Giáo án Hình học Lớp 9 - Tiết 31, Bài 8: Vị trí tương đối của hai đường tròn (tiếp theo) - Năm học 2008-2009

Ngµy so¹n: 04/12/2008.
Ngµy gi¶ng: 05/12/2008 9A; 06/12/2008 9B.
TiÕt 31. Bµi 8: VÞ trÝ t­¬ng ®èi cđa hai 
®­êng trßn (TiÕp theo)
A. Mơc tiªu:
1. KiÕn thøc:
HS n¾m ®­ỵc hƯ thøc gi÷a ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh cđa 2 ®­êng trßn øng víi tõng vÞ trÝ t­¬ng ®èi. HiĨu ®­ỵc kh¸i niƯm tiÕp tuyÕn chung cđa 2 ®­êng trßn.
2. Kü n¨ng:
BiÕt vÏ 2 ®­êng trßn tiÕp xĩc ngoµi, tiÕp xĩc trong vµ tiÕp tuyÕn chung cđa 2 ®­êng trßn. BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh vÞ trÝ t­¬ng ®èi cđa 2 ®­êng trßn dùa vµo ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh.
3. Th¸i ®é:
TÝch cùc tinh thÇn hỵp t¸c, tÝnh cÈn thËn trong vÏ h×nh.
B. ChuÈn bÞ:
GV: B¶ng phơ vÏ s½n c¸c vÞ trÝ t­¬ng ®èi cđa 2 ®­êng trßn, tiÕp tuyÕn chung cđa 2 ®­êng trßn, h×nh ¶nh 1 sè vÞ trÝ t­¬ng ®èi cđa 2 ®­êng trßn trong thùc tÕ.
HS: ¤n tËp bÊt ®¼ng thøc tam gi¸c, th­íc, com pa.
C. Tỉ chøc ho¹t ®éng d¹y – häc:
Ho¹t ®éng cđa GV
Ho¹t ®éng cđa HS
Ho¹t ®éng 1: ỉn ®Þnh tỉ chøc - KiĨm tra. ( 7 Phĩt)
Y/c: Líp tr­ëng b¸o c¸o sÜ sè .
GV nªu Y/c kiĨm tra:
HS1: Gi÷a 2 ®­êng trßn ph©n biƯt cã nh÷ng vÞ trÝ t­¬ng ®èi nµo?
+ Nªu tÝnh chÊt ®­êng nèi t©m.
HS2: Ch÷a bµi 33/ 119 SGK
GV nhËn xÐt vµ cho ®iĨm.
Ho¹t ®éng 2: T×m c¸c hƯ thøc liªn hƯ gi÷a ®o¹n nèi t©m vµ b¸n kÝnh cđa 2 ®­êng trßn. ( 20 Phĩt)
GV: Ta xÐt 2 ®­êng trßn (O; R) vµ (O’; r) trong ®ã R > r.
GV ®­a ra h×nh vÏ.
Em h·y chøng minh R– r <OO’< R+ r
GV ®­a ra h×mh vÏ vµ kh¼ng ®Þnh cho mçi tr­êng hỵp.
TiÕp xĩc ngoµi TiÕp xĩc trong
OO’ = R + r OO’ = R - r
Em h·y chøng minh c¸c kh¼ng ®Þnh trªn ?
GV cho 2 HS lªn b¶ng . Mçi HS chøng minh 1 kh¼ng ®Þnh.
GV ®­a ra h×nh vÏ H.93 vµ H9.4 
Em h·y t×m c¸c hƯ thøc cđa tõng tr­êng hỵp.
GV treo b¶ng tãm t¾t lªn b¶ng .
Y/c HS ®äc vµ nghiªn cøu b¶ng.
Ho¹t ®éng 3: TiÕp tuyÕn chung cđa 2 ®­êng trßn. ( 15 Phĩt)
GV ®­a ra H. 95 vµ H. 96.
? §­êng th¼ng d1 vµ d2 nh­ thÕ nµo víi ®­êng trßn ?
GV nªu kh¸i niƯm tiÕp tuyÕn chung.
+ C¸c tiÕp tuyÕn chung kh«ng c¾t ®­êng nèi t©m gäi lµ tiÕp tuyÕn chung ngoµi. C¸c tiÕp tuyÕn chung c¾t ®­êng nèi t©m gäi lµ tiÕp tuyÕn chung trong.
GV treo b¶ng phơ vÏ H.97 (SGK/ 122)
 Y/c HS lµm ? 3
GV cho HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi
GV cho HS th¶o luËn vµ nhËn xÐt.
Y/c HS ®äc vµ quan s¸t H.98
Ho¹t ®éng 4: Cđng cè – H­íng dÉn vỊ nhµ. ( 3 Phĩt)
GV cho HS nªu l¹i c¸c vÞ trÝ t­¬ng ®èi vµ hƯ thøc liªn hƯ gi÷a R; r víi d.
*VỊ nhµ:
+ N¾m ch¾c b¶ng tãm t¾t.
+ Lµm bµi tËp 35; 36; 37 SGK/ (122 –123 )
+ §äc vµ nghiªn cøu bµi ®äc thªm.
+ Líp tr­ëng b¸o c¸o sÜ sè .
HS1: Nªu nh­ SGK
HS 2: Ch÷a bµi 33/ 119 SGK
D OCA c©n t¹i OÞ = ¢1 (1)
D O’AD c©n t¹i O’ Þ = ¢2 (2)
¢1 = ¢2 ( ®èi ®Ønh) (3)
Tõ (1) ; (2) vµ (3) Þ = 
Þ OC // O’D ®pcm.
I. HƯ thøc gi÷a ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh
1 – Hai ®­êng trßn c¾t nhau
? 1: XÐt D OAO’ cã :
OA – O’A < OO’ < OA + O’A
Hay R – r < OO’ < R + r (®pcm)
2 – Hai ®­êng trßn tiÕp xĩc nhau.
? 2: Chøng minh:
HS 1: 
*NÕu (O) vµ (O’) tiÕp xĩc ngoµi nhau th× A n»m gi÷a O vµ O’
Þ OO’ = OA + O’A 
Hay OO’ = R + r 
HS 2:
*NÕu (O) vµ (O’) tiÕp xĩc trong th× O’ n»m gi÷a O vµ A
Þ OO’ = OA - O’A 
Hay OO’ = R – r
3 – Hai ®­êng trßn kh«ng giao nhau.
OO’ > R + r
OO’ < R – r 
OO’ = 0
HS ®äc vµ nghiªn cøu b¶ng tãm t¾t.
II. TiÕp tuyÕn chung cđa 2 ®­êng trßn.
HS: + §­êng th¼ng d1 vµ d2 tiÕp xĩc víi c¶ 2 ®­êng trßn.
*TiÕp tuyÕn chung cđa 2 ®­êng trßn lµ ®­êng th¼ng tiÕp xĩc víi c¶ 2 ®­êng trßn ®ã.
? 3: HS tr¶ lêi miƯng.
H.(a) d1 vµ d2 lµ tiÕp tuyÕn chung ngoµi. 
m lµ tiÕp tuyÕn chung trong 
H.(b) d1 vµ d2 lµ tiÕp tuyÕn chung ngoµi. 
H.(c) d lµ tiÕp tuyÕn chung ngoµi.
H.(d) kh«ng cã tiÕp tuyÕn chung.
HS trong líp th¶o luËn
HS ®äc vµ quan s¸t H. 98
HS nªu l¹i c¸c vÞ trÝ t­¬ng ®èi vµ hƯ thøc liªn hƯ gi÷a R; r víi d.