Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 30, Bài 16: Sự suy sụp của nhà trần cuối thế kỉ XIV - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 10/12/2010 Giảng: 13/12/7A1
Tiết 30. BÀI 16
SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV
I. TÌNH HÌNH KINH TẾ XÃ HỘI.
A. Mục tiêu:
1. Kiến thức: Giúp hs hiểu được
Sự yếu kém của vua, quan thời Trần cuối trong việc điều hành và quản lí đất nước khiến nền kinh tế Đại Việt bị trì trệ, đời sống của các tầng lớp nhân dân lao động - nhất là nông dân, nông nô, nô tì, rất đói khổ, xã hội rối loạn.
Phong trào đấu tranh của nông dân, nô tì diễn ra khắp nơi góp phần làm nhà Trần nhanh chóng suy yếu 
2. Kĩ năng
Rèn luyện cho hs kĩ năng phân tích, đánh gía, nhận xét các sự kiện lịch sử.
3. Thái độ;
Bồi dưỡng tình cảm yêu thương người dân lao động.
Thấy rõ vai trò quần chúng trong lịch sử.
Thấy được bản chất ưu việt của chế độ XHCN nhằm đảm bảo đời sống nhân dân dân được ấm no hạnh phúc.
B. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
Lược đồ khởi nghĩa nông dân cuối thế kỉ XVI.
Tài liệu liên quan
Giáo án, sgk. máy chiếu, bảng phụ.
2. Học sinh
Học bài củ. Vở ghi, vở soạn, vở bài tập, sách giáo khoa . Phiếu học tập.
C. Tiến trình lên lớp:
ổn đinh:
Kiểm tra bài cũ:? Em hãy trình bày vài nét về tình hình giáo dục, kh-kt thời Trần?
Bài mới;
 Vương triều Trần thành lập 1226, sau một thời gian đã đưa đất nước đạt được nhiều thành tựu to lớn nhưng từ cuối thế kỉ XVI bước vào thời kì suy sụp. Vậy những biểu hiện của sự suy sụp đó là gì, nguyên nhân dẫn đến sụ suy sụp đó, hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài hôm nay.
hoạt động của GV & HS
TG
Nội dung kiến thức
Gv: Sau một thời gian phát triển ổn định, bền vững thu được nhiều những thắng lợi trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Tuy nhiên bước sang thế kỉ XIV, Vương triều phong kiến nhà Trần đã có biểu hiện của sự sa sút.
? Hãy cho biết biểu hiện của sự sa sút đó.
HS.
Nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp; không chăm lo tu sửa, bảo vệ đê điều, công trình thủy lợi...
? Thái độ thờ ơ của Nhà nước lúc đó gây ra hậu quả gì? Nêu dẫn chứng?
HS
HS: đọc phần in nghiêng SGK
? Đời sống của nhân dân ta lúc đó ra sao.
GV: Chiếu phần in nghiêng trong SGK lên bảng và gọi học sinh đọc
HS: quan sát, đọc
? Nội dung bài thơ đã nói lên điều gì.
GV: nói thêm về Nguyễn Phi Khanh.
? Nhận xét tình hình kinh tế nước ta nửa sau thế kỉ XIV
Sa sút nhiều năm mất mùa đói kém.
? Trước cuộc sống của người dân như vậy, thái độ của vua, quan nhà Trần ra sao?
Hs: 
? Những biểu hiện về sự ăn chơi sa đoạ ra sao và được lịch sử phản ánh lại như thế nào.
Hs: 
 Trình bày phần in nghiêng trích trong “Khâm định việt sử thông giám cương mục” 
? Tình hình bộ máy nhà nước thời Trần ở trung ương như thế nào.
rối ren: bọn nịnh thần, tham lam làm loạn kỉ cương phép nước
GV: Cho HS xem đoạn phim tư liệu về Chu Văn An
Gv: Việc làm của Chu Văn An chứng tỏ ông là người ntn?
Hs: Vị quan thanh liêm không vụ lợi, đặt lợi ích nhân dân lên trên hết
? Sự suy yếu này được thể hiện rõ qua những sự kiện nào.
HS: Sau khi Vua Trần Dụ Tông mất (1369) và Dương Nhật Lễ lên thay (1369-1370)
đọc đoạn in nghiêng sách giáo khoa 
? Đối với việc bảo vệ đất nước nhà Trần bộ lộ yếu kém gì.
