tríc néi dung bµi míi - KÎ b¶ng 42.1 SGK tr. 123 vµo vë. V. Rót kinh nghiÖm KIỂM TRA 15 PHÚT Đột biến gen là gì? Thường biến là gì? Trình bày mối quan hệ giữa kiểu gen, kiểu hình và tính trạng? ĐÁP ÁN - Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen. (2 điểm) - Thường biến: là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường. (2 điểm) - Sơ đồ: Kiểu hình = Kiểu gen + Môi trường (1.5 điểm) - Kiểu hình: là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường. (1.5 điểm) - Các tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen. (1.5 điểm) - Các tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường. (1.5 điểm)
Tài liệu đính kèm: