1. Kiến thức:
- Sơ giản về tác giả Hồ Xuân Hương.
- Vẻ đẹp và thân phận chìm nổi của người phụ nữ qua bài thơ ” Bánh trôi nước”
- Tính chất đa nghĩa của ngôn ngữ và hình tượng trong bài thơ.
2. Kĩ năng:
- Nhận biết thể loại của văn bản.
- Đọc, hiểu, phân tích văn bản thơ Nôm Đường luật.
II. CHUẨN BỊ:
a.GV: SGK – giáo án
b.HS: SGK – VS
TUẦN 6 Ngày soạn : 25/9/2011 Ngày dạy : 27/9/2011 Tiết 21 : VĂN BẢN: BÁNH TRÔI NƯỚC - Hồ Xuân Hương- I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS 1. Kiến thức: - Sơ giản về tác giả Hồ Xuân Hương. - Vẻ đẹp và thân phận chìm nổi của người phụ nữ qua bài thơ ” Bánh trôi nước” - Tính chất đa nghĩa của ngôn ngữ và hình tượng trong bài thơ. 2. Kĩ năng: - Nhận biết thể loại của văn bản. - Đọc, hiểu, phân tích văn bản thơ Nôm Đường luật. II. CHUẨN BỊ: a.GV: SGK – giáo án b.HS: SGK – VS III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 2’ Đọc thuộc lòng bài thơ “PHÒ GIÁ VỀ KINH”? Nêu ý nghĩa và nghệ thuật đặc sắc? Giảng bài mới: * Ho¹t ®éng 1: giíi thiƯu bµi míi: Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, ®Þnh híng chĩ ý cho hs P.Pph¸p: thuyÕt tr×nh Th. gian: 2 phĩt Giới thiệu bài: Xhpk k coi trọng người phụ nữ, chà đạp lên quyền sống của họ. Để trân trọng vẻ đẹp, p/chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ VN ngày xưa và vừa cảm thương sâu sắc cho thân phận chìm nổi của họ, Bà chúa thơ Nôm đã thể hiện rõ trong bài thơ “Bánh trôi nước “ *Hoạt động 2: HD đọc – tìm hiểu chung Mơc tiªu: Hiểu sơ giản về tác giả, tác phẩm P.Pph¸p: Vấn đáp gợi tìm, thuyết trình,đọc diễn cảm Th. gian: 7p Hoạt động của GV Hoạt động của ø HS Nội dung Cho biết đôi nét về TG – TP? Hướng dẫn HS đọc: vừa dịu, vừa mạnh vừa ngậm ngùi vừa dứt khoát lại thoáng ngầm kiêu hãnh, tự hào. GV đọc, gọi HS đọc Thế nào là bánh trôi nước? Bài thơ bánh trôi nước thụôc thể thơ gì? Cấu trúc cụ thể ra sao? -HXH là một nhà thơ châm biếm, đả kích tiêu biểu. nổi tiếng, -« Bánh trôi nước » là một trong những bài thơ tiêu biểu cho tư tưởng nghệ thuật của Bà. HS đọc Chú thích (*) SGK/95 - Thất ngôn tứ tuyệt. - Cả bài 4 câu; mỗi câu 7 tiếng ;hiệp vần cuối câu 1,2,4 :tròn, non, son I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả, tác phẩm: -Trong nền vh t/đại VN, thơ viết bằng chữ Nôm ngày càng được s/tác nhiều và có g/trị. -Với những sáng tạo độc đáo, Hồ Xuân Hương được coi là Bà Chúa Thơ Nôm. « Bánh trôi nước » là một trong những bài thơ tiêu biểu 2. Đọc và tìm hiểu chú thích. 4. Thể thơ: - Thất ngôn tứ tuyệt. Hoạt động 3: Đọc- hiểu VB Mục tiêu: Hiểu nội dung, nghệ thuật đặc sắc của văn bản Phương pháp: Vấn đáp gợi tìm, kĩ thuật động não, thuyết trình, giảng giải.gợi mở, nêu vấn đề. Th. gian: 24 P Bµi th¬ cã mÊy tÇng nghÜa? ChØ ra nÐt nghÜa thø nhÊt qua c¸c tõ ng÷: tr¾ng, trßn, ch×m nỉi, r¾n n¸t, lßng son...? Cã ý kiÕn cho r»ng t¸c gi¶ ®· t¶ rÊt ®ĩng, rÊt chÝnh x¸c h×nh ¶nh b¸nh tr«i vµ qu¸ tr×nh lµm b¸nh. V× sao cã thĨ k® nh vËy? C©u ®Çu nãi vỊ h×nh thøc cđa ngêi phơ n÷. CỈp tõ võa... võa ®ỵc sư dơng cã t¸c dơng g×? Tr¾ng, trßn võa lµ vỴ ®Đp h×nh thøc võa lµ phÈm chÊt cao quÝ. Theo em ®ã lµ phÈm chÊt g×? CỈp tõ "MỈc dÇu... mµ" nh»m diƠn ®¹t ý nghÜa g×? Giĩp ta hiĨu thªm ®iỊu g× vỊ phÈm chÊt cđa ngêi phơ n÷? Th©n phËn cđa ngêi phơ n÷ ®ỵc thĨ hiƯn qua nh÷ng tõ ng÷ nµo? Em hiĨu nh thÕ nµo vỊ sè phËn cđa hä ? VËy trong hai nghÜa, nghÜa nµo quyÕt ®Þnh gi¸ trÞ cđa bµi th¬? V× sao? Th¸i ®é cđa t/gi¶ ®/víi th©n phËn ngêi phơ n÷ ntn? -Bµi th¬ cã hai tÇng nghÜa: +TÇng nghÜa thø nhÊt miªu t¶ b¸nh tr«i níc khi ®ang ®ỵc luéc chÝn. +NghÜa thø hai thuéc vỊ néi dung ph¶n ¸nh vỴ ®Đp phÈm chÊt vµ th©n phËn cđa ngêi phơ n÷ trong x· héi cị. - H×nh ¶nh b¸nh tr«i níc (nghÜa ®en, nghÜa trùc tiÕp). -T¶ ®ĩng vµ chÝnh x¸c h×nh ¶nh b¸nh tr«i vỊ: + Mµu s¾c: tr¾ng + H×nh d¸ng: trßn + C¸ch lµm b¸nh: r¾n ,n¸t + Qu¸ tr×nh luéc: ch×m, nỉi + Nh©n b¸nh: lßng son -CỈp tõ Êy cho thÊy sù hµi lßng cđa ngêi phơ n÷ khi nãi vỊ h×nh thøc cđa m×nh -> V× cỈp tõ nµy cã ý nghÜa bỉ sung. - H×nh thøc: xinh ®Đp. -VỴ ®Đp, phÈm chÊt (nghÜa hµm Èn): (trong tr¾ng, nh©n hËu, nghÜa t×nh). -Kh¼ng ®Þnh sù døt kho¸t, kiªn tr× cè g¾ng ®Õn cïng ®Ĩ gi÷ tÊm lßng son ® th¸ch thøc x· héi phong kiÕn. * Th©n phËn: - Thµnh ng÷ B¶y nỉi ba ch×m ® Sù ch×m nỉi bÊp bªnh gi÷a cuéc ®êi. - r¾n/n¸t - kỴ nỈn->Sè phËn phơ thuéc, kh«ng ®ỵc quyÕt ®Þnh cuéc ®êi. - NghÜa hµm Èn lµm nªn gi¸ trÞ cđa bµi th¬ v× nã thĨ hiƯn th¸i ®é tr©n träng víi vỴ ®Đp, phÈm chÊt cđa ngêi phơ n÷ ®ång thêi c¶m th¬ng cho th©n phËn ch×m nỉi, bÊp bªnh, bÞ lƯ thuéc vµo x· héi cđa ngêi phơ n÷ xa. II. Đọc –hiểu văn bản: Bµi th¬ cã nhiỊu tÇng nghÜa : -ý nghÜa t¶ thùc : h/¶nh b¸nh tr«i níc tr¾ng, trßn, ch×m, nỉi -Ngơ ý s©u s¾c: +Tr©n träng, ngỵi ca vỴ ®Đp duyªn d¸ng, p/chÊt trong s¸ng, nghÜa t×nh s¾t son cđa ngêi p/n÷ . +Tr©n träng c¶m th¬ng, xãt xa cho th©n phËn ch×m nỉi cđa ngêi phơ n÷. Hoạt động 4, Tổng kết. Mục tiêu: Khái quát đặc sắc nội dung