Giáo án Đại số Lớp 8 - Tuần 17 - Năm học 2010-2011

Tuần: 17
Tiết: 35
Ngày soạn:28/11/2010 
Ngày dạy:06/12/2010
Lớp: 8/1 + 8/2
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU
	- Học sinh vận dụng tốt quy tắc chia hai phân thức đại số
	- Nắm vững thứ tự thục hiện các phép tính khi có một dãy những phép chia và phép nhân
II. CHUẨN BỊ
	- Bảng phụ, thước kẻ, phấn màu
	- Bảng nhóm
III. TIẾN TRÌNH
Ổn định lớp
Kiểm tra bài cũ
? Nêu quy tắc phép chia hai phân thức đại số ? 
- Áp dụng: 
Bài mới
HOẠT ĐỘNG GV
HOẠT ĐỘNG HS
NỘI DUNG
* Bài tập 42/ SGK tr. 54
 a. 
 b. 
* Bài tập 43/ SGK
Thực hiện phép tính sau: 
a. 
b. 
c. 
* Bài tập 44/ SGK 
Tìm biểu thức Q biết rằng: 
? Muốn tính Q ta thực hiện phép tính nào giữa các phân thức đại số ? 
? Thực hiện phép chia để tìm Q ? 
- Cho HS nhận xét bài làm
- 2 HS thực hiện: 
HS 1: 
= 
= 
HS 2: 
= 
=
= =
- HS thực hiện hoạt động cá nhân, sau đó 3 HS lên bảng thực hiện
HS1: 
= 
= 
= 
HS 2: 
= 
= 
= 
= 
= 
HS 3: 
= 
= 
= 
= 
= 
- HS suy nghĩ làm bài
- Thực hiện phép chia các phân thức
- HS làm bài: 
 Q = 
 = 
 = 
 = 
=> Q = 
- HS nhận xét bài làm
* Bài 42/ SGK tr. 54
Thực hiện phép chia: 
a. 
b. 
Giải
a. 
= 
= 
b. 
= 
=
= =
* Bài tập 43/ SGK
a. 
= 
= 
= 
b. 
= 
= 
= 
= 
= 
c. 
= 
= 
= 
= 
= 
* Bài tập 44/ SGK 
Q = 
 = 
 = 
 = 
=> Q = 
Củng cố
- Hãy thực hiện phép tính và cho biết em đã làm như thế nào ? 
Dặn dò
- Học lại cách chia hai phân thức đại số
- Làm bài tập 45/ SGK
- Xem trước bài “Biến đổi các biểu thức hữu tỉ. Giá trị của phân thức”
IV. RÚT KINH NGHIỆM
Tuần: 17
Tiết: 36
Ngày soạn:28/11/2010 
Ngày dạy:06/12/2010 
Lớp: 8/1 + 8/2
BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ 
GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
I/ MỤC TIÊU
- HS có khái niệm về biểu thức hưũ tỉ, biết rằng mỗi phân thức và mỗi đa thức đều là những biểu thức hữu tỉ. 
- HS biết cách biểu diễn một biểu thức hữu tỉ dưới dạng một dãy những phép toán trên những phân thức và hiểu rằng biến đổi một phân thức hữu tỉlà thực hiện các phép toán trong biểu thức dể biến nó thành một phân thức đại số. 
- HS có kĩ năng thực hiện thành thạo các phép toán trên các phân thức đại số. 
- HS biết cách tìm điều kiện của biến để giá trị của phân thức được xác định. 
II/ CHUẨN BỊ
- GV : Thước thẳng, bảng phụ (đề kiểm tra; ?1 , ?2 )
- HS : Ôn các phép tính phân thức; xem trước bài học; làm bài tập ở nhà. 
- Phương pháp : Đàm thoại – Nêu vấn đề; hoạt động nhóm. 
