Giáo án lớp 8 môn Ngữ văn - Tiết 1-2: Văn bản : Tôi đi học

Ngày soạn: 15/08/2011
Ngày dạy: 22/08/2011
 Tiết 1-2: Văn bản : TÔI ĐI HỌC 
 ( Thanh Tịnh )
A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 I/ Kiến thức: Giúp học sinh :
	Cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tơi” trong buổi tựu trường đầu tiên trong một đoạn trích truyện cĩ sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm.
Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tơi đi học.
Nghệ thuật miêu tả tâm lý trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngịi bút Thanh Tịnh. 
 II/ Kĩ năng: 
Đọc – hiểu đoạn trích tự sự cĩ yếu tố miêu tả và biểu cảm.
Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống bản thân.
 III / Thái độ: -GD tình yêu gia đình,yêu trường lớp,quý trọng thầy cô.
B/ CHUẨN BỊ:
 GV: Một số hình ảnh về ngày tựu trường, bài hát có liên quan.
 HS:Đọc văn bản và trả lời câu hỏi ở phần đọc hiểu.
C/ PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT:
 Vấn đáp,bình ,giảng, gợi mở, tìm tòi, kĩ thuật “khăn phủ bàn”
D/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
I/ Oån định tổ chức: (1Phút) 
II/ Kiểm tra bài cũ: (5phút) Kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của học sinh
III/ Bài mới :
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho HS.
Phương pháp: Thuyết trình.
Thời gian: 3 phút.
 * GV giới thiệu vào bài: Gọi 1-2 HS đứng tại chỗ nói về cảm xúc của mình trong ngày tựu trường(hoặc ngày đầu tiên đi học) mà các em đã từng trải qua.
 GV : Trong cuộc đời mỗi con người, những kỉ niệm về tuổi học trò thường được lưu giữ lâu bền trong trí nhớ đặc biệt là cái cảm giác lần đầu tiên đến trường và nhà thơ Thanh Tịnh cũng vậy. Những kỉ niệm miên man ấy vẫn còn mãi với tác giả, còn mãi với thời gian và cái cảm xúc được Thanh Tịnh thể hiện rất êm dịu, ngọt ngào qua văn bản “ Tôi đi học” mà hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.
 * Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trị
 Nội dung kiến thức
Hoạt động 2: Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về tác giả, tác phẩm.
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình.
Thời gian: 12 phút.
GV hướng dẫn HS tìm hiểu phần GTC 
GV cho HS tự tìm hiểu về tác giả- tác phẩm.
? Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả?
GV giới thiệu: Những truyện ngắn hay nhất của Thanh Tịnh đều toát lên vẻ đẹp êm dịu, trong trẻo, văn nhẹ nhàng thấm sâu mang dư vị vừa man mác buồn thương vừa ngọt ngào, quyến luyến... 
HS: Trả lời.
I. Tìm hiểu chung;
1. tác giả:
Thanh Tịnh là nhà văn cĩ sáng tác trước cách mạng tháng tám ở các thể loại thơ, truyện ; sáng tác của Thanh Tịnh tốt lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo.
? Truyện ngắn“ Tôi đi học” in trong tập truyện gì của tác giả ?
GV chốt: Truyện ngắn không thuộc loại chứa đựng nhiều vấn đề xã hội, nhiều sự kiện, nhân vật. Toàn bộ tác phẩm là những kỉ niệm mơn man về buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật “tôi” những kỉ niệm ấy được diễn tả theo dòng hồi tưởng của nhân vật.
2. Tác phẩm
 Truyện ngắn “ Tôi đi học” in trong tập “ Quê mẹ” xuất bản năm 1941.
? Đọc toàn bộ truyện ngắn, em thấy những kỉ niệm của tác giả được diễn tả theo trình tự như thế nào?
- Tõ hiƯn t¹i t¸c gi¶ nghÜ vỊ dÜ v·ng.
