Giáo án Hình học Lớp 6 - Tiết 3 đến 5 - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 07/09/2010
Ngày giảng:
 Tiết 3 §3. ĐƯỜNG THẲNG ĐI QUA HAI ĐIỂM
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức:
HS hiểu có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt. Lưu ý cho HS có vô số đường không thẳng đi qua hai điểm.
2. Kỹ năng: 
- HS biết vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm, đường thẳng cắt nhau, song song.
- Nắm vững vị trí tương đối của đường thẳng trên mặt phẳng.
3. Thái độ: 
- Vẽ cẩn thận và chính xác đường thẳng đi qua hai điểm A; B .
II. Đồ dụng dạy học:
GV : SGK, giáo án, thước thẳng, phấn màu bảng phụ.
HS: SGK, thước thẳng.
III. Phương pháp dạy học:
Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề.
Thảo luận nhóm, tích cực hoá hoạt động học sinh.
IV. Tổ chức dạy học:
Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ (5 phút )
Mục tiêu: Kiểm tra việc học, nhận thức và làm bài của học sinh.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Khi nào ba điểm A; B; C thẳng hàng, không thẳng hàng ?
Cho điểm A, vẽ đường thẳng đi qua A. Vẽ được bao nhiêu đường thẳng qua A?
Cho điểm B (B A) vẽ đường thẳng đi qua A và B.
Hỏi có bao nhiêu đường thẳng qua A và B? Em hãy mô tả cách vẽ đường thẳng qua hai điểm A và B.
Sau khi HS lên bảng thực hiện xong, mời một HS khác nhận xét về cách vẽ và câu trả lời của bạn?
Một HS vẽ và trả lời trên bảng cả lớp làm trên nháp.
HS nhận xét và đáng giá của em (HS thứ 3)
HS tiếp theo dùng phấn khác màu hãy vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A; B và cho nhận xét về số đường thẳng vẽ được?
Hoạt động 2: Vẽ đường thẳng (5 phút)
Mục tiêu: Biết vẽ đường thẳng đi qua hai điểm.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Vẽ đường thẳng : SGK
Nhận xét : SGK
Bài tập
* Cho hai điểm P và Q vẽ đường thẳng đi qua hai điểm P và Q.
Hỏi vẽ được mấy đường thẳng đi qua P và Q?
* Có em nào vẽ được nhiều đường thẳng qua hai điểm P và Q không?
* Cho hai điểm M; N vẽ đường thẳng đi qua hai điểm đó? Số đường thẳng vẽ được ?
HS ghi bài:
Một HS đọc cách vẽ đường thẳng trong SGK.
Một HS thực hiện vẽ trên bảng, cả lớp vẽ vào vở.
HS nhận xét:
Chỉ vẽ được một đường thẳng đi qua hai điểm p; Q.
HS trả lời: 1 đường thẳng
M N 
• •
Hoạt động 2: Cách đặt tên đường thẳng, gọi tên đường thẳng (5 phút)
Mục tiêu: HS biết cách gọi và đặt tên một đường thẳng.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
- Các em hãy đọc trong SGK (mục 2 trang 108) trong 3 phút và cho biết có những cách đặt tên cho đường thẳng như thế nào ?
- GV yêu cầu HS làm
?1
Hình 18.
* Cho ba điểm A; B; C không thẳng hàng, vẽ đường thẳng AB; AC. Hai đường thẳng này có đặc điểm gì ?
Với hai đường thẳng AB; AC ngoài điểm A còn điểm chung nào nữa không?
* Dựa vào SGK hãy cho biết hai đường thẳng AB; AB gọi là hai đường thẳng như thế nào ?
*Có xảy ra trường hợp: Hai đường thẳng có vô số điểm chung không ?
 2 đường thẳng trùng nhau.
HS :
C1 : Dùng hai chữ cái in hoa AB(BA) (tên của hai điểm thuộc đường thẳng đó).
C2 : Dùng một chữ cái in thường.
C3 : Dùng hai chữ cái in thường.
A B
• •
a
x y
?
hình 18 : HS trả lời miệng
Một HS thực hiện trên bảng cả lớp vẽ vào vở.
• B
A •
•C
HS: hai đường thẳng AB ; AC có một điểm chung A; điểm A là duy nhất.
* HS: Hai đường thẳng AB ; AC có một điểm chung A đường thẳng AB và AC cắt nhau, A là giao điểm.
Có , đó là hai đường thẳng trùng nhau.
