Phương pháp rèn luyện kĩ năng lập dàn ý cho học sinh lớp 6

Phần mở đầu
I- Lý do chọn đề tài:
1- Cơ sở lý luận:
Trong chương trình ngữ văn thcs phân môn tập làm văn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các tri thức cơ bản về các kiểu văn bản . Tập làm văn là một trong ba phân môn của môn ngữ văn . Đây là môn học mang tính chất thực hành tổng hợp . Làm văn là vận dụng kết quả tổng hợp của việc học tập hai môn văn học và tiếng Việt để tạo lập văn bản . Sách giáo khoa hiện hành đã biên soạn theo tinh thần đổi mới : Tích hợp 3 phân môn trong một bài học . Sự tích hợp này đòi hỏi tất cả các phân môn đều phải có sự thay đổi trong cách dạy học nhằm đạt kết quả cao nhất . Nhiệm vụ chủ yếu của tập làm văn trong nhà trường là rèn luyện các kĩ năng làm văn : Kĩ năng tìm hiểu đề , tìm ý , lập dàn ý , dựng đoạn  thành thục các kĩ năng này học sinh sẽ viết được bài văn rõ ràng, mạch lạc đầy đủ ý , đúng yêu cầu của từng kiểu văn bản . 
	Lập dàn ý là một thao tác tư duy rất quan trọng nhằm định hướng cho hành động . Kĩ năng làm dàn bài cần cho tất cả những ai muốn truyền đạt (viết hoặc nói ) một vấn đề nào đó cho mọi người biết . Chính vì vậy mà Gớt- tơ nhà văn nổi tiếng của Đức đã quả quyết "Tất cả đều phụ thuộc vào bố cục ". Còn Đôx-tôi-ep-xki nhà văn Nga thế kỉ XIX lại ao ước " Nếu tìm được một bản bố cục đạt thì công việc sẽ nhanh như trượt trên mỡ " . Trong phạm vi nhà trường phổ thông kĩ năng này rất cần cho học sinh để làm bất kì bài văn nào. Tuy vậy môn học có điều kiện và có nhiệm vụ rèn luyện kĩ năng này một cách có hiệu quả nhất là môn tập làm văn . 
	2. Cơ sở thực tế : 
	Chương trình văn 6 trước đây có những tiết học dành riêng cho việc lập dàn ý . Mỗi kiểu văn bản đều có 1- 2 tiết học dành cho việc rèn luyện kĩ năng này . Thế nhưng chương trình Ngữ văn 6 hiện nay nói riêng và chương trình Ngữ văn THCS nói chung không có các tiết riêng để dạy lập dàn ý mà việc lập dàn ý được dạy gộp trong các bài về: Cách làm bài văn . Vì vậy kĩ năng lập dàn ý của học sinh hiện nay còn rất hạn chế. Trong thực tế học tập của học sinh ở trường thcs nhiều em khi làm bài thường bỏ qua khâu lập dàn ý . Gặp một đề văn các em thường bỏ ra một vài phút để đọc đề rồi cắm cúi viết . Chính vì vậy trong bài viết của các em việc sắp xếp ý rất lộn xộn , nhiều ý trùng lặp hoặc thiếu ý  Có nhiều trường hợp học sinh phát hiện ra thiếu ý muốn " quay lại " để bổ sung nhưng không kịp nữa đành viết thêm vào rồi ghi bổ sung làm bài viết rời rạc chắp vá . 
	Từ những lí luận và thực tiễn trên , một vấn đề đặt ra với phân môn tập làm văn là : Cần gúp học sinh có kĩ năng lập dàn ý nhằm nâng cao kĩ năng làm văn cho học sinh . Vấn đề này đã được nhiều giáo viên dạy văn ở thcs quan tâm nhất là từ khi thực hiện đổi mới phương pháp dạy học . 
Vấn đề rèn luyện kĩ năng lập dàn ý cho học sinh không phải là vấn đề hoàn toàn mới. Vả lại trong sách giáo khoa mỗi kiểu văn bản đều có yêu cầu thực hành lập dàn ý . Thế nhưng không phải giáo viên nào cũng biết sáng tạo khi hướng dẫn học sinh lập dàn ý. Học sinh lớp 6 không giống như học sinh các lớp 7,8,9, các em lớp 6 mới chuyển từ tiểu học lên vì vậy các kĩ năng làm bài đặc biệt là kĩ năng làm dàn ý còn kém. Người giáo viên dạy Ngữ văn 6 cần chú ý đến rèn luyện kĩ năng này. 