- Tr×nh tù: 
+ T©m tr¹ng c¶m gi¸c cđa “t«i” trªn ®­êng cïng mĐ ®Õn tr­êng.
+ T©m tr¹ng c¶m gi¸c cđa “t«i” khi nh×n ng«i tr­êng, b¹n bÌ, khi gäi tªn m×nh, khi rêi tay mĐ.
+ T©m tr¹ng c¶m gi¸c cđa “t«i” khi ngåi vµo bµn ®ãn giê häc ®Çu tiªn.
3. Trình tự sự việc trong đoạn trích:
Từ thời gian và khơng khí ngày tựu trường ở thời điểm hiện tại, nhân vật tơi hồi tưởng về kỷ niệm ngày đầu tiên đi học.
Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết 
Mục tiêu: Giúp HS thấy được nơi khơi nguồn những kỉ niệm của tgiả;Tâm trạng ,cảm giác của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường;Thái độ của người lớn đối với các em nhỏ trong ngày đầu tiên đến trường,NT của truyện
Phương pháp: Vấn đáp tìm tịi; thuyết trình; đọc sáng tạo tái hiện hình tượng.
Thời gian: 60 phút.
? Nỗi nhớ buổi tựu trường của t/g được khơi nguồn từ thời điểm nào?
HS: Phát hiện, trả lời
 - Cuối thu, lá rụng nhiều.
- Có những đám mây bàng bạc.
I. Đọc – hiểu văn bản:
1. Nội dung:
a) Khơi nguồn kỉ niệm.
? Hình ảnh nào đã gợi lên trong lòng nhân vật“ tôi” về buổi tựu trường đầu tiên của mình?
HS: Trả lời
- Thấy những em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu đến trường. 
? Những hình ảnh ấy đã khiến cho nhân vật “ tôi” có những cảm giác như thế nào và tâm trạng ra sao?
-> Cảm giác trong sáng, tâm trạng tưng bừng rộn rã . 
? Từ h/ảnh của những em nhỏ đã làm cho t/giả nhớ về điều gì?
Giảng: Từ hiện tại nhớ về dĩ vãng:biến chuyển của đất trời cuối thu và h/ảnh mấy em nhỏrụt rè->làm cho n/vật tôi nhớ lại ngày ấy cùng những k/niệm trong sáng
=>Nhớ về buổi tựu trường đầu tiên của mình.
Những sự việc khiến nhân vật tơi cĩ những liên tưởng về ngày đầu tiên đi học của mình:
- Sự chuyển biến của cảnh vật sang thu.
- hình ảnh những em bé núp dưới nĩn mẹ lần đầu tiên đến trường.
? Em có nhận xét gì về cách miêu tả của tác giả ở đoạn văn này?
Bình: Bằng cảm nhận và miêu tả tinh tế, tác giả đã thể hiện cảm xúc trong sáng, êm dịu của mình trong giọng văn ngọt ngào,tình cảm.
Chuyển ý: Dòng tâm trạng của nhân vật “ tôi” tiếp tục được diễn tả khi nào?
b) Những hồi tưởng của nhân vật tơi:
? Tìm những hình ảnh, chi tiết thể hiện tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi trong thời điểm này? 
- Cảnh vật thay đổi
- Cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng mình
- Thấy mình trang trọng, đứng đắn
- Cẩn thân nâng niu, lúng túng khi cầm sách vở.
? Những chi tiết này đã thể hiện được tâm trạng, cảm giác gì của nhân vật “ tôi” ?
Bình chốt: Nhân vật “ tôi” có tâm trạng như vậy là do: “lòng tôi đang có sự thay đổi lớn – hôm nay tôi đi học”. Được thành một cậu học trò, hiện thực mà như trong mơ.
-> hồi hộp, mới mẻ.
? Câu văn “ Tôi không lội qua.... như thằng Sơn nữa” gợi cho em suy nghĩ gì?
