Giáo án Đại số Lớp 7 - Tiết 9 đến 12 - Năm học 2007-2008 - Phạm Tuyết Lan

Ngày soạn: 1/10/2007 
 Ngày giảng:5/10/2007 Tiết 9
 Đ7 : Tỷ lệ thức 
 I- Mục tiêu:
* Học sinh hiểu rõ thế nào là tỉ lệ thức, nẵm vững tính chất của tỉ lệ thức.
*Học sinh nhận biết được tỉ lệ thức và các số hạng của tỉ lệ thức.
*Bước đầu biết vận dụng các tính chất của tỉ lệ thức vào giải bài tập.
II- Chuẩn bị:
	*GV : Bảng phụ ghi bài tập và các kết luận.
	*HS : Ôn tập khái niệm tỉ số của hai số hữu tỷ x và y( với y 0) , Định nghĩa hai 
 phân số bằng nhau, viết tỉ số hai số thành tỉ số hai số nguyên.bảng nhóm bút dạ.
III- Phương pháp dạy học 
 	*Phương pháp vấn đáp gợi mở đan xen hoạt động nhóm.
C. Tiến trình dạy học:
 1. Tổ chức lớp: 
 HĐ1(5ph) 2. Kiểm tra bài cũ: 
- Học sinh 1: ? Tỉ số của 2 số a và b (b0) là gì. Kí hiệu? (sgk)
- Học sinh 2: So sánh 2 tỉ số sau: và 
Đáp án: = ; = = => =
 3. Bài giảng:
Hoạt động Thày
Hoạt động Trò
Ghi bảng
Hoạt động 2(10ph)
_ Giáo viên: Trong bài kiểm tra trên ta có 2 tỉ số bằng nhau = , ta nói đẳng thức = là tỉ lệ thức 
? Vậy tỉ lệ thức là gì
- GV nhấn mạnh nó còn được viết là a:b = c:d
- GV yêu cầu HS làm ?1
- Giáo viên có thể gợi ý: Các tỉ số đó muốn lập thành 1 tỉ lệ thức thì phải thoả mãn điều gì?
GV theo dõi nhận xét, chính xac shoá kết quả.
Hoạt động3(17ph)
- Giáo viên trình bày ví dụ như SGK 
- Cho học sinh nghiên cứu và làm ?2
- Giáo viên ghi tính chất 1:
Tích trung tỉ = tích ngoại tỉ
- Giáo viên giới thiệu ví dụ như SGK
- Yêu cầu học sinh làm ?3
- Giáo viên chốt tính chất 
- Giáo viên đưa ra cách tính thành các tỉ lệ thức. Chú ý vị trí của các tích trung tỉ và tích ngoại tỉ. 
- Học sinh suy nghĩ trả lời câu hỏi của giáo viên.
HS : Tỉ lệ thức là đẳng thức của 2 tỉ số: 
HS làm ?1
- Cả lớp làm nháp
- Phải thoả mãn:
 và 
- 2 học sinh lên bảng trình bày 
- Học sinh làm theo nhóm:
- Học sinh quan sát nghiên cứu
- Học sinh làm theo nhóm,sau 5 ph đại diện nhóm trình bày .
1. Định nghĩa 
* Tỉ lệ thức là đẳng thức của 2 tỉ số: 
Tỉ lệ thức còn được viết là: a:b = c:d
- Các ngoại tỉ: a và d
- Các trung tỉ: b và c
?1
 các tỉ số lập thành một tỉ lệ thức 
 và 
 Các tỉ số lập thành một tỉ lệ thức .
2. Tính chất 
* Tính chất 1 ( tính chất cơ bản)
?2
 Nếu thì 
* Tính chất 2:
?3
 Nếu ad = bc và a, b, c, d 0 thì ta có các tỉ lệ thức:
 4. Củng cố: (8')
 *Nêu kiến thức cơ bản đã học trong bài. Cho ví dụ.
- Yêu cầu học sinh làm bài tập 47; 46 (SGK- tr26)
Bài tập 47: a) 6.63=9.42 các tỉ lệ thức có thể lập được:
b) 0,24.1,61=0,84.0,46
Bài tập 46: Tìm x
 5. Hướng dẫn học ở nhà:(2')
- Nắm vững định nghĩa và các tính chất của tỉ lệ thức, các cách hoán vị số hạng của tỉ lệ thức 
- Làm bài tập 44, 45; 48 (tr28-SGK)
- Bài tập 61; 62 (tr12; 13-SBT)
HD 44: ta có 1,2 : 3,4 = 
V Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn: 4/10/2007 Tiết 10
 Ngày giảng:8/10/2007 Đ : Luyện tập
I- Mục tiêu:
* Củng cố cho học sinh về định nghĩa và 2 tính chất của tỉ lệ thức 
* Rèn kỹ năng nhận dạng tỉ lệ thức, tìm số hạng chưa biết của tỉ lệ thức, lập ra các tỉ 
 lệ thức từ các số, từ đẳng thức tích
* Rèn tính cẩn thận, chính xác khoa học.
