Giáo án Ngữ văn 6 - Bài 19, Tiết 77: Sông nước Cà Mau - Năm học 2011-2012

Bài 19 - tiết: 77	 
Tuần dạy: 21
Ngày dạy: 10/01/2012
SÔNG NƯỚC CÀ MAU
 	 ĐOÀN GIỎI
1. Mục tiêu: Giúp HS
1.1. Kiến thức:
- Cảm nhận sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên s«ng nước vùng Cà Mau 
- Nắm được nghệ thuật tả cảnh s«ng nước của của tác giả 
1.2. Kĩ năng:
- Rèn HS kĩ năng miêu tả và sử dung biện pháp miêu tả.
1.3. Thái độ:
- GD HS lòng yêu đất nước, yêu thiên nhiên.
2. Trọng tâm:
- Cảnh sông nướ Cà Mau.
3. Chuẩn bị:
- GV: Tranh tác giả.
- HS: Chuẩn bị bài theo câu hỏi SGK.
4. Tiến trình:
4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện:
6A3: 	
4.2. Kiểm tra miệng:
* Hơm nay chúng ta học văn bản nào? Của tác giả nào?
- Văn bản Sơng nước Cà Mau của Đồn Giỏi.
4.3. Bài mới: 
 * Giới thiệu bài:
Hoạt động của GV Và HS
Nội dung
Hướng dẫn đọc và tìm hiĨu chung v¨n b¶n
? Em h·y nªu mét vµi nÐt vỊ t¸c gi¶ '' §oµn Giái''?
? Em h·y nªu hiĨu biÕt cđa em vỊ ''®Êt rõng ph­¬ng Nam''
? Em h·y nªu vÞ trÝ cđa ®o¹n trÝch '' S«ng n­íc Cµ Mau'' ?
- Gv nếu yêu cầu đọc, gv đọc mẫu
- H/s đọc, nhận xét
H/s đọc kĩ chú thích? nhận xét ngơi kể, so sánh ngơi kể của bài trước ,tác dụng của ng«i kĨ này.
H/s nhận xét thể loại và bố cục miêu tả của đoạn trích 
? §o¹n trÝch cã bè cơc mÊy phÇn. Nªu néi dung cđa tõng phÇn.
? §o¹n trÝch ®Ị cËp ®Õn vÊn ®Ị g×
Hướng dẫn ®äc - hiĨu v¨n b¶n
- T¸c gi¶ ®· miªu t¶ theo tr×nh tù nµo ( T¶ kh¸i qu¸t -> t¶ cơ thĨ , t¶ chung - > t¶ riªng )
? Cảnh Cà Mau được miêu tả ở đây cĩ ấn tượng nổi bật gì ?
? Qua những giác quan nào .
? Những từ ngữ, hình ảnh nào làm nổi rõ màu sắc riêng biệt của vùng đất ấy.
? Em cã nhËn xÐt g× vỊ c¶nh thiªn nhiªn ë ®©y
- H/s phát hiện trao đổi 
Cảnh sơng ngịi, kênh, rạch, được miêu tả, giới thiệu thuyết minh chi tiết, cụ thể.
- H/s tìm danh từ riêng 
? Tại sao người miền này lại đặt tên như vậy ?
? Hãy xác định thể loại văn ở được sử dụng ở đoạn này ?
H/s đọc lại đoạn văn .
? Tìm những chi tiết thể hiện sự réng lớn, hùng vĩ của dịng s«ng, rừng Đước.?
- Trong c©u'' thuyỊn chĩng t«i chÌo tho¸t qua kªnh Bä M¾t, ®ỉ ra con s«ng Cưa Lín, xu«i vỊ N¨m C¨n'' cã nh÷ng ®éng tư nµo chØ cïng mét ho¹t ®éng cu¶ con thuyỊn?
? Cã thĨ thay ®ỉi trËt tù nh÷ng ®éng tõ Êy trong c©u th× cã ¶nh h­êng g× ®Õn néi dung diƠn ®¹t kh«ng?
? NnËn xÐt vỊ c¸ch dïng tõ cđa t¸c gi¶ trong c©u nµy?
? Nh÷ng chi tiÕt h×nh ¶nh nµo miªu t¶ chỵ N¨m C¨n thĨ hiƯn sù tÊp nËp ®«ng vui vµ trï phĩ.
? Em cã nhËn xÐt g× vỊ nghƯ thuËt miªu t¶, kĨ ë ®o¹n nµy
I. T×m hiĨu chung
 1, Tác giả :
- Đồn Giỏi (1925 - 1989) quê ở tỉnh Tiền Giang.
- Đề tài : Viết về cuộc sống thiên nhiên, con người ở nam Bộ
 2, Tác phẩm 
- Đất rừng Phương Nam của Đồn Giỏi viết 1957 là 1 tác phẩm nổi tiếng viết về thiên nhiên, con người ở vùng đất ấy.
- Đoạn trích “Sơng nước Cà Mau” trích từ chương 18 của “Đất rừng Phương Nam”
3.Đọc - hiểu từ ngữ, bố cục.
 a, Đọc :
 b, Chú thích : 
 c, Thể loại: 
- Tả cảnh thiên nhiên với thuyết minh giới thiệu cảnh quan 1 vùng đất nước 
d. Bố cục : 4 đoạn.
+ Cảnh bao quát vùng Sơng nước Cà Mau 
+ Cảnh kênh rạch sơng ngịi
+ Đặc tả dịng sơng Năm Căn 
+ Cảnh chợ Năm Căn 
* Đại ý : 
Cảnh sơng nước Cà Mau cĩ vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã, chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú độc đáo ở vùng đất ở tận cùng phía Nam tổ quốc.
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết :
 1, Cảnh bao quát : 
- Một vùng sơng ngịi chằng chịt như màng nhện – so sánh sát hợp 
- Màu xanh của trời, đước một sắc xanh khơng phong phú, vui mắt.
- Âm thanh rì rào của của rừng, song đều đều ru vỗ triền miªn.
=> Cảm giác lặng lẽ, buồn, đơn điệu=> Ên tượng chung, nổi bật.
 2, Cảnh kênh, rạch, sơng ngịi.
- Từ địa phương : Chµ là, cái keo, bảy tháp => được giải thích cặn kẽ, tỉ mĩ => rất Nam Bộ => tự nhiện hoang dã => con người ở đây rất gần với thiên nhiên.
- Tả cảnh kết hợp với thuyết minh, giới thiệu cụ thể, chi tiết cảnh quan, tập quán, phong tục một vùng đất nước.
 3, Đặc tả dịng s«ng vµ rõng ®­íc 
*Dßng s«ng: Réng lín ngµn th­íc.
 - N­íc Çm Çm ®ỉ ra biĨn ngµy ®ªm nh­ th¸c.
 - Cá bơi từng đàn
* Cây đước cao ngất trưởng thành.
 - Màu xanh từ non => già kế tiếp nhau 
- Các động từ : Chèo thốt, đổ ra diễn tả hoạt động của người trèo thuyền 
=> Khơng thể thay đổi trật tự được vì nĩ diển tả quá trình xuơi theo dịng chảy của con thuyền.
 4, Đặc tả cảnh chợ Năm Căn
- Sự trù phú : Khung cảnh réng lớn, tấp nập,hµng hố phát triển.
- Độc đáo : Chợ họp ngay trên s«ng nước
- Sự đa dạng về màu sắc, trang phục tiếng nĩi
- NT : Tác giả quan sát kĩ lưỡng, tường tận cĩ sự hiểu biết phong phĩ. C¸ch miªu t¶ nh­ vÏ ra tõng nÐt mµ kh«ng rèi,l¨p. -> t¶ cnhr sinh ho¹t mang ®Ỉc ®iĨm riªng , ®éc ®¸o cđa con ng­êi miỊn Nam bé - Cµ Mau.
4.4. Câu hỏi, bài tập củng cố :
 * Câu hỏi:
 - Nét đỈc sắc, độc đáo của cảnh vật Cà Mau ?
 * Trả lời:
 - Nét đỈc sắc, độc đáo của cảnh vật Cà mau
 + Cảnh sơng nước, kênh rạch, rừng đước, chợ trên sơng lớn, hùng vĩ, giàu cĩ, đầy sức sống hoang dã
4.5. Hướng dẫn HS tự học:
a. Đối với bài học ở tiết học này:
- Học thuôc bài ghi.
- Học thuộc ghi nhớ.
Tóm tắt văn bản.
b. Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
- Chuẩn bị bài so sánh.
- Đọc và trả lời các câu hỏi SGK.
5. Rút kinh nghiệm:
1. Nội dung
....................................................................................................................................................................
2.Phương pháp
 3.Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học