Cậu bé đã tạm biệt những thú vui quen thuộc hàng ngày -> cậu bé đã lớn lên một chút.
Chuyển ý: Dòng tâm trạng của nhân vật “ tôi” tiếp tục được diễn tả khi nào?
? Nhân vật “ tôi” nhận thấy ngôi trường trong ngày tựu trường như thế nào?
- Sân trường ïdày đặc người, ai cũng quần áo sạch sẽ, gương mặt vui tươi, sáng sủa-> náo nức,vui vẻ.
? Em có nhận xét gì về ko khí của ngày tựu trường?
HS: Trả lời
GV dẫn dắt: Trước đó mấy hôm, nhân vật “ tôi” thấy trường làng Mĩ Lí là một nơi xa lạ và có cảm tưởng nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
? Nhưng lần này ngôi trường được cảm nhận ra sao?
 - Ngôi trường xinh xắn, oai nghiêm khác thường
? Đứng trước ngôi trường như thế nhận vật “ tôi” có cảm giác và tâm trạng gì?
-> Thấy mình nhỏ bé -> lo sợ vẫn vơ.
? Sau một hồi trống thúc vang dội, sắp bước vào lớp nhân vật “ tôi” cảm thấy như thế nào?
- Nghe gọi tên mình -> hồi hộp, giật mình, lúng túng.
- Rời tay mẹ vào lớp -> sợ, nức nở khóc.
+ Khơng khí của ngày hội tựu trường: náo nức, vui vẻ nhưng cũng rất trang trọng.
Bình chốt: Những tiếng khóc thút thít hay nức nở bật ra rất tự nhiên như phản ứng dây chuyền lúc ấy và cảm thấy mình bước vào một thế giới khác và cách xa mẹ hơn bao giờ hết -> ấn tượng khó quên, kỉ niệm sâu sắc đối với nhân vật “tôi”.
? Nhân vật “ tôi” có cảm giác gì khi bước vào lớp?
 - Vừa xa lạ vừa gần gũi với tất cả
- Ngỡ ngàng, tự tin, nghiêm trang
- > bước vào giờ học đầu tiên.
Bình chốt: Hình ảnh “ một con chim...trong trí tôi” cũng như cậu học trò nhỏ luôn trân trọng, yêu mến những kỉ niệm tuổi thơ và có những ước mơ bay cao dang rộng đôi cánh giữa bầâu trời trí thức.
Chuyển ý: Ngoài nhân vật “tôi” thì văn bản còn nhắc tới những ai nữa?
? Sự quan tâm của cha mẹ như thế nào?
- Phụ huynh: chuẩn bị chu đáo, trân trọng dự buổi lễ.
? Những cử chỉ, lời nói của ông Đốc, thầy giáo trẻ chứng tỏ họ là người như thế nào? 
- Oâng đốc: từ tốn, bao dung.
- Thầy giáo trẻ: vui tính, giàu tình thương yêu.
? Qua đó, em hiểu gì về vai trò của gia đình, nhà trường đối với thế hệ trẻ?
-> Một m/trường giáo dục ấm áp,là nguồn nuôi dưỡng các em trưởng thành
+ Tâm trạng, cảm xúc, ấn tượng của nhân vật tơi về thầy giáo, trường lớp, bạn bè và những người xung quanh trong buổi tựu trường đầu tiên.
? Em hãy nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm?
2. Nghệ thuật:
Hãy tìm những chi tiết mà tác giả sử dụng biện pháp NT ấy và nêu tác dụng của chúng ?
HS trả lời
- Miêu tả tinh tế, chân thực diễn biến tâm trạng của ngày đầu tiên đi học.
? Sức hấp dẫn của tác phẩm được tạo nên từ đâu?
HS trả lời
- Sử dụng ngơn từ giàu yếu tố biểu cảm, hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dịng liên tưởng , hồi tưởng của nhân vật tơi.