II- Chuẩn bị:
	*GV : Bảng phụ ghi bài tập , Bảng tổng hợp ghi hai T/c của tỉ lệ thức .
	*HS : Bảng phụ nhómư ,bút dạ.
III-Phương pháp dạy học :
*Phương pháp vấn đáp gợi mở đan xen hoạt động nhóm	
IV. Các hoạt động dạy học:
 1. Tổ chức lớp: 
 HĐ1 (8ph) 2. Kiểm tra bài cũ: 
 HS 1:Định nghĩa tỉ lệ thức ?
	 Chữa bài tập 45(sgk-26): Tìm các tỉ số bằng nhau trong các tỉ số sau đây rồi 
 lập các tỉ lệ thức 28 : 14 ; 2 : 2 ; 8 : 4 ; : ; 3 : 10 ; 2,1 : 7 ; 3: 0,3
	Đáp án : = = ( ) ; = ( )
3. Bài giảng: (33')
Hoạt động Thày
Hoạt động Trò
Ghi bảng
Hoạt động 2: (33ph)
 Yêu cầu HS làm bài tập 49
? Nêu cách làm bài toán
-GV kiểm tra việc làm bài tập của HS. Nhận xét và chính xác hoá kết quả. 
- Giáo viên phát phiếu học tập . Yêu cầu Học sinh hoạt động nhóm. GV theo dõi và chữa. 
- Giáo viên yêu cầu học sinh làm bài tập 51
? Em hãy suy ra đẳng thức dưới dạng tích.
? áp dụng tính chất 2 hãy viết các tỉ lệ thức 
- - Giáo viên yêu cầu Học sinh hoạt động nhóm. GV theo dõi và chữa. 
Giáo viên đưa ra nội dung bài tập 70a - SBT .
-Hãy nêu cách làm?
- GV gợi ý , hướng dẫn.
- GV chốt cách làm.
- HS ta xét xem 2 tỉ số có bằng nhau hay không, nếu bằng nhau ta lập được tỉ lệ thức 
- Cả lớp làm nháp
- 4 HS làm trên bảng
- Nhận xét, cho điểm 
- Học sinh hoạt động nhóm, sau 5ph đại diện nhóm báo cáo kết quả.
HS đọc đề bài 
- Học sinh: 1,5.4,8 = 2.3,6 (=7,2)
- Học sinh đứng tại chỗ trả lời.
- Các nhóm làm việc
- Đại diện nhóm trình bày
- Các nhóm khác nhận xét.
- Học sinh đọc đề bài.
- Học sinh có thể trả lời sai. 
- HS làm dưới sự hướng dẫn của GV.
 I- Chữa bài tập
II-Luyện tập
Bài tập 49 (tr 26-SGK)
 Ta lập được 1 tỉ lệ thức 
 Không lập được 1 tỉ lệ thức 
 và 
 Lập được tỉ lệ thức 
 và 
 Không lập được tỉ lệ thức 
Bài tập 50 (tr 27-SGK)
Binh thư yếu lược
Bài tập 51 (tr28-SGK)
Ta có: 1,5.4,8 = 2.3,6
Các tỉ lệ thức:
Bài tập 52 (tr28-SGK)
Từ 
Các câu đúng: C) Vì hoán 
vị hai ngoại tỉ ta được: 
Bài tập 70 (tr13-SBT)
Tìm x trong các tỉ lệ thức sau:
Kiểm tra 15'
Bài 1: (4đ) Cho 5 số sau: 2; 3; 10; 15 và -7
Hãy lập tất cả các tỉ lệ thức có thể từ 5 số trên ?
Bài 2: (4đ) Tìm x trong các tỉ lệ sau
Bài 3 (2đ) Cho biểu thức . Hãy chọn đáp số đúng:
Đáp án:
Bài tập 1: Đúng mỗi đẳng thức 1 điểm 
Từ 
Bài tập 2: (2đ)
Bài tập 3: Câu B đúng
 4. Củng cố : 
 Xem lại các bài tập đã làm. Chú ý dạng toán tìm x.
 5. Hướng dẫn về nhà (2')
- Ôn lại kiến thức và bài tập trên
- Làm các bài tập 62; 64; 70c,d; 71; 73 (tr13, 14-SBT)
- Đọc trước bài ''Tính chất dãy tỉ số bằng nhau''
V- Rút kinh nghiệm.
.
Ngày soạn: 14/10/2007 
 Ngày giảng:18/10/2007 Tiết 11
 Đ 8 : Tính chất của dãy tỉ số bằng nhau. 
I. Mục tiêu:
* Học sinh nắm vững tính chất của dãy tỉ số bằng nhau 
* Có kỹ năng vận dụng tính chất để giải các bà toán chia theo tỉ lệ
* Biết vận dụng vào làm các bài tập thực tế.
II. Chuẩn bị:
GV : Bảng phụ ghi cách chứng minh dãy tỉ số bằng nhau, bài tập.
HS : Ôn tập các T/c của tỉ lệ thức , bảng phụ nhóm.
III- Phương pháp dạy học :
*Phương pháp vấn đáp gợi mở đan xen hoạt động nhóm.
IV. Các hoạt động dạy học:
1. Tổ chức lớp: 
HĐ1 :(8ph) 2. Kiểm tra bài cũ: 
 HS 1: Nêu tính chất cơ bản của tỉ lệ thức? Tính: 0,01: 2,5 = 0,75x: 0,75
 Đáp án: x = (= 0,004) 
 HS 2: Nêu tính chất 2 của tỉ lệ thức? Tính : 1 : 0,8 = : 0,1x
 Đáp án: x = 4
3. Bài giảng: 
Hoạt động Thày
Hoạt động Trò
Ghi bảng
Hoạt động 2 : (20ph)
-Giáo viên yêu cầu học sinh làm ?1 
? Một cách tổng quát ta suy ra được điều gì.
- Giáo viên yêu cầu học sinh đọc SGK phần chứng minh 
- Giáo viên đưa ra trường hợp mở rộng
- Giáo viên yêu cầu học sinh làm bài tập 55
- Giáo viên giới thiệu 
- Yêu cầu học sinh làm ?2
- Giáo viên đưa ra bài tập 
- Yêu cầu học sinh đọc đề bài và tóm tắt .
-GVtheo dõi ,nhận xét và chữa.
-GV chốt cách làm và chú ý cách trình bày.
- Cả lớp làm nháp
- 2 học sinh trình bày trên bảng
- Học sinh phát biểu 
 giáo viên ghi bảng
- Cả lớp đọc và trao đổi trong nhóm
- Đại diện nhóm lên trình bày
- Học sinh theo dõi
- Học sinh thảo luận nhóm
- Sau 5 ph đại diện nhóm lên trình bày
- Học sinh chú ý theo dõi
- Học sinh thảo luận nhóm, đại diện nhóm lên bảng trình bày.
- Một học sinh đọc đề bài
- Tóm tắt bằng dãy tỉ số bằng nhau 
- Cả lớp làm nháp
- Một học sinh trình bày trên bảng
1. Tính chất của dãy tỉ số bằng nhau (20')
?1 Cho tỉ lệ thức Ta có:
Tổng quát:
Đặt = k (1)
 a=k.b; c=k.d
Ta có: (2)
 (3)
Từ (1); (2) và (3) đpcm
* Mở rộng:
 Bài tập 55 (tr30-SGK)
2. Chú ý:
Khi có dãy số ta nói các số a, b, c tỉ lệ với các số 2, 3, 5 . Ta cũng viết:
 a: b: c = 2: 3: 5
?2
Gọi số học sinh lớp 7A, 7B, 7C lần lượt là a, b, c
Ta có: 
Bài tập 57 (tr30-SGK)
gọi số viên bi của 3 bạn Minh, Hùng, Dũng lần lượt là a, b, c
Ta có: 
 4. Củng cố: (7')
 *Nêu kiến thức cơ bản đã học trong bài. Cho ví dụ.
- Làm bài tập 54, 56 tr30-SGK 
Bài tập 54: và x+y=16 
Bài tập 56: Gọi 2 cạnh của hcn là a và b
Ta có và (a+b).2=28a+b=14
5. Hướng dẫn học ở nhà:(2')
- Học theo SGK, Ôn tính chất của tỉ lệ thức 
- Làm các bài tập 58, 59, 60 tr30, 31-SGK 
- Làm bài tập 74, 75, 76 tr14-SBT.
V Rút kinh nghiệm:
.