và nghệ thuật PP: Thuyết trình, vấn đáp Thời gian: 4p H·y chØ ra nh÷ng nÐt nghƯ thuËt ®Ỉc s¾c cđa bµi th¬ ? Qua bµi th¬ gỵi lªn trong em t/c¶m suy nghÜ g× vỊ th©n phËn ngêi phơ n÷ trong x· héi xa? N÷ sÜ hä Hå muèn gưi g¾m ®iỊu g×? - HS đọc III. Tổng kết : 1. Nghệ thuật : - Vận dụng điêu luyện những quy tắc của thơ ĐL. - Sử dụng ngôn ngữ thơ bình dị, gần gũi với lời ăn tiếng nói hằng ngày , với thành ngữ, mô típ dân gian. - Sáng tạo trong việc x/d h/ảnh nhiều tầng ý nghĩa. 2. Ý nghĩa : Bánh trôi nước là1 bài thơ thể hiện cảm hứng nhân đạo trong vh viết VN dưới thời pk, ngợi ca vẻ đẹp, p/chất của người phụ nữ, đồng thời thể hiện lòng cảm thương sâu sắc đối với thân phận nổi chìm của họ. HĐ5. Hướng dẫn HS tự học: *)Bài vừa học :- Học thuộc lòng bài thơ. - Tìm đọc thêm một vài bài thơ khác của Hồ Xuân Hương. - Phân tích hiệu quả n/thuật của các biểu hiện Việt hóa trong bài thơ ( dùng từ, thành ngữ, mô típ). *)Bài sắp học : Soạn bài BUỔI CHIỀU ĐỨNG Ở PHỦ THIÊN TRƯỜNG TRÔNG RA - Học thuộc lòng – đọc diễn cảm văn bản dịch thơ. -Soạn bài theo câu hỏi sgk để thấy đc bức tranh làng quê thôn dã và tâm hồn cao đẹp của 1 vị vua tài đức. Ngày soạn : 25/9/2011 Ngày dạy : 28/9/2011 Tiết 22 : Hướng dẫn đọc thêm Văn bản : BUỔI CHIỀU ĐỨNG Ở PHỦ THIÊN TRƯỜNG TRÔNG RA (Thiên Trường vãn vọng) - Trần Nhân Tông- I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức : - Bức tranh làng quê thôn dã trong một sáng tác của Trần Nhân Tông – người sau này trở thành vị tổ thứ nhất của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. - Tâm hồn cao đẹp của một vị vua tài đức. - Đặc điểm của thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật qua một sáng tác của Trần Nhân Tông. 2. Kĩ năng : Vận dụng kiến thức về thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật đã học vào đọc – hiểu một văn bản cụ thể: + Nhận biết được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ. + Thấy được sự tinh tế trong lựa chọn ngôn ngữ của tác giả để gợi tả bức tranh đậm đà tình quê hương. II. CHUẨN BỊ: a.GV: SGK – giáo án – bảng phụ. b.HS: SGK – VS III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định tổ chức: 1’. 2. Kiểm tra bài cũ:2’ Đọc thuộc lòng bài thơ “CÔN SƠN CA”? Trình bày ý nghĩa và nghệ thuật đặc sắc ? 