GV BÌNH CHỐT:Các h/ảnh SS trên xất hiện ở những thời điểm khác nhau để thể hiện tâm trạng cảm xúc khác nhau của n/vật tôi.Đây là những h/ảnh SS giàu h/ảnh,giàu sức gợi cảm được gắn với những cảnh sắc TN tươi sáng,trữ tình.
GD: Cần kết hợp, sử dụng sáng tạo các hình ảnh so sánh khi viết văn.
- Giọng văn trữ tình trong sáng.
3. Ý nghĩa văn bản:
Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi mãi khơng thể nào quên trong kí ức của nhà văn Thanh Tịnh.
 IV/ Củng cố: HS đọc lại ghi nhớ.
 V/ Hướng dẫn về nhà: 
 - Đọc lại các văn bản viết về chủ đề gia đình và trường học đã học.
- Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc của bản thân về một ngày tựu trường mà em nhớ nhất. 
 - Chuẩn bị bài: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ.
RÚT KINH NGHIỆM:
hïïõ&õïïg
	Ngày soạn: 15/08/1011
 Ngày dạy: 17/08/1011
 TIẾT 3: Tiếng Việt : CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ
A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 
 I/ Kiến thức
phân biệt được các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ.
Biết vận dụng hiểu biết về cấp độ khái quát  ... h đáng thưông của người nông dân cùng khổ trong XH tàn ác,bất nhân của chế độ cũ;thấy được sức phản kháng mãnh liệt,tiềm tàng trong những người nông dân hiền lành và qui luật của hiện thực : có áp bức có đấu tranh.
 	- Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ.
	- Giá trị hiện thực và nhân đạo qua một đoạn trích trong tác phẩm tắt đèn. 
	- thành cơng của nhà văn trong việc tạo tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện và xây dựng nhân vật 
 II/ Kĩ năng:
Tĩm tắt văn bản truyện .
Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự viết theo khuynh hường hiện thực. 
 III/ Thái độ : Ýù thức giữ gìn và cải tạo XH tốt đẹp; lòng đồng cảm xót thương tầng lớp xã hội ND bần cùng.
B/ CHUẨN BỊ:
 	- GV: Tranh chân dung của tác giả,n/cứu tài liệu có liên quan.
- HS: Học bài và chuẩn bị bài theo câu hỏi đọc hiểu SGK.
C/ PHƯƠNG PHÁP: 
 Đàm thoại, phân tích, gợi mở, bình giảng, vấn đáp
D/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
 I/ Oån định tổ chức: 
 II/ Kiểm tra bài cũ:
Câu1: Phân tích tâm trạng bé Hồng khi được gặp mẹ và những đặc sắc nghệ thuật?
Câu2: Vì sao nói nhà văn Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và trẻ em.?
ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM
Câu1: - Nêu những chi tiết, hình ảnh rõ nét tâm trạng của bé Hồng khi gặp mẹ để phân tích.
 - Nêu được những nét nghệ thuật đặc sắc: giọng văn chân thành, biểu cảm, hình ảnh so sánh, mới lạ, độc đáo.( 10 đ)
Câu2: – CM: nhà văn thấy được vẻ đẹp tâm hồn của những người phụ nữ và trẻ em.
 Nhà văn hiểu và thông cảm với nỗi đau và nỗi bất hạnh của phụ nữ và trẻ em. ( 10 đ)
III/ Bài mới:
 Hoạt động 1: Giới thiệu bài
Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho HS.
Phương pháp: Thuyết trình.
Thời gian: 3 phút.
 * Giáo viên giới thiệu vào bài:
 Trong tự nhiên có quy luật đã được khái quát thành câu tục ngữ: Tức nước vỡ bờ. Trong xã hội đó là quy luật có áp bức có đấu tranh. Quy luật ấy đã được chứng minh rất hùng hồn trong chương XVIII tiểu thuyết Tắt đèn của Ngô Tất Tố. Bài học hôm nay cô trò chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu.