 Ngày soạn: 16/10/2007 
 Ngày giảng:22/10/2007 Tiết 12
 Đ : Luyện tập 
I. Mục tiêu:
- Củng cố các tính chất của tỉ lệ thức , của dãy tỉ số bằng nhau 
- Luyện kỹ năng thay tỉ số giữa các số hữu tỉ bằng tỉ số giữa các số nguyên, tìm x trong tỉ lệ thức, giải bài toán bằng chia tỉ lệ.
- Đánh việc tiếp thu kiến thức của học sinh về tỉ lệ thức và tính chất dãy tỉ số bằng nhau, thông qua việc giải toán của các em.
II. Chuẩn bị:
	*GVBảng phụ ghi T/c tỉ lệ thức , T/c dãy tỉ số bằng nhau, bài tập.
	*HS : Bảng phụ nhóm , Ôn tập về tỉ lệ thức và T/c dãy tỉ số bằng nhau.
III- Phương pháp dạyhọc :
*Phương pháp vấn đáp gợi mở đan xen hoạt động nhóm.
IV. Các hoạt động dạy học:: 
1. Tổ chức lớp
 Hđ1: ( 5ph) 2. Kiểm tra bài cũ: 
- Học sinh 1: Nêu tính chất của dãy tỉ số bằng nhau (ghi bằng kí hiệu)
- Học sinh 2: Cho và x-y=16 . Tìm x và y.
Đáp án : x = -12, y = -28.
 3. Luyện tập ( 38ph)
Hoạt động Thày
Hoạt động Trò
Ghi bảng
Hoạt động 2(38ph)
- Yêu cầu học sinh làm bài tập 59
- GV yêu cầu học sinh làm bài tập 60
? Xác định ngoại tỉ, trung tỉ trong tỉ lệ thức.
? Nêu cách tìm ngoại tỉ . từ đó tìm x
-GV yêu cầu học sinh đọc đề bài
? Từ 2 tỉ lệ thức trên làm như thế nào để có dãy tỉ số bằng nhau 
- Giáo viên yêu cầu học sinh biến đổi.
Sau khi có dãy tỉ số bằng nhau rồi giáo viên gọi học sinh lên bảng làm.
GV nhận xét , chữa và chốt cách làm.
- GV yêu cầu học sinh đọc đề bài
- Trong bài này ta không biết x+y hay x-y mà lại có x.y
Vậy nếu có thì có bằng không? 
- Gợi ý: đặt , ta suy ra điều gì
- Giáo viên gợi ý cách làm:
Đặt: 
.
GV chốt cách làm.
- Cả lớp làm nháp
- Hai học sinh trình bày trên bảng.
- Lớp nhận xét, cho điểm 
Học sinh đọc đề bài 
 suy nghĩ trả lời các câu hỏi của GV.
HS làm bài tập dưới sự hướng dẫn của giáo viên 
Ngoại tỉ : và 
Trung tỉ: và 
HS trả lời và lên bảng trình bày.
Học sinh đọc đề bài suy nghĩ trả lời các câu hỏi của GV.
- Ta phải biến đổi sao cho trong 2 tỉ lệ thức có các tỉ số bằng nhau 
- Học sinh hoạt động theo nhóm
- Học sinh lên bảng làm.
 - Cả lớp nhận xét
-Học sinh đọc đề bài
- Học sinh suy nghĩ có thể HS không trả lời được. GV gợi ý hướng dẫn.
- Cả lớp hoạt động
nhóm.
- Sau 5 phút đại diện nhóm lên trình bày
Chữa bài tập .
Luyện tập
Bài 59 (tr31-SGK)
Bài tập 60 (tr31-SGK)
Bài tập 61 (tr31-SGK)
 và x+y-z=10
Vậy 
Bài tập 62 (tr31-SGK)
Tìm x, y biết và x.y=10
Đặt: x=2k; y=5k
Ta có: x.y=2k.5k=10
10k2 =10 k2=1 k=1
Với k=1 
Với k=-1 
	4. Củng cố: (5')
- Nhắc lại kiến thức về tỉ lệ thức, dãy tỉ số bằng nhau.
+ Nếu a.d = b.c .
+ Nêu các dạng bài đã làm, Cách làm mỗi dạng bài?
5. Hướng dẫn học ở nhà:(2')
- Ôn lại định nghĩa số hữu tỉ
- Làm bài tập 63, 64 (tr31-SGK)
- Làm bài tập 78; 79; 80; 83 (tr14-SBT)
- Giờ sau mang máy tính bỏ túi đi học.
V- Rút kinh nghiệm :
.