Bài giảng Vật lý Lớp 8 - Tiết 12: Lực đẩy Ác-si-mét - Nguyễn Thị Ngọc

Phòng giáo dục và đào tạo huyện nam sáchTrường trung học cơ sở thái tân Giáo viên giảng dạy : Nguyễn Thị NgọcMôn dạy : Vật Lý 8Buổi sinh hoạt nhóm chuyên mônNăm học : 2007- 2008Truyền thuyết kể rằng, nhà vua xứ Si-ra-cuyt giao vàng cho thợ kim hoàn để làm cho nhà vua một cái vương miện đặc và vua nghi người thợ kim hoàn đã ăn bớt vàng nên giao cho Acsimet kiểm tra .Acsimet ngày đêm lo lắng chưa có cách để giải bài toán này.Một hụm Ác-si-một đang nằm trong bồn tắm đầy nước chợt phỏt hiện ra ụng nhấn chỡm người càng nhiều thỡ lực đẩy do nước tỏc dụng lờn ụng càng mạnh, nghĩa là thể tớch phần nước bị ụng chiếm chỗ càng lớn thỡ lực đẩy của nước càng mạnh.Từ phát hiện này ông đã tìm ra một định luật mà nhờ đó ông giải được bài toán vua giao.Tiết 12: Lực đẩy ác- si-mét I- tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó*Thí nghiệm (hình 10.2) Hình 10.2aHình 10.2bDụng cụ thí nghiệm:Lực kế , quả nặng,cốc nước, giá đỡ.PBước 1: Treo một vật nặng vào lực kế, quan sát số chỉ của lực kế ghi giá trị PP1Bước 2: Nhúng vật nặng chìm trong nước, quan sát số chỉ của lực kế ghi giá trị P1Bước 1: Treo vật nặng vào lực kế , quan sát số chỉ của lực kế , ghi giá trị PBước 2 : Nhúng vật nặng chìm trong nước , quan sát số chỉ của lực kế ghi giá trị P1Tiết 12: Lực đẩy ác- si-mét I- tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó* Thí nghiệm (hình 10.2)+ Kết quả: + C1: P1 < P chứng tỏ : + C2: Hãy chọn từ thích hợp cho chỗ trống trong câu kết luận sau:* Kết luận : Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng tác dụng một lực đẩy hướng từ ...............dưới lên trên theo phương thẳng đứng.P1 < PChất lỏng đã tác dụng vào vật nặng một lực đẩy hướngtừ dưới lên .PFđ( lực này gọi là lực đẩy ác-si-mét, ký hiệu là FA )Fđ có: + Điểm đặt vào vật + Phương thẳng đứng + Chiều từ dưới lên trênKhi kéo nước từ dưới giếng lên, ta thấygàu nước khi còn ngập dưới nước nhẹhơn khi đã lên khỏi mặt nước (H.10.1).Tại sao ?II- Độ lớn của lực đẩy ác-si-mét1. Dự đoán ( sgk-tr37 ) Độ lớn của lực đẩy lên vật nhúng trong chất lỏng bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ. (FA = Pphần chất lỏng bị vật chiếm chỗ) 2. thí nghiệm kiểm traTiết 12: Lực đẩy ác-si-métI- tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó Hình10.3aHình10.3bHình10.3cP1Bước 1: Treo cốc A chưa đựng nước và vật nặng vào lực kế,quan sát số chỉ của lực kế ghigiá trị P1 Nước từ bình tràn chảy vào cốc BLực kế chỉ giá trị P2P2Bước 2: Nhúng chìm vật nặng vào bình tràn đựng đầy nước, nước từ bìnhtràn chảy vào cốc B, quan sát số chỉ của lực kế ghi giá trị P2P3Bước 3: đổ nước từ cốc B vào cốc A, quan sát số chỉ của lực kế ghi giá trị P3 II- Độ lớn của lực đẩy ác-si-mét1. Dự đoán ( sgk-37 ) Độ lớn của lực đẩy lên vật nhúng trong chất lỏng bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ. (FA = Pphần chất lỏng bị vật chiếm chỗ) 2. thí nghiệm kiểm traTiết 12 : Lực đẩy ác-si-métI- tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó - kết quả: P2 P3 - C3:Chứng minh: FA = P phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ P1<P1=C3 : Chứng minh: Vật nhúng trong nước bị nước tác dụng lực đẩy hướng từ dưới lên trên, số chỉ của lực kế lúc này là P2= P1 – FA < P1 Khi đổ nước từ cốc B vào cốc A , lực kế chỉ giá trị P3 mà P3 = P1 điều đó chứng tỏ Lực đẩy Acsimet có độ lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ:Vậy dự