 * Nội dung bài học:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung kiến thức 
Hoạt động 2: Tìm hiểu chung về văn bản
Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về tác giả, tác phẩm.
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình.
Thời gian: 12 phút.
HD tìm hiểu tác giả, tác phẩm.
GV treo bức chân dung tác giả lên bảng.
? Em hãy nêu vài nét về tác giả?
HS: Trả lời
- Yêu cầu hs khác nhận xét, bổ sung.
- Ngô Tất Tố ( 1893 – 1954)
 - Quê ở Bắc Ninh (nay thuộc HN)
- Là nhà văn, nhà báo, học giả có nhiều công trình nghiên cứu về triết học, khảo cổ.
- Được truy tặng giải thưởng HCM về VHNT ( 1996)
I. Tìm hiểu chung: 
- Ngơ Tất Tố (1893 – 1954) là nhà văn xuất sắc của trào lưu hiện thực trước cách mạng; là người am tường trên nhiều lĩnh vực nghiên cứu, học thuật, sáng tác.
GV chốt ý và mở rộng:
- Về hoạt động báo chí ông được coi là “ một nhà văn ngôn luận xuất sắc trong phái nhà nho.”
- Về sáng tác văn học là cây bút phóng sự và là nhà tiểu thuyết nổi tiếng 
=> là nhà văn của ND
- Tắt đèn là tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn.
GV: Tác phẩm gồm 26 chương kể về: Nỗi thống khổ cùng cực của người nông dân VN dưới chế độ nửa phong kiến, nửa thuôc địa.
? Đoạn trích “ Tức nước vỡ bờ” nằm ở chương nào của tác phẩm?
HS: Trả lời 
- Văn bản “ Tức nước vỡ bờ” là chương XVIII của tác phẩm.
-Vị trí của đoạn trích: nằm ở chương XVIII của tác phẩm Tắt đèn.
- GV tóm tắt tác phẩm “Tắt đèn” cho học sinh nắm được nội dung của tác phẩm. Và nhấn mạnh đoạn trích đoạn trích là chương 18 của tác phẩm.
Hoạt động 3: Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn bản 
Mục tiêu: Giúp học sinh đọc và hiểu bộ mặt tàn ác bất nhân của XHPK đồng thời thấu hiểu tình cảnh cơ cực bế tăc của người nơng dân.
Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình 
Thời gian: 
- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin sgk.
? Khi bän tay sai x«ng vµo nhµ chÞ DËu, t×nh thÕ cđa chÞ ntn?
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản:
- T×nh thÕ cđa chÞ DËu trong buỉi s¸ng sím: 
+ Vơ thuÕ ®ang trong thêi ®iĨm gay g¾t nhÊt: quan s¾p vỊ tËn lµng ®Ĩ ®èc thuÕ, bän tay sai x«ng vµo tËn nhµ ®Ĩ ®¸nh trãi, ®em ra ®×nh cïm kĐp....
+ ChÞ DËu ph¶i b¸n con, b¸n chã, c¶ g¸nh khoai nh­ng vÉn kh«ng ®đ tiỊn ®Ĩ nép c¶ xuÊt s­u cho em chång ®· chÕt tõ n¨m ngo¸i.
+ Anh DËu ®ang èm ®au rỊ rỊ vÉn cã thĨ bÞ b¾t trãi, ®¸nh ®Ëp, hµnh h¹ bÊt cø lĩc nµo.
1. T×nh thÕ cđa gia ®×nh chÞ DËu khi bän tay sai x«ng ®Õn. 
+ TiỊn s­u thuÕ ch­a tr¶ ®­ỵc.
+ Anh DËu èm cã thĨ bÞ b¾t.
- T×nh thÕ thËt thª th¶m ®¸ng th­¬ng vµ nguy cÊp.