GV: kể chuyện lịch sử về các một số cuộc tấn công của Cham pa và thái độ hèn yếu của các vua quan thời Trần lúc đó
? Vì sao các cuộc khởi nghĩa nông dân bùng nổ
? Khởi nghĩa bùng nổ vào thời gian nào.
GV: đây là quá trình tất yếu của lịch sử, phù hợp với sự phát triển vận động phát triển không ngừng cuả bánh xe lịch sử. Từ ngàn đời xưa đã chứng minh rằng nhân dân là người làm lên lịch sử. 
Gv: Cho học sinh hoạt động nhóm
Chia nhóm thảo luận
Phát phiếu học tập
Nội dung: Lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân theo bảng sau.
stt
Thời gian
Người lãnh đạo
Địa bàn hoạt động
Kết quả
Nguyên nhân thất bại
HS: thảo luận và đại diện từng nhóm báo cáo kết quả
các nhóm khác nhận xét.
GV: chốt kiến thức
Dùng máy chiếu đưa đáp án cho HS cho quan sát. 
stt
Thời gian
Người lãnh đạo
Địa bàn hoạt động
Kết quả
Ý nghĩa
Nguyên nhân thất bại
1
1344-1360
Ngô Bệ
Hải Dương
Các cuộc khởi nghĩa đều bị thất bại. Góp phần làm nhà Trần suy yếu
Nổ ra lẻ tẻ ở từng địa phương
 không có sự liên kết.
Thiếu tổ chức lãnh đạo đúng đắn
Quân triều định mạnh
2
1379
Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ,
Thanh Hóa
3
1379
Nguyễn Bổ
Bắc Giang
4
1390
Phạm Sư Ôn
Sơn Tây
5
1399-1400
Nguyễn Nhữ Cái
Sơn Tây, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc
GV: chiếu lược đồ H39 lên bảng. 
? Dựa và lược đồ H39 = SGK hãy tường thuật các cuộc khởi nghĩa trên lược đồ
HS: tường thuật
GV: Nhận xét, bổ xung
Gv; Em có nhận xét gì về vương triều Trần nữa sau thế kỉ XIV?
Hs: Suy yếu và dẫn đến sụp đổ hoàn toàn sẽ có một triều đại khác thay thế để đưa đất nước đi lên...
Việc tầng lớp thống trị nhà Trần không chăm lo đời sống nhân dân đã bộ lộ sự yếu kém của chế độ phong kiến.
Ở nước ta dưới chế độ ưu việt của nhà nước XHCN, nhân dân được chăm lo, đời sống đảm bảo, xã hội trật tự ổn định, bền vững.
? Là học sinh em cần làm những việc gì để sau này góp phần xây dựng đất nước
1. Tình hình kinh tế:
- Nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp
- Thiên tai, mất mùa, đói kém xảy ra.
- Đời sống nhân dân khổ cực: bán ruộng đất, bán vợ con...trở thành nô tì, bị bóc lột nặng nề.
- V­¬ng hÇu, quý téc, ®Þa chñ chiÕm nhiÒu ruéng ®Êt, t¨ng c­êng bãc lét nh©n d©n.
Kinh tế sa sút
2. Tình hình xã hội:
Vua, quan, quý tộc thả sức ăn chơi xa hoa: xây dựng nhiều dinh thự chùa chiền...
Triều chính rối loạn
Nhà Trần ngày càng suy yếu.
bất lực trước các cuộc tấn công của Cham - pa và yêu sách của nhà Minh.
* Các cuộc khởi nghĩa nông dân
Nguyên nhân
+ bị bóc lột thậm tệ
+ mâu thuẫn giữa nhân dân với giai cấp thống trị
Giữa thế kỷ XIV nông dân, nô tì nổi dậy khởi nghĩa
Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:
K/n Ngô Bệ (1344-1360)
K/n Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ (1379)
Nguyễn Bổ (1379)
K/n Phạm Sư Ôn (1390)
 K/n Nguyễn Nhữ Cái (1399-1400)
- Kết quả ý nghĩa: Đều bị đàn áp đẫm máu và bị thất bại. Góp phần làm nhà Trần suy yếu
4. Củng cố: 2’
5. Dặn dò: 3’
Về nhà học bài theo nội dung câu hỏi sách giáo khoa
làm các bài tập ở sách bài tập 
Soạn trước bài mới vào vở soạn và trả lưòi các câu hỏi sau:
Soạn trước bàI 16 mục II vào vở soạn và trả lời các câu hỏi