Hoạt động 3: Đường thẳng trùng nhau, cắt nhau, song song. (12 phút)
Mục tiêu: HS biết vị trí tương đối của hai đường thẳng trên mặt phẳng: trùng nhau, cắt nhau, song song.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
* Trong mặt phẳng, ngoài 2 vị trí tương đối của 2 đường thẳng là cắt nhau (Có một điểm chung), trùng nhau (vô số điểm chung) thì sẽ xảy ra hai đường thẳng không có điểm chung nào không?
* Hai đường thẳng không trùng nhau gọi là hai đường thẳng phân biệt đọc “chú ý” trong SGK ?
* Tìm trong thực tế hình ảnh của hai đường thẳng cắt nhau , song song?
* Yêu cầu 3 HS lên bảng vẽ các trường hợp của hai đường thẳng phân biệt, đặt tên ?
* Cho hai đường thẳng a và b . Em hãy vẽ hai đường thẳng đó .
(Chú ý hai trường hợp : cắt nhau , song song)
Hai đường thẳng sau có cắt nhau không?
a b
- HS:
+ Hai đường thẳng AB: AC cắt nhau tại giao điểm A (một điểm chung)
+ Hai đường thẳng trùng nhau: a và b (có vô số điểm chung).
a
b
+ Hai đường thẳng song song : (không có điểm chung)
x y
x/ y/
Chú ý: SGK
* Cho ít nhất hai HS tìm hình ảnh thực tế đó .
- Mỗi HS vẽ đủ các trường hợp
Một HS vẽ trên bảng.
HS khác nhận xét bổ xung (nếu cần)
a
a
b
b
- HS trả lời: Vì đường thẳng không giới hạn về hai phía, nếu kéo dài ra mà chúng có điểm chung thì chúng cắt nhau.
Hoạt động 4: Củng có (15 phút)
Mục tiêu: HS có kĩ năng vẽ đường thẳng, đặt tên và đọc tên đường thẳng, xác định được vị trí tương đối của hai đường thẳng trên mặt phẳng: trùng nhau, cắt nhau, song song.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Bài tập 16 SGK trang 109
Bài tập 17 SGK trang 109
Bài tập 19 SGK trang 109
Câu hỏi :
1) Có mấy đường thẳng đi qua hai điểm
phân biệt
2) Với hai đường thẳng có những vị trí
nào? Chỉ ra số giao điểm trong từng
trương hợp?
3) Cho ba đường thẳng hãy đặt tên nó
theo cách khác nhau.
Hai đường thẳng có hai điểm chung phân biệt thì ở vị trí tương đối nào? Vì sao?
Quan sát thước thẳng em có nhận xét gì ?
HS trả lời miệng.
HS lên vẽ ở bảng (HS vẽ vào vở) và trả lời
HS:
1) Chỉ có một đường thẳng qua hai điểm phân biệt.
2) Cắt nhau, song song, trùng nhau (lần lượt có 1, 0, vô số giao điểm)
3)
• M
a • N
x y
4) Hai đường thẳng trùng nhau vì qua hai điểm phân biệt chỉ có một đường thẳng
Hai lề thước là hình ảnh hai đường thẳng song song cách dùng thước thẳng vẽ 2 đường thẳng song song
Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (3 ph)
V. Tổng kết – HDVN (3 phút)
	Bài tập về: * bài 15 ; 18; 21 (SGK)
	15; 16 ; 17; 18 (SBT)
	 * Đọc kĩ trước bài thực hành trang 110.
	Một tổ chuẩn bị : Ba cọc tiêu theo quy định của SGK, một day dọi.
Ngày soạn: 08/09/2010
Ngày giảng:
	Tiết 5 §5. TIA
I. Mục tiêu: 
1.Kiến thức: 
HS định nghĩa mô tả tia bằng các cách khác nhau.
HS biết thế nào là hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau.
2. Kĩ năng: 
HS biết vẽ tia, biết viết tên và biết đọc tên một tia.
Biết phân loại hai tia chung gốc.
3. Thái độ: 
- Phát biểu chính xác các mệnh đề toán học, rèn luyện khả năng vẽ hình, quan sát, nhận xét của HS.
II. Đồ dung dạy học:
Giáo viên: SGK, giáo án, hệ thống câu hỏi, Thước thẳng, phấn màu, bảng phụ, bút dạ.
Học sinh: SGK, thước thẳng, bút khác màu.
III. Phương pháp dạy học:
Làm mẫu, tích cực hoá hoạt động học sinh.
IV. Tổ chức dạy học:
Hoạt động 1: Định nghĩa mô tả Tia (15 phút)
Mục tiêu: HS định nghĩa mô tả tia bằng các cách khác nhau.