? Trong t×nh thÕ Êy chÞ DËu mong muèn ®iỊu g× ?
 ChÞ DËu ng­êi ®µn bµ ®¶m ®ang, nghÌo x¸c x¬ nµy cßn biÕt lµm g× h¬n ngoµi sù lo l¾ng, hi väng c¬ may ®Õn ®Ĩ lµm sao b¶o vƯ ®­ỵc ng­êi chång ®ang èm nỈng.
? Cã thĨ gäi ®o¹n nµy 1 c¸ch h×nh ¶nh lµ thÕ tøc n­íc ®Çu tiªn ®­ỵc kh«ng?
G/v: T×nh thÕ nµy cã thĨ coi lµ thÕ'' tøc n­íc ®Çu tiªn'' ®­ỵc t¸c gi¶ x©y dùng vµ dån tơ. Qua ®©y thÊy râ t×nh yªu th­¬ng cđa chÞ DËu ®èi víi chång m×nh. ChÝnh t×nh th­¬ng yªu nµy vµ quyÕt ®Þnh phÇn lín th¸i ®é vµ hµnh ®éng cđa chÞ trong ®o¹n tiÕp theo.
HS tr¶ lêi
? Em hiĨu'' cai lƯ'' cã nghÜa lµ g×? 
Tªn cai lƯ cã mỈt ë lµng §«ng X¸ víi vai trß g×?
- Cai lƯ: viªn cai chØ huy mét tèp lÝnh, lµ chøc quan thÊp nhÊt trong qu©n ®éi thùc d©n phong kiÕn.
ë lµng §«ng X¸, cai lƯ ®­ỵc coi lµ tªn tay sai ®¾c lùc cđa quan phđ, giĩp quan trãc n· nh÷ng ng­êi nghÌo ch­a nép ®đ tiỊn s­u thuÕ. Cã thĨ nãi ®¸nh trãi ng­êi lµ nghỊ cđa h¾n, ®­ỵc h¾n lµm víi mét kÜ thuËt thµnh th¹o vµ sù say mª.
2. Nh©n vËt cai lƯ 
- Cai lƯ: viªn cai chØ huy mét tèp lÝnh, lµ chøc quan thÊp nhÊt trong qu©n ®éi thùc d©n phong kiÕn.
- §¹i diƯn cho nhµ n­íc phong kiÕn.
? Khi ®Õn nhµ chÞ DËu, tªn cai lƯ ®­ỵc miªu t¶ ntn? Lêi nãi, cư chØ, hµnh ®éng cđa y ®èi víi anh DËu, b¶n chÊt, tÝnh c¸ch cđa y béc lé ra sao? 
* Khi ®Õn nhµ anh DËu:
- Cư chØ, hµnh ®éng cđa cai lƯ: sÇm sËp tiÕn vµo víi roi song, tay th­íc vµ d©y thõng trỵn ng­ỵc hai m¾t qu¸t, giËt ph¾t c¸i d©y thõng vµ ch¹y sÇm sËp ®Õn chç anh DËu, bÞch lu«n vµo ngùc chÞ DËu, t¸t vµo mỈt chÞ mét c¸i ®¸nh bèp....
- Lêi nãi: h¾n chØ biÕt qu¸t, thÐt, hÇm hÌ, nham nh¶m gièng nh­ tiÕng sđa, rÝt, gÇm cđa thĩ d÷.
 B¶n chÊt cai lƯ ®­ỵc béc lé: ®ã lµ kỴ tµn b¹o, kh«ng chĩt t×nh ng­êi
G/v: H¾n cø nh»m vµo anh DËu mµ kh«ng bËn t©m ®Õn viƯc h«m qua anh èm nỈng t­ëng chÕt. H¾n bá ngoµi tai mäi lêi van xin, tr×nh bµy lƠ phÐp cã lÝ cã t×nh cđa chÞ DËu. Tr¸i l¹i, h¾n ®· ®¸p l¹i chÞ DËu b»ng nh÷ng lêi lÏ th« tơc, hµnh ®éng ®Ĩu c¸ng, hung h·n, t¸ng tËn l­¬ng t©m.