Là người trực tiếp giảng dạy môn Ngữ văn ở trường THCS, tôi luôn luôn trăn trở về vấn đề: Làm thế nào để học sinh lớp 6 nhanh chóng có được kĩ năng làm văn, đặc biệt là kĩ năng làm dàn ý và làm thế nào để các em học sinh lớp 6 viết được bài văn có bố cục rõ ràng mạch lạc. Qua tìm tòi, vận dụng và thực nghiệm trong quá trình dạy học tôi xin phép được trình bày kinh nghiệm "Phương pháp rèn luyện kĩ năng lập dàn ý cho học sinh lớp 6"
II- Phương pháp nghiên cứu:
1- Phương pháp khảo sát: 	- Khảo sát thực trạng dạy học
 	- Phân loại nguyên nhân, đối tượng
1- Phương pháp thực nghiệm: 	 - Thực nghiệm với học sinh lớp 6 
Phần nội dung
I. Khảo sát : 
1. Phương pháp khảo sát : 
	- Điều tra trắc nghiệm 
	- Khảo sát qua bài làm của học sinh 
2. Thời gian khảo sát : 
- Đầu năm học 2005- 2006 
3. Kết quả : a. Điều tra trắc nghiệm : 
Câu hỏi 1 : Em có thường xuyên lập dàn ý trước khi làm văn không ?
Bảng 1:
Lớp
Số học sinh
Trả lời
Thường xuyên
Thỉnh thoảng
Không
6 A
29
16
3
10
6B 
26
9
4
13
b. Khảo sát qua bài làm của học sinh: ( Thời gian làm bài : 15 phút )
Đề bài : Hãy lập dàn ý cho đề bài sau: " Kể lại một truyền thuyết đã học bằng lời văn của em "
Bảng 2
Lớp
Tổng số
Học sinh
Kết quả
Đạt yêu cầu
Không đạt yêu cầu
Số lượng
%
Số lượng
%
6 A
29
16
55
13
45
6 B
26
12
46
14
54
4. Nhận xét đánh giá :
 a. Qua kết quả trả lời phỏng vấn ( Bảng 1) chúng ta thấy bỏ qua khâu lập dàn ý là tình trạng thường gặp trong học sinh hiện nay , hầu hết các em đều xem nhẹ khâu lập dàn ý vì cho rằng đi thi các thầy cô giáo chỉ chấm điểm bài viết .
b. Qua khảo sát bài làm cụ thể , tôi thấy các em đã cố gắng lập dàn ý theo yêu cầu nhưng số học sinh đáp ứng theo yêu cầu còn thấp ( dưới 50 % ) . Cá biệt một số em không hề biết lập dàn ý ( viết ngay thành các đoạn văn , hoặc chỉ nêu được một vài ý sắp xếp và trình bày rất lộn xộn ) 
	Đi sâu tìm hiểu nguyên nhân tôi thấy sở dĩ có tình trạng trên là vì : 
	- Thói quen của học sinh tiểu học: Đọc đề rồi làm bài ngay không cần lập dàn ý .
	 - Không biết làm thế nào để huy động ý , lúng túng khi sắp xếp ý. 
	- Thời gian dành cho việc rèn luyện kĩ năng này còn quá ít .
	- Giáo viên dạy cũng chưa thực sự coi trọng việc rèn kĩ năng lập dàn ý cho học sinh . 
II. Các biện pháp đã thực hiện : 
1. Giáo viên giúp học sinh nắm được đặc điểm , yêu cầu của một dàn ý : 
	a- Tìm hiểu một số khái niệm:
Đây là việc làm cần thiết. Giáo viên cần cho học sinh hiểu được : Dàn ý chính là cái khung, sườn của bài văn, dàn ý giúp cho người viết có định hướng không bị lạc đề , không bị thiếu ý khi viết Ngoài ra giáo viên còn phải giúp học sinh hiểu khái niện về dàn ý , phân biệt được dàn ý đại cương và dàn ý chi tiết để từ đó các em xác định được khi nào cần làm dàn ý đại cương , khi nào làm dàn ý chi tiết .Tôi thường làm công việc này vào tiết học đầu tiên có liên quan đến rèn kĩ năng làm dàn ý . Đó là tiết : " Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự " . Mặc dù không có nhiều thời gian nhưng bao giờ tôi cũng phải dành 5-7 phút để vấn đáp học sinh các câu hỏi như sau : 
- Em hiểu lập dàn ý là gì ? 