III/ TIẾN TRÌNH
Ổn định lớp
Kiểm tra bài cũ
HOẠT ĐỘNG CỦA GV 
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
- Treo bảng phụ ghi đề 
- Gọi HS lên bảng làm bài 
- Cả lớp cùng làm vào nháp 
- Kiểm vở bài tập ở nhà 2 HS 
- Cho HS nhận xét câu trả lời
- Nhận xét đánh giá cho điểm 
- HS lên bảng làm bài 
1/ Phát biểu SGK trang 54 
2/ 
- Nhận xét ở bảng
- HS sửa bài vào tập 
1/ Phát biểu qui tắc và viết công thức phép chia ? 
2/ Thực hiện phép tính:
Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV 
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới
- Khi nào thig giá trị phân thức được xác định để biết được điều đó chúng ta vào bài học hôm nay. GV ghi bảng 
- HS nghe giới thiệu và ghi tựa bài 
§9. BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ. GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC 
Hoạt động 2 : Giới thiệu khái niệm biểu thức hữu tỉ
- Cho HS đọc mục 1 biểu thức hữu tỉ (trang 55 sgk). Hỏi: 
- Trong các biểu thức trên, biểu thức nào là một phân thức? Biểu thức nào biểu thị một dãy các phép tính ? 
- Vậy tất cả các biểu thức trên gọi là biểu thức hữu tỉ. 
- GV nêu lưu ý như sgk. 
- HS đọc mục 1 sgk trang 55
- HS suy nghĩ, trả lời
Các biểu thức: 2x2 -x + 1/3; (6x+1)(x –2); 4x +  biểu thị 1 dãy các phép tính. 
1. Biểu thức hữu tỉ: 
Một phân thức hoặc một biểu thức biểu thị một dãy các phép toán: cộng, trừ, nhân, chia trên những phân thức được gọi là biểu thức hữu tỉ. 
Ví du : (sgk) 
Hoạt động 3 : Biến đổi một biểu thức hữu tỉ
- Biểu thức biểu thị 1 dãy các phép cộng, trừ, nhân, chia trên những phân thức; nên khi thực hiện các phép tính đó là ta đã biến đổi biểu thức thành phân thức.
- Nêu ví dụ 1. Hỏi: Liệu có thể biến đổi biểu thức này thành phân thức không ? 
- Gọi một HS thực hiện ở bảng 
- Cho HS thực hiện ?1 
- Theo dõi HS làm bài 
- Cho 2 HS làm ở bảng phụ 
- Cho HS lớp nhận xét, sửa sai, hoàn chỉnh. 
- HS suy nghĩ cá nhân sau đó thảo luận nhóm, trả lời: 
 là một phân thức ; 
 là một phân thức 
phép chia () : () là một phân thức. 
- HS trả lời và thực hiện biến đổi, một HS làm ở bảng: 
- HS thực hiện ?1 
B = (1+) : (1+) 
- HS khác nhận xét 
- HS sửa bài 
2. Biến đổi một biểu thức hữu tỉ thành một phân thức : 
 Ví dụ 1: Biến đổi phân thức 
A = thành một phân thức
?1 Biến đổi biểu thức : 
 B = 
Hoạt động 4 : Giá trị của phân thức
- GV : Khi làm bài toán có liên quan đến giá trị của phân thức, trước hết phải tìm điều kiện của biến để giá trị tương ứng của mẫu thức khác 0. Đó chính là điều kiện để giá trị của phân thức được xác định. Nếu tại giá trị của biến mà giá trị của một phân thức được xác định thì phân thức ấy và phân thức rút gọn của nó có cùng giá trị. 
- Nêu ví dụ 2 
- Giá trị một phân thức xác định khi nào? Hãy tìm điều kiện để phân thức xác định ? 
- Để tính giá trị của phân thức được dễ dàng ta cần làm gì ? 
- Hãy rút gọn rồi tính giá trị của phân thức tại x = 2004 
- Hướng dẫn HS trình bày 
- Nêu ?2 cho HS thực hiện 
- Gọi hai đại diện trình bày, cả lớp nhận xét.