đoán của ác-si-mét về độ lớn của lực đẩy ác -si-mét là đúng Hình.10.3aHình.10.3bHình.10.3cKhi nhúng vật trong bình tràn, nước từ trong bình tràn tràn ra, thể tích nàybằng thể tích của vậtTrong đó P là trọng lượng của vậtFA là lực đẩy AcsimetII- Độ lớn của lực đẩy ác-si-mét1. Dự đoán ( sgk-37 ) Độ lớn của lực đẩy lên vật nhúng trong chất lỏng bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ. (FA = Pphần chất lỏng bị vật chiếm chỗ)2. thí nghiệm kiểm traTiết 12 : Lực đẩy ác-si-métI- tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó - kết quả: P2 P3 - C3:FA = P phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ P1<P1=3. Công thức tính độ lớn của lực đẩy ác-si-métFA = d.VTrong đó:FA là độ lớn lực đẩy ác-si-mét ( N )d là trọng lượng riêng của chất lỏng ( N/m3 )V là thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ ( m3 )Chú ý: V2V1Trường hợp vật chìm một phần trong chất lỏng thì lực đẩy ác-si-mét được tính như thế nào? FA = d.V2 (V2 là thể tích khối chất lỏng bị phần chìm của vật chiếm chỗ)Trả lời:Dựa vào công thức cho biết lực đẩy ác-si-mét phụ thuộc vào những đại lượng nào?Lực đẩy ác-si-mét chỉ phụ thuộc vào: +Trọng lượng riêng của chất lỏng. +Thể tích phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ.Trả lời:Vì sao quả bóng hoặc khí cầu bơm khí nhẹ hơn không khí lại có thể bay lên trời ?Vì có lực đẩy của không khí tác dụng vào quả bóng và khí cầu.( Lực này cũng gọi là lực đẩy ác-si mét ).Qua nội dung tìm hiểu trên , em hãy cho biết lực đẩy ác-si-mét tồn tại ở đâu và có đặc điểm gì?Lực đẩy ác-si-mét ( FA) tồn tại cả trong chất lỏng và chất khí gây ra lực tác dụng lên vật nhúng trong nó . Lực này có đặc điểm:  + Phương thẳng đứng, chiều từ dưới lên trên. + Điểm đặt vào vật. + Độ lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ:  FA = d . VTiết 12: lực đẩy ác-si-métI tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó II độ lớn của lực đẩy ác-si-métIII vận dụng bài tập 1: Ba quả cầu bằng thép nhúng trong nước (Hình vẽ). Hỏi lực ác-si-mét tác dụng lên quả cầu nào lớn nhất ? Hãy chọn câu trả lời đúng : Phiếu học tậpLớp 8Nhóm ....bài tập 2:Hai thỏi đồng có thể tích bằng nhau , một thỏi được nhúng chìm vào nước, một thỏi được nhúng chìm vào dầu.Thỏi nào chịu lực đẩy Acsimet lớn hơn?A. Quả 3, vì nó ở sâu nhất.B. Quả 2, vì nó lớn nhất.C. Quả 1, vì nó nhỏ nhất.Bằng nhau, vì đều bằng thép213và đều nhúng trong nước A.Thỏi nhúng trong nướcB.Thỏi nhúng trong dầuC.Hai thỏi chịu lực bằng nhaubài tập 1: Ba quả cầu bằng thép nhúng trong nước (Hình vẽ). Hỏi lực ác-si-mét tác dụng lên quả cầu nào lớn nhất ? Hãy chọn câu trả lời đúng : Phiếu học tậpLớp 8Nhóm ....A. Quả 3, vì nó ở sâu nhất.B. Quả 2, vì nó có V lớn nhất.C. Quả 1, vì nó có V nhỏ nhất.D. Bằng nhau, vì đều bằng thép213và đều nhúng trong nướcBài tập 2:Hai thỏi đồng có thể tích bằng nhau , một thỏi được nhúng chìm vào nước, một thỏi được nhúng chìm vào dầu.Thỏi nào chịu lực đẩy Acsimet lớn hơn?Phiếu học tậpLớp 8Nhóm ....A.Thỏi nhúng trong nướcứng dụng20+ Làm thuyền, tầu ngầm...+ Làm khí cầu......2122C7: Phương án thí nghiệmC7Phương án dùng cân thay cho lực kế để kiểm tra dự đoán về độ lớn của lực đẩy ác-si-mét Tiết 12: lực đẩy ác-si-métI- tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó II- độ lớn của lực đẩy ác-si-métIII-vận dụng hướng dẫn về nhà: Học thuộc ghi nhớ - Về nhà làm tập: C7 ; 10.1 ; 10.3 ; 10.5 ( trang 16 – sbt)- Chuẩn bị báo cáo thực hành của bài 1129