? ChØ lµ tªn tay sai m¹t h¹ng nh­ng t¹i sao h¾n l¹i cã quyỊn ®¸nh trãi ng­êi v« téi v¹ nh­ vËy? Qua nh©n vËt cai lƯ em hiĨu ntn vỊ chÕ ®é x· héi ®­¬ng thêi? 
- Cai lƯ chØ lµ g· tay sai m¹t h¹ng nh­ng nĩp d­íi bãng quan phđ h¾n tha hå t¸c oai t¸c qu¸i. H¾n hung d÷, s½n sµng g©y téi ¸c mµ kh«ng hỊ chïn tay, cịng kh«ng hỊ bÞ ng¨n chỈn v× h¾n ®¹i diƯn cho'' nhµ n­íc'' nh©n danh ''phÐp n­íc'' ®Ĩ hµnh ®éng.
G/v: Tr­íc th¸i ®é hèng h¸ch, ®e däa, sØ nhơc chÞ DËu cè ''van xin tha thiÕt ''. Bän tay sai hung h·n ®ang nh©n danh ''phÐp n­íc''''ng­êi nhµ n­íc'' ®Ĩ ra tay, cßn chång chÞ chØ lµ kỴ cïng ®inh ®ang cã téi nªn chÞ ph¶i van xin.
Bëi v× chÞ lu«n biÕt râ th©n phËn m×nh lµ h¹ng thÊp cỉ bÐ 
häng, cïng víi b¶n tÝnh méc m¹c, quen nhÉn nhơc khiÕn chÞ chØ biÕt van xin rÊt lƠ phÐp, cè kh¬i gỵi chĩt tõ t©m, lßng th­¬ng ng­êi cđa «ng cai.
- Tho¹t ®Çu chÞ cù l¹i b»ng lÝ lÏ ''chång t«i ®au èm «ng kh«ng ®­ỵc phÐp hµnh h¹''. ChÞ kh«ng viƯn ®Õn ph¸p luËt mµ chØ nãi c¸i lÝ ®­¬ng nhiªn, c¸i ®¹o lÝ tèi thiĨu cđa con ng­êi. ChÞ ®· thay ®ỉi c¸ch x­ng h« t«i- «ng nh­ mét ng­êi ngang hµng.
- C¸i nghiÕn r¨ng vµ c©u nãi buét ra tõ miƯng ng­êi ®µn bµ vèn rÊt hiỊn dÞu Êy cho thÊy c¬n giËn ®· lªn ®Õn ®Ønh cao, kh«ng nghÜ g× ®Õn th©n phËn, ®Õn hoµn c¶nh, chÞ DËu ®· qu¸t l¹i «ng cai b»ng lêi lÏ nanh näc, ®anh ®¸ vµ th¸ch thøc b¸o hiƯu hµnh ®éng b¹o lùc tÊt yÕu ph¶i x¶y ra '' Mµy trãi..........''.
- Víi tªn cai lƯ'' lỴo khoỴo'' v× nghiƯn ngËp, chÞ chØ cÇn mét ®éng t¸c'' tĩm lÊy cỉ h¾n, Ên dĩi ra cưa'' lµm y kh«ng kÞp trë tay ng·'' cháng quÌo'' trªn mỈt ®Êt.
- §Õn tªn ng­êi nhµ lÝ tr­ëng, cuéc ®ä søc cã dai d¼ng h¬n mét chĩt, nh­ng cịng kh«ng l©u h¾n bÞ chÞ'' tĩm tãc l¼ng cho mét c¸i ng· nhµo ra thỊm''.
? Theo em, do ®©u mµ chÞ DËu l¹i cã søc m¹nh ®Õn nh­ vËy?