3. Bài mới: * Ho¹t ®éng 1: giíi thiƯu bµi míi: Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, ®Þnh híng chĩ ý cho hs P.Pph¸p: thuyÕt tr×nh Th. gian: 2 phĩt Giới thiệu bài: Tiết học này chúng ta sẽ học tác phẩm thơ của của vị vua yêu nước, có công lớn trong công cuộc chống ngoại xâm, đồng thời cũng là nhà văn hóa , nhà thơ tiêu biểu đời Trần *Hoạt động 2: HD đọc – tìm hiểu chung Mơc tiªu: Hiểu sơ giản về tác giả, tác phẩm P.Pph¸p: Vấn đáp gợi tìm, thuyết trình,đọc diễn cảm Th. gian: 7p Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung bài học Trình bày hiểu biết về tác giả ? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? Hướng dẫn đọc: chậm rãi, ung dung, thanh thản, ngắt nhịp 4/3; 2/2/3. Bài thơ được viết theo thể thơ gì? . - HS trả lời - HS trả lời. HS đọc Lưu ý một số từ ngữ khó SGK I.Tìm hiểu chung. 1. Tác giả, tác phẩm: - Trần Nhân Tông ( 1258 – 1308) : một vị vua yêu nước , anh hùng, nổi tiếng khoan hòa, nhân ái, có công lao to lớn trong cuộc kháng chiến chống giặc Mông - Nguyên xâm lược; vị tổ thứ nhất của dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử, một nhà thơ tiêu biểu của thời Trần. - Bài thơ có thể được viết vào dịp nhà thơ về thăm quê cũ ở phủ Thiên Trường 2. Đọc và tìm hiểu chú thích: 3. Thể thơ: - Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. Hoạt động 3: Đọc- hiểu VB Mục tiêu: Hiểu nội dung, nghệ thuật đặc sắc của văn bản Phương pháp: Vấn đáp gợi tìm, kĩ thuật động não, thuyết trình, giảng giải.gợi mở, nêu vấn đề. Th. gian: 24 P Hai câu đầu tác giả quan sát cảnh Thiên Trường trong hoàn cảnh nào? Cảnh tượng chung ở phủ Thiên Trường lúc đó ra sao? ( không gian; thời gian). Âm thanh tg cảm nhận được là những âm thanh gì? Màu sắc, sự vật? Không khí ntn? Theo em, b/tranh thôn dã này được tạo bởi : cảnh thực nơi thôn dã? Sự cảm nhận tinh tế của tg? Vì sao? Tình cảm của tác giả đối với cảnh thiên nhiên như thế nào? -Thời điểm : lúc về chiều, sắp tối. -vào lúc giao thời giữa ban ngày và ban đêm ở chốn thôn quê. - Xóm trước , thôn sau đã bắt đầu chìm vào sương khói. - Aùnh sáng mờ mờ như khói phủ. sắc chiều man mác, chập chờn nửa như có nửa như không -Cảnh vật bị màn sương, làn khói bao phủ nên lúc mờ lúc tỏ, -vào dịp thu đông, có bóng chiều., sắc chiều man mác , chập chờn nửa như có nửa như không. - Tiếng sáo mục đồng. - Cánh cò trắng, Trâu theo mục đồng về. -Một phần do cảnh thực. Phần nhiều do cảm nhận riêng của tác giả. Ở đây tác giả tả ấn tượng về cảnh hơn là ghi chép lại cảnh. Một lí do khác : tác giả có tình với cảnh. Khi có cảm xúc, con người mới cảm hết được vẻ đẹp của cảnh mà bình thường khó thấy được. II. Đọc, hiểu văn bản. 1. Bức tranh cảnh vật làng quê thôn dã: - không gian; thời gian ... µo? vµ biƯn ph¸p nghƯ thuËt g×? 