- Cho HS khác nhận xét 
- HS nghe hướng dẫn 
- HS thực hành ví dụ 2 
- Giá trị của phân thức xác định với điều kiện x(x-3) ¹ 0. Do đó x ¹ 0 và x - 3 ¹ 0. 
Vậy đk: x ¹ 0 và x ¹ 3
- Rút gọn :  = 
Tại x = 2004 giá trị của phân thức bằng 3/2004 = 1/668 
- HS suy nghĩ cá nhân sau đó thực hiện ?2 theo nhóm: 
a) x2 + x = x(x+1) ¹ 0 
 Þ x ¹ 0 và x + 1 ¹ 0. 
ĐK: x ¹ 0 và x ¹ -1 
b) 
- Tại x = 1000000 thì phân thức có giá trị 1/1000000 
- Tại x = -1 thì MT = x(x+1) = 0 nên giá trị của phân thức không xác định. 
- HS khác nhận xét 
3. Giá trị của phân thức :
VD 2 : Cho phân thức 
a) Tìm điều kiện của x để giá trị của phân thức được xác định. 
b) Tính giá trị của phân thức tại x = 2004. 
Giải
a) Giá trị của phân thức trên xác định khi x(x - 3) ¹ 0 
 Þ x ¹ 0 và x - 3 ¹ 0 
Vậy đk của x là: 
 x ¹ 0 và x ¹ 3 
b) 
Tại x = 2004 (thoã mãn đk trên) nên giá trị phân thức bằng 
?2 Cho phân thức : 
a) Tìm điều kiện của x để giá trị của phân thức được xác định 
b) Tính giá trị của phân thức tại x = 1000000 và tại x = -1 
Củng cố
? Biến đổi các biểu thức hữu tỉ thực chất là dùng các phép tính gì đối với các phân thức ? 
Hướng dẫn về nhà
Bài 46 trang 57 SGK 
* Qui đồng tử và mẫu sau đó thực hiện phép tính chia 
Bài 47 trang 57 SGK 
* Câu a đặt nhân tử chung, câu b dùng hằng đẳng thức ở mẫu sau đó cho mẫu thức khác 0
Bài 48 trang 57 SGK 
* Làm tương tự bài ?2
- Học bài : Xem lại các bài đã giải. 
IV/ RÚT KINH NGHIỆM
Tuần: 17
Tiết: 37
Ngày soạn:01/12/2010 
Ngày dạy: 08/12/2010
Lớp: 8/1 + 8/2
LUYỆN TẬP
I/ MỤC TIÊU
- Củng cố cách biến đổi đồng nhất các biểu thức hữu tỉ
- Rèn luyện kỹ năng biến đổi một biểu thức hữu tỉ thành một phân thức; thành thạo trong việc tìm điều kiện của biến để giá trị của phân thức được xác định.
- Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác trong quá trình biến đổi. 
II/ CHUẨN BỊ
- GV : Thước thẳng, bảng phụ (đề kiểm tra, bài tập 48). 
- HS : Ôn bài vừa học; làm bài tập ở nhà. 
- Phương pháp : Nêu vấn đề; Đàm thoại – Hợp tác nhóm. 