Cách tiến hành: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
* GV vẽ lên bảng:
- Đường thẳng xy
- Điểm O nằm trên đường thẳng xy
x O y
* Giáo viên dùng phấn màu xanh tô phần đường Ox. Giới thiệu: Hình gồm điểm O và các phần đường thẳng này là một tia gốc O.
- Thế nào là một tia gốc O ?
* GV giới thiệu tên của hai tia Ox, tia Oy (còn gọi là nửa đường thẳng Ox, Oy).
- Nhấn mạnh: Tia Ox được giới hạn ở gốc O, không bị giới hạn về phía x
Củng cố bằng bài tập 25.
- Đọc tên các tia trên hình
 m
 y O x
Hình 2
Hai tia Ox, Oy trên hình có đặc điểm gì? (cùng nằm trên một đường thẳng, chung gốc gọi là hai tia đối nhau)
HS viết vào vở:
1) Tia góc O
HS vẽ vào vở theo GV làm trên bảng.
HS dùng bút mực khác màu tô đậm phần đường thẳng Ox.
Một HS trên bảng: Dùng phấn màu vàng tô đậm phần đường thẳng Oy rồi nói tương tự theo ý trên .
HS: đọc định nghĩa trong SGK.
Trả lời miệng bài tập 22a.
HS ghi:
Tên : Tia Ox (còn gọi là nửa đường thẳng Ox)
Tia Oy(còn gọi là nửa đường
thẳng Oy)
HS làm vào vở
Bài 25
 A B
A B
 A B
Hoạt động 2: Hai tia đối nhau (14 phút)
Mục tiêu: Học sinh biết thế nào là hai tia đối nhau.
Cách tiến hành: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
* Quan xát và nói lại đặc điểm của hai tia Ox, Oy trên
Hai tia Ox, Oy là hai tia đối nhau.
GV ghi: Nhận xét (SGK)
Hai tia Ox và Om trên hing 2 có là hai tia đối nhau không ?
Vẽ hai tia đối nhau Bm, Bn > Chỉ rõ từng tia trên hình.
Củng cố
?1
SGK
 x A B y
Hình 28 SGK
* Quan sát hình vẽ rồi trả lời.
(có thể HS trả lời: Tia AB, tia Ay đối nhau GV chỉ rõ điều sai của HS và dùng ý này để chuyển ý sang: hai tia trùng nhau).
– Hai tia chung gốc.
– Hai tia tạo thành một 
đường thẳng.
Một HS khác đọc nhận xét trong SGK.
Tia Ox, Oy không đối nhau vì không thoả mãn điều kiện 2.
HS vẽ
 B m
n
 Hai tia Ax và By không đối nhau vì không thoả mãn yêu cầu (1).
Các tia đối nhau:
Ax và Ay
Bx và By
Hoạt động 3: Hai tia trùng nhau (8 phút)
Mục tiêu: Học sinh biết thế nào là hai tia trùng nhau.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
* GV dùng phấn màu xanh vẽ tia AB rồi dùng phấn màu vàng vẽ tia Ax.
A B x
Hình 3
Các nét phấn trùng nhau Hai tia trùng nhau .
* Tìm hai tia trùng nhau trong hình 28 SGK.
x A B y
* GV giới thiệu hai tia phân biệt.
Củng cố
?2
SGK
y
B
O
A x
Hình 30 SGK
HS quan sát GV vẽ.
* Quan sát và chỉ ra đặc điểm của hai tia A x, B y:
Chung gốc.
Tia này nằm trên tia kia.
HS quan sát hình vẽ trong SGK rồi trả lời:
a) Tia OB trùng với tia Oy.
b) Hai tia Ox và Ax không trùng nhau và không trung gốc.
c) Hai tia Ox ,Oy không đối nhau vì không thoả mãn yêu cầu (2) (tạo thành một đường thẳng).
Hoạt động 4: Củng cố (5 phút)
Mục tiêu: HS định nghĩa mô tả tia bằng các cách khác nhau.
 HS biết thế nào là hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Bài tập 22 b, c SGK.
c)
B A C
Kể tên tia đối của tia AC ...
Viết thêm ký hiệu x, y, vào hình và phát triển thêm câu hỏi.
Trên hình vẽ có máy tia, chỉ rõ?
HS trả lời miệng:
c) Hai tia AB và AC đối nhau
Hai tia trùng nhau: CA và CB
V. Tổng kết – HDVN (3 phút)
Nắm vững 3 khái niệm: Tia gốc O, hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau.
 Bài tập 23, 24.