5 H·y ph©n tÝch sù thµnh c«ng cđa viƯc sư dơng §T "treo" (qu¶i) vµ nghƯ thuËt so s¸nh? em h×nh dung th¸c níc ë tr¹ng th¸i nµo? Cã 2 ý kiÕn tr¸i ngỵc: mét cho r»ng sù miªu t¶ v« lÝ, 2 cho r»ng tinh tÕ. V× sao? 5H·y chøng minh r»ng qua c©u th¬ thø ba, ta kh«ng chØ thÊy h×nh ¶nh cđa dßng th¸c mµ cßn h×nh dung ®ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa d·y nĩi L vµ ®Ønh H¬ng L«? Gỵi: §äc c©u th¬ nµy ch÷ nµo diƠn t¶ søc m·nh liƯt cđa th¸c nĩi L? Qua tõ ng÷ nµy cßn h×nh dung dßng th¸c ch¶y nh thÕ nµo? 5 Tõ søc m¹nh cđa dßng th¸c cã thĨ h×nh dung nh thÕ nµo vỊ sên nĩi vµ thÕ nĩi? (nĩi thÊp, sên thoai tho¶i th× th¸c cã thĨ phi lu ®ỵc k?) 5 C©u th¬ nµy cßn sư dơng nghƯ thuËt nµo? 5C©u th¬ nµo cã h×nh ¶nh nµo t¹o ®ỵc bÊt ngê lín nhÊt? 5Tõ "ngì lµ" (nghi thÞ) ®ỵc ®Ỉt ë ®Çu c©u th¬ nµy cã ý nghÜa g×? 5C¸ch dïng tõ l¹c, r¬i ë ®©y cã g× ®Ỉc s¾c? 5VËy theo em h×nh ¶nh trong c©u th¬ cã tù nhiªn vµ hỵp lÝ vµ ch©n thùc kh«ng? V× sao? 5C©u 3 vµ c©u 4 cã sư dơng c¸ch Nãi khoa tr¬ng tai sao vÉn t¹o nªn ®ỵc mét h×nh ¶nh ch©n thùc? 5 Sau khi ph©n tÝch em nhËn thÊy bµi th¬ ®ỵc viÕt theo ph¬ng thøc nµo?Miªu t¶ hay biĨu c¶m? V× sao? 5NÕu nãi r»ng nhµ th¬ lµ ngêi cã t©m hån yªu thiªn nhiªn, tÝnh c¸ch hµo phãng, m¹nh mÏ em cã ®ång ý kh«ng? V× sao? - Cảnh vật được nhìn từ xa. - Điểm nhìn đó không cho phép khắc hoạ cảnh vật 1 cách chi tiết, tỉ mỉ lại có lợi thế phát hiện được nét đẹp của toàn cảnh. - Để làm nổi bật được sắc thái hùng vĩ của thác nước núi Lư Sơn, cách chọn điểm nhìn đó là tối ưu. - DÞch nghÜa: MỈt trêi chiÕu nĩi H¬ng L« sinh lµn khãi tÝa. - DÞch th¬: N¾ng räi H¬ng L« khãi tÝa bay. - C©u dÞch nghÜa: Cã quan hƯ nh©n qu¶, chđ thĨ xuyªn suèt lµ mỈt trêi. PhÇn dÞch th¬: Mèi quan hƯ nh©n qu¶ bÞ xãa bá, mÊt nghÜa cđa tõ "sinh". + Sinh (§T) ® ¸nh mỈt trêi nh mét chđ thĨ t¸c ®éng lµm cho v¹n vËt nh bõng lªn søc sèng míi. + Khãi tÝa: Lµn h¬i quyƯn vµo trong ¸nh s¸ng mỈt trêi trë thµnh mµu tÝm ® rùc rì, lung linh - §©y lµ mét ph«ng nỊn ®Ỉc biƯt, ngän nĩi H¬ng L« hiƯn lªn víi ®iĨm nỉi bËt nhÊt - rùc rì nhÊt, t¹o nỊn cho tõng vỴ ®Đp cđa th¸c níc ®ỵc miªu t¶ trong ba c©u sau võa nh cã c¬ së hỵp lÝ võa lung linh huyỊn ¶o. - Dao khan béc bè qu¶i tiỊn xuyªn : Xa nh×n dßng th¸c treo trªn dßng s«ng phÝa tríc - béc bè: Th¸c níc trªn nĩi ch¶y xuèng nh×n xa nh mét tÊm v¶i treo däc bu«ng rđ xuèng. - Xa tr«ng dßng th¸c tríc s«ng nµy. · DÞch nghÜa: Xa nh×n dßng th¸c treo trªn dßng s«ng phÝa tríc ® mÊt ý nghÜa so s¸nh. · DÞch th¬: Xa tr«ng dßng th¸c tríc s«ng nµy. MÊt c¶ ý nghÜa so s¸nh vµ ®éng tõ "treo" (qu¶i) ® Ên tỵng do h×nh ¶nh dßng th¸c gỵi ra trë nªn mê nh¹t. - §T treo vµ nghƯ thuËt so s¸nh: Dßng th¸c nh d¶i lơa tr¾ng rđ xuèng. -Th¸c níc vèn lu«n ë trong tr¹ng th¸i ®éng nhê tõ treo vµ nghƯ thuËt so s¸nh® biÕn c¸i ®éng thµnh c¸i tÜnh. -Gỵi Ên tỵng vỊ mµu s¾c Þ Bøc tranh tr¸ng lƯ lµ Ên tỵng ban ®Çu ë nhµ th¬ vỊ th¸c níc. Th¸c níc nh d¶i lơa. * C©u 3: §Ỉc t¶ th¸c níc (søc níc). + Ch¶y nh bay + Phi th¼ng Þ Dßng th¸c ch¶y nhanh, m¹nh. Þ ThÕ nĩi cao, sên nĩi dèc ®øng. - nghƯ thuËt khoa tr¬ng - 3000 thíc * C©u 4: H×nh ¶nh so s¸nh d¶i Ng©n Hµ tuét khái m©y. - Sù ng¹c nhiªn, kh«ng ph¶i lµ sù thËt (kh«ng thĨ cïng mét lĩc nh×n thÊy mỈt trêi vµ d¶i Ng©n Hµ ®ỵc) vËy mµ vÉn cø tin lµ s«ng Ng©n r¬i tõ chÝn tÇng m©y. Tõ "l¹c" diƠn t¶ hỵp lÝ híng cđa d¶i Ng©n Hµ ®Ỉt trong gi¶ thiÕt khi bÞ "r¬i" xuèng v× d¶i Ng©n Hµ vèn n»m ngang, khi bÞ r¬i sÏ cã ph¬ng th¼ng ®øng gièng nh chiỊu cđa dßng th¸c. NÕu kh«ng cã tõ "l¹c" th× h×nh ¶nh so s¸nh dßng th¸c gièng nh s«ng Ng©n sÏ kh«ng cßn hỵp lÝ vµ bÊt ngê. + "l¹c" giµu tÝnh gỵi h×nh, gỵi c¶m Þ DiƠn t¶ chÝnh x¸c c¶m nhËn - C¶ miªu t¶ vµ biĨu c¶m® T×nh yªu thiªn nhiªn. ë ®©y t¸c gi¶ nãi vỊ mét danh th¾ng cđa quª h¬ng ®Êt níc, víi niỊm say mª, ngìng mé vµ sù tr©n träng tù hµo tríc vỴ ®Đp hïng vÜ mÜ lƯ cđa thiªn nhiªn ®Êt níc. - §ĩng. Nã thỴ hiƯn qua tÝnh chÊt mÜ lƯ, nh÷ng h×nh ¶nh míi l¹, k× vÜ cïng nh÷ng tëng tỵng ®éc ®¸o, l·ng m¹n cđa nhµ th¬ khi t¶ c¶nh th¸c nĩi L. => TÝnh c¸ch hµo phãng m¹nh mÏ. II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Vẻ đẹp nhìn từ xa của thác nước chảy từ đỉnh Hương Lô: * C©u 1: -Toµn c¶nh nĩi H¬ng L« díi ph¶n quang cđa ¸nh n¾ng mỈt trêi. -Nh÷ng vỴ ®Đp kh¸c nhau cđa th¸c níc. . 2.T©m hån thi nh©n - Trí tưởng tượng bay bổng trước cảnh đẹp của quê hương,đất nước - Tình yêu thiên nhiên đằm thắm. Hoạt động 4, Tổng kết. Mục tiêu: Khái quát đặc sắc nội dung và nghệ thuật PP: Thuyết trình, vấn đáp Thời gian: 3p 5Nªu l¹i nh÷ng nÐt ®Ỉc s¾c nghƯ thuËt cđa bµi th¬? 5Nªu l¹i nh÷ng nÐt ®Ỉc s¾c vỊ néi dung cđa bµi th¬? III. Tổng kết: 1.Nghệ thuật: - Kết hợp tài tình giữa cái thực và cái ảo, thể hiện cảm giác kì diệu do hình ảnh thác nước gợi lên trong tâm hồn lãng mạn của Lí Bạch. - Sử dụng biện pháp so sánh, phóng đại. - Liên tưởng, tưởng tượng sáng tạo. - Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh. 2.