* Nguyªn nh©n: Lßng c¨m tøc, t×nh yªu th­¬ng chång.
- Bé mỈt tµn ¸c, bÊt nh©n cđa x· héi thùc d©n n÷a phong kiÕn ®­¬ng thêi qua viƯc miªu t¶ lèi hµnh xư cđa c¸c nh©n vËt thuéc bé m¸y chÝnh quyỊn thùc d©n n÷a phong kiÕn, ®¹i diƯn cho giai cÊp thèng trÞ. 
? Qua ®o¹n trÝch em cã nhËn xÐt g× vỊ tÝnh c¸ch nh©n vËt chÞ DËu?
? Sau khi t×m hiĨu ®o¹n trÝch em hiĨu g× vỊ nhan ®Ị'' Tøc n­íc vì bê ''. Theo em c¸ch ®Ỉt tªn nh­ vËy cã tho¶ ®¸ng kh«ng? V× sao?
Méc m¹c, hiỊn dÞu, ®Çy lßng vÞ tha, khiªm nh­êng, nhÉn nhơc, chÞu ®ùng. Cã søc m¹nh tiỊm n¨ng.
3. Nh©n vËt chÞ DËu.
- Ban ®Çu: Van xin tha thiÕt
X­ng h«: Ch¸u - «ng.
- TiÕp ®ã: Cù l¹i b»ng lÝ lÏ
X­ng h«: ¤ng - t«i.
- Cuèi cïng: QuËt l¹i hai tªn tay sai.
X­ng h«: Bµ - mµy
§o¹n trÝch ®· diƠn t¶ t©m tr¹ng chÞ DËu tõ chç cam chÞu, van xin tªn cai lƯ cho ®Õn khi vïng dËy quËt ng· tªn cai lƯ vµ ng­êi nhµ lÝ tr­ëng. Ngßi bĩt hiƯn thùc NTT ®· cho ta thÊy quy luËt: cã ¸p bøc, cã ®Êu tranh, tøc n­íc th× vì bê. Trong t¸c phÈm mỈc dï NTT ch­a chØ ra ®­ỵc con ®­êng ®Êu tranh CM lµ tÊt yÕu cđa quÇn chĩng bÞ ¸p bøc nh÷ng b»ng c¶m quan hiƯn thùc nhµ v¨n ®· c¶m nhËn ®­ỵc xu thÕ'' tøc n­íc vì bê ''vµ søc m¹nh vµ søc m¹nh cđa nã.
- Sù thÊu hiĨu, c¶m th«ng s©u s¾c cđa t¸c gi¶ víi t×nh c¶nh c¬ cùc bÕ t¾c cđa ng­êi n«ng d©n.
- Sù ph¸t hiƯn cđa t¸c gi¶ vỊ t©m hån yªu th­¬ng, tinh thÇn ph¶n kh¸ng m·nh liƯt cđa ng­êi n«ng d©n vèn hiỊn lµnh, chÊt ph¸c.
III. Tỉng kÕt: 
? Nªu nh÷ng nÐt ®Ỉc s¾c vỊ NT cđa ®o¹n trÝch ?
1. NghƯ thuËt: 
- T¹o t×nh huèng truyƯn cã tÝnh kÞch tøc n­íc vì bê.
- KĨ chuyƯn, miªu t¶ nh©n vËt ch©n thùc, sinh ®éng (ngo¹i h×nh, ng«n ng÷, hµnh ®éng, t©m lÝ...)
2. Y nghÜa v¨n b¶n:
Víi c¶m quan nh¹y bÐn, nhµ v¨n Ng« Têt Tè ®· ph¶n ¸nh hiƯn thùc vỊ søc ph¶n kh¸ng m·nh liƯt chèng l¹i ¸p bøc cđa nh÷ng ng­êi n«ng d©n hiỊn lµnh, chÊt ph¸c.