III/ TIẾN TRÌNH
Ổn định lớp
Kiểm tra bài cũ
HOẠT ĐỘNG CỦA GV 
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
- Treo bảng phụ ghi đề kiểm tra 
- Gọi hai HS lên bảng 
- Kiểm vở bài tập ở nhà 2 HS 
- Cả lớp theo dõi, làm vào vở
- Cho HS nhận xét bài làm 
- Nhận xét đánh giá cho điểm 
- HS đọc đề bài
- Hai HS giải ở bảng 
- HS 1: a) A = 
= 
b) B = 
= a - b 
 - HS 2 : Giá trị phân thức xác định khi :
a) 2(x + 2) 0 => x -2
b) x – 10 => (x+1)(x-1) 0
=> x 1 và x -1
- HS khác nhận xét 
- HS sửa bài vào tập 
1. Biến đổi biểu thức sau thành phân thức : 
a) A = 
b) B = 
2. Tìm các giá trị của x để phân thức sau có giá trị xác định : 
a) 
b) 
Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV 
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
Bài 50 trang 58 SGK 
- Nêu đề bài 50
- Gọi HS nêu cách thực hiện và làm bài vào vở 
- Cho hai HS làm bảng phụ (mỗi em một bài) 
- Theo dõi, giúp đỡ HS yếu làm bài
- Kiểm tra, nhận xét bài làm HS 
- Sửa sai, hoàn chỉnh bài làm 
- HS đọc đề bài
- Nhận xét: Trừ 2 phân thức cùng mẫu (bài a: 10x3y; bài b: 2x(x+7))
- Tất cả HS làm bài, hai HS làm ở bảng phụ: 
a) 
b) 
- HS khác nhận xét
- HS sửa bài vào tập 
Bài 50 trang 58 SGK 
 Thực hiện các phép tính : 
a) 
 b) 
Bài tập tương tự 
Bài 51 trang 58 SGK 
- Nêu bài 51 
- Câu a chúng ta phải làm gì trước ? 
- Sau đó ta làm gì?
- Gọi HS lên bảng làm 
- Câu b cho HS chia nhóm hoạt động . Thời gian làm bài là 5’
- Nhắc nhở HS chưa tập trung 
- Cho đại diện nhóm trình bài 
- Cho HS nhóm khác nhận xét
- GV hoàn chỉnh bài làm 
- HS đọc đề bài 
- Ta phải qui đồng mẫu hai phân thức 
- Sau đó ta áp dụng qui tắc phép chia hai phân thức
- HS lên bảng làm 
a) 
- HS suy nghĩ cá nhân sau đó chia nhóm hoạt động 
b) 
- Đại diện nhóm trình bày 
- HS nhóm khác nhận xét 
- HS sửa bài vào tập
Bài 51 trang 58 SGK 
Làm các phép tính sau : 
a) 
b) 
Bài tập tương tự 
Bài 54 trang 58 SGK 
- Treo bảng phụ ghi đề 
- Cho HS nêu cách làm 
- HS lên bảng làm bài 
- Cho HS khác nhận xét 
- GV hoàn chỉnh bài làm
- HS đọc đề bài 
- Phân tích mẫu thành nhân tử sau đó cho mẫu thức khác 0 rồi giải
- HS lên bảng làm bài 
a) 2x2 – 6x = 2x(x – 3)
Phân thức có giá trị xác định khi 
2x(x – 3) ¹ 0 => x¹0 và x¹3
b) x2 – 3 = 
Phân thức có giá trị xác định khi 
¹0
x¹ và x¹ -
- HS khác nhận xét 
- HS sửa bài vào tập 
Bài 54 trang 58 SGK 
Tìm các giá trị của x để phân thức sau có giá trị xác định 
a) 
b) 
Bài tập tương tự 
 4. Củng cố
 ? Có những phép biến đổi nào được sử dụng trong bài toán biến đổi biểu thức hữu tỉ ?
5. Hướng dẫn về nhà
 Bài 52 trang 58 SGK 
* Tiến hành qui đồng hai phân thức sau đó thực hiện trừ, nhân hai phân thức 
Bài 53 trang 58 SGK 
* Ta biến đổi từ dưới lên 
Bài 55 trang 58 SGK 
* câu a cho mẫu thức khác 0, câu b phân tích tử và mẫu thành nhân tử sau đó rút gọn, câu c thay giá trị của x vào phân thức 
Bài 56 trang 58 SGK 
* Làm tương tự bài 55 
- Xem lại các bài đã giải.
- Ôn tập lí thuyết chương II : trả lời các câu hỏi sgk/ trang 59
IV/ RÚT KINH NGHIỆM
	Kí duyệt, 02/12/2010