Ý nghĩa: Xa ngắm thác núi Lư là bài thơ khắc họa được vẻ đẹp kì vĩ, mạnh mẽ của thiên nhiên và tâm hồn phóng khoáng, bay bổng của nhà thơ Lí Bạch. HĐ5. Hướng dẫn HS tự học: 3’ *)Bài vừa học: - Học thuộc lòng bản dịch thơ của cả 2 bài -Dựa vào phần dịch nghĩa , tập so sánh để thấy được sự khác nhau giữa bản dịch thơ và nguyên tác. - Nhớ được 10 từ gốc Hán trong bài thơ. - Nhận xét về hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ. *)Bài sắp học: - Soạn bài “CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ”: Trả lời câu hỏi SGK. Biết các loại lỗi thường gặp và cách sửa Ngày soạn: 9/10/2011 Ngày dạy: 13/9/2011 Tiết 31: Tiếng Việt: CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:Giúp HS 1. Kiến thức: Một số lỗi thường gặp khi dùng quan hệ từ và cách sửa lỗi. 2. Kĩ năng: - Sử dụng quan hệ từ phù hợp với ngữ cảnh. - Phát hiện và sửa chữa được một số lỗi thông thường về quan hệ từ. II. CHUẨN BỊ: a.GV: SGK + Giáo án +Giấy A0 ghi CHTN b.HS: SGK + Tập ghi + VBT + VS III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ 5 Thế nào là quan hệ từ? 5 Làm BT? 3. Giới thiệu bài mới: * Ho¹t ®éng 1: giíi thiƯu bµi míi: Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, ®Þnh híng chĩ ý cho hs P.Pph¸p: thuyÕt tr×nh Th.gian: 1p Khi nói hoặc viết chúng ta vẫn hay phạm nhiều lỗi về sử dụng quan hệ từ. Các lỗi về quan hệ từ làm cho câu văn sai ý , không rõ ý, rối rắm, khó hiểu. Nên chúng ta sử dụng quan hệ từ phải phù hợp, chuẩn. * Ho¹t ®éng 2 : Các lỗi thường gặp khi dùng quan hệ từ Mơc tiªu: Tìm hiểu các lỗi thường gặp khi dùng quan hệ từ P.Pph¸p: Vấn đáp, phân tích mẫu ngôn ngữ, hình thức quy nạp, kĩ thuật động não, mảnh ghép. Th. gian:15p Hoat động của GV Hoat động của HS Nội dung GV gọi HS đọc VD SGK 5 Hai câu ở VD mắc lỗi gì? Thiếu quan hệ từ ở chỗ nào? Hãy chữa lại cho đúng? 5GV yêu cầu HS đọc BT1 và lên bảng làm. GV gọi HS đọc VD SGK Những câu này mắc lỗi gì về qht? 5Các quan hệ từ và, để trong 2 VD có diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu không? Nên thay và, để ở đây bằng quan hệ từ gì? 5GV yêu cầu HS đọc BT2 và lên bảng làm. GV gọi HS đọc VD SGK. 5 Vì sao các câu ở VD 3 thiếu CN? Hãy chữa lại cho câu văn được hoàn chỉnh? GV gọi HS đọc VD SGK. 5 Các câu ở VD sai ở đâu? Hãy chữa lại cho đúng? 5Trong việc sử dụng quan hệ từ, cần tránh các lỗi nào? HS đọc - Đừng nên nhìn hình thức mà (để) đánh giá kẻ khác. - Câu tục ngữ này chỉ đúng đối với ( với) XH xưa, còn đối với (với) XH ngày nay thì không HS đọc Thêm qht: C1 : từ C2: để HS đọc - C©u: "Nhµ em...