 Học sinh trả lời , giáo viên chốt : Lập dàn ý là sắp xếp các ý theo trật tự thích hợp và xác định mức độ trình bày mỗi ý theo tỉ lệ thoả đáng . 
- Thế nào là dàn ý đại cương ? 
Học sinh trả lời , giáo viên chốt: Dàn ý đại cương là dàn ý chỉ ghi hệ thống những đề mục lớn nhất , những ý chủ yếu nhất . Nhìn vào dàn bài đại cương người đọc thấy ngay nội dung của bài viết , xác định được người viết có bám sát đề bài hay không . 
- Nêu cách hiểu của em về dàn ý chi tiết ? 
Học sinh trả lời , giáo viên chốt: Dàn ý chi tiết là dàn ý ngoài các ý lớn , ý chính còn có các ý nhỏ phát triển các ý chính , các chi tiết cụ thể hoá các ý lớn . Dàn ý chi tiết sẽ giúp chúng ta hình dung cụ thể hơn các bộ phận , các chi tiết của bài viết .
 Học sinh nắm chắc các khái niệm này các em sẽ hiểu được rằng: Dàn ý tốt là dàn ý bao quát được toàn bộ nội dung và phạm vi vấn đề do đề bài nêu ra .
b. Hướng dẫn học sinh ghi đề mục trong dàn ý : 
	 Đề mục trong dàn ý thể hiện các ý lớn ,ý nhỏ của bài văn . Mỗi dàn ý thường bao gồm một hệ thống các đề mục . Một điều cần được hết sức lưu ý là các mục đó phải được sắp xếp theo cùng một hệ thống tương ứng với nhau theo một trình tự chặt chẽ . Tôi thường hướng dẫn học sinh ghi các đề mục như sau :
* Các đề mục phải theo cùng một đề hệ thống tương ứng:
Ví dụ với đề bài: Kể lại truyện Thánh Gióng ( sách Ngữ văn 6, tập 1 ) bằng lời văn của em.
Giáo viên hướng dẫn học sinh làm dàn ý đại cương phần thân bài gồm các đề mục lớn như sau:
I. Thời thơ ấu của Gióng
II. Gióng đánh giặc cứu nước
III. Gióng về trời
Tuỳ thuộc vào kiểu văn bản để sắp xếp hệ thống đề mục sao cho hợp lý.
* Quy ước cách đánh số, các đề mục lớn nhỏ trong dàn ý 
Nguyên tắc cơ bản là: Các đề mục cùng cấp bậc phải được ghi cùng một loại số thứ tự, các đề mục kế tiếp nhau phải được ghi bằng các hệ thống số thứ tự liên tiếp nhau không được cách quãng.
Để học sinh tiện theo dõi, tôi thường lập hệ thống mô hình ký hiệu của một dàn ý (ghi ra bảng phụ trong tiết học đầu tiên có liên quan đến việc rèn kĩ năng lập dàn ý ) . Cụ thể như sau: 
A. Mở bài:
B. Thân bài:
	I .	II 
	1 . a 	1 .. a .
	 - 	 -
	 - 	 - 
	 b ..	 b .
	2 	2 .
	 a	 a ...
	 b 	 	 b ..
C. Kết bài:
Nhìn vào mô hình trên ta thấy bài văn có bố cục 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài. Phần thân bài có 2 ý lớn mỗi ý lớn gồm 2 ý nhỏ (a,b), các ý nhỏ hơn được ghi bằng kí hiệu (-) .
	Làm việc theo mô hình này là thể hiện một nếp làm việc khoa học tạo nên sự nhất quán trong cách suy nghĩ, chống lại sự tuỳ tiện, lộn xộn khi trình bày ý.
c. Ngôn ngữ trong dàn ý:
Học sinh lớp 6 rất lúng túng khi viết các câu văn trong dàn bài. Có nhiều em do không hiểu đặc điểm ngôn ngữ trong dàn bài nên viết ý thành các câu văn thành thử dàn ý bài văn rất dài. Khắc phục tình trạng này tôi thường chỉ cho học sinh biết dù dàn ý đại cương hay dàn ý chi tiết cách viết thông thường và phổ biến vẫn là ghi ý. Từ những đề mục lớn đến những ý nhỏ, đều nên viết theo lối thông báo vắn tắt. Thường gặp trong dàn ý các tập hợp từ cô đọng, các câu rút gọn. Để các em hiểu và diễn đạt đúng khi lập dàn ý 
2. Phương pháp hướng dẫn học sinh lập dàn ý 
Quá trình lập dàn ý phải trải qua hai khâu: tìm ý và lập dàn ý. Đây là hai thao tác và cũng là hai kĩ năng cơ bản cần rèn luyện cho học sinh. Sẽ chẳng bao giờ có được một dàn bài hoàn chỉnh nếu không có ý và không biết sắp xếp các ý.
	a.Hướng dẫn học sinh tìm ý.
	Bằng kinh nghiệm của bản thân tôi thường hướng dẫn các em tìm ý bằng ba cách sau :
a.1. Ghi nhanh các ý vừa nảy sinh ngay sau khi tìm hiểu đề.
	Thông thường trước một đề văn học sinh thường phải đọc tìm hiểu đề rồi mới thực hiện bước tìm ý. Theo lẽ thường tìm hiểu đề xong, óc ta lập tức có phản ứng. Hàng loạt ý xuất hiện một cách đột ngột chưa có hệ thống chặt chẽ. Những ý đó có khi rất độc đáo, sát,trúng với yêu cầu của đề, cũng có khi xa đề. Ta cần ghi các ý đó ngay nếu không có thể các ý đó sẽ bị quên đi không bao giờ trở lại nữa.
	Ví dụ: 
 Đề bài : Kể câu chuyện lần đầu em được đi chơi xa (SGK Ngữ văn 6, tập 1 ).
	Sau khi tìm hiểu đề học sinh đã liệt kê được hàng loạt ý như sau:
	- Nhớ mãi chuyến đi Đồ Sơn.
	- Chuyến đi mở rộng tầm nhìn.
	- Cảnh biến rất đẹp.
	- Bãi tắm ồn ào.
	- Nước biển Đồ Sơn đỏ đục k ... m rèn luyện các kĩ năng tập làm văn như tìm hiểu đề , tìm ý , lập dàn ý , dựng đoạn , liên kết đoạn . Vì vậy nếu giáo viên quá chú trọng tới việc rèn kĩ năng lập dàn ý thì các kĩ năng khác dễ bị bỏ qua . Cho nên cũng như các giờ học khác tôi thường dành khoảng 10 - 15 phút cho việc lập dàn ý . Tuy nhiên trong tiết học này giáo viên phải biết sáng tạo khi yêu cầu học sinh lập dàn ý . Tôi thường rèn kĩ năng này bằng cách yêu cầu học sinh làm các bài tập thêm ngoài sách giáo khoa . Tôi thường thiết kế các bài tập thuộc các dạng sau :
	1. Cho một tập hợp ý yêu cầu học sinh sắp xếp lại thành dàn ý .
	2. Đưa ra một văn bản hoặc một đoạn văn yêu cầu học sinh rút lại thành một dàn ý .
	3. Sửa lại dàn ý đã lập nhưng chưa đúng yêu cầu 
Như vậy với cách làm này học sinh không những lập được các dàn ý theo yêu cầu mà còn thành thạo kĩ năng lập dàn ý tạo điều kiện thuận lợi trong việc viết bài văn . 
III- Thực nghiệm:
	( Trích ngang giáo án tiết 98 : Trả bài tập làm văn số 5 - Bài viết tả cảnh ) 
	( Phần hướng dẫn học sinh lập dàn ý chi tiết ) 
	Đề bài: Hãy tả cảnh chợ quê em vào một ngày giáp Tết Nguyên Đán.
Hướng dẫn thực hiện
THảo luận nhóm ( Giáo viên phát phiếu cho 4 nhóm (nội dung thảo luận giống nhau) gồm các câu hỏi sau:
1.Đề bài thuộc thể loại nào
2. Phạm vi của đề
3.Đề yêu cầu tả cảnh gì
4. Cảnh ở đâu
5. Thời điểm miêu tả.
6.Chọn trình tự miêu tả.
7. Em miêu tả những cảnh nào
8. Cảnh nào là trọng tâm
9.Cảm nghĩ của em khi miêu tả.
10. Em liên trưởng như thế nào
Giáo viên và học sinh cùng lập dàn ý 
? Sắp xếp các ý theo bố cục: Mở bài, thân bài, kết bài.
? Phần mở bài trình bày mấy ý 
? Đó là những ý nào ?
? Phần thân bài có mấy ý lớn.
? ý nào là ý trọng tâm
? Em hình dung như thế nào về cảnh dòng người vào chợ 
? Cảnh thiên nhiên nào được lựa chọn miêu tả 
? Miêu tả cảnh mua bán em tập trung tả những cảnh nào
? Em hình dung về người mua, người bán như thế nào
? Những mặt hàng Tết nào được tập trung miêu tả 
? Dãy bán hoa quả có gì đặc biệt 
? Phần kết bài là phải đảm bảo những ý nào
? Hãy kiểm tra xem dàn ý đã đầy đủ chưa
? Các đề mục có cùng một hệ thống không
? Có cần bổ sung gì không 
Lập dàn ý
I. Tìm ý
( Giáo viên ghi nhanh lên bảng các ý chính các nhóm vừa tìm được và thu lại các phiếu của các nhóm )
- Cảnh chợ quê vào một ngày giáp Tết Nguyên Đán
- Thời điểm miêu tả: Buổi sáng ( Bầu trời , ánh nắng )
- Trình tự: Thời gian kết hợp với không gian .
- Các cảnh chính: 
+ Cảnh thiên nhiên (Bầu trời, ánh nắng, thời tiết )
+ Cảnh sinh hoạt của con người (cảnh mua bán, trao đổi hàng hoá ngày Tết )
- Cảm nghĩ: Vui vẻ trước cảnh tưng bừng của ngày giáp Tết, yêu mến ,tự hào về quê hương )
II. Dàn ý
A- Mở bài:
- Giới thiệu lý do đi chợ
- Cảm nhận chung nhất về cảnh chợ Tết 
B- Thân bài:
I- Cảnh ngoài cổng chợ:
1- Dòng người vào chợ:
 - Cố chen vào chợ
 - Vui vẻ cười nói
 - Hàng hoá mang theo lỉnh kỉnh, đồ trang trí, thức ăn
2- Khung cảnh thiên nhiên
 - Bầu trời mùa đông nhưng trong sáng, ánh nắng trải nhẹ
 - Âm thanh: Tập hợp nhiều âm thanh ồn ào, huyên náo.
II- Cảnh mua bán trong chợ:
1- Dãy bán vải, quần áo may sẵn:
a- Quần áo, vải: nhiều màu, nhiều kiểu
- Vải được xếp gọn gàng
- Quần áo treo la liệt
- Em như lạc vào vườn hoa đầy màu sắc
b- Người mua:
- Xem hàng, ngắm nghía
- Thử quần áo
- Thái độ khi vừa ý
c- Người bán:
- Mời khách: Đon đả, vồn vã.
- Giới thiệu về mặt hàng.
- Luôn tay xếp vải, treo quần áo
2- Dãy bánh kẹo, lương thực, thực phẩm.
a- Các mặt hàng kẹo bánh, bia, rượu
- Nhiều mặt hàng, nhiều kiểu cách.
- Bao bì trang trí đẹp, hấp dẫn.
b- Các mặt hàng thực phẩm.
- Những phản thịt đầy ắp. người ra, người vào chen chúc.
- Những chai nước mắm vàng sánh thơm ngon.
3- Dãy bán hoa quả, lá bánh:
- Lá bánh chất thành dãy cao: Lá xanh, đẹp.
- Hoa quả đủ loại: Nhiều nhất là chuối xanh, bưởi vàng thơm phức.
- Người mua, người bán đông vui.
- Lời bình phẩm, nhận xét về hoa quả.
4- Dãy hàng tươi sống :
- Cá tươi bơi trong thau, chậu.
- Tôm búng đuôi tanh tách
- Gà trong lồng ngơ ngác
- Mùi tanh, nước bẩn
C- Kết bài: 
 - Chợ về trưa quang hơn sáng
 - Em cùng mẹ ra về, lưu luyến.
IV- Kết quả:
	Để đảm bảo tính khách quan, chính xác, tôi đã tiến hành khảo sát ở 2 lớp 6A, 6C của trường, tháng 3 năm 2006.
	Yêu cầu: Lập dàn ý cho đề bài sau: 
Đề bài
 Mẹ là người gần gũi và yêu thương em hãy viết bài văn tả mẹ của mình.
	(Thời gian làm bài 15 phút )
	Sau khi chấm tôi thấy kết quả như sau:
Lớp
Tổng số
Học sinh
Kết quả
Đạt yêu cầu
Không đạt yêu cầu
Số lượng
%
Số lượng
%
6A1
40
35
87,5
5
12,5
6A 3
42
36
85,7
6
14,3
Xem xét kết quả cụ thể trên bảng ta thấy:
	- Vẫn là 2 lớp học sinh ấy nhưng qua một năm được rèn luyện các em đã có kĩ năng lập dàn ý.
 - Số học sinh biết lập dàn ý (dàn ý đạt yêu cầu ) tăng lên. Điều đó chứng tỏ các em đã ý thức được vai trò và tầm quan trọng của việc làm dàn ý trước khi làm bài. 
	Điều đáng mừng hơn cả là các em học sinh trường tôi không còn"ngại " và "sợ " khi phải lập dàn ý bởi vì các em đã biết cách thức thực hiện một dàn ý khoa học. Dàn ý đã giúp các em chủ động hoàn toàn trong khi viết, giảm bớt sự đắn đo khi diễn đạt. Có một dàn ý khoa học, học sinh sẽ chủ động phân phối lượng thời gian cho từng ý của bài viết.
	V- Bài học kinh nghiệm
	áp dụng sáng kiến kinh nghiệm và qua thực tế giảng dạy tôi thấy rằng:
	Lập dàn ý trước khi làm bài Tập làm văn là một việc làm cần thiết. Đây không phải là công việc : " thừa " như một số ý kiến sai lệch từ phía học sinh.
	Khi giảng dạy tập làm văn giáo viên phải thực sự coi trọng khâu lập dàn ý, có thể phải kiểm tra thường xuyên hoặc yêu cầu lập dàn ý trước khi làm bài để kiểm tra đánh giá, cho điểm.
	Muốn lập được dàn ý, học sinh phải thành thục các kĩ năng tìm ý, chọn ý, sắp xếp ý, phải nắm vững đặc trưng của từng kiểu bài để lập dàn ý cho phù hợp. Hơn nữa học sinh phải tự trang bị cho mình những kiến thức thì mới tìm ra những ý cần thiết để lập một dàn ý đầy đủ, chính xác.
	Chất lượng của dàn ý phụ thuộc vào kết quả của kĩ năng phân tích đề, khả năng tư duy, sắp xếp ý. Mức độ của dàn ý ( đại cương hay chi tiết ) phụ thuộc vào thời gian làm bài cho phép. Khi các em đã biết yêu cầu của một dàn ý, phương pháp lập dàn ý các em sẽ nhanh chóng thiết lập được dàn ý khoa học, đầy đủ tạo tiền đề cho việc viết thành bài văn hoàn chỉnh bởi " Dàn ý là bản thiết kế và khi viết bài văn là giai đoạn thi công trên cơ sở bản thiết kế đó " (Trần Đình Sử )
- Kinh nghiệm này không chỉ áp dụng để rèn luyện kĩ năng lập dàn ý cho học sinh lớp 6 mà nó còn có khả năng áp dụng trong khi rèn luyện kĩ năng lập dàn ý cho học sinh các lớp 7,8,9 bậc THCS.
VI- Điều kiện áp dụng:
1- Học sinh:	
- áp dụng kinh nghiệp này rất cần một đối tượng học sinh chăm ngoan, say mê học tập.
	- Học sinh có ý thức tự giác, coi lập dàn ý là công việc quan trọng, cần phải thực hiện khi làm văn.
	- Biết vận dụng một cách sáng tạo hướng dẫn của thầy cô để lập dàn ý phù hợp với từng kiểu bài.
	2- Giáo viên: 
	Kinh nghiệm này đòi hỏi người giáo viên phải tận tuỵ với nghề, chăm chỉ chấm bài, chữa lỗi cho học sinh.
	Biết thiết kế bài giảng về các tiết lập dàn ý trong chương trình Ngữ văn THCS sao cho phù hợp để học sinh dễ hiểu, dễ vận dụng. 
	- Giáo viên phải luôn coi trọng kĩ năng lập dàn ý , có ý thức rèn luyện kĩ năng cho học sinh và phải thực hiện thường xuyên tránh việc làm hình thức .
	Ngoài tiết học chung về lập dàn ý có trong chương trình nên lồng ghép việc rèn luyện kĩ năng này trong các giờ tập làm văn khác, đặc biệt là giờ luyện nói và giờ trả bài tập làm văn và các giờ luyện tập phân môn tập làm văn . Bởi vì với học sinh nhất là học sinh 6 chỉ có rèn luyện nhiều các em mới có kĩ năng tốt.
VII. Những vấn đề còn tiếp tục nghiên cứu 
	 Trong phân môn tập làm văn , rèn luyện kĩ năng lập dàn ý chỉ là một trong các kĩ năng cần thiết khi làm bài . Vì điều kiện thời gian tôi mới dừng lại ở việc viết kinh nghiệm rèn luyện kĩ năng lập dàn ý. Nếu điều kiện cho phép , trong thời gian tới tôi sẽ tiếp tục viết tiếp những kinh nghiệm về việc rèn luyện các kĩ năng như : Tìm hiểu đề , kĩ năng dựng đoạn , liên kết đoạn để góp phần nâng cao hiệu quả giờ dạy Ngữ văn cũng như góp phần nâng cao kết quả bài viết tập làm văn . 
 Phần kết luận
	Như trên đã trình bày, tập làm văn là một phân môn của môn Ngữ văn, nó có vị trí đặc biệt quan trọng. Từ xưa đến nay việc kiểm tra, thi cử nhằm đánh giá năng lực của học sinh, bộ môn văn chủ yếu là Làm văn dù đó là thi lên lớp, thi tốt nghiệp hay thi học sinh giỏi, thi đại học Vậy mà trong thực tế chất lượng học tập của học sinh môn học này chưa được như ý. Qua mỗi kì thi nhìn lại ta vẫn thấy có những học sinh được 1,2 điểm môn văn đó là nỗi đau của các thấy cô giáo dạy Ngữ văn ở các nhà trường. Để khắc phục những tình trạng này tôi thiết nghĩ:
	Ngành giáo dục cần đẩy mạnh việc học tập bồi dưỡng thường xuyên đặc biệt là về phương pháp dạy học làm văn cho các giáo viên dạy Văn.
	Hiện nay sách tham khảo quá nhiều nhưng chủ yếu là các bài làm văn đã viết sẵn, rất ít các sách công cụ. Đây cũng là một trong những khó khăn cho giáo viên và học sinh. Rất mong các cấp lãnh đạo kiểm soát chặt chẽ hơn việc xuất bản các sách làm văn mẫu bởi thực tế không phải " Những bài văn mẫu " nào cũng dùng được.
	Lập dàn ý có vai trò quan trọng nhưng quyết định sự thành công của bài viết không phải chỉ có dàn ý. Khi sử dụng kinh nghiệm này rất mong các thầy cô giáo hướng dẫn các em về cách dựng đoạn, liên kết đoạn, dùng từ, viết câu đúng để bài viết đạt đết quả cao.
Rèn luyện kĩ năng lập dàn ý cho học sinh THCS là một việc làm hết sức cần thiết, là nhiệm vụ mà cả giáo viên và học sinh nên coi trọng. Lập dàn ý sẽ mãi mãi là bài toán khó với những ai chưa nắm được phương pháp làm bài. Yêu cầu của xã hội ngày một cao, việc thi cử ngày càng nghiêm túc, sẽ không còn nữa tình trạng học sinh chép bài văn mẫu mà chẳng cần phải làm dàn ý. Muốn có được kết quả học tập môn văn tốt các em hãy tự vươn lên bắt đầu bằng những bài làm văn của mình khi ấy các em sẽ hiểu hết vai trò và tác dụng to lớn của việc làm dàn ý.
	Dạy học nói chung và dạy tập làm văn nói riêng vừa là một khoa học vừa là nghệ thuật. Khó có thể có khuôn mẫu cho mọi bài dạy. Trong khuôn khổ một bài viết nhỏ này tôi không có tham vọng là sẽ đưa ra một cẩm nang về phương pháp cho mọi giáo viên mà chỉ dám đưa ra một kinh nghiệm nhỏ mà tôi đã khổ cố gắng tìm tòi và áp dụng có hiệu quả. Tôi rất mong sự đóng góp ý kiến của bạn đọc các nhà chuyên môn để kinh nghiệm hoàn thiện hơn.
Tháng 5 năm 2009