Giáo án Vật lý Lớp 9 - Tiết 40: Truyền tải điện năng đi xa - Năm học 2008-2009 - Trần Văn Dũng

Ngày soạn: 15/01/2009. Ngày dạy: 16/01/2009
 Tiết 40: TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
A. Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
 - Lập được công thức tính năng lượng hao phí do toả nhiệt trên đường dây tải điện.
 - Nêu được hai cách làm giảm hao phí điện năng trên đường dây tải điện và lí do vì sao chọn cách tăng hiệu điện thế ở hai đầu đường dây.
 2. Kỹ năng:
 - Tổng hợp kiến thức đã học để đi đến kiến thức mới.
 3. Thái độ:
 - Ham học hỏi, hợp tác trong hoạt động nhóm.
B. Phương pháp:
 - Nêu vấn đè + Trực quan + Vấn đáp.
C. Chuẩn bị:
 - Ôn lại kiến thức về công suất của dòng điện và công suất toả nhiệt của dòng điện.
D. Tiến trình lên lớp: 
 I. Ổn định tổ chức lớp:(1p)
9C: 9D: 9E:
 II. Kiểm tra bài cũ:(3p)
 ? Hãy viết các công thức tính công suất của dòng điện?
 III. Bài mới:
 1. Đặt vấn đề:(2p)
 - Ở các khu dân cư thường có trạm biến thế. Trạm biến thế dùng để làm gì?
 - Vì sao ở trạm biến thế thường ghi ký hiệu nguy hiểm không lại gần?Dòng điện đưa vào trạm hạ thế có HĐT lớn nguy hiểm chết người?
 - Các dụng cụ điện trong nhà chỉ cần HĐT 220V. 
 -Vậy tại sao lại phải xây dựng đường dây cao thế vừa tốn kém, vừa nguy hiểm. Để giúp các em trả lời các câu hỏi trên hôm nay thầy và các em chúng ta cùng nghiên nghiên cứu bài 37. 
 2. Triển khai bài:
TG
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
15p
HĐ1: Tính được sự hao phí điện năng trên đường dây tải điện và cách làm giảm.
GV thông báo: Truyền tải điện năng từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ bằng đường dây truyền tải. Dùng dây dẫn có nhiều thuận lợi hơn so với việc vận chuyển các dạng năng lượng khác như than đá, dầu lửa.
- Vậy việc tải điện bằng đường dây dẫn như thế có hao hụt, mất mát gì dọc đường không?
- Yêu cầu HS thu thập thông tin ở sgk, thảo luận theo nhóm, để tìm công thức liên hệ giữa công suất hao phí và P, U, R.
- HS thiết lập công thức tính điện năng hao phí.
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện.
1. Tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện.
- Công suất của dòng điệnP = UI 
 I = (1)
- Công suất toả nhiệt (hao phí):
 P hp = I2R (2)
Từ (1) và (2) : Công suất hao phí do toả nhiệt P hp = (3)
10p
HĐ 2: Tìm hiểu các biện pháp làm giảm công suất hao phí và cách có lợi nhất.
- Yêu cầu các nhóm trao đổi tìm câu trả lời cho các câu C1, C2, C3.
- Các nhóm thảo luận câu trả lời, đại diện nhóm trình bày câu trả lời GV và các bạn nx để đi đến câu trả lời đúng.
 Trong hai cách giảm hao phí trên đường dây thì cách nào có lợi hơn?
- GV thông báo: Máy tăng thế chính là máy biến thế mà chúng ta sẽ tìm hiểu bài sau.
? Vậy để giảm hao phí trên đường dây truyền tải thì phải làm thế nào.
2. Cách làm giảm hao phí.
* C1: Có hai cách làm giảm hao phí trên đường dây truyền tải là cách làm giảm R hoặc tăng U.
* C2: Biết R = , chất làm dây đã chọn trước và chiều dài đường dây không đổi. Vậy phải tăng S, tức là dùng dây có tiết diện lớn, có khối lượng lớn, đắt tiền, nặng, dễ gãy, phải có hệ thống cột điện lớn. Tổn phí để tăng tiết diện S của dây còn lớn hơn giá trị điện năng bị hao phí.
* C3: Tăng U, công suất hao phí sẽ giảm rất nhiều ( tỉ lệ nghịch với U2). Phải chế tạo máy tăng hiệu điện thế.
* Kết luận:
Để giảm hao phí điện năng do toả nhiệt trên đường dây tải điện thì tốt nhất là tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu đường dây.
7p
HĐ 3: Vận dụng.
- Yêu cầu HS làm việc cá nhân, lần lượt trả lời câu hỏi C4, C5.
- GV hướng dẫn chung cả lớp về kết quả.
II. Vận dụng.
* C4: Vì công suất hao phí tỉ lệ nghịch với bình phương hiệu điện thế. Nên hiệu điện thế tăng 5 lần thì công suất hao phí giảm 52 = 25 lần.
* C5: Bắt buộc phải dùng máy biến thế để giảm công suất hao phí, tiết kiệm, bớt khó khăn vì dây dẫn quá to, nặng.
IV. Củng cố:(6p)
Vì sao có sự hao phí điện năng trên đường dây tải điện?
Nêu công thức tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện?
Chọn biện pháp nào có lợi nhất để giảm công suất hao phí trên đường dây tải điện? Vì sao?
V. Dặn dò:(1p)
 - Các em về nhà học bài và làm bài tập 36.1 đến 36.4. Đọc và soạn trước bài 37, kẻ bảng 1 vào vở soạn.