->Sai quan hƯ tõ "vµ" v×: "vµ" thêng nèi 2 sù viƯc, viƯc... cã quan hƯ b×nh ®¼ng ngang nhau. Hai vÕ "Nhµ em..." , "bao giê em cịng ®Õn trêng..." hµm ý t¬ng ph¶n nªn kh«ng sư dơng ®ỵc. ® Thay b»ng quan hƯ tõ "nhng" - C©u: Chim s©u... cã ý nªu nguyªn nh©n t¹i sao chim s©u cã Ých cho n«ng d©n, quan hƯ tõ "®Ĩ" cã ý chØ mơc ®Ých ® kh«ng phï hỵp ® thay b»ng quan hƯ tõ "v×". - HS đọc và lên bảng làm BT2: - Câu 1 thay bằng từ “như” - Câu 2 thay bằng từ “dù” - Câu 3 thay bằng từ “về” HS đọc - Nh÷ng c©u ®ã thiÕu CN. -> v×:Quan hƯ tõ "qua" ®Çu c©u Þ ®ã chØ lµ TN. VËy ph¶i bá quan hƯ tõ "qua" biÕn TN thµnh CN - Bá quan hƯ tõ "vỊ" Þ TN thµnh CN. V× quan hƯ tõ "qua" "vỊ" ®· biÕn CN cđa c©u thµnh TN ® thõa quan hƯ tõ - Cần bỏ quan hệ từ qua – về. HS đọc - Dùng quan hệ từ không có tác dụng liên kết. àKhông những giỏi về môn Toán, không những giỏi về môn Văn mà còn giỏi về những môn khác nữa. - Nó thích tâm sự với mẹ, không thích tâm sự với chị. *Ghi nhớ: (SGK) I. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ: 1. Thiếu quan hệ từ: 2. Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa: 3. Thừa quan hệ từ: 4. Dùng quan hệ từ mà không có quan hệ liên kết * Ho¹t ®éng 4 : Luyện tập Mơc tiªu: Nhận biết và sửa lỗi về quan hệ từ. P.Pph¸p: Thảo luận nhóm, thực hành. Th. gian: 20p Gọi HS đọc BT2 Thay các qht dùng sai bằng các qht thích hợp? Gọi HS đọc BT3 Gọi HS đọc BT4 Các qht in đậm dùng đúng hay sai? HS đọc BT2: Dùng qht không thích hợp về nghĩa C1: với -> như C2: tuy -> dù C3: bằng -> về BT3: Thừa các qht -> Bỏ các qht BT4: -Câu a đúng -Câu b đúng -Câu c sai (nên bỏ từ cho) -Câu d đúng -Câu e sai(nên nói quyền lợi của bản thân mình) -Câu g sai(thừa từ của) -Câu i sai( từ giá chỉ dùng để nêu một điều kiện thuận lợi làm giả thiết) -> bỏ từ giá hoặc thay bằng từ nếu II. LUYỆN TẬP: HĐ5. Hướng dẫn HS tự học: 5’ *)Bài vừa học: - Học bài, làm BT3,5 VBT - Nhận xét cách dùng qht trong bài làm văn cụ thể. Nếu bài làm có lỗi dùng qht thì góp ý và nêu cách sửa *)Bài sắp học: Soạn bài LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM. Thực hiện các bước làm bài văn biểu cảm và các cách lập ý theo các đề đã cho các nhóm ở tiết 24( đề văn biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm)
